Top 10 Lý do không bao giờ bỏ Tết truyền thống

Trong thời đại hiện nay, khi những vấn đề chính trị trở nên nhạy cảm và người Việt có xu hướng 'bài Tàu' cao, nhiều người đưa ra quan điểm cần phải xóa bỏ những nét văn hóa, tập tục ảnh hưởng từ Trung Quốc, để 'bài Tàu, thoát Trung', trong số đó có Tết truyền thống, có tên gọi chính thức là Tết Nguyên Đán, thường gọi là Tết Ta hay Tết Âm. Trên thực tế, đón Tết truyền thống không có nghĩa là theo Trung Quốc.

Tết Tây bản chất là tính theo chu kỳ Trái Đất quay quanh Mặt Trời (Dương lịch) còn Tết Ta bản chất là chu kỳ Mặt Trăng quay quanh Trái Đất (Âm lịch). Dương lịch phổ biến ở phương Tây còn Âm lịch phổ biến ở phương Đông, trong các nền văn minh xưa cùng các quốc gia Hồi giáo. Rất nhiều quốc gia sử dụng lịch mặt trăng và ăn mừng Tết theo Âm lịch, không riêng gì Trung Quốc. Đó là các nền văn minh của người Celt, Babylon, Maya ngày xưa; các quốc gia Hàn Quốc, Triều Tiên, Singapore, Thái Lan, Ấn Độ, Indonesia, Bhutan cũng ăn mừng theo Tết Âm lịch. Nếu nói những quốc gia kia 'theo Trung Quốc' thì chắc chắn không phải, còn nói Hàn Quốc, Singapore là lạc hậu, kém phát triển thì chắc chắn cũng không đúng.

Trong tinh thần đoàn viên, Tết truyền thống là cơ hội tuyệt vời để kết nối những gia đình có thành viên ở xa làm việc hay học tập. Đây thực sự là dịp quan trọng, là biểu tượng của tình cảm gia đình, một nét đẹp truyền thống phản ánh đậm sắc văn hóa người Việt.

Người chồng đi làm xa có dịp về thăm gia đình, người con đi học xa có dịp về thăm cha mẹ. Các gia đình từ thành phố lớn quay trở lại quê thăm ông bà, họ hàng thân thích, quê hương của họ. Nếu Tết Ta được dời sang Tết Tây, thì cũng cần phải kéo dài thời gian để những người ở xa có đủ thời gian nghỉ ngơi và đoàn tụ với gia đình. Việc chỉ có 1, 2 ngày nghỉ là không đủ cho những người làm việc hoặc học tập tại các thành phố lớn, thậm chí ở nước ngoài, để trở về đoàn tụ và chia sẻ niềm vui cùng gia đình.

Tết truyền thống đã gắn bó với đời sống của người Việt Nam suốt hàng ngàn năm, và dù có sự ảnh hưởng từ lịch Trung Quốc, Tết truyền thống vẫn mang đầy ý nghĩa quan trọng trong văn hóa Việt Nam.

Với lịch Âm, thời điểm của Tết chính là sự chuyển giao giữa các mùa, phản ánh rõ ràng vào thời tiết. Từ mùa xuân ấm áp của tháng 1,2,3, đến mùa hạ nóng bức của tháng 4,5,6, rồi mùa thu trong tháng 7,8,9, và mùa đông lạnh buốt của tháng 10,11,12. Tết Nguyên Đán là dịp mọi người nông dân được nghỉ ngơi, chuẩn bị cho vụ mùa mới, đánh dấu một chu kỳ làm việc mới. Do đó, Tết truyền thống không chỉ là ngày lễ, mà còn là biểu tượng quan trọng của giá trị văn hóa trong cuộc sống của người Việt từ xưa đến nay.

Trong lĩnh vực kinh tế, Tết truyền thống đóng vai trò quan trọng như một đòn kết cấu kích thích tiêu dùng, không kém cạnh Giáng Sinh tại các nước phương Tây. Mọi thứ từ thực phẩm, bánh kẹo, cây cảnh đến đồ trang trí, thậm chí là quần áo, giày dép, TV... đều là những mục mà mọi gia đình muốn sắm sửa để đón mừng năm mới. Các doanh nghiệp cũng tập trung quảng cáo mạnh mẽ trong dịp này...

Hãy tưởng tượng xem nếu không còn Tết truyền thống nữa. Không có sự hứng khởi từ việc mua sắm cuối năm, các gian hàng giảm giá cuối cùng, gia đình không dành thời gian để chuẩn bị cho Tết. Cảnh mua cây cảnh như đào, mai, quất, bưởi, cam sẽ trở nên xa lạ. Các cửa hàng áo dài và comple sẽ trải qua giảm doanh số khi mọi người không quan tâm đến việc mua sắm để đẹp đi chúc Tết. Thậm chí, các mặt hàng thực phẩm cũng sẽ rơi vào tình trạng tương tự.

