Top 10 lễ hội Xuân tại Hà Nội được yêu thích dịp Tết Nguyên đán 2021

Mỗi năm, khu di tích đền Hai Bà Trưng Mê Linh mở hội từ ngày mồng 6 đến ngày mồng 10 tháng Giêng âm lịch, là ngày Hai Bà tế cờ khởi nghĩa. Ngày mồng 6 là chính hội, lễ hội tổ chức theo nghi thức nhà nước và truyền thống địa phương gồm: Dâng hương, mít tinh kỷ niệm ngày Hai Bà Trưng tế cờ khởi nghĩa và tế lễ theo nghi thức truyền thống cổ truyền. Cứ 5 năm một lần, vào dịp lễ hội mồng 6 tháng giêng âm lịch (những năm có số cuối là 0 và 5), Mê Linh tổ chức rước kiệu Hai Bà Trưng, kiệu Thành hoàng làng Hạ Lôi và kiệu Thánh Cốt Tung là danh tướng của Hùng Duệ Vương được thờ tại làng Hạ Lôi. Lễ rước kiệu có nét đặc trưng riêng, với đội hình cờ súy, kiệu nhấp nhô giữa đội hình cờ súy tạo nên hình ảnh hòa quyện, uy linh. Động tác đổi vai nâng kiệu qua đầu của bốn cỗ kiệu tạo ra hình ảnh con rồng uốn lượn. Việc “giao kiệu” trong lễ rước kiệu là một nghi thức độc đáo, chỉ có tại lễ hội đền Hai Bà Trưng ở làng Hạ Lôi, xã Mê Linh. Hàng nghìn du khách trong, ngoài nước đều về đây dâng hương tưởng nhớ công lao của Hai Bà.

Lễ hội Gò Đống Đa thường diễn ra vào ngày mùng 5 tết Nguyên Đán tại khu vực Gò Đống Đa, Phường Quang Trung, Quận Đống Đa, Hà Nội. Đây là dịp lễ kỷ niệm chiến thắng lịch sử của vua Quang Trung - anh hùng dẫn đầu trong cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm. Hội có nhiều trò chơi và biểu diễn thể hiện tinh thần võ nghệ. Trong số đó, trò rước Rồng lửa Thăng Long là một điểm độc đáo. Buổi sáng của ngày hội, cộng đồng cùng các vị chức sắc và cụ già trong làng tụ tập để chuẩn bị cho lễ hội. Chỉ vài phút trước 12 giờ trưa, từ đình làng Khương Thượng đến Gò Đống Đa, diễn ra lễ rước thần mừng chiến thắng. Cuộc diễu hành dài, rực rỡ sắc màu, thu hút ánh nhìn của đám đông, được tiến hành chậm rãi để mọi người có thể chiêm ngưỡng chi tiết tinh xảo của bức tượng lễ hội.

Sau các nghi thức trang trọng là những trò chơi và màn biểu diễn nghệ thuật dân gian như múa lân, múa rồng, đầu vật, cờ người, chọi gà. Quê hương của vua Quang Trung - Nguyễn Huệ nằm ở quận Bình Khê, tỉnh Bình Định. Tại đây, cả cộng đồng xây dựng nhà thờ ba anh em nhà Tây Sơn gồm Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ và Nguyễn Lữ. Mỗi năm, đặc biệt là ngày 5 tết Nguyên Đán, mọi người tập trung về đây để dâng cúng hương hoa, tưởng nhớ các anh hùng nghĩa sĩ và làm mới kỷ niệm về truyền thống vẻ vang của dân tộc. Các cuộc thi võ thuật, côn quyền, đánh trống... diễn ra sôi nổi và thu hút sự quan tâm. Điều đặc biệt, cả nam và nữ đều tham gia các cuộc đấu võ, tạo nên một không khí sôi động cho lễ hội. Ngày nay, việc tham gia Lễ hội Gò Đống Đa đã trở thành một truyền thống không thể thiếu đối với người dân Hà Nội trong những ngày đầu năm mới.

