Top 10 Công trình Bí mật thời Chiến tranh Lạnh

1. Hầm Kelvedon

Trong bối cảnh Chiến tranh Lạnh, Anh quốc đã chủ động chuẩn bị bằng cách xây dựng Hầm Kelvedon, một nơi trú ẩn chiến lược ẩn sau vẻ bề ngoài của một ngôi nhà ở Essex. Hầm sâu 38 mét, làm từ hợp kim và bê tông chống bom, có thể chứa 600 người. Ngày nay, hầm mở cửa đón du khách, là một ký ức sống về những thời kỳ đầy biến động.

2. Boongke số 42

Nước Nga, quốc gia giữ lại sợi dây cuối cùng của Chiến tranh Lạnh, đã xây dựng Boongke số 42 vào thập kỷ đầu tiên của thế kỷ 20. Tọa lạc gần Taganskaya pl trên một con phố yên bình, tòa nhà tân cổ điển sang trọng chỉ là một cái vỏ. Bên trong, một không gian rộng 7000 mét vuông và sâu 60 mét dưới lòng đất, Boongke số 42 là trung tâm thông tin liên lạc bí mật, sẵn sàng đối phó với nguy cơ tấn công hạt nhân. Ngày nay, cơ sở này đã trở thành một bảo tàng độc đáo, kể lại những hồi ức của Chiến tranh Lạnh.

Sau loạt thử nghiệm hạt nhân đầu tiên của Liên Xô, Boongke số 42 xuất sắc vượt qua các tiêu chuẩn an toàn với độ sâu 165 feet dưới mặt đất, giữ cho bên trong an toàn khỏi tác động của bụi phóng xạ. Với công nghệ tiên tiến, nơi đây có thể chứa đến 3.000 người và duy trì sự sống trong 90 ngày. Bây giờ, Boongke số 42 mở cửa đón khách tham quan, biến thành một di tích lịch sử đặc biệt, lưu giữ nhiều ký ức của Chiến tranh Lạnh. Thậm chí, nhiều cặp đôi còn tổ chức đám cưới ấn tượng tại đây.

Mỹ, quốc gia đứng đầu cuộc Chiến tranh Lạnh, đã xây dựng Khu phóng tên lửa Minuteman của Ronald Reagan như một phần của Cánh tên lửa 321 tại Căn cứ Không quân Grand Forks. Cơ sở Cảnh báo Tên lửa Oscar-Zero và Cơ sở Phóng tháng 11-33 hoàn thành vào năm 1965, đặt tên lửa Minuteman II ngay sau đó. Sau những thời kỳ căng thẳng, khu di tích này mở cửa đón khách tham quan, cung cấp cái nhìn trực tiếp về cơ sở làm việc và thiết bị phóng tên lửa.

Vào đầu những năm 1980, với kết thúc Chiến tranh Lạnh, Khu phóng tên lửa Minuteman của Ronald Reagan trở thành di tích lịch sử quốc gia. Du khách có cơ hội thăm các cơ sở làm việc và chiêm ngưỡng thiết bị phóng tên lửa nguyên vẹn từ thời kỳ đó. Hãy trải nghiệm bản thân tại địa điểm lịch sử này, Khu phóng tên lửa Minuteman của Ronald Reagan.

Mặc dù không tham gia trực tiếp vào cuộc chiến giữa hai đối cực, nhưng Đức vẫn là một yếu tố quan trọng trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh. Thành phố Berlin đặc biệt trở thành biểu tượng của sự chia rẽ, với một nửa thuộc sự kiểm soát của Tư bản và nửa còn lại do Chủ nghĩa xã hội đứng đầu. Cầu Glienicke, tọa lạc tại quận Potsdam, Đức, trở thành biểu tượng lịch sử khi là địa điểm trao đổi các điệp viên Hiệp ước Warsaw bị bắt giữ giữa phương Tây và phương Đông.

Thứ sáu trên sông Havel, Cầu Glienicke chứng kiến những câu chuyện dũng cảm và hy sinh của những người lính và điệp viên. Được hoàn thành vào năm 1907, cây cầu này bị tổn thương trong Thế chiến thứ Hai. Nó trở nên nổi tiếng qua bộ phim Bridge of Spies - The Negotiator của đạo diễn Steven Spielberg năm 2015, tái hiện cuộc trao đổi giữa Francis Gary Powers (Mỹ) và Rudolf Abel (Liên Xô) năm 1962.

Sau khi có Khu phóng tên lửa Ronald Reagan Minuteman, Mỹ quyết định xây dựng chiếc tàu ngầm lịch sử USS Albacore, trở thành chiếc tàu ngầm hiện đại tân tiến nhất của lực lượng hải quân Mỹ và là nơi tập trung nghiên cứu quân sự trong suốt thời kỳ chạy đua vũ trang. Sau nhiều lần đổi vị trí nơi đặt USS Albacore, cuối cùng Nhà Trắng quyết định đặt nó tại cảng Portsmouth thuộc thành phố New Hampshire, cho phép dân chúng và khách du lịch đến xem bằng chứng thép của thời Chiến tranh lạnh. Hằng ngày, USS Albacore sẽ phát băng giải thích từng khu vực, có các băng ghi âm thủy thủ nói về cuộc sống trên tàu để du khách có thể tìm hiểu về thời kỳ đó, nơi đây là địa điểm vô cùng thu hút các nhà sử học nghiên cứu về lịch sử.

