Top 10 Dòng sông dài Thế giới

1. Sông Nin

Sông Nin có chiều dài 6.650 km (4.132 dặm), là nguồn nước chia sẻ bởi mười một quốc gia ở châu Phi. Đây là dòng sông có ảnh hưởng lớn nhất, gắn liền với sự hình thành của nhiều vương quốc cổ đại và là nguồn động mạch cho cuộc sống ở Ai Cập và Sudan. Cuộc thám hiểm Nin trắng đã xác định chiều dài toàn bộ của sông Nin và trở thành sự kiện lịch sử. Pasquale Scaturro và Gordon Brown là những người đầu tiên định vị sông Nin Xanh từ Ethiopia đến Địa Trung Hải, hoàn thành cuộc hành trình đầy thách thức.

2. Sông Trường Giang, Trung Quốc

Con sông Dương Tử hay Trường Giang là dòng sông dài nhất châu Á, xếp thứ ba trên toàn cầu sau sông Nin ở Châu Phi và sông Amazon ở Nam Mỹ. Với chiều dài khoảng 6.300 km, Trường Giang bắt nguồn từ phía tây Trung Quốc và hướng về phía đông, đổ ra Biển Hoa Đông. Tên gọi 'Trường Giang' mang ý nghĩa là con sông dài, còn được biết đến với tên gọi 'Dương Tử'. Đây là dòng sông dài nhất châu Á, đem lại nguồn lợi to lớn cho du lịch và kinh tế của Trung Quốc. Trong nhiều thế kỷ, Trường Giang đã đóng vai trò quan trọng trong vận chuyển hàng hóa, được biết đến như 'đường thủy hoàng kim'. Một số đoạn sông rất nguy hiểm do đá và mực nước biến động. Ngày nay, Trường Giang là tâm điểm của nhiều hoạt động kinh tế, góp phần vào sự phát triển của các thành phố lân cận, bao gồm cả cố đô Nam Kinh. Vùng trung và hạ lưu của sông có khí hậu ấm áp, mưa nhiều, đất màu mỡ, là khu vực có nền công nghiệp và nông nghiệp phát triển ở Trung Quốc. Trường Giang cũng là điểm du lịch hấp dẫn, thu hút đông đảo du khách. Những chuyến thuyền trên sông kéo dài từ 4 - 5 ngày từ Trùng Khánh được nhiều người lựa chọn để thưởng thức vẻ đẹp dọc theo bờ sông và ghé thăm các điểm du lịch nổi tiếng như đập Tam Hiệp, thành phố ma Phong Đô. Du khách còn có cơ hội khám phá thành cổ Kinh Châu, một địa điểm nổi tiếng trong Tam Quốc diễn nghĩa. Kinh Châu từng đóng vai trò quan trọng trong các cuộc chiến tranh với vị trí chiến lược, đặc biệt trong thời kỳ Tam Quốc.

Sông Amazon là con sông dài nhất thế giới, với chiều dài 6.400 km (3.976 dặm), và hiện nay là lớn nhất theo bề mặt nước, với lưu lượng trung bình lớn hơn bảy con sông lớn kế tiếp cộng lại. Amazon chảy qua các quốc gia: Brazil, Peru, Bolivia, Colombia, Ecuador, Venezuela, Guyana. Trong những năm gần đây, có nhiều tranh cãi về chiều dài thực sự của sông Amazon. Các nghiên cứu của Brasil và Peru vào những năm 2007 và 2008 kết luận rằng sông Amazon dài 6.992 km, vượt xa sông Nin được cho là có chiều dài 6.853 km. Tuy nhiên, cuộc tranh luận vẫn tiếp tục.