Mỗi năm, đến ngày mồng 6 tháng Giêng âm lịch, cư dân Cổ Loa và du khách trên khắp Việt Nam đổ về để tham gia lễ hội và tưởng nhớ vua An Dương Vương. Lễ hội đền Cổ Loa diễn ra trọng thể với nhiều cuộc thi và trò chơi dân gian. Khu làng Cổ Loa bao gồm 12 xóm, nhưng lễ hội là sự hội tụ của cả tám làng (trước đây được gọi là Bát Xã) bao gồm: Ðài Bi, Sàn Dã, Cầu Cả, Mạch Tràng, Văn Thượng, Thư Cưu, Cổ Loa, Xép. Tất cả 8 làng này đều tôn vinh Thục Phán, do đó, đều tham gia tổ chức lễ hội. Sáng sớm, các lãnh đạo của 8 làng đến nhà của tiên chỉ của làng Văn Thượng, nơi có quyền soạn thảo văn tế. Sau đó, họ tiến hành rước văn tế, trong đó phải có phường bát âm đi đầu. Cuộc diễu hành dài, rực rỡ và được tiến hành chậm rãi để mọi người có thể chiêm ngưỡng chi tiết tinh xảo của lễ hội.

Trước đền, có một hương án lớn trang trí, bên trên là hộp kính chứa đôi hia vàng cùng các vật thờ cúng. Phía trước hương án lớn là một hương án nhỏ hơn, trưng bày các khí giới của vua Thục như cung, kiếm, tên, nỏ. Sau đó là hàng chiếu cạp điều làm chỗ thờ tế thần. Khi đám rước tới, long đình được đặt trước hai hương án. Cuộc tế thần diễn ra với âm nhạc từ phường bát âm. Tiên chỉ của làng Văn Thượng là người chủ tế. Sau cuộc tế, mọi người từ làng tham gia lễ. Lễ kéo dài đến trưa mới kết thúc. Sau đó, diễu hành rước thần diễn ra. Cờ quạt đầu đám, sau đó là long đình và các lộ bộ bát bửu. Phường bát âm và quan viên với mũ tế, áo thụng, đai hia, tay bưng vũ khí của nhà vua tiếp theo. Các lãnh đạo và trai đinh xóm Chùa thuộc làng Cổ Loa làm lễ khiêng long đình trên đầu, đưa bài vị của nhà vua. Sau đó là cộng đồng và trai đinh từ các làng khác, mỗi làng đều có kiệu riêng với cờ quạt và phường bát âm. Cuộc rước rất dài, diễn ra chậm rãi, nhạc sáo vang vọng. Trong những ngày lễ hội Cổ Loa, người dân và du khách tập trung đông đảo, xem đây là dịp vui xuân ý nghĩa.

Hằng năm vào ngày 13 tháng Giêng, cư dân của làng La Phù (Huyện Hoài Đức, Hà Nội) hân hoan tổ chức hội rước “ông Lợn”, thu hút hàng nghìn du khách tham gia. Đây không chỉ là lễ hội mà còn là biểu tượng của văn hóa tâm linh sâu sắc tại làng La Phù. Lễ hội nhằm tưởng nhớ công ơn của Tĩnh Quốc Tam Lang, người anh hùng dưới thời Hùng Duệ Vương thứ 6, người đã có công đánh giặc và bảo vệ đất đai. Trước khi ra trận, ông thường mổ lợn và thổi xôi khao quân. Trong ngày 13 tháng Giêng âm lịch, mỗi xóm trong làng mang lợn ra đình để dâng tế Thành Hoàng Làng.

