1. Biết biểu lộ lòng biết ơn và xin lỗi
Việc nuôi dưỡng tình cảm là rất quan trọng trong giáo dục con cái. Ngoài việc chăm sóc việc học vụ, việc quan trọng khác không thể bỏ qua là dạy trẻ cách tương tác với mọi người. Thói quen này sẽ ảnh hưởng lớn đến nhân cách và tương lai của con.
Giáo dục trẻ biết diễn đạt lòng biết ơn và xin lỗi một cách chân thành, đúng lúc và đúng chỗ là bài học quan trọng nhất. Trẻ cần biết cảm ơn khi nhận được sự giúp đỡ và biết xin lỗi khi làm sai điều gì đó. Bạn sẽ cùng con hình thành tình thần tôn trọng và tình yêu thương đối với mọi người.
2. Luôn tìm kiếm sự học hỏi
Việc học hỏi đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống, và với con trẻ, bạn hãy khuyến khích chúng học hỏi từ mọi người xung quanh, có thể là cha mẹ, anh chị, hay bạn bè. Họ nên học hỏi từ những kinh nghiệm xung quanh, chia sẻ và quan tâm đến người khác.
Bạn là nguồn động viên cho con. Hãy là một hình mẫu tích cực, không chỉ ép buộc con học mà chính bạn cũng không ngừng học. Đừng nghĩ rằng sau khi làm cha mẹ là hết thời hạn học vì hãy là người mẫu cho con bằng việc đọc sách cùng họ, khám phá điều mới mẻ. Điều này giúp con trẻ không cảm thấy lạc lõng khi phải học hỏi một mình.
Ngoài ra, hãy tạo không gian học tập yên tĩnh và thoải mái cho trẻ, đặt ra mục tiêu học tập rõ ràng. Đồng thời, xây dựng kỹ năng mềm cho trẻ như kỹ năng tập trung, kỹ năng ghi nhớ để họ có thể phát huy tối đa khả năng và sự sáng tạo.
3. Tinh thần giúp đỡ người khác
Là người thầy đầu tiên của con, cha mẹ hãy truyền đạt tinh thần chia sẻ yêu thương, giúp đỡ những người gặp khó khăn. Đây là bài học cơ bản quan trọng giúp trẻ phát triển nhân cách tích cực. Dạy con cách giúp đỡ người khác có thể bao gồm hướng dẫn chúng cách giúp đỡ người già neo đơn, tham gia các hoạt động cộng đồng hoặc đơn giản là hỗ trợ bạn bè khi họ cần.
Cha mẹ luôn ở bên cạnh con khi con gặp khó khăn. Dạy trẻ tư duy giúp đỡ người khác, kể cả khi con chỉ là một đứa trẻ. Bạn có thể sử dụng câu chuyện về người ăn xin để truyền đạt giáo lý về lòng giúp đỡ và lòng biết ơn cho trẻ.
4. Hiểu về tình quan trọng của gia đình
Gia đình là nơi tuyệt vời nhất đối với mỗi con người, nơi mà tình thương luôn tràn đầy. Gia đình chính là người luôn yêu thương, chăm sóc và chia sẻ với con trong những khoảnh khắc buồn bã, đau lòng, hay khi con gặp khó khăn và vấp ngã. Bậc cha mẹ cần dạy cho con về ý nghĩa sâu sắc của tình yêu gia đình.
Con biết yêu thương gia đình sẽ không ghen tị, biết tôn trọng anh chị em và trở thành người con hiếu thảo. Tình thương gia đình còn giúp nền tảng tâm hồn của trẻ mạnh mẽ hơn, sẵn sàng đối mặt với những thách thức của tuổi “nổi loạn” và vượt qua những biến động tâm sinh lý mạnh mẽ. Với những ý nghĩa về gia đình và người thân, trẻ sẽ tránh được những sai lầm trong cuộc sống.
5. Chấp nhận trách nhiệm
Trong vai trò cha mẹ, hãy dạy cho con tư duy chịu trách nhiệm với mọi hành động ngay từ khi con còn bé, cho dù đó là những công việc nhỏ nhất. Điều này giúp trẻ phát triển thói quen tích cực và tránh xa khỏi thói quen trốn tránh trách nhiệm khi trưởng thành. Không giáo dục trẻ về trách nhiệm từ sớm có thể tạo ra thói quen tiêu cực, khiến cho con gặp khó khăn khi lớn lên. Nếu không dạy trẻ chịu trách nhiệm với hành động của mình, có thể khiến trẻ phát triển thói quen nói dối và tránh trách nhiệm.
Khi con xảy ra xích mích hoặc làm tổn thương anh chị em, hãy tránh ép buộc con phải xin lỗi. Thay vào đó, hãy tạo cơ hội cho cuộc trò chuyện, lắng nghe con để hiểu rõ hơn về nguyên nhân khiến con tức giận và làm tổn thương người khác. Sau khi con thoải mái hơn, hãy thảo luận với con về cách giải quyết vấn đề và giúp con nhận thức về trách nhiệm của mình. Bạn cũng có thể khuyến khích con chuộc lỗi bằng những hành động tích cực như đọc truyện trước khi đi ngủ hoặc giúp đỡ công việc nhà. Quan trọng nhất là giúp con hiểu rằng, trách nhiệm là một phần quan trọng trong cuộc sống và đôi khi, con cần phải dũng cảm nhìn nhận và sửa chữa những lỗi lầm mà con đã gây ra.
