1. Dinh dưỡng trong thai kỳ
Chăm sóc dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng khi bà bầu mang thai, ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi và sức khỏe của bản thân mẹ. Trong giai đoạn này, thay đổi về chế độ ăn uống là điều thường gặp, từ cảm giác chán ăn đến buồn nôn thai nghén, tất cả đều diễn ra trong 3 tháng đầu tiên.
Những thực phẩm cần bổ sung khi mang thai lần đầu:
- Rau xanh và các loại hoa quả: Những loại này giàu chất xơ và vitamin, đặc biệt là axit folic quan trọng cho sự phát triển của thai nhi. Bổ sung chúng giúp giảm tình trạng táo bón.
- Cá hồi: Dồi dào DHA và Omega 3, cá hồi là lựa chọn tốt giúp phát triển não của em bé.
- Thịt đỏ và gia cầm: Cung cấp protein và sắt cho thai nhi và sức khỏe của bà bầu.
- Hạt dinh dưỡng: Chứa nhiều omega 3, vitamin, protein hỗ trợ phát triển não bộ của thai nhi.
- Các loại đậu: Cung cấp protein, chất béo, canxi, sắt, kẽm, vitamin B, K, đặc biệt là đậu xanh, đậu đen, đậu đỏ, đậu trắng.
- Sữa và thực phẩm từ sữa: Cần thiết cho thai kỳ, bà bầu có thể chọn sữa dành cho bà bầu để đảm bảo đầy đủ dinh dưỡng. Sữa chua cũng giúp hỗ trợ tiêu hóa, giảm tình trạng táo bón.
Những thực phẩm nên kiêng khi mang thai lần đầu:
- Đu đủ, rau ngót: Tránh ăn trong 3 tháng đầu để ngăn chặn nguy cơ tử cung và thắt bao tử, giảm nguy cơ sảy thai.
- Thực phẩm tái sống: Nấu chín kỹ để tránh mầm bệnh và ký sinh trùng có hại cho cơ thể.
- Cá chứa thủy ngân: Hạn chế cá mập, cá kiếm, cá thu để tránh tổn thương não của thai nhi.
- Sữa tươi, sữa chua chưa tiệt trùng: Chúng có thể chứa vi khuẩn gây bệnh như E.Coli, Salmonella, Listeria, nên tránh ăn.
- Hạn chế caffeine, cồn, đồ uống có ga: Caffeine và cồn làm tổn thương thần kinh, tăng nguy cơ mắc bệnh Đao, nên tránh sử dụng.
2. Tiêm Ngừa Trong Thai Kỳ
Mẹ nên chuẩn bị tiêm ngừa đầy đủ vaccine khi sẵn sàng có con.Những loại vaccine nên tiêm ngừa trước khi mang thai:
- Rubella: Mẹ cần tiêm ngừa ít nhất 3 tháng trước khi mang bầu. Nếu mẹ nhiễm bệnh, thai có nguy cơ sảy hoặc bé sinh ra có thể mang dị tật.
- Viêm gan B: Có thể tiêm ngừa trước hoặc sau khi mang thai.
- Thủy đậu: Tiêm ngừa thủy đậu rất cần thiết cho mẹ và cần thực hiện ít nhất 2 tháng trước khi mang bầu. Nếu mẹ mắc bệnh khi có thai, con sinh ra có thể bị liệt, dị tật bẩm sinh.
- Cúm: Cúm là bệnh phổ biến, nên mẹ cần tiêm ngừa trước khi mang thai để bảo vệ sức khỏe của mình và em bé. Mẹ có thể tiêm ngừa cúm vào bất kỳ thời điểm nào trước khi mang thai.
Những loại vaccine cần tiêm ngừa khi mang bầu:
- Uốn ván, bạch hầu, ho gà: Tiêm ngừa uốn ván, bạch hầu, ho gà nên được thực hiện giữa tuần 27 và tuần 36. Đây là những bệnh lý đe dọa cho trẻ và có thể gây ra các biến chứng. Mẹ cần tuân thủ lịch tiêm ngừa theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc bệnh viện có uy tín.