Những chú lợn được lựa chọn kỹ lưỡng, được chăm sóc từ nhiều năm trước. Chúng sẽ được làm thịt và trang trí đẹp mắt, sau đó đưa vào kiệu chờ đến giờ lễ. Lúc 18h, các 'ông Lợn' và lễ vật được rước qua các làng với tiếng trống vang vọng, sau đó về đình để chuẩn bị cho lễ tế. Mỗi thôn làng có phong cách rước khác nhau, có làng hát quan họ, có làng rước với điệu múa sinh động. Đám rước bao gồm 3 kiệu chính: bàn lộc, mâm xôi và 'ông Lợn'. Đến 21h ngày 13 tháng Giêng, 'ông Lợn' được rước vào đình dưới sự hướng dẫn của ban tổ chức và các người cao niên. Đêm tối, các cụ già bắt đầu lễ tế kéo dài đến 1 - 2h sáng hôm sau. Sau khi lễ kết thúc, các xóm làng rước “ông Lợn” trở lại và chia sẻ lợn phát lộc cho cộng đồng.

Hội đền Gióng là một lễ hội truyền thống hàng năm ở nhiều nơi thuộc vùng Hà Nội để tưởng niệm và ca ngợi chiến công của người anh hùng truyền thuyết Thánh Gióng, một trong tứ bất tử của tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Hội đền Gióng được tổ chức tại xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn (Hà Nội) bắt đầu từ ngày mùng 6 tháng Giêng âm lịch. Lễ hội kéo dài trong 3 ngày liên tiếp với các nghi lễ truyền thống như lễ khai quang, lễ rước, lễ dâng hương, dâng hoa tre lên đền Thượng, nơi thờ Thánh Gióng. Theo truyền thuyết xưa, nơi đây chính là điểm dừng chân cuối cùng của Thánh Gióng trước khi bay về trời.

Hiện tại, khu di tích gồm đền Trình, đền Mẫu, chùa Đại Bi, đền Thượng, tượng đài thánh Gióng, chùa Non nước và các lăng bia đá ghi lại lịch sử và lễ hội đền Sóc. Năm 2011 Hội Gióng (gồm 2 lễ hội chính tại Sóc Sơn và tại làng Phù Đổng, huyện Gia Lâm, Hà Nội) đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Giá trị nổi bật toàn cầu ở hội Gióng chính là một hiện tượng văn hóa được bảo lưu, trao truyền khá liên tục và toàn vẹn qua nhiều thế hệ. Mặc dù ở gần trung tâm thủ đô và đời sống cộng đồng trải qua nhiều biến động do chiến tranh, do sự xâm nhập và tiếp biến văn hóa, hội Gióng vẫn tồn tại một cách độc lập và bền vững, không bị nhà nước hóa, thương mại hóa.

Lễ hội Võng La diễn ra từ ngày 13 đến 15/1 âm lịch hàng năm, tại Đình Đại Độ, làng Đại Độ, xã Võng La, huyện Đông Anh. Lễ hội nhằm tôn vinh Ngũ vị Tôn Thần: Quốc Công Đại Vương và Lã Nương Phu nhân Đại Vương cùng ba người con là Linh Khổn (Đệ Nhất Linh Tố Đại Vương), Minh Chiêu (Đệ Nhị Linh Tố Đại Vương) và Cung Mục (Đệ Tam Linh Tố Đại Vương). Theo truyền thuyết, ông Quốc Tế và bà Lã Nương có ba người con trai là Linh Khổn, Minh Chiêu, Cung Mục, những anh hùng giỏi võ và tài năng. Ba anh em đã đánh bại quân Thục Phán, nhưng sau chiến thắng, họ mất sớm. Nhà vua vô cùng thương tiếc và phong ba anh em làm Thành Hoàng làng.

Xã Võng La có hai kỳ hội hàng năm. Hội tháng Giêng âm lịch (hội chính) diễn ra từ ngày 13 đến ngày 15 để tưởng niệm ngày hóa của ba vị Đại Vương. Hội tháng Tám âm lịch diễn ra vào ngày 15 để tưởng niệm ngày sinh của phụ thân và phụ mẫu ba vị Đại Vương. Trong những ngày lễ hội, có nhiều trò chơi và hoạt động văn hóa như múa sư tử, múa sênh tiền, hát quan họ, chọi gà, đu tre, đá bóng, bóng chuyền...