Dòng sông Amazon được Francisco de Orellana khám phá năm 1542, ban đầu mang tên Riomar. Dựa trên nghiên cứu mẫu trầm tích từ hai lỗ khoan ở cửa sông Amazon của các nhà khoa học Đại học Liverpool (Anh), Đại học Amsterdam (Hà Lan) và Công ty dầu mỏ Petrobras của Brazil, sông Amazon được xác định đã tồn tại từ 11 triệu năm trước và có hình dạng như hiện nay từ 2,4 triệu năm trước. Trước đó, độ tuổi chính xác của sông Amazon là một bí ẩn. Nhà nghiên cứu không thể xâm nhập vào Amazon Fan - một cột trầm tích dày tới 10 km - ở con sông này. Công ty Petrobras đã thực hiện khoan hai lỗ ở cửa sông Amazon - một cái sâu tới 4,5 km dưới mực nước biển - để thu thập trầm tích phục vụ nghiên cứu.

Sông Enisei là một trong những hệ thống sông lớn nhất đổ ra Bắc Băng Dương, với chiều dài 5.539 km (3.445 dặm) thì nó là con sông dài thứ 5 trên thế giới. Hệ thống sông này có diện tích lưu vực và chiều dài nhỏ hơn của hệ thống Mississippi-Missouri tại Hoa Kỳ nhưng lưu lượng nước trung bình thì cao gấp 1,5 lần. Chảy chủ yếu ở Nga (97%) và phần còn lại ở Mông Cổ. Các hệ thống sông lớn nhất chảy vào Bắc Băng Dương. Bắt nguồn ở Mông Cổ, nó sau chảy vào nước Nga và đi ra biển Kara. Ở thượng nguồn, với nhiều thác ghềnh, sông này chảy qua những vùng dân cư thưa thớt. Ở trung lưu, hệ thống sông này bị kiểm soát bằng một loạt đập thủy điện lớn của Nga. Chảy theo những cánh rừng taiga dân cư thưa thớt, sông Enisei tiếp nhận nước từ một loạt các sông nhánh và cuối cùng đổ ra biển Kara trong một vùng tundra hoang vu, bị đóng băng trong khoảng trên 6 tháng mỗi năm.

Trong thời kỳ băng hà, hành trình tới Bắc cực bị băng ngăn chặn lại. Mặc dù các chi tiết chính xác là chưa rõ ràng, nhưng một số học giả cho rằng khi đó sông Enisei cũng như sông Obi đã chảy vào một hồ lớn chiếm phần lớn miền tây Siberi, và cuối cùng đổ ra biển Đen. Sông Yenisei phát nguồn từ hai nhánh chính là Bolshoi Yenisei (Yenisei Lớn) hay còn gọi là Bii-Khem (Бии-Хем) phát sinh từ khu vực Tuva bên hông chữ S của dãy núi Sayan phía đông và phía bắc của dãy núi Tannu-Ola tại tọa độ 52°20′B 97°30′Đ và Malyy Yenisei (Yenisei Nhỏ) hay còn gọi là Kaa-Khem (Каа-Хем) phát sinh từ Thung lũng Darkhad tại Mông Cổ. Nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng lối chảy hẹp tại Thung lũng Darkhad thường xuyên bị chặn lại bởi băng, sinh ra một hồ lớn như hồ Khövsgöl cận kề. Khi các sông băng rút lui (lần gần đây nhất là khoảng 9300 năm TCN) thì có thể có tới 500 km³ nước được giải phóng ra và có thể đó sẽ là thảm họa.

Dòng sông Mississippi tại Bắc Mỹ là một hệ thống sông lớn. Tên gọi 'Mississippi' bắt nguồn từ cụm từ misi-ziibi, có nghĩa là 'sông lớn' trong tiếng Ojibwe. Dòng sông này dài 6.275 km (3.902 dặm), chảy chủ yếu qua Hoa Kỳ (98,5%) và một phần nhỏ ở Canada (1,5%). Con sông chảy về phía Vịnh Mexico, thu nước từ nhiều khu vực khác nhau. Mississippi là một phần quan trọng của hệ thống thoát nước lớn thứ hai trên lục địa Bắc Mỹ, chỉ sau hệ thống thoát nước vịnh Hudson.