Việc kích thích tiêu dùng trong dịp Tết không chỉ giúp nâng cao GDP và phát triển kinh tế, mà còn giúp giảm áp lực về nguồn tiền tồn đọng, duy trì lạm phát ổn định. Nếu Tết truyền thống chuyển sang Tết Tây, chi tiêu sẽ giảm mạnh, đồng nghĩa với việc giảm GDP và tăng áp lực về nguồn tiền tồn đọng, ảnh hưởng không lợi đến nền kinh tế.

Thực tế, Giáng Sinh sẽ là một kỳ nghỉ dài của người phương Tây, kéo dài từ Giáng Sinh đến hết ngày mùng 1 tháng 1 năm mới. Người phương Tây cũng có kỳ nghỉ Tết kéo dài không kém người Việt Nam.

Nếu bỏ Tết truyền thống để theo Tết Tây, chúng ta sẽ có hai lựa chọn:

• Nghỉ chỉ 1 hoặc 2 ngày, không khác gì nghỉ thứ 7, Chủ nhật.
• Nghỉ từ Giáng Sinh đến hết mùng 1, tương tự như Tết truyền thống. Tuy giải quyết được vấn đề ngày nghỉ làm việc với người nước ngoài nhưng sẽ gây nhiều vấn đề, đặc biệt là người Việt Nam không có truyền thống đón Giáng Sinh.

Việc nghỉ từ Giáng Sinh sẽ không hợp lý với đa số người Việt, vì Giáng Sinh không phải là ngày lễ truyền thống của họ. Người Việt vẫn giữ truyền thống của mình như lau dọn nhà cửa, cúng tổ tiên, làm lễ ông Công ông Táo, đi tảo mộ, đi chúc Tết... thay vì tham gia vào ngày lễ không thuần Việt.

Theo quan điểm gần đây, khi Nhật Bản bỏ Tết âm lịch để theo Minh Trị Duy Tân, có người cho rằng đó là lựa chọn đúng đắn, giúp nước này thoát khỏi u mê và lạc hậu. Tuy nhiên, tôi cho rằng so sánh với Minh Trị Duy Tân của Nhật Bản là quá sai lầm.

Việc so sánh không thể áp dụng vì bối cảnh xã hội khác nhau. Nhật Bản thời Minh Trị có nền xã hội lạc hậu, trong khi ngày nay Việt Nam không phải là nước lạc hậu về kinh tế và công nghệ. Sự khác biệt nằm ở ý thức, văn hóa, chính trị, và bản sắc dân tộc, còn không phải là sự lạc hậu.

Bên cạnh đó, việc bỏ Tết truyền thống không giải quyết được vấn đề gì và chỉ làm mất đi bản sắc văn hóa dân tộc. Thay vào đó, chúng ta cần những phong trào như Phục Hưng ở Châu Âu để đổi mới và phát triển đất nước một cách tích cực.

Đối với Nhật Bản, việc đổi lịch không phải là yếu tố chính quyết định sự phát triển của họ. Cuộc khai sáng ở giai đoạn đầu thời Minh Trị và các phong trào dân quyền sau đó là những yếu tố quan trọng hơn. Nhật Bản chỉ trở thành cường quốc sau cuộc cải cách hậu chiến và lập Hiến pháp 1946 với ba nguyên lý 'hòa bình, dân chủ, tôn trọng con người'.

Người Nhật vẫn duy trì nghi thức đón Tết âm lịch, và việc đổi lịch chỉ là một biện pháp kỹ thuật, không tác động đến tâm hồn và giá trị nhân văn. Việc bỏ Tết truyền thống ở Việt Nam sẽ chỉ tạo ra hiện tượng chơi bời, ăn Tết liên tục từ Tết dương lịch qua Tết âm lịch và cả tháng giêng âm lịch, không giải quyết được vấn đề và làm mất đi bản sắc văn hóa dân tộc.

Khát vọng thay đổi đất nước không thể dựa vào việc đổi lịch đón Tết mà cần những phong trào tích cực và đổi mới với sự hiểu biết sâu rộng về văn hóa, lịch sử, và tình hình xã hội.

Đừng để sự thay đổi trở thành sai lầm và làm mất đi những giá trị quý báu của văn hóa dân tộc.

7. Dời Tết truyền thống về Tết Tây không mang lại hiệu quả tích cực

Việc chuyển từ Tết truyền thống sang Tết Tây không giải quyết được vấn đề và thậm chí mang lại hậu quả tiêu cực cho xã hội. Thay vì tạo ra sự đoàn kết, việc này có thể gây chia rẽ và làm mất đi bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc.