Hội chùa Hương diễn ra ở xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, Hà Nội. Lễ hội kéo dài đến hạ tuần tháng 3 âm lịch. Hành trình của hàng triệu phật tử và du khách về nơi đất Phật, để dâng lên Người lời nguyện cầu, hương thơm, và hòa mình với thiên nhiên trong khu rừng núi bí ẩn. Đỉnh cao của lễ hội là từ rằm tháng riêng đến 18 tháng hai âm lịch, ngày lễ khai sơn của địa phương. Trước ngày mở hội, tất cả các đền chùa đều khói hương nghi ngút, làm cho không khí lễ hội bao trùm cả xã Hương Sơn.

Trong những ngày hội chùa Hương, sự nồng nhiệt của tuổi trẻ, sự thành kính của bậc cao niên, và niềm vui của nam phụ lão ai đều được thể hiện. Lễ hội là nơi hội tụ các sinh hoạt văn hóa độc đáo như bơi thuyền, leo núi, hát quan họ, chọi gà, đu tre, đá bóng, bóng chuyền...

Hàng năm, vào ngày 11 tháng Giêng, người dân làng Thụy Lôi, xã Thụy Lâm (Đông Anh, Hà Nội) tổ chức Lễ hội Đền Sái với nghi thức rước vua, rước chúa và nghi lễ chém ma gà thu hút hàng ngàn người tham gia. Lễ độc đáo khi có người thật vào vai vua và chúa trong trang phục đặc sắc, đặc biệt cách rước kiệu 'chẳng giống ai' với những biến hóa nghiêng ngả. Lễ hội Đền Sái nhằm tưởng nhớ vua An Dương Vương xây thành Cổ Loa. Diễn ra cả ngày, nhưng sôi động nhất là buổi chiều với nghi lễ rước vua giả từ đình làng ra Đền Sái và ngược lại. Ngoài ra, nghi lễ chém gà bằng kiếm gỗ với chai tiết giả cũng thu hút đông đảo người xem ở sân sau đền Thượng. Tương truyền ma gà trắng núp dưới chân núi Thất Diệu Sơn bị thần Huyền Thiên Trấn Vũ tiêu diệt, từ đó vua Thục mới xây thành Cổ Loa.

Sự tích bắt nguồn từ việc An Dương Vương xây thành Cổ Loa, các tiên nữ đêm đêm xuống trần gánh đất đắp hộ, nhưng ma gà giả tiếng gà gáy làm các tiên cô bỏ cuộc bay về trời, nên đắp mãi chưa xong thành. Lễ hội Đền Sái đã kéo dài 'ngót nghét' 2.000 năm để tạc ghi công đức của thần Huyền Thiên Trấn Vũ. Nhà vua cho xây dựng đền Sái trên núi Thất Diệu Sơn, và hàng năm, vào mùa xuân, nhà vua lại đích thân xa giá về bái yết tại đền. Về sau, do khó khăn về đi lại và chi phí, nhà vua đã ban chiếu cho làng Thụy Lôi thực hiện nghi lễ này. Mỗi năm, Vua, Chúa và các quan giả đều được chọn mới, với điều kiện phải từ 70 tuổi trở lên, gia đình văn hóa, con cháu đều đầy đủ và quan phải trên 60 tuổi.