- Cúm: Tiêm ngừa vaccin cúm là quan trọng và nên thực hiện trước khi mang thai. Tuy nhiên, nếu quên, mẹ có thể bổ sung càng sớm càng tốt sau khi biết có thai. Cúm có thể gây mệt mỏi cho mẹ và thuốc cúm không tốt cho sức khỏe của bé.
3. Lịch khám thai định kỳ
Mẹ bầu nên đến trung tâm y tế để được bác sĩ tư vấn về lịch khám thai. Dưới đây là lịch chi tiết mà mẹ có thể tham khảo:
Lần 1: Trong tuần thứ 5 của thai kỳ
- Siêu âm 2D
- Khám thai, kiểm tra nội tiết
- Uống vi chất dinh dưỡng
Lần 2: Trong tuần thứ 8 của thai kỳ
- Siêu âm 2D
- Khám thai, kiểm tra nội tiết
- Uống vi chất dinh dưỡng
Lần 3: Trong tuần thứ 12 của thai kỳ
- Siêu âm 4D ( đo độ mờ da gáy của bé)
- Khám thai, kiểm tra nội tiết
- Uống vi chất dinh dưỡng
Lần 4: Trong tuần thứ 16 của thai kỳ
- Siêu âm 2D
- Khám thai, kiểm tra nội tiết
- Xét nghiệm máu để kiểm tra dị tật thai nhi
- Uống vi chất dinh dưỡng: canxi, sắt, magie B6
Lần 5: Trong tuần thứ 20 của thai kỳ
- Siêu âm 2D
- Khám thai, kiểm tra nội tiết
- Uống vi chất dinh dưỡng: canxi, sắt, magie B6
- Kiểm tra thai máy
Lần 6: Trong tuần thứ 26 của thai kỳ
- Siêu âm 2D
- Khám thai, kiểm tra nội tiết
- Uống vi chất dinh dưỡng: canxi, sắt, magie B6
- Kiểm tra thai máy
Lần 7: Trong tuần thứ 30 của thai kỳ
- Xét nghiệm máu, thử nước tiểu
- Làm hồ sơ sinh
- Tiêm phòng uốn ván
- Siêu âm 2D
- Uống canxi, sắt
Lần 8: Trong tuần thứ 34 của thai kỳ
- Khám thai, thử nước tiểu, siêu âm 2D
- Tiêm phòng uốn ván
- Uống vi chất dinh dưỡng, canxi, sắt
Lần 9: Trong tuần thứ 36 của thai kỳ
- Khám thai, thử nước tiểu, siêu âm
- Uống vi chất dinh dưỡng, canxi, sắt
Lần 10: Trong tuần thứ 38 của thai kỳ
- Khám thai, thử nước tiểu, siêu âm
- Uống vi chất dinh dưỡng, canxi, sắt
Lần 11: Trong tuần thứ 39
- Khám thai, thử nước tiểu, siêu âm
- Uống vi chất dinh dưỡng, canxi, sắt
Lần 12: Trong tuần thứ 40
- Khám thai, thử nước tiểu, siêu âm
- Uống vi chất dinh dưỡng, canxi, sắt
4. Tăng cân trong suốt thời kỳ mang thai
Việc tăng cân là dấu hiệu tích cực cho sự phát triển của thai nhi. Chỉ số tăng cân phù hợp của mẹ phụ thuộc vào từng giai đoạn thai kỳ và tình trạng dinh dưỡng trước đó. Nhiều phụ nữ quan tâm đến việc tăng cân bao nhiêu là lẻ phải trong thời kỳ mang thai, và mong muốn giảm cân ngay sau khi sinh. Nhớ rằng, mức tăng cân sẽ phụ thuộc vào chỉ số khối cơ thể (BMI) của bạn trước khi mang thai.
Cũng cần lưu ý đến các tình trạng bệnh như đái tháo đường thai kỳ, vì nó có thể ảnh hưởng đến quá trình tăng cân. Thai nhi cần nhận đủ chất dinh dưỡng để phát triển, do đó, việc ăn uống khoa học và đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng cho bé là rất quan trọng.
