Top 10 Món ăn ngon Nam Định

Đường cong của đất S Việt Nam chứng kiến những bản dạng quen thuộc như tấm biển 'Phở bò Nam Định', 'Phở truyền thống Nam Định', 'Phở Cồ Nam Định', 'Phở Giao Cù'... Phở bò được nhiều nơi phục vụ, nhưng du khách thường chọn những quán phở nguyên gốc từ Nam Định. Bí quyết của món phở bò thơm ngon nằm ở cách nấu nước dùng, làm bánh phở và chế biến thịt bò cùng một số gia vị độc đáo, tạo nên hương vị đặc trưng mà không thể nhầm lẫn. Bánh phở Nam Định có sợi mịn mềm, đẹp mắt và dẻo dai, không khô cứng hay ngấy như ở các quán khác. Điều này xuất phát từ việc chọn gạo mùa hay gạo chiêm từ vụ mùa trước. Quá trình nghiền bột được thực hiện bằng cối xay đá, tạo ra bột trắng mịn và dẻo dai.

Chắc chắn một bát phở bò thơm ngon không thể thiếu nước dùng, và đây chính là bước quan trọng được thực hiện theo phương pháp truyền thống. Nước dùng ngọt và trong sẽ làm cho tô phở thêm hương vị tuyệt vời. Thịt bò cho phở cũng được chọn lựa kỹ lưỡng từ những con bò trưởng thành, và cách lấy xương cốt giúp nước dùng ngọt từ tủy, không phải từ mì chính hay hạt nêm. Việc rửa sạch xương sau lần đun nước đầu tiên giúp nước dùng trong veo mà không bị đục. Nước phở càng ngọt và trong, tô phở càng thơm ngon. Một điều lưu ý là giảm lượng muối trong nước phở, để giữ ngọt của nước cốt. Thêm nước mắm vào nước dùng giúp tạo hương vị độc đáo cho phở bò Nam Định.

Một trong những món ngon đặc sản Nam Định không thể không nhắc đến là cá nướng úp chậu, món ăn cổ truyền phổ biến ở Nam Định. Đặc biệt vào mỗi dịp Tết, Xuân về, trong mâm cơm cúng gia tiên, món ăn này thường xuất hiện với hương vị độc đáo. Cá tươi sống được chế biến chắc nịch và thơm ngon. Cá được ướp bột canh, sả, lá mắc mật, gừng trong khoảng 30 phút để cá ngấm gia vị. Sau đó, cá được đặt trong chậu nhôm, lót rơm và lá chuối, sau đó úp chậu lên trên cá. Cả chậu cá được phủ rơm và lá chuối, sau đó nướng trong khoảng 30 phút. Cá nướng úp chậu Nam Định khi hoàn thành có vị béo ngậy, giòn dai, óng vàng, hấp dẫn với lớp thịt chắc thịt và thơm ngon. Khi ăn, có thể cuộn cá với lá sung, lá mơ, rau thơm, và chấm mắm gừng, tạo nên trải nghiệm ẩm thực độc đáo.

Nam Định không chỉ nổi tiếng với Đền Trần linh thiêng, chợ Viềng cầu may, lễ hội Phủ Dầy… mà còn độc đáo bởi món nem nắm Giao Thủy gia truyền, với những nguyên liệu chính là thính được tạo ra từ hạt gạo thơm ngon nhất. Người dân Giao Thủy tự hào về món đặc sản nổi tiếng với cách chế biến công phu. Thịt nạc sau khi luộc chín sẽ được thái mỏng, dọc thớ và thật mềm. Phần bì sau khi luộc sẽ được cạo sạch lông, lạng mỏng và thái nhỏ. Tất cả các nguyên liệu được trộn đều và gói vào lá sung. Nem nắm Giao Thủy có hình dáng tròn, màu vàng ngà, thơm ngon nức béo. Khi ăn, có thể nắm từng miếng nhỏ với rau và thưởng thức hương vị độc đáo của món ăn này.