Ngày Tết truyền thống là dịp mọi gia đình sum vầy, thăm thân, tôn vinh tổ tiên. Việc dời Tết về Tết Tây có thể làm giảm sự đoàn kết trong gia đình và cộng đồng, đồng thời làm mất đi những giá trị tâm linh truyền thống.

Thay vì theo đuổi những thay đổi mạnh mẽ không cần thiết, chúng ta nên gìn giữ và phát triển những đặc trưng văn hóa, tâm linh của mình để xây dựng một xã hội vững mạnh và đoàn kết.

Vấn đề tiêu cực trong dịp Tết truyền thống như nhậu nhẹt, việc tiêu thụ rượu bia quá mức, bài bạc, biếu xén, đút lót, chạy chức chạy quyền... vẫn sẽ tồn tại và không giảm bớt nếu chúng ta dời Tết truyền thống về Tết Tây. Những vấn đề tiêu cực này không phải là do dịp Tết mà là xuất phát từ suy nghĩ, thói quen, và hành vi của người Việt.

Nếu dời Tết truyền thống về Tết Tây, không thể làm giảm tiêu cực vì những tệ nạn này sẽ vẫn theo sau. Vấn đề nhậu nhẹt, việc tiêu thụ rượu bia quá mức, bài bạc... không phải là do Tết truyền thống mà chỉ đợi dịp này để bộc lộ mạnh mẽ hơn. Thậm chí, nếu chúng ta chuyển sang Tết Tây, những thói quen tiêu cực này cũng sẽ chuyển theo ngay lập tức. Điều này là một vấn đề của ý thức và bản chất hành vi, không thể giải quyết bằng cách đơn giản là thay đổi dịp lễ.

Tết Nguyên Đán không chỉ là dịp để sum họp, mà còn là ngày lễ quan trọng đánh dấu sự quay về nhà sau một năm dài xa cách. Những nghi lễ truyền thống trong ngày Tết không chỉ là biểu tượng của sự may mắn, bình an mà còn là hình thức chúc phúc cho năm mới. Thờ cúng tổ tiên là một trong những nghi lễ quan trọng nhất trong văn hóa ngày Tết, nó thể hiện tôn trọng và lòng hiếu thảo của con cháu đối với ông bà tổ tiên.

Việc từ bỏ Tết Nguyên Đán cũng là một hành động ủng hộ cho việc từ bỏ truyền thống thờ cúng tổ tiên. Tín ngưỡng thờ tổ tiên là một phần quan trọng của đời sống tâm linh ở Việt Nam, được thể hiện qua phong tục 'Đạo Ông Bà'. Sự từ chối Tết Nguyên Đán không chỉ là việc mất mát một lễ hội quan trọng mà còn là việc đánh mất giá trị văn hóa lâu dài, góp phần làm suy giảm tầm quan trọng của việc thờ cúng tổ tiên.

Dưới thời các triều đại Lý, Trần, Lê, lễ Tết được tổ chức trang trọng, là biểu tượng của thành tựu và sự gìn giữ của dân tộc. Những giá trị văn hóa trong Tết Nguyên đán là sự kết hợp của nhiều yếu tố lựa chọn qua thời gian, không thể phủ nhận được. Nếu chúng ta bỏ qua những giá trị này, sẽ làm mất đi một phần quan trọng của Tết cổ truyền, góp phần làm suy giảm tầm quan trọng của văn hóa trong sự phát triển xã hội.

Lý do để chỉ văn hóa của một quốc gia, người ta thường sử dụng khái niệm “nền văn hóa”. Việc đồng nhất Tết Nguyên đán với Tết phương Tây có thể dẫn đến hệ lụy lớn, làm mất đi sự đa dạng và giá trị văn hóa độc đáo.

Tết Nguyên đán là không chỉ là dịp giao thoa giữa con người và thiên nhiên, mà còn là biểu hiện của chu kỳ vận động của vũ trụ. Với xã hội nông nghiệp như Việt Nam, Tết Nguyên đán là thời điểm quan trọng đánh dấu sự hòa mình của con người với chuỗi ngày xuân - hạ - thu - đông.

Nhật Bản, một quốc gia phương Đông, từng bỏ Tết Âm - Dương để ăn mừng Tết Tây. Ngày nay, nhiều người Nhật nuối tiếc vì quyết định đó làm họ mất đi bản sắc, rơi vào cuộc sống hối hả của guồng công nghiệp. Việt Nam cũng cần suy ngẫm về việc 'hòa nhập' bằng cách ăn Tết Tây.

Cuộc sống thiếu những ngày lễ truyền thống, thiếu những ngày tết cổ truyền, đặc biệt là thiếu Tết Nguyên Đán, sẽ trở nên tẻ nhạt, như không có gì.