1. Burundi
Burundi là một quốc gia nông nghiệp lạc hậu với ngành kinh tế chủ yếu là nông nghiệp, chiếm hơn 90% dân số. Nền kinh tế Burundi phụ thuộc chủ yếu vào xuất khẩu cà phê và chè. Mặc dù GDP tăng, nhưng đất nước này đang đối mặt với nhiều khó khăn như đói nghèo, hệ thống pháp luật yếu, và thiếu hạ tầng. Đất nước đang phụ thuộc nhiều vào viện trợ quốc tế.
2. Cộng hòa Dân chủ Congo
Nền kinh tế của Cộng hòa Congo kết hợp nông nghiệp và ngành thủ công nghiệp, với ngành công nghiệp chủ yếu dựa vào dầu mỏ - nguồn thu và xuất khẩu chủ đạo. Mặc dù nền kinh tế đã đối mặt với khó khăn do biến động giá dầu và xung đột nội chiến, nhưng tăng trưởng kinh tế được kích thích bởi việc hồi phục giá dầu gần đây. Tuy nhiên, phân phối thu nhập không đồng đều, với phần lớn dân số vẫn sống dưới mức nghèo.
Trong khi GDP của Congo đạt 11,88 tỷ USD vào năm 2010, GDP bình quân đầu người chỉ là 3000 USD/năm. Công nghiệp chiếm phần lớn GDP với sự đóng góp lớn từ ngành dầu mỏ. Dù có tiềm năng phát triển với 80 triệu ha đất trồng và nhiều khoáng sản quý, nhưng bất ổn chính trị và tham nhũng vẫn là thách thức lớn cho sự phát triển của đất nước.
Vào ngày 24 tháng 1 năm 2019, Félix Antoine Tshisekedi Tshilombo đã trở thành tổng thống mới, mang theo hy vọng về tương lai phồn thịnh cho Cộng hòa Dân chủ Congo.
Thu nhập bình quân đầu người của Cộng hòa Dân chủ Congo: 791 USD/người/năm
3. Cộng hòa Trung Phi
Với dự trữ vàng, dầu, uranium, và kim cương, Cộng hòa Trung Phi là một quốc gia giàu có nhưng vẫn đối mặt với tình trạng nghèo đói. Mặc dù giữ danh hiệu quốc gia nghèo nhất trong thập kỷ, nước này đã có những bước tiến vững chắc. Năm 2016, tổng thống Faustin Archange Touadéra đã được bầu vào một cách dân chủ, đánh dấu bước quan trọng cho sự hòa giải trong quốc gia với đa dạng tôn giáo.
Kinh tế Cộng hòa Trung Phi thuộc loại kém phát triển nhất thế giới, với nông nghiệp chiếm tỷ trọng lớn (55%) trong GDP. Tỉ lệ thất nghiệp và nghèo đói đang là thách thức lớn với hơn 30% dân số mất việc và hơn 80% sống dưới mức nghèo.
Mặc dù tăng trưởng kinh tế đã được thúc đẩy bởi ngành gỗ, hồi sinh nông nghiệp và khai thác mỏ, hành trình phục hồi vẫn còn rất xa khi hơn 75% dân số vẫn đối diện với đối lập nghèo đói. Ngành kinh tế cũng hưởng lợi từ việc xuất khẩu kim cương, được mở lại một phần và giúp tài trợ cho các nhóm vũ trang tôn giáo, sau khi bị cấm vận quốc tế vào năm 2013.
Thu nhập bình quân đầu người của CH Trung Phi: 746 USD/người/năm
5. Ma-rốc
Ma-rốc, hay còn gọi là Vương quốc Ma-rốc, là một quốc gia chủ quyền nằm trong vùng Maghreb tại Bắc Phi. Đặc điểm địa lý của Ma-rốc bao gồm những dãy núi khắc nghiệt, sa mạc rộng lớn và bờ biển dài ven Đại Tây Dương và biển.
Là một trong những quốc gia nhỏ nhất ở Châu Phi, Ma-rốc đã ghi nhận những bước tiến quan trọng trong việc cải thiện tăng trưởng kinh tế và thực hiện cải cách cơ cấu. GDP bình quân đầu người đã tăng từ khoảng 975 đô la vào năm 2010 lên 1.200 đô la vào năm 2018, và dự kiến sẽ đạt 1.580 đô la vào năm 2024.