Bánh nhãn Hải Hậu là sản phẩm đặc sản của huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định. Bánh có hình dạng và màu sắc giống quả nhãn, nhưng không phải từ nhãn mà từ loại gạo nếp hương hay nếp cái hoa vàng Hải Hậu nổi tiếng. Nguyên liệu chọn lựa cẩn thận, từ gạo nếp, trứng gà, đường kính, đến mỡ lợn, để tạo nên chiếc bánh nhãn tròn trịa, màu vàng giống quả nhãn, giòn và mát khi ăn.

Bánh nhãn Hải Hậu đã trở thành một phần không thể thiếu trong ẩm thực Nam Định. Hương vị thơm giòn, béo ngậy của bánh nhãn là điểm đặc biệt thu hút thực khách. Chiếc bánh nhãn trắng vàng, hình tròn nhỏ giống quả nhãn là một món ăn chơi hấp dẫn, đặc trưng của văn hóa ẩm thực Nam Định. Bánh nhãn Hải Hậu không chỉ là một sản phẩm truyền thống mà còn là niềm tự hào của người dân địa phương, góp phần làm phong phú văn hóa ẩm thực độc đáo của Nam Định.

Bánh xíu páo là món bánh có cái tên khá đặc biệt. Bên ngoài bánh có vỏ như bánh nướng nhưng mềm và thơm hơn, có thể bóc ra từng lớp mỏng. Nguyên liệu để chế biến nên món này khá đơn giản bao gồm: bột mì, thịt, trứng, bột, mỡ lợn và một số gia vị đặc trưng tùy theo cách làm gia truyền của mỗi gia đình. Những bí quyết để có chiếc bánh ngon thì phải ướp thịt lợn thăn với tỏi băm, ngũ vị hương, dầu hào, mật ong rồi đem rán cho đến khi chuyển sang màu cánh gián và thơm nức. Bánh xíu páo là món ăn để bắt đầu ngày mới của rất nhiều thế hệ học sinh Thành Nam. Bánh xíu páo đã in sâu vào tâm trí của người dân Thành Nam nói riêng và cả du khách nói chung bởi hình dáng nhỏ xinh, tròn dẹp như một chiếc bánh bao chiên. Nhân bánh chính là sự hòa quyện của nhiều loại nguyên liệu mà khi ăn bạn sẽ có cảm giác giống như bánh trung thu nướng. Đặc biệt hơn cả, vỏ bánh mang màu nâu bánh mật nên nhiều người hay bị lầm tưởng đây là bánh pía của Sóc Trăng.

Để làm nên một chiếc bánh xíu páo Nam Định nổi danh khắp nước thì nguyên liệu tạo ra nó cũng khá đơn giản như thịt lợn, bột mì, húng lìu, dầu hào, trứng, mật ong... và cả những gia vị bí truyền mà chỉ có người làm bánh mới biết. Về nhân bánh xíu páo sẽ được người làm bánh chuẩn bị từ 2 loại thịt. Thịt nạc vài để làm xíu và thịt ba chỉ sẽ góp phần mang đến độ béo ngậy, màu mỡ cho nhân bánh. Về thịt ba chỉ sẽ được lựa chọn phần ngon nhất của con lợn sau đó rửa sạch thái hạt lựu và ướp cùng với nhiều loại gia vị khác như: Dầu hào, ngũ vị hương, tỏi, bột canh nêm nếm sao cho vừa phải. Còn thịt nạc vai dùng để làm xíu cũng được thái hạt lựu rồi tẩm ướp những gia vị như trên và trộn thêm với mộc nhĩ băm nhuyễn thêm một chút hành củ đập dập để tạo độ thơm vừa phải cho bánh. Vỏ bánh xíu páo Nam Định thì được làm từ nguyên liệu bột mì nhưng phải qua rất nhiều công đoạn với tỉ lệ pha bột và nước đủ độ nhưng điều quan trọng nhất của bánh đó là khâu nhào nặn và cán bột đòi hỏi người thợ làm bánh phải cực kỳ tỉ mỉ, cẩn thận vì công đoạn này sẽ quyết định đến sự thành công của mẻ bánh.