6. Bạn Đồng Cảm với Người Khác
Đồng cảm với người khác là điểm đầu chúng ta hướng đến để có một cuộc sống tốt đẹp hơn, vì vậy hãy truyền đạt giá trị này cho con ngay từ lúc này. Sự giáo dục từ gia đình đóng vai trò quan trọng hơn so với trường học. Trước khi bé bước chân vào thế giới trường học, gia đình chính là nơi quan trọng nhất để bé học hỏi. Một trong những kỹ năng cơ bản mà cha mẹ cần truyền đạt cho bé là sự đồng cảm với người khác. Điều này bắt đầu từ việc thấu hiểu và tha thứ, không giữ mối oán trách khi người khác có lý do của họ. Việc này không chỉ làm cho cuộc sống trở nên nhẹ nhàng hơn mà còn giúp bé phát triển tư duy tích cực.
Thấu hiểu người khác cũng bao gồm việc bé không nên tỏ ra giận dữ nếu cha mẹ quên mua quà sinh nhật do bận rộn. Việc đồng cảm cũng đồng nghĩa với việc tha thứ và không giữ lại những oán trách vô lý. Ở nền văn hóa phương Tây, việc này đã được giáo dục cho trẻ từ rất sớm và giúp cuộc sống của họ trở nên nhẹ nhàng hơn nhiều. Bé sẽ học được cách chia sẻ và hiểu rằng, đôi khi việc tha thứ làm cho cuộc sống trở nên thoải mái hơn. Bạn sẽ thấy rằng, những đứa trẻ đã học được kỹ năng đồng cảm sẽ đóng góp một phần quan trọng vào sự phát triển của xã hội.
7. Bạn Biết Chia Sẻ
Chia sẻ là một trong những bài học quan trọng mà bạn nên truyền đạt cho trẻ từ khi còn nhỏ. Việc này giúp trẻ thích nghi với môi trường xã hội và phát triển kỹ năng giúp đỡ người khác trong suốt cuộc đời. Học cách chia sẻ sẽ mang lại nhiều lợi ích, từ việc kết bạn ở trường đến sự thành công trong công việc sau này.
Dạy trẻ biết chia sẻ không chỉ giúp họ giảm bớt nỗi buồn khi buồn bã mà còn giúp họ tạo ra những khoảnh khắc vui vẻ, hạnh phúc. Việc bạn truyền đạt cho trẻ tinh thần chia sẻ sẽ giúp họ hòa mình vào môi trường xã hội một cách hòa thuận và mở lòng với bạn bè cũng như những người xung quanh.
8. Đam Mê và Cống Hiến trong Công Việc
Theo nhận định tâm lý học, từ khi mới biết đi, đứa trẻ đã tỏ ra ham muốn tham gia vào công việc, thể hiện qua việc giúp mẹ. Đến 2 tuổi, trẻ đã có khả năng tự lấy những đồ vật cần thiết cho mẹ. Ước muốn làm việc như người lớn xuất hiện từ 3 tuổi, và 4-5 tuổi, trẻ đã tự thu dọn đồ chơi, quần áo và rửa bát đũa. Điều này chứng minh rằng sự ham muốn lao động tồn tại bẩm sinh ở trẻ con.
Đối với nhiều trẻ ở thành phố, thiếu sự tiếp xúc với cuộc sống lao động khiến họ không nhận thức đúng giá trị của lao động. Bậc cha mẹ cần hướng dẫn trẻ yêu lao động bằng cách cho trẻ tham gia các công việc trong nhà như lau nhà, dọn dẹp chén bát... Mặc dù trẻ có thể còn vụng trộm, nhưng điều này giúp trẻ phát triển lòng biết ơn công việc và hiểu rõ đồng cảm với sự vất vả của ba mẹ. Từ đó, trẻ sẽ không trở nên phụ thuộc vào người khác.
9. Bảo vệ Bản Thân trước Nguy Hiểm
Nguy cơ từ những đối tượng có ý đồ xấu luôn đe dọa con cái bạn mọi lúc. Đề phòng là chìa khóa quan trọng, hãy giúp con học những kỹ năng cơ bản để tự bảo vệ trước bắt cóc, trộm cắp và thậm chí là những rủi ro 'yêu râu xanh'.
Trẻ nhỏ thường không phân biệt được ai là người xấu và ai là người tốt trong xã hội đa dạng này. Những kẻ xấu thường áp sát trẻ bằng những thứ hấp dẫn như kẹo, quà tặng, hoặc thậm chí là những lời nói ngọt ngào. Cha mẹ cần dạy cho con những kỹ năng cơ bản để nhận biết và tránh xa những nguy hiểm đó, ví dụ như không nói chuyện với người lạ, không nhận quà từ những người không quen biết, và không đi theo họ...
10. Tự Lập
Giúp trẻ phát triển kỹ năng tự lập là một nhiệm vụ quan trọng của cha mẹ trong việc giáo dục con. Hướng dẫn trẻ trở nên độc lập trong suy nghĩ và các hoạt động không phụ thuộc quá nhiều vào người khác. Ngay từ khi còn nhỏ, trẻ có thể thực hiện những công việc nhỏ phù hợp với sức khỏe và khả năng của mình.
Để đạt được mục tiêu, trẻ cần phải nỗ lực. Vì vậy, từ khi còn nhỏ, cha mẹ nên khuyến khích trẻ tự làm mọi thứ theo cách tự chủ và chủ động. Bố mẹ có vai trò hướng dẫn và khuyến khích, để trẻ có thể tự tin hoàn thành các nhiệm vụ được giao.