Top 10 Nguyên tắc phòng tránh ngộ độc thực phẩm

Thực phẩm là nguồn cung cấp chất dinh dưỡng quan trọng, nhưng nếu không đảm bảo vệ sinh an toàn, có thể gây ngộ độc. Thực phẩm tươi ngon không chỉ dinh dưỡng mà còn giúp giảm nguy cơ bệnh và tử vong. Chọn thực phẩm tươi ngon và chất lượng, tránh sử dụng thực phẩm ôi thiu hay hết hạn. Rửa rau kỹ trước khi chế biến để loại bỏ mầm bệnh. Gọt vỏ trái cây để giảm tiếp xúc với thuốc trừ sâu. Chọn rau có màu sắc tươi sáng, không héo úa. Hạn chế mua hoa, quả trái cuối mùa vì có thể chứa nhiều chất hóa học từ thuốc bảo vệ thực vật.

Đối với củ, quả, chọn những loại trơn nhẵn, không bị dập nát, không mầm mống. Tránh mua củ đã mọc mầm. Hạn chế mua hoa, quả trái cuối mùa vì có thể chứa nhiều chất hóa học từ thuốc bảo vệ thực vật.

Ngày nay, một thói quen phổ biến trong sinh hoạt hàng ngày là sử dụng thực phẩm chưa được nấu chín như tiết canh, nem chạo… Tuy nhiên, việc này mang theo nguy cơ cao về mầm bệnh và có thể gây rối loạn tiêu hóa, nhiễm trùng thức ăn, thậm chí đe dọa tính mạng. Việc ăn chín, uống sôi là biện pháp cần thiết để tránh những rủi ro này.

Thực phẩm sống hoặc chưa chín có thể chứa nhiều mầm bệnh và vi khuẩn như E.coli, Samonella, Shigella…, có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nếu không chế biến đúng cách. Việc nấu chín thực phẩm là quan trọng để đảm bảo an toàn, và nhiệt độ trung tâm thực phẩm cần đạt trên 70 độ C. Hãy thực hiện nguyên tắc 'Ăn chín, uống sôi' để bảo vệ sức khỏe của bạn.

Sau khi đã lựa chọn thực phẩm tươi sống nhưng chưa sử dụng ngay, hãy bảo quản chúng trong tủ lạnh theo cách đúng. Nếu không, môi trường ẩm và nhiệt độ thấp trong tủ lạnh có thể làm tăng sự phát triển của vi khuẩn, gây hại đến sức khỏe. Cụ thể, thực phẩm như thịt, cá, hải sản nên được bảo quản trong ngăn đá của tủ lạnh, và cần sử dụng trong khoảng 2 ngày cho thịt cá và 3-5 ngày cho thịt bò, thịt bê, thịt cừu. Rã đông thực phẩm cần thực hiện ngay và có thể sử dụng lò vi sóng hoặc để xuống ngăn mát rồi mới đưa ra ngoài nhiệt độ thường.

Ngăn đông đá là nơi thích hợp để lưu trữ thực phẩm tươi sống như thịt, cá, hải sản, cũng như làm đá mát lạnh, kem, sữa chua. Cánh cửa tủ lạnh ít làm lạnh, nên chỉ nên đặt thực phẩm khô hoặc gia vị, sốt ở đây. Ở kệ dưới cùng, hãy để các sản phẩm nặng vào, còn kệ trên cùng là lựa chọn tốt cho thực phẩm như thức ăn thừa, đồ uống, giữ chúng tươi ngon hơn.

Để bảo quản thức ăn dự trữ/thừa trên 5 tiếng, hãy giữ nó liên tục ở nhiệt độ trên 60 độ C hoặc dưới 10 độ C. Bạn cần đun sôi thực phẩm trước khi sử dụng, đặt trong hộp kín, tránh lẫn lộn giữa thực phẩm chín và sống. Đối với trẻ nhỏ, tránh để trẻ sử dụng lại thực phẩm thừa, đặc biệt là thực phẩm ấm hoặc nóng vừa mới đun. Quá trình đông lạnh là lựa chọn tốt để bảo quản mọi loại thực phẩm, tạo điều kiện để lưu trữ lâu dài và giữ chất lượng. Nó ngừng vi sinh vật hoạt động và duy trì chất lượng của thực phẩm. Hãy đảm bảo rằng thực phẩm được đông lạnh ở nhiệt độ 0° hoặc thấp hơn, giữ nguyên chất dinh dưỡng và hương vị.

Thức ăn cần được tiêu thụ ngay sau khi nấu xong vì nếu để lâu, giá trị dinh dưỡng sẽ giảm và có nguy cơ bị nhiễm vi khuẩn gây hại cho sức khỏe. Đặc biệt, cơm nên nấu đúng lượng cần ăn để tránh vi khuẩn bacillus cereus và nguy cơ ngộ độc.

Mọi món ăn sau khi nấu chín có thể để ở nhiệt độ bên ngoài trong 2 giờ. Sau thời gian này, cần bảo quản dưới 5 độ C hoặc trên 60 độ C để tránh vi khuẩn và độc tố. Thức ăn thừa nên cất trong tủ lạnh dưới 5 độ C, không quá 1 - 2 ngày. Ăn cháo gà còn dư cần đặc biệt chú ý để tránh vi khuẩn và độc tố.