Bánh cuốn làng Kênh là một tuyệt tác ẩm thực với bí quyết đặc biệt chỉ truyền cho con gái hoặc con dâu trong gia đình. Gạo sử dụng là loại gạo Mộc Tuyền kết hợp với gạo cũ theo tỷ lệ bí truyền, được ngâm và xay tay bằng cối đá. Bột được xay bằng cối đá nặng trịch, tạo nên hương vị ngon khác biệt. Khâu tráng cũng cầu kỳ với gáo múc bột làm từ tre, trải lớp vải bảo ôn. Bánh cuốn sau khi hấp xong, mềm mịn, bóng mướt, được thoa dầu lạc và rắc mộc nhĩ, nấm mèo băm nhỏ lên mặt bánh. Các lớp bánh cuốn được xếp chặt trong thúng lá chuối tây tươi. Nước chấm đặc biệt với nước mắm ngon, giấm thanh, cà cuống và ớt, là điểm hoàn hảo cho bánh cuốn làng Kênh thơm ngon khó cưỡng.

Đặc sản Nam Định ghi trong lòng nhiều người với hương vị ngọt ngào, giòn tan, bùi ngậy của những viên kẹo lạc sìu châu. Từ những hạt lạc và vừng, bàn tay khéo léo của người dân Nam đã tạo ra món quà độc đáo, tinh khiết. Kẹo sìu châu thường được ưa chuộng đặc biệt vào mỗi dịp Tết. Miếng kẹo sìu châu giòn tan, thơm bùi và ngọt thanh, không dính răng. Thưởng thức kẹo cùng một chén trà nóng trong không khí se lạnh, lất phất mưa xuân là trải nghiệm tuyệt vời. Kẹo Sìu Châu, giống kẹo lạc nhưng hấp dẫn hơn với hương vị đặc biệt.

Nguyên liệu làm kẹo sìu châu đơn giản với lạc, vừng, đường, mạch nha. Lạc và vừng rang chín, tách vỏ, sẩy sạch. Đun đường với mạch nha, khi sôi thêm lạc và vừng, đảo đều để quyện vị. Hỗn hợp nóng được đổ lên khay có bột nếp, cán mỏng và cắt thành từng miếng nhỏ. Nấu kẹo đòi hỏi sự tinh tế, điều chỉnh nhiệt độ và đong đếm vị tốt của người làm.

Củ niễng hay còn gọi là lúa bắp, loại cây thảo lâu năm, sống ở môi trường nước hoặc bùn. Đây là cây có thân rễ rất phát triển, thân đứng cao tới 1 - 2m, phần dưới gốc to xốp. Người dân cấy niễng từ tháng 2 âm lịch, đến đầu tháng mười âm lịch, người ta chèo những chiếc thuyền nhỏ trên đầm, bóc những chiếc lá niễng khô xác, ram ráp như lá mía để bẻ lấy những củ niễng trong lõi gốc. Bóc lớp bẹ vỏ tím đi là những củ niễng trở nên trắng tươi nõn nà mát mắt. Củ niễng ăn sống ngọt lừ, mát ruột. Có hai loại là niễng đực và niễng cái, niễng cái thì củ to và mẩy hơn, ăn thơm ngọt hơn.

Những ngày đầu đông khi nổi gió heo may, các hàng rau ở Nam Định bắt đầu thấy bày bán củ niễng. Đây là một loại cây mọc ngập trong nước hoặc ở những chỗ nhiều bùn, phần được gọi là củ trông hơi giống cây sả. Nhẩn nha thưởng thức một miếng rươi quyện với những từng miếng niễng có vị ngọt mát, một chút nước với gia vị vừa chuẩn sẽ cảm nhận được hương vị lạ lùng của món ăn đặc trưng này: Beo béo, ngon ngọt, mùi vỏ quýt hăng hắc, thì là, húng... Mùi sực hương thơm tất cả cộng vào nâng món củ niễng xào rươi lên hàng yến tiệc.