Hội đền Bà Tấm hiện nay diễn ra tại xã Dương Xá, huyện Gia Lâm ngoại thành Hà Nội từ ngày 19 đến 22 tháng 2 âm lịch. Tuy nhiên, người ta bắt đầu sôi động từ ngày 16 và kéo dài đến ngày 25 tháng 2. Ngay từ tiệc đầu xuân, dân làng đã tụ tập tại đền để chuẩn bị lễ hội xuân tế lễ cẩn cáo với Bà Tấm, hy vọng nhận được sự phù hộ cho làng. Dân làng chọn cử các tiên chỉ, tổng cờ, ban tế cùng các công việc khác cho ngày hội. Ngày 19 - 2 mở đầu bằng một đám rước long trọng - rước nước. Đoàn rước khởi hành từ đền Bà Tấm đến giếng nước cạnh chùa làng Sủi (Phú Thị) cách đền khoảng 2km. Đi đầu đoàn rước là cờ ngũ hành, tiếp theo là Tổng cờ, sau đó là chiêng, trống, bát bửu. Ngay sau đó là long đình rước bà Ỷ Lan (bài vị) và các người phục vụ theo kiệu. Đường đi từ đền theo đường 179 ngày nay lên Sủi. Sau kiệu Bà là kiệu đựng chóe để lấy nước. Các cụ già nhớ trước kia trong đền có một chiếc chóe bằng sứ Nhật Bản rất cao và to, nhưng nay đã mất. Ngoài ra là kiệu của các thôn thuộc Dương Xá và tất cả các làng cấy ruộng nhà đền. Do đó, đoàn rước rất lớn và dài, vì ruộng đất của Bà trải rộng tới Nghĩa Trai, Bình Trù, Liên Mỹ...

Mỗi năm, hội có các phương hát ở các địa điểm để tranh giữ cửa đền, từ ngày 19 - 2 đến khi hội kết thúc. Thường các phương hát đến xin, và địa phương tín nhiệm phương nào thì cho phép họ hát giữ cửa đền cho đến khi rã đoàn mới thanh toán tiền cho họ. Các phương chèo, tuồng khác cũng tham gia làm sôi động hội. Hội còn có các trò chơi như tổ tôm điếm, đấu vật, chọi gà, đốt pháo và các trình diễn hát cô đầu... Lễ hội Bà Tấm kéo dài đến hết ngày 21 tháng 2 âm lịch. Ngày 22 tháng 2 là ngày tế rã đoàn và kết thúc hội. Cũng vào ngày đó, trao giải cho các cuộc thi vật, cờ, với những người xuất sắc nhất được tôn vinh. Những năm gần đây, hội đền Bà Tấm trở thành một lễ hội lớn với khu vực đền được tu sửa đẹp mắt hơn. Sự tổ chức chu đáo từ chính quyền địa phương và sự hăng say của nhân dân trong xã đã làm cho hội ngày càng thu hút đông đảo khách tham gia.

Lễ hội Tản Viên Sơn Thánh diễn ra rộng khắp vùng xứ Đoài Ba Vì, đặc biệt là tại cụm di tích Đền Thượng - Đền Trung - Đền Hạ thuộc địa phận hai xã Minh Quang và Ba Vì. Đền Thượng hay Chính cung Thần Điện có nguồn gốc từ thời An Dương Vương với kiến trúc độc đáo, mái lộ thiên lợp ngói và mái ngầm dưới lòng tảng đá lớn tọa lạc ở độ cao 1.227m bên sườn núi Ba Vì. Đền Trung thờ bà Ma Thị Cao Sơn, vị thần chủ cai quản núi Tản Viên, và cũng là mẹ nuôi của Đức Thánh Tản, đặt tại lưng chừng núi Ba Vì. Đền Hạ hay Tây cung, ở dưới chân núi Tản, bên bờ sông Đà.

Lễ hội Tản Viên Sơn Thánh quy mô lớn, bắt đầu từ trước ngày chính lễ 14 và 15 tháng Giêng với nhiều hoạt động văn hóa sôi động, đậm chất văn hóa dân tộc của đồng bào Mường, Dao. Lễ mộc dục (rước nước - khai quang) diễn ra lúc 23 giờ đêm 13 tháng Giêng. Nghi lễ do cặp thiện nam - thiện nữ, có đủ tài sắc và thân nhân tốt, đã qua tuyển chọn từ trước, thực hiện. Sau nghi thức tế lễ tại đền Hạ, lúc 5 giờ sáng ngày 14 tháng Giêng, lễ rước nước từ đền Hạ lên đền Trung khởi hành. Kiệu rước nước không chỉ có lễ chay và lễ mặn mà còn có các lễ vật như lợn, gà, bánh chưng, bánh dày, hương hoa, oản quả. Tiếng chiêng và trống vang lên từ trong đền, dẫn dắt dòng người trong âm nhạc sôi động.