Thực phẩm đóng vai trò quan trọng cung cấp dưỡng chất. Chế biến đúng phương pháp giúp thực phẩm giữ được chất dinh dưỡng và đảm bảo sức khỏe. Để tránh nguy cơ ngộ độc thực phẩm, quan trọng nhất là giữ vệ sinh bề mặt khi chế biến.

Thực phẩm dễ bị nhiễm khuẩn, vì vậy cần rửa dụng cụ chế biến với xà phòng và nước ấm, giặt khăn lau thường xuyên để đảm bảo an toàn.

Chắc chắn rằng việc không rửa tay sạch sẽ và đúng cách cũng là một con đường dẫn đến bệnh ngộ độc thực phẩm. Ngoài ra, nhiều hoá chất không thấy nhưng khi dính vào tay có thể gây hại. Hãy rửa tay thật sạch và sử dụng khăn sạch, tránh lau vào quần áo. Hãy tạo thói quen rửa tay trước và sau khi ăn.

89% dịch bệnh do thực phẩm gây ra bị ô nhiễm bởi người chế biến. Rửa tay thích hợp giảm vi trùng và nguy cơ suy dinh dưỡng, hỗ trợ sự phát triển khỏe mạnh của trẻ.

Nước được coi là nước sạch khi đáp ứng các tiêu chí như trong suốt, không màu, không mùi vị lạ, không chứa vi khuẩn và các chất độc hại. Nước không chỉ chiếm 70-75% trọng lượng cơ thể mà còn là yếu tố quan trọng trong các hoạt động hàng ngày như giặt đồ, rửa chén, và nấu ăn… Tuy nhiên, nước cũng có thể là nguồn lây truyền bệnh, đe dọa sức khỏe và thậm chí dẫn đến tử vong. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, 80% bệnh tật ở các quốc gia đang phát triển liên quan đến nước và vệ sinh môi trường. Hãy sử dụng nguồn nước phổ biến và an toàn, đặc biệt là trong ẩm thực.

Nước máy cần đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn nghiêm ngặt khi đến tay người tiêu dùng. Mặc dù có thể tồn tại một số chất ô nhiễm, nhưng chúng thường không gây ra rủi ro đáng kể đối với sức khỏe. Ô nhiễm nước sạch có thể xuất phát từ nguồn nước ban đầu mà xử lý không thể loại bỏ hoàn toàn, từ việc hỏng hóc đường ống nước, hoặc chì có thể thấm vào nước - một vấn đề đáng chú ý vì nguyên liệu đường ống có thể chứa đến 8% chì mặc dù có nhãn 'không chì'. Để tránh hấp thụ chì từ nước máy, hãy chảy nước khoảng 1 phút trước khi sử dụng. Nếu sử dụng cho ẩm thực, chỉ lấy nước từ vòi lạnh, tránh sử dụng vòi ấm/nóng vì nhiệt độ cao có thể làm tăng hấp thụ chì.

Bạn có biết không? Sự xuất hiện của ruồi là dấu hiệu của điều kiện không vệ sinh? Ruồi mang theo nhiều chất bẩn trên chân, cơ thể, và cánh... khi đậu lên thức ăn, chúng có thể truyền nhiễm bệnh từ những chất hữu cơ trong rác, đất đầy chất hữu cơ, và chất thải từ người và động vật. Các bệnh mà ruồi có thể truyền bao gồm bệnh truyền nhiễm đường ruột (như kiết lỵ, tiêu chảy, thương hàn, tả và một số bệnh giun sán), nhiễm trùng mắt, và một số bệnh ngoại da như mụn cóc, ngoại da cấp tính, nấm... Do đó, để bảo vệ thực phẩm, cần phải đậy kín để ngăn ruồi và côn trùng xâm nhập.

Bảo quản thực phẩm trong hộp đậy kín, lọ, chén đậy, tủ kính để tránh sự xâm nhập của động vật và côn trùng. Đây là biện pháp bảo vệ tốt nhất mà chúng ta cần áp dụng. Nếu sử dụng khăn để che phủ thực phẩm, hãy giặt lại sau mỗi lần sử dụng. Đối với mọi loại thực phẩm trong gia đình, cần chú ý đậy kín, bảo quản đúng cách. Áp dụng cách che phủ phù hợp tùy thuộc vào loại thực phẩm để bảo vệ dinh dưỡng mà không làm mất đi chất lượng sản phẩm.

Khi quyết định ăn tại các nhà hàng bên ngoài, hãy chú ý không chọn những nơi ẩm ướt, bẩn thỉu, với bàn ghế, đồ ăn không được làm sạch sẽ; nếu phát hiện thức ăn cũ hoặc nguội, hãy yêu cầu đổi. Tránh chọn món sống hoặc tái, cũng như món rau sống. Hãy kiểm tra điều kiện chế biến để đảm bảo vệ sinh. Tốt nhất là hạn chế ăn ngoại ô và dành thời gian tự nấu ăn để đảm bảo một bữa ăn lành mạnh và sạch sẽ.

Khi quyết định ăn ở ngoại ô, hãy chọn những nhà hàng mà bạn biết rõ, có uy tín, duy trì các tiêu chuẩn vệ sinh cao, giảm nguy cơ ăn phải thức ăn bẩn và tiếp xúc với môi trường có thể tích tụ nhiều vi khuẩn và virus gây bệnh. Trước khi bước vào nhà hàng, hãy quan sát nếu nhà hàng quá đông khách, hãy chọn một địa điểm khác. Việc tập trung quá nhiều người trong một không gian hạn chế có thể tăng nguy cơ lây nhiễm bệnh và ngộ độc thực phẩm.