Người bản địa đã sống dọc theo dòng sông Mississippi và các nhánh của nó. Một số người theo đuổi săn bắn và hái lượm, trong khi một số khác phát triển xã hội nông nghiệp. Sự xuất hiện của người châu Âu đã thay đổi lối sống bản địa, biến con sông thành ranh giới và sau đó là tuyến giao thông quan trọng. Trong thế kỷ 19, Mississippi đóng vai trò quan trọng trong sự bành trướng về phía tây của Hoa Kỳ.

Dòng sông Obi là một trong những con sông quan trọng ở miền tây Siberi, Nga, và là con sông dài thứ bảy trên thế giới với chiều dài 5.410 km (3.364 dặm). Nó chảy qua các quốc gia Nga, Kazakhstan, Trung Quốc và Mông Cổ, cung cấp nước cho tưới tiêu, thủy điện, và là nguồn sống cho người dân ven bờ. Sông Obi có hơn 50 loài cá, đóng góp cho ngành công nghiệp đánh cá. Nó bắt nguồn từ sự hợp nhất của sông Biya và Katun ở Altai Massif, dãy núi chạy qua nhiều quốc gia, và tên gọi 'Obi' trong tiếng Nga nghĩa là 'cả hai', chỉ sự kết hợp của hai dòng sông này.

Mặc dù chủ yếu liên quan đến Nga, nhưng các nhánh và sông nhánh của Obi cũng chảy qua các vùng lân cận. Sông Irtysh, là nhánh lớn nhất của Obi, đôi khi được xem là một phần của dòng chính. Với chiều dài 2.900 km, Obi là tuyến đường vận chuyển hàng hóa quan trọng từ nội địa Nga đến các trung tâm thương mại, đóng vai trò quan trọng trong xuất khẩu sản phẩm nông nghiệp và công nghiệp. Khu vực lề sông Obi đặc trưng bởi các trung tâm công nghiệp, hoạt động nông nghiệp và đánh bắt cá đa dạng.

Sông Hoàng Hà là con sông lớn thứ hai ở Trung Quốc, sau sông Trường Giang, và xếp thứ sáu trên thế giới với chiều dài 5.464 km (3.395 dặm). Sông này nổi tiếng với lịch sử lũ lụt, vỡ đê, và ngày nay là nguồn ô nhiễm nước làm khó khăn cuộc sống ven sông. Nhiều làng nghề ven sông đã phải đối mặt với những thách thức này. Tổng thể, Hoàng Hà trông như một con sư tử đang lao về phía trước. Từ cao nguyên Thanh Tạng, sông chảy qua các vùng địa hình đa dạng như núi non, bình nguyên, động, và bãi biển Bột Hải.

Văn minh sông Hoàng Hà bắt đầu từ khoảng 2.500 TCN đến 1.066 TCN, chia thành các giai đoạn như Thời kỳ Tam hoàng Ngũ đế, nhà Hạ và nhà Thương. Trong quá trình phát triển, lãnh thổ Trung Quốc mở rộng và đa dạng. Khu vực sông Hoàng Hà đóng vai trò quan trọng trong lịch sử dân tộc và văn minh Trung Quốc. Những phát hiện khảo cổ, như xương hóa thạch người vượn ở Chu Khẩu Điếm, chứng minh sự cư trú sớm của loài người trong vùng. Dân tộc Hoa Hạ, thuộc nhóm Mongoloid, đã hình thành văn minh riêng và mở rộng lãnh thổ khi Tần Thủy Hoàng xưng đế, chiếm lưu vực sông Dương Tử và khu vực lân cận.

