Top 10 Địa điểm biểu tượng văn hóa, lịch sử tại thành phố Hải Phòng

Ngay trước trung tâm triển lãm thành phố, tọa lạc tượng đài nữ tướng Lê Chân, biểu tượng tưởng nhớ công ơn lập nên trang An Biên - hạt mầm của thành phố Hải Phòng ngày nay.

Tượng đài được xây dựng để vinh danh nữ tướng Lê Chân, người khai sáng trang An Biên, tiền thân của thành phố cảng Hải Phòng. Lê Chân, xuất thân từ làng An Biên, huyện Đông Triều, phủ Kinh Môn, xứ Hải Dương, đã đứng lên chống lại thái thú Tô Định, đưa người nhà lập trại ở vùng biển An Dương, tên gọi này là gốc của thành phố Hải Phòng ngày nay. Lê Chân đã dẫn dắt những người tài năng xây dựng quân đội để chống lại giặc xâm lược. Tham gia cùng Hai Bà Trưng trong cuộc kháng chiến, Lê Chân đã góp phần lớn vào những chiến công vĩ đại. Thậm chí, để bảo toàn danh dự, bà đã hi sinh mạng sống khi đối đầu với Mã Viện.

Mặc dù đã ra đi, nhưng những đóng góp ban đầu của Lê Chân đã mở đường cho sự phát triển của An Biên, từ một làng chài nhỏ bé đã trở thành thành phố Hải Phòng ngày nay, tỏa sáng trong cả lĩnh vực kinh tế và văn hóa xã hội. Mỗi người con Hải Phòng tự hào khi nhớ đến nữ tướng tài ba, kiên trung này.

Tượng đài nữ tướng Lê Chân bắt đầu xây dựng vào ngày 30 tháng 11 năm 1999, được khánh thành vào ngày 31 tháng 12 năm 2000. Tượng được đúc từ đồng, có chiều cao 7,5 mét và trọng lượng 19 tấn.

Nhà hát thành phố Hải Phòng, xây dựng năm 1904, là một trong ba nhà hát lớn được kiến trúc theo phong cách Pháp tại Việt Nam.

Đây là một trong ba nhà hát lớn ở Việt Nam được xây dựng theo kiến trúc Pháp. Thời kỳ thuộc địa, nhà hát lớn là trung tâm văn hoá chính trị, nơi các tác phẩm nghệ thuật Pháp và Việt nổi tiếng được biểu diễn. Chỉ những nghệ sĩ từ Pháp hoặc nghệ sĩ nổi tiếng trong nước mới được trình diễn tại đây và chỉ có người giàu mới có khả năng mua vé thưởng thức.

Nằm ở trung tâm thành phố, nhà hát cao 2 tầng, có 100 cửa ra vào và cửa sổ, hành lang, tiền sảnh,... với sân khấu và khán phòng chứa 400 ghế. Tầng 2 có cửa hình mái vòm theo kiểu Gôtích. Trần nhà hát hình vòm tạo âm thanh vang vọng và làm tăng chiều cao. Vòm trần được trang trí lộng lẫy với lẵng hoa và tên các nhạc sĩ, kịch sĩ châu Âu nổi tiếng: Mozard, Betthoven, Moliere...

Nhà hát không chỉ nổi bật về kiến trúc Pháp thế kỷ XIX mà còn là biểu tượng của giai đoạn kháng chiến chống Pháp. Ngày 23-8-1945, Nhà hát chứng kiến hàng vạn người biểu tình, lập chính quyền cách mạng, ký hiệu một sự kiện quan trọng trong lịch sử cách mạng Hải Phòng. Ngày 20-11-1946, diễn ra trận chiến bảo vệ thành phố và Nhà hát trước sự xâm lược của quân Pháp, là bước chuẩn bị quan trọng cho kháng chiến trên toàn quốc chống thực dân Pháp (19-11-1946).

Đền Nghè tọa lạc giữa trung tâm thành phố Hải Phòng, là nơi thờ nữ tướng Lê Chân, cách Nhà hát lớn khoảng 500m.

Di tích Đền Nghè, ngôi đền thờ nữ tướng Lê Chân, người có công khai phá, tạo dựng vùng đất Hải Phòng nằm ngay giữa trái tim thành phố. Theo truyền thuyết, bà sống khôn chết thiêng. Khi bà tự gieo mình xuống sông, cơ thể bà hoá đá trôi trên sông Kinh Thầy. Từ đoạn sông vùng Đông Triều, quê hương cũ của bà, đến bến Đá (nay là bến Bính), đá bập bồng xoay tròn trên mặt nước. Nhân dân làng An Biên nhận ra điều kỳ diệu và quyết định xây đền thờ bà tại khu vực này. Đền được xây dựng vào năm 1919, trở thành một di tích lịch sử quan trọng.