USS Albacore là một tàu ngầm nghiên cứu, được Hải quân Mỹ thiết kế để kiểm tra các tính năng thực nghiệm được sử dụng trong các tàu ngầm hiện đại. Hải quân đã thử nghiệm các tính năng tối mật dẫn đến khả năng hoạt động im lặng tốc độ cao được sử dụng trên các tàu ngầm hiện đại của Mỹ. Ngày nay, Albacore đã được bảo tồn và mở cửa cho công chúng tham quan. Mọi du khách đều có thể vào bên trong và khám phá chiếc tàu ngầm này. Bạn sẽ có thể nhìn qua kính tiềm vọng, khám phá phòng điều khiển, không gian kỹ thuật và phòng ngủ và nghe các thành viên phi hành đoàn kể về những điều đã xảy ra khi họ ở trên biển. Khi bạn đi qua con tàu, một loạt các trạm âm thanh làm nổi bật các tính năng độc đáo của Albacore. Bản ghi âm của các cựu thành viên phi hành đoàn kể về cuộc sống hàng ngày và một số sự cố dựng tóc gáy trên tàu con.

Không tham gia sâu sắc vào cuộc chiến thế kỷ như các nước Mỹ, Nga, Pháp... nhưng Hungary cũng chịu không nhỏ sự uy hiếp của Chiến tranh lạnh. Công viên Memento ở ngoại ô Budapest là nơi lưu giữ hàng chục bức tượng từ thời kỳ này, do nhà kiến trúc sư Akos Elead nổi tiếng nhất lúc đó tự tay thiết kế. Công viên chính thức mở cửa cho du khách đến tham quan từ năm 1993. Công viên Memento là một trong những điểm tham quan độc đáo nhất của Budapest.

Công viên Memento với đầy những bức tượng và tấm bảng tưởng niệm các anh hùng của chủ nghĩa cộng sản và của thời đại xã hội chủ nghĩa, ngày nay gần như là một nghĩa địa cho giai đoạn lịch sử Hungary đó. Ở đây, người ta có thể tìm thấy những bức tượng được nâng lên để vinh danh những 'anh hùng' Cộng sản quốc tế như Lênin và Marx, bên cạnh những tấm bảng kỷ niệm sự thất bại của Cách mạng Hungary năm 1956. Công viên Memento mang đến cho du khách một cái nhìn thoáng qua về những tuyên truyền và những câu chuyện chính thức đã thống trị đời sống công chúng Hungary trong nửa thế kỷ qua.

Không thua kém gì các nước khác, vào những năm 1950 chính phủ Mỹ cho xây dựng một cơ sở ngầm dưới Greenbrier dưới hình dáng một khách sạn nghỉ dưỡng ở Tây Virginia. Nơi đây được dự tính sẽ là địa điểm trú ẩn của cả Quốc hội nếu chiến tranh hạt nhân xảy ra, bởi giai đoạn này Nga đã bắt đầu giữ thế cân bằng về vũ khí hạt nhân phá vỡ thế độc tôn của Mỹ. Boongke Greenbrier có đủ lương thực và đồ dùng cho 30 năm, như một sự phòng xa cho tình hình thế chiến có thể kéo dài hàng chục năm, vậy nhưng cuối cùng vẫn chưa từng được sử dụng. Hiện tại nơi đây đã nhận khách đến tham quan, các du khách ở tại khách sạn có thể được tận mắt chiêm ngưỡng Boongke hoành tráng nhất nước Mỹ.

Một trong những dấu tích lớn của Chiến tranh Lạnh là boongke Greenbrier, một cơ sở được xây dựng để chứa tất cả 535 thành viên Quốc hội trong trường hợp bị tấn công hạt nhân. Greenbrier được chọn vì vị trí của nó tương đối gần và dễ tiếp cận với Washington, nhưng đủ xa để an toàn trước bom nguyên tử và vì mối quan hệ trước đó với chính phủ Hoa Kỳ. Trong Thế chiến II, Greenbrier từng là cơ sở thực tập cho các nhà ngoại giao Nhật Bản, Ý, Đức và sau đó là một bệnh viện quân sự, nơi Eisenhower từng là bệnh nhân. Mặc dù nó trở lại chức năng ban đầu như một khách sạn sau chiến tranh, các quan chức chính phủ thỉnh thoảng vẫn tổ chức các hội nghị tại Greenbrier.