5. Các dấu hiệu phổ biến khi mang thai
Trong thời kỳ mang thai, các bà bầu thường trải qua các dấu hiệu đặc biệt do sự thay đổi cơ bản của cơ thể. Hãy yên tâm và không cần lo lắng quá:
- Nôn mửa: Hiện tượng này rất phổ biến và thường xuyên xuất hiện trong 3 tháng đầu thai kỳ. Mặc dù không thoải mái, nhưng nó là một phần của quá trình mang thai. Bà bầu cần giữ tinh thần thoải mái và nên ăn nhẹ, thường xuyên nhưng ít.
- Khó chịu do trĩ, táo bón: Áp lực lớn lên trực tràng và khu vực chậu khi mang thai có thể gây ra tình trạng này. Bà bầu nên duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và nếu cần, thảo luận với bác sĩ về việc sử dụng thuốc hỗ trợ.
- Sưng phù, giữ nước: Tình trạng này thường xuyên xảy ra ở tay và chân, đây là hiện tượng bình thường. Nếu sưng quá mức, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để đảm bảo an toàn.
- Đau lưng: Do sự thay đổi cân nặng và tâm trạng của cơ thể khi mang thai, đau lưng có thể xuất hiện. Bài tập nhẹ nhàng như Yoga, đi bộ có thể giúp giảm đau lưng.
- Vết rạn da: Sự gia tăng trọng lượng và áp lực máu có thể gây ra vết rạn da, thường xuất hiện ở bụng và vùng quanh âm đạo. Đây là hiện tượng tự nhiên và không cần quá lo lắng.
6. Trải nghiệm cơn đau khi chuyển dạ
Khi ngày dự sanh đến gần, bạn sẽ trải qua cảm giác của những cơn đau khi chuyển dạ. Việc hiểu và nhận biết những cơn đau này rất quan trọng để bạn có thể vượt qua một cách dễ dàng hơn.
Cơn đau khi chuyển dạ là những cơn co thắt mạnh mẽ, tạo ra cảm giác đau khó chịu, không giảm dù bạn đã thay đổi tư thế. Các cơn co thường xuyên và đều đặn hơn, khoảng 5 – 7 phút một lần, kéo dài từ 30 giây đến 1 phút. Mỗi người mẹ trải qua cơn đau chuyển dạ một cách đặc biệt, tùy thuộc vào cảm nhận và sức chịu đựng cá nhân. Trong giai đoạn chuyển dạ, cơn đau đẻ tăng lên, có người chỉ phát ra tiếng rên nhẹ và xuýt xoa, trong khi người khác có thể la hét và khóc thét.
Tất cả đều là do cơn đau đẻ, biểu hiện sự co bóp của tử cung, giúp thai nhi chuyển từ tử cung xuống tiểu khung và chuẩn bị cho quá trình sinh. Khi tử cung co bóp, dây thần kinh ở vùng chậu cũng bị ảnh hưởng, tạo ra cảm giác đau cho mẹ. Việc đi bộ trong giai đoạn đầu có thể giúp làm giảm cảm giác đau và tạo cảm giác thoải mái cho bà bầu.
7. Trải nghiệm du lịch cho bà bầu
Việc du lịch khi mang thai không chỉ là cơ hội để bà bầu thư giãn mà còn giúp kết hợp vận động thể lực phù hợp. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn cho cả mẹ bầu và thai nhi, cần có đầy đủ kiến thức và chuẩn bị.
Trong giai đoạn đầu thai kỳ, du lịch không có nhiều ảnh hưởng và thậm chí mang lại cảm giác thoải mái cho bà bầu. Tuy nhiên, gần ngày dự sanh, có những rủi ro cần cân nhắc. Một số hãng hàng không có chính sách không chấp nhận phụ nữ mang thai hơn 36 tuần đi máy bay.
Nếu việc đi lại là không thể tránh, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ và thực hiện các biện pháp phòng ngừa. Đôi khi, việc có chứng nhận từ bác sĩ cũng là điều kiện để du lịch khi mang thai.
8. Sắm đồ cho mẹ và bé trước ngày về nhà
Chuẩn bị đồ sơ sinh là một công việc vất vả với các bà bầu dù bụng bầu đã 'to vượt mặt', nhưng mọi người đều rất hạnh phúc và thích thú khi thực hiện công việc này. Việc đi mua sắm đồ cho bé mang lại niềm vui lớn, sự hạnh phúc không gì sánh kịp.