Thăm Đền Nghè, bạn sẽ khám phá chiếc Khánh đá và Sập đá độc đáo. Chiếc Khánh được chế tác từ một tấm đá nguyên khối dày 5cm, tách ra thành hình chiếc khánh với hình khắc rồng và mây trên mặt trước. Khi gõ vào, tiếng ngân êm dịu vang lên. Mỗi năm, lễ hội tưởng niệm nữ tướng Lê Chân diễn ra từ ngày mồng 8 đến ngày mồng 10 tháng 2 Âm lịch, thu hút đông đảo du khách đến tham quan và tưởng niệm.

Những người từng sinh ra và lớn lên ở thành phố Cảng, có lẽ ít ai không biết tới công trình nhà Kèn trong khu vườn hoa Nguyễn Du. Sau khi được xây dựng bởi người Pháp, nhà Kèn của Hải Phòng được xếp hạng vào một trong mười kiến trúc “bát quái” nổi danh nhất đất Việt, cùng với Lầu Bát Giác trong Văn Miếu- Quốc Tử Giám, chùa Láng, Bảo tàng quân sự Việt Nam, chùa Thiên Mụ, Tháp nước (Phan Thiết)…

Nhà Kèn được thiết kế hình tròn với 8 cột mở rộng ra 8 hướng, mái ngói đỏ tươi dưới bóng cây tựa hình dáng ngôi đình làng của người Việt, có vườn cỏ nhỏ bao xung quanh tạo ra khuôn viên thoáng đãng và thanh bình. Kiến trúc hình chóp 2 tầng gợi mở thế phát triển liên tục đi lên. Mặc dù không có cửa, nhưng do kiến trúc đặc biệt của Nhà Kèn, âm thanh từ nhà Kèn truyền đi rất xa.

Vào năm 1960, công trình nhà Kèn đã bị phá bỏ để nhường chỗ cho công trình Quảng trường Nhà hát Lớn hiện nay. Tuy nhiên, nhà Kèn ngày nay đã trở thành điểm hẹn văn hóa công cộng vào mỗi cuối tuần. Dù không chỉ danh cho những nghệ sỹ Kèn, nhà Kèn đang mở rộng để đón những biểu diễn nghệ thuật đa dạng như hát xẩm, hát chèo, múa…

Mỗi cuối tuần, người dân yêu nhạc lại tụ tập về phía nhà Kèn để thưởng thức niềm đam mê riêng.

Đến Hải Phòng, một trong những điểm được nhiều du khách, đặc biệt là khách nước ngoài chọn làm điểm dừng chân chính là quán hoa ở trung tâm thành phố. Quán hoa mang đến những giá trị độc đáo về kiến trúc, lịch sử và vai trò của nó trong cuộc sống tinh thần của người dân thành phố Cảng. Điều đặc biệt về quán hoa không chỉ là nơi để bán hoa, mà còn là biểu tượng văn hóa, phong tục, thể hiện đẹp con người Hải Phòng. Ngay từ những ngày đầu xây dựng, quán hoa không chỉ là địa điểm bán hoa mà còn là không gian tổ chức những sự kiện văn hóa, nghệ thuật, như các buổi biểu diễn tại Nhà hát thành phố (trước đây là Nhà hát lớn).

Quán hoa được xây dựng vào năm 1944 trong thời kỳ thuộc địa Pháp. Đốc lý Luyxiani là người chịu trách nhiệm về thiết kế tổng thể, còn Gôchiê là người thiết kế mỹ thuật của công trình. Mặc dù có sự ảnh hưởng của kiến trúc Pháp, quán hoa vẫn giữ được nét đẹp truyền thống của kiến trúc Việt Nam. Cấu trúc chính của nó bao gồm 4 trụ cột to tạo nên sự cân đối. Hệ thống kèo đơn giản theo lối 'chồng rường'. Mái nhà với bờ nóc hình hoa chanh 4 cánh mở ra 4 hướng, tạo nên bức tranh ấn tượng. Những đường nét trên mái, đối với người Việt, như là những biểu tượng phong phú, gắn liền với văn hóa dân gian.

Hiện nay, quán hoa không chỉ là nơi bán hoa với sự đa dạng từ hoa Lũng, Đà Lạt đến hoa nhập khẩu từ Trung Quốc, Hà Lan... Mỗi ngày cuối tuần, quán hoa trở thành điểm hẹn của những người yêu thưởng thức nghệ thuật và đẹp, tận hưởng không khí văn hóa đặc sắc của thành phố Cảng.