Bún đũa - đặc sản Nam Định là món bún khiến lòng người Thành Nam nao nức. Bún là một biểu tượng ẩm thực hàng nghìn năm. Bạn đã biết đến bao món ăn từ bún: bún cá, bún riêu, bún đậu, bún bò… Nhưng khi đến Nam Định, đừng bỏ qua món bún đũa độc đáo này! Bún đũa Nam Định trông giống bánh canh miền Nam, với sợi bún to như đầu đũa, trắng mịn, là món ăn thường xuất hiện trên vỉa hè. Nước dùng cho bún đũa mang hương vị riêu cua, chua nhẹ, béo ngậy và ngọt đậm. Nồi riêu cua luôn đầy màu vàng của mỡ hành, gạch cua óng ánh, chút ớt khô thơm. Mặt nồi riêu luôn nổi chìm đầy từng mảng gạch cua, hấp dẫn, ngọt ngào.

Gần như bánh canh miền Nam, nhưng bún đũa Nam Định có sự khác biệt rõ ràng: sợi bún to cỡ đầu đũa, mềm mại nhưng không nhũn. Bún đũa kết hợp với riêu cua mang hương vị ngọt đậm, nước dùng hơi chua, thơm mùi cua đồng. Nồi riêu cua luôn vàng, mỡ hành và gạch cua từ mai cua, óng ánh, thơm tho, béo ngậy. Mặt nồi riêu luôn nổi chìm đầy từng mảng gạch cua, hấp dẫn, ngọt ngào. Món bún đũa riêu cua thường đi kèm với rau, mùa nào cũng có thể là rau muống, rau cải, rau kinh giới, tía tô, rau mùi ta, rau húng láng, rau ngổ ba lá xanh rờn… và thậm chí có thể thêm vài cây giá sống… đến mùa rau rút thì thêm vài cọng để tăng thêm hương vị cho bát bún.

Chè kho Nam Định là đặc sản dân dã với hương vị tuyệt vời của một vùng đất truyền thống. Nấu chè kho đòi hỏi kỹ thuật khó khăn và là một món ăn ngọt, dạng khô dẻo, nấu từ đậu xanh, thường được trang trí trên đĩa nhỏ thay vì ăn trong bát như những loại chè thông thường. Món chè truyền thống này thường được người dân Nam Định thưởng thức trong những dịp lễ tết, cúng rằm, và ngày nay, đã trở nên phổ biến trên khắp miền Bắc, kể cả vào những ngày thường. Chè kho không phức tạp như chè cung đình Huế, không đòi hỏi nhiều nguyên liệu như chè miền Nam. Chỉ cần những hạt đỗ xanh nhỏ, lòng vàng, mềm mại và một lượng đường vừa đủ, qua bàn tay khéo léo của người nấu, chúng ta có ngay những đĩa chè ngon. Từ việc chọn lựa kỹ càng những hạt đỗ, ngâm nước rồi làm sạch, đến việc rang và xay thành bột mịn. Có bột rồi, hòa đường vào nước sôi để nguội, khuấy đều với bột và đun nhỏ lửa, khuấy liên tục để tạo hương vị thơm ngon.

Khi nồi chè kho có màu vàng sáng mịn, vị ngọt đậm, mùi thơm của đỗ mới nổi lên, ta có thể thấy được tài năng và tâm huyết của người nấu. Đĩa chè được để nguội, rắc thêm một chút vừng rang rồi nén chặt. Đĩa chè có thể lưu giữ từ 10 - 15 ngày mà vẫn giữ được hương vị tốt, điều độc đáo mà không phải món chè nào cũng có. Ăn miếng chè kho, nhấp một ngụm trà sen, thưởng thức hương vị thơm ngon, dẻo ngọt, thanh mát, ta cảm nhận được sự kết hợp tinh tế giữa đất trời trong buổi đầu xuân và sự tận tâm của người làm. Chỉ một chút nhẹ nhàng nhưng đủ để làm đậm sâu trong ký ức của những người con xa quê. Sự ấm áp của truyền thống!