Dòng sông Công Gô là một con sông ở phía tây Trung Phi, mang tên theo hai quốc gia là Cộng hòa Dân chủ Congo và Cộng hòa Congo. Sông chảy qua toàn bộ chiều dài của Cộng hòa Dân chủ Congo, tạo thành một phần biên giới của nó. Với chiều dài 4.700 km, đây là dòng sông sâu nhất thế giới với hơn 220 mét độ sâu. Sông Congo là một trong những con sông lớn nhất thế giới về lưu vực và lưu lượng nước, đổ ra Đại Tây Dương với hơn 35.000 m3 nước mỗi giây, tương đương với 13 bể bơi Olympic. Tiềm năng thủy điện của sông Congo chiếm 30% tổng tiềm năng thủy điện thế giới, đóng vai trò quan trọng trong cung cấp điện cho khu vực hạ Sahara.

Ở vùng thượng nguồn với chiều dài 4.023 km, sông Congo chảy qua Trung Phi, mang lại sự ổn định với mùa mưa quanh năm. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc duy trì đời sống đa dạng ven sông. Sông Congo đổ qua một khu rừng nhiệt đới lớn nhất châu Phi và thứ hai trên thế giới sau rừng Amazon. Trong quá khứ, sông này tạo ra một hồ lớn 362 km từ đại dương. Dòng sông chia cắt thủ đô Kinshasa và Brazzaville, tạo thành cặp thủ đô gần nhau nhất thế giới. Từ đây, sông Công Gô nhanh chóng hướng về phía biển, đối mặt với những khúc ghềnh khó khăn và những con thác kỳ vĩ.

Sông Paraná nằm ở miền Trung - Nam Nam Mỹ, chảy qua Brasil, Paraguay và Argentina với chiều dài khoảng 4.880 kilômét (3.030 mi). Là dòng sông thứ hai tại Nam Mỹ và thứ tám trên thế giới. Tên gọi Parana là từ 'para rehe onáva', có nghĩa là 'lớn như biển'. Paraná hợp lưu với sông Paraguay và sau đó hợp với sông Uruguay để tạo thành Río de la Plata rồi đổ ra Đại Tây Dương. Paraná là con sông nguy hiểm với lũ nhiều, dòng nước xiết. Nguồn lợi thủy sản trên Paraná cùng các chi lưu là nguồn thu nhập chủ yếu của ngư dân ven bờ; một số loài cá như surubí và sábalo có ý nghĩa quan trọng cho ngành đánh cá.

Sông Paraná và các chi lưu tạo thành một lưu vực rộng lớn chiếm phần lớn Trung - Nam lục địa Nam Mỹ, bao gồm Paraguay, miền nam Brazil, bắc Argentina và một phần Bolivia. Dòng chảy đổ ra Đại Tây Dương qua Río de la Plata, có dung tích tương đương với đồng bằng sông Mississippi. Trên lưu vực có nhiều thành phố lớn như São Paulo, Buenos Aires, Asunción và Brasília.

Sông Amur (A-mua) hay Hắc Long Giang có chiều dài lên đến 4.444 km, là con sông lớn thứ 10 trên thế giới, tạo thành biên giới tự nhiên giữa miền Viễn Đông của Nga và vùng Mãn Châu (tỉnh Hắc Long Giang) của Trung Quốc. Người Trung Quốc gọi nó là Hắc Long Giang. Sông Amur nổi tiếng với lượng sinh vật phong phú, đặc biệt là loài cá tầm lớn nhất thế giới. Nước sông gần đây bị ô nhiễm. Được hình thành bởi sự trộn lẫn của hai dòng Argun và Shilka, sông Amur uốn khúc như hình rồng, được biết đến như sông Rồng Đen. Đổ vào vịnh Tartar của Thái Bình Dương. Trước đây, người Nga gọi sông Amur là sahaliyan ula, có nghĩa là Hắc giang (sông Đen), là nơi tổ tiên họ đã sinh sống trong thời gian dài. Sông Amur là biểu tượng quan trọng trong quan hệ Nga-Trung, đặc biệt sau sự chia rẽ về chính trị giữa Trung Quốc và Liên Xô trong thập niên 1960. Có ý nghĩa lớn đối với cư dân bản địa và các nhóm dân tộc trong khu vực.