Tọa lạc trên con phố trung tâm Nguyễn Tri Phương, Bưu điện Hải Phòng nằm trong quần thể những công trình kiến trúc độc đáo mang ảnh hưởng của kiến trúc thuộc địa, góp phần làm nên nét đẹp đô thị đã từ lâu nổi tiếng với sự giao thoa giữa cổ kính và hiện đại của thành phố Hải Phòng. Đây là một trong số ít những công trình kiến trúc công sở hành chính vẫn được bảo tồn nguyên vẹn cũng như giữ nguyên chức năng như khi được xây dựng từ thời Pháp thuộc.

Tòa nhà Bưu điện Hải Phòng được người Pháp xây dựng từ năm 1905. Công trình kiến trúc mang phong cách châu Âu kết hợp với nét trang trí châu Á. Mặt tiền được trang trí ấn tượng bằng hệ mái dốc lợp ngói, hình đồng hồ lớn đơn giản mà không kém phần tinh tế với hai bên là ô cửa sổ cao. Phong cách kiến trúc tân cổ điển đơn giản được sử dụng khai thác đặc điểm của bố cục đối xứng, thể hiện tính bề thế và hoành tráng qua các mặt chính có hình khối kiến trúc vuông vức, tập trung vào việc trang trí qua những đường viền và những mảng tường gạch xen kẽ . Vị trí của tòa nhà cũng là điểm nhấn trong tổng thể không gian qui hoạch. Hai mặt bên của tòa nhà hướng ra hai bên với cửa sổ và cửa đi rộng có đầu cong kết hợp với hệ thống các cột trụ, họa tiết đắp nổi làm tăng thêm sự đồ sộ, trang trọng cho kiến trúc của tòa nhà.

Không chỉ mang nét đẹp văn hóa kiến trúc đặc sắc, bưu điện Hải phòng còn mang giá trị lịch sử quý báu. Năm 1876, người Pháp mở Bưu cục Hải Phòng và Qui Nhơn, sau khi các cơ sở tương tự đã được mở tại Sài Gòn, Hà Nội. Những con tem đầu tiên ở nước ta được phát hành vào năm 1864, hình vuông có hình chim đại bàng với đủ cỡ, loại. Ngày chuyển thư và đón thư thường được tiến hành khá nghiêm trang. Điện thoại liên tỉnh Hải Phòng - Hà Nội chính thức có từ ngày 19/04/1906. Bưu điện Hải Phòng ra đời sớm đã góp phần đảm bảo thông tin liên lạc thông suốt, nối liền Hải Phòng với các tỉnh thành quan trọng khác trong cả nước.Có thể nói Bưu điện Hải Phòng là một trong bốn bưu cục hiện đại nhất của nước ta lúc bấy giờ.

Cùng với Nhà hát thành phố, Quán hoa, Bảo tàng thành phố,... Bưu điện Trung tâm đã làm nên một quần thể di tích đặc biệt, trở thành biểu tượng không thể nào thay thế được trong lòng người Hải Phòng.

Bảo tàng Hải Phòng được xây dựng vào năm 1919, có kiến trúc đẹp, thiết kế theo kiểu Gotich. Bảo tàng Hải Phòng được khánh thành chính thức ngày 20/12/1959. Thông qua hơn 3 vạn tài liệu, hiện vật được trưng bày trong 15 phòng, với diện tích trên 120m2, Bảo tàng thành phố thể hiện một cách khái quát, có hệ thống những chặng đường phát triển của lịch sử Hải Phòng.

Bảo tàng Hải Phòng được biết đến chính là nơi giới thiệu về truyền thống lịch sử – cách mạng, giới thiệu về những nét bản sắc văn hoá của vùng đất và người Hải Phòng. Ngoài ra nơi đây cũng là một nơi thường xuyên diễn ra các hoạt động tổ chức nghiên cứu về vùng khí hậu, đất đai, thổ nhưỡng, các di tích khảo cổ, các di tích lịch sử văn hoá. Đáng ghi nhận nhất đó chính là những đóng góp đặc biệt của cán bộ Bảo tàng Hải Phòng với việc sưu tầm gần 20.000 hiện vật. Những hiện vật này không chỉ giúp nghiên cứu khoa học mà còn là nguồn thông tin quý báu cho giáo dục khoa học.

Sau khi chiếm đóng Bắc Kỳ, thực dân Pháp triển khai mạng lưới đường sắt để khai thác thuộc địa. Đường sắt trở thành phương tiện chủ yếu. Để kết nối Hà Nội và Hải Phòng, người Pháp xây dựng tuyến đường sắt dài 102 km nối hai thành phố này. Ngày 16-6-1902, toàn tuyến chính thức hoạt động và ga Hải Phòng ra đời.