Vào thời kì Chiến tranh lạnh diễn ra, hai miền Berlin chịu sự giành giật của các nước Tư bản và Chủ nghĩa, sân bay Tempelhof nước Đức là nơi tiếp nhận hơn 200.000 chuyến bay chuyên chở mọi thứ từ lương thực, than đốt tới ôtô, vũ khí phục vụ cho cuộc chiến. Sân bay lịch sử này giờ đã được cải tiến thành công viên thành phố, người dân hoặc du khách đến đây vẫn có thể nhìn thấy các tàn dư còn lại từ cuộc chiến gay gắt này. Sân bay Tempelhof chính thức đóng cửa vào ngày 30 tháng 10 năm 2008.

Tòa nhà chính của sân bay Tempelhof đã từng là một trong những công trình kiến trúc lớn nhất ở châu Âu, và nó được mệnh danh là 'mẹ của tất cả các sân bay' bởi kiến trúc sư người Anh Norman Foster thiết kế. Tempelhof đã được sử dụng để thử nghiệm một số máy bay đầu tiên trên thế giới, nơi giam giữ các tù nhân Chiến tranh Thế giới thứ hai và cung cấp cho người dân Tây Berlin một tuyến huyết mạch quan trọng đối với thế giới bên ngoài trong Chiến tranh Lạnh. Nó cũng được sử dụng để quay các bộ phim như 'The Hunger Games', 'The Bourne Supremacy' và 'Bridge of Spies'. Ngày nay, sân bay này đang được sử dụng như một trại tị nạn lớn với sức chứa lên đến 7.000 người di cư.

Cũng là một nơi trú ẩn trong thời Chiến tranh lạnh như hầm Kelvedon, khu di tích Địa đạo Drakelow được xây dựng nằm dưới công viên hạt Kingsford gần Kidderminster. Nơi đây là niềm tự hào lớn của giới chính trị Anh bởi sự trang bị chu đáo về mọi thứ. Địa đạo có chiều dài lên đến 6 kilomet, có đầy đủ nơi ngủ, nhà vệ sinh, xưởng chế tác, nhà kho, văn phòng, các thiết bị điện tử và thậm chí có cả một phòng thu của BBC. Vào đầu thập niên 1990 thì chính phủ Anh đã bán lại khu vực này cho một số thương gia, hiện tại du khách có thể đến tham quan vào một số ngày cố định. Khu Di tích Địa đạo Drakelow là một khu phức hợp quân sự dưới lòng đất trước đây.

Cách Birmingham không xa, các đường hầm của khu di tích Địa đạo Drakelow có một lịch sử đầy màu sắc. Chúng được đào trong khoảng thời gian từ năm 1941 đến năm 1942 để xây dựng một “nhà máy sản xuất bóng tối” cho hãng xe hơi Rover, chủ yếu là gia công các bộ phận cho động cơ máy bay. Nhà máy sản xuất bóng là một phương pháp sản xuất được nghĩ ra ở Anh vào cuối những năm 1930, theo đó cả kiến thức và máy móc có thể được phân bổ chéo giữa các ngành công nghiệp, bởi các chuyên gia “phủ bóng” lẫn nhau, như tại Drakelow giữa các nhà sản xuất ô tô và máy bay. Drakelow được giữ bí mật cho đến năm 1993 khi nó ngừng hoạt động và hàng km đường hầm và thiết bị lỗi thời đã được bán cho tư nhân. Kể từ khi bán, Khu Di tích Địa đạo Drakelow Preservation Trust đã làm việc để khôi phục khu phức hợp trở lại với hy vọng tạo ra một Bảo tàng Chiến tranh Lạnh toàn diện.

Những tên lửa Titan nước Mỹ từng đe dọa đến chính trị nhiều đất nước, trở thành lợi thế cực lớn cho đối cực Chiến tranh lạnh, đồng thời cũng là niềm tự hào cho sự phát minh lớn lao của các nhà khoa học phục vụ quân sự. Từng là một trong những địa điểm tuyệt mật nhất của Mỹ, Bảo tàng Tên lửa Titan là địa danh Lịch sử Quốc gia, gần Tucson, Arizona, là địa điểm có Tên lửa đạn đạo Liên lục địa Titan II được bảo tồn, địa điểm cuối cùng còn sót lại trong số 54 địa điểm tên lửa Titan II đã được cảnh báo trên Hoa Kỳ từ năm 1963 đến năm 1987.

Bảo tàng Tên lửa Titan có bức tường dày hơn 2,4 mét và 3 cánh cửa chống bom, đề phòng các thế lực thù địch xâm hại đến vũ khí đắc lực của quân sự Mỹ. Du khách đến đây sẽ được thấy chiếc tủ lớn cất chìa khóa bệ phóng và thậm chí còn được đứng dưới đầu đạn khổng lồ, trực tiếp cảm nhận sức công phá ghê người mà vũ khí thế kỷ này mang lại. Tại Bảo tàng Tên lửa Titan, du khách du hành xuyên thời gian để đứng trên chiến tuyến lịch sử của Chiến tranh Lạnh. Ngắm nhìn những cánh cửa nổ nặng ba tấn, những bức tường silo dày 8 foot và một tên lửa Titan II thực sự trong ống phóng. Ghé thăm trung tâm điều khiển phóng dưới mặt đất, trải nghiệm một vụ phóng tên lửa mô phỏng lại.