Hãy lên kế hoạch mua sắm những đồ dùng và quần áo cần thiết cho cả mẹ và bé. Bao gồm những vật dụng như quần áo, chiếc chăn, chăn bông, và các vật dụng cho việc cho con bú. Ngoài ra, việc mua sắm còn giúp củng cố mối quan hệ giữa mẹ và bé.
9. Lựa chọn Địa điểm Sinh
Lựa chọn địa điểm sinh an toàn là một quyết định rất quan trọng. Các mẹ cần chú ý đến vấn đề này từ những ngày đầu thai kỳ. Hãy kế hoạch chọn bệnh viện để sinh con, chọn bệnh viện phù hợp với bạn và đáp ứng nhu cầu của gia đình bạn.
Một số yếu tố cần xem xét trước khi quyết định chọn bệnh viện bao gồm:
- Lựa chọn địa điểm dựa trên cơ sở vật chất: Tiện nghi của địa điểm sinh ảnh hưởng trực tiếp đến tâm trạng và hoạt động sinh hoạt của mẹ bầu và gia đình. Khi chọn địa điểm sinh, hãy thăm quan để đánh giá không gian sinh. Tìm hiểu thông tin về trang thiết bị qua trang web của bệnh viện và thảo luận với nhân viên tại đó.
- Kinh nghiệm của đội ngũ y bác sĩ: Chọn địa điểm sinh dựa trên kinh nghiệm của đội ngũ y bác sĩ là quan trọng. Điều này sẽ đảm bảo mẹ bầu an tâm hơn trong quá trình chuyển dạ. Mẹ bầu có thể tìm hiểu về đội ngũ y bác sĩ qua phương tiện truyền thông và đánh giá của các mẹ khác.
- Phương pháp sinh hiện tại: Phương pháp sinh thích hợp sẽ phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe cụ thể của mỗi người. Mẹ bầu nên thảo luận và nhận tư vấn về phương pháp sinh. Sau đó, lựa chọn địa điểm sinh phù hợp với phương pháp mong muốn. Đồng thời, đảm bảo địa điểm đã chọn có chất lượng cao đối với phương pháp sinh mong muốn.
- Dịch vụ hậu sản cho mẹ và bé: Thời kỳ sau sinh là nhạy cảm đối với cả mẹ và bé. Vì vậy, dịch vụ hậu sản cần đảm bảo chất lượng. Khi chọn địa điểm sinh, mẹ bầu nên yêu cầu thông tin chi tiết về dịch vụ sau sinh. Điều này giúp mẹ bầu so sánh và đánh giá đúng hơn.
- Lựa chọn địa điểm sinh dựa trên đánh giá của các mẹ đã sinh: Ý kiến của những người mẹ đã trải qua là thông tin quý báu. Các chia sẻ này giúp mẹ bầu có cái nhìn rõ ràng hơn về địa điểm dự định. Từ đó, lựa chọn địa điểm sinh an toàn, chất lượng và phù hợp với bản thân.
10. Tìm Hiểu Ý Kiến Chuyên Gia
Tìm hiểu ý kiến từ các chuyên gia chăm sóc thai kỳ là điều quan trọng mà mẹ bầu cần chú ý. Các chuyên gia với nhiều năm kinh nghiệm sẽ mang lại thông tin chính xác về sức khỏe của bạn và sự phát triển của thai nhi.
Các chuyên gia còn giúp giải đáp mọi thắc mắc về thai kỳ một cách chính xác và chuyên sâu, đồng thời cung cấp lời khuyên giúp bạn trải qua thai kỳ khỏe mạnh. Họ cũng có thể tư vấn về địa chỉ khám thai và quản lý thai kỳ tốt nhất, giúp bạn chọn lựa địa điểm sinh phù hợp với điều kiện của mình. Vì vậy, mẹ bầu hãy lắng nghe ý kiến của các chuyên gia để tự chăm sóc và trải qua thai kỳ một cách thoải mái nhất.