Ngày 21-10-1946, chủ tịch Hồ Chí Minh, sau hội nghị Fontainebleau, đến ga Hải Phòng và xuất phát về Hà Nội.

Sau chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954, Pháp rút quân. Hải Phòng là điểm cuối cùng của đường sắt miền Bắc bị chiếm đóng. Cùng với nhân dân, công nhân đường sắt Hải Phòng, công nhân ga đã chiến đấu bảo vệ máy móc, vật liệu. Ngày 13-5, bộ đội Việt Nam tiếp quản ga. Sáng 15-5-1955, ga hoạt động bình thường, đón tàu bộ đội và cán bộ quản lý vào thành phố; tuyến Hà Nội - Hải Phòng hoạt động như bình thường.

Ga Hải Phòng (cổng chính ở đường Lương Khánh Thiện, quận Ngô Quyền) là một trong những công trình đẹp nhất Hải Phòng, cũng là ga xe lửa đẹp nhất mà người Pháp để lại ở Việt Nam.

Ga Hải Phòng hiện là ga tàu hỏa chính tại thành phố Hải Phòng, Việt Nam. Ga Hải Phòng là ga hành khách cuối cùng trên tuyến đường sắt Hà Nội - Hải Phòng. Ngoài ra, ga Hải Phòng còn có tuyến đường sắt chạy đến cảng Hải Phòng vận chuyển hàng hóa từ cảng đến các vùng nội địa bằng đường sắt.

Một kiệt tác kiến trúc độc đáo tại Hải Phòng chính là Tòa nhà ngân hàng nhà nước chi nhánh Hải Phòng. Được xây dựng toàn bằng đá xanh tự nhiên, tạo nên vẻ đẹp riêng biệt.

Ngân hàng Đông Dương (Banque de l'Indochine) được thành lập bởi Pháp vào ngày 21/1/1875 tại Paris, với mục đích phát hành giấy bạc và tiền kim loại cho các thuộc địa của Pháp ở châu Á... Khi đến Việt Nam, họ xây dựng chi nhánh tại Sài Gòn và Hải Phòng, trong đó chi nhánh Hải Phòng khai trương vào năm 1885, với trụ sở bên bờ sông Tam Bạc.

Trụ sở này được xây dựng hoàn toàn từ đá xanh tự nhiên, đào tại núi Thủy Nguyên (Hải Phòng) và các mỏ đá Thanh Hóa. Tòa nhà có thiết kế 3 tầng, bao gồm một tầng hầm làm kho, 2 tầng trên làm việc và giao dịch.

Ngoài 4 cột trụ lớn, lắp ghép từ 5 khối đá xanh nguyên khối tạo điểm nhấn ở tiền sảnh, còn có các cột trụ đỡ phía sau để làm tăng độ vững cho mái và tường.

Bên trong các phòng làm việc ở tầng 2 và 3, chân tường, sàn nhà và hành lang được trải bằng gỗ lim Thanh Hóa. Hành lang ở tầng 3 rộng khoảng 2,5m, hai bên được bố trí nhiều cửa, mở ra ngoài để đón gió và ánh sáng, tạo nên không gian thoáng đãng và ấm cúng trong từng mùa.

Ngày 1955, Chính phủ Việt Nam chọn Ngân hàng nhà nước chi nhánh tại Hải Phòng đặt tại số 4 Nguyễn Tri Phương, quận Hồng Bàng.

Nhà thờ chính tòa Hải Phòng, được biết đến với danh xưng Nữ Vương Rất Thánh Mân Côi, là nhà thờ chính tòa của Giáo phận Hải Phòng, nằm tại địa chỉ số 46 phố Hoàng Văn Thụ, phường Quang Trung, quận Hồng Bàng, thành phố Hải Phòng.

Mặc dù công giáo đã có mặt từ rất sớm và góp phần quan trọng vào đời sống tâm linh của Hải Phòng, nhưng đến những năm 20 của thế kỷ XIX, một công trình nhà thờ quy mô lớn mới được xây dựng. Nhà thờ được xây dựng theo phong cách kiến trúc Gothique, có chiều dài 47m và chiều rộng 17m. Tháp chuông hình vuông của nhà thờ cao 28m[1].

Sau nhiều thăng trầm và thời kỳ đổ nát, nhà thờ đã trải qua quá trình cải tạo toàn bộ nội thất và khôi phục kiến trúc ban đầu vào năm 2000, do linh mục chính xứ chịu trách nhiệm. Hiện tại, nhà thờ chính tòa, cùng với tháp chuông và khuôn viên, đã trở thành một trong những công trình tôn giáo lớn và đẹp nhất của thành phố Hải Phòng.