Chính phủ dân chủ và ổn định của Ma-rốc đã nhận được sự hỗ trợ tài chính quan trọng từ cả IMF và Ngân hàng Thế giới. Mặc dù có những cải thiện, tình trạng nghèo đói vẫn diễn ra, đặc biệt ở khu vực nông thôn, nơi mất an ninh lương thực là một thách thức lớn.
Thu nhập bình quân đầu người của Ma-rốc: 1.234 USD/người/năm
6. Liberia
Cộng hòa lâu dài nhất Châu Phi, xếp hạng trong số những quốc gia nghèo nhất trong thời gian lâu dài. Liberia được thành lập vào năm 1822 như nơi định cư cho dân nô lệ giải phóng từ Mỹ và quay về châu Phi. Năm 1847, Liberia trở thành quốc gia độc lập. Thủ đô Monrovia mang tên Tổng thống Hoa Kỳ James Monroe (1758-1831). Mặc dù hình thành bởi dân nô lệ da đen từ Bắc Mỹ, đa số dân Liberia là thổ dân của 16 bộ tộc bản địa. Chính trị Liberia ổn định, mặc dù có mâu thuẫn giữa người Mỹ gốc Phi và thổ dân bản địa. Từ năm 1885 đến 1910, địa giới Liberia được xác định thông qua thỏa thuận với Anh và Pháp.
Mặc dù đã trải qua hòa bình và ổn định từ năm 2003, chính phủ Liberia vẫn đối mặt với những vấn đề cấu trúc và thách thức hệ thống chưa được giải quyết đầy đủ. Với dân số chỉ 4,7 triệu người, đất nước này vẫn phải vật lộn để hồi phục sau giảm giá hàng hóa và đại dịch Ebola tấn công Tây Phi năm 2014.
Có vẻ như mọi thứ đang có sự cải thiện. Tăng trưởng và GDP đầu người đều cho thấy sự tiến triển đáng kể. IMF dự đoán xu hướng tích cực trong nhiều năm tới. Tổng thống George Weah, sau cuộc bầu cử năm 2017, tập trung vào tạo việc làm, đa dạng hóa kinh tế và xây dựng cơ sở hạ tầng quan trọng.
Thu nhập bình quân đầu người của Liberia: 1.413 USD/người/năm
7. Mozambique
Kinh tế Mozambique trải qua khủng hoảng do chiến tranh du kích và nội chiến kéo dài 30 năm, đặt nước này vào danh sách những quốc gia nghèo nhất thế giới, cần sự hỗ trợ quốc tế.
Từng là thuộc địa của Bồ Đào Nha, Mozambique có nguồn đất và nước phong phú để phát triển nông nghiệp, cùng với lợi ích từ nguồn năng lượng và khoáng sản đa dạng. Đặc biệt, phát hiện mỏ khí đốt tự nhiên gần đây dự kiến sẽ đóng góp thêm khoảng 40 tỷ đô la cho nền kinh tế vào năm 2035. Mozambique cũng chiếm vị trí chiến lược, là điểm trung gian quan trọng cho thương mại toàn cầu với bốn quốc gia giáp biên giới phụ thuộc vào nó. Trong 10 năm qua, Mozambique đã ghi nhận tốc độ tăng trưởng GDP trung bình trên 5%.
Mặc dù vẫn là một trong những quốc gia nghèo nhất thế giới, với nhiều khu vực dân số vẫn phải đối mặt với nghèo đói, Mozambique đang cố gắng vượt qua những khó khăn. Sau cuộc nội chiến kéo dài 15 năm kết thúc vào năm 1992, thách thức vẫn đến từ điều kiện khí hậu khắc nghiệt, tham nhũng và bất ổn chính trị. Trong bối cảnh bầu cử tổng thống và Quốc hội dự kiến vào tháng 10 năm 2019, nhiều người không tin rằng sự thay đổi thực sự sẽ đến với đất nước này.
Thu nhập bình quân đầu người của Mozambique: 1.310 USD/người/năm
8. Comoros
Quần đảo núi lửa nằm ở Ấn Độ Dương, phía bắc Kênh Mozambique, là một thiên đường tự nhiên với bãi biển hoang sơ và thảm thực vật rừng đa dạng. Tuy nhiên, về mặt kinh tế lại là một thách thức. Thất nghiệp cao, phụ thuộc nhiều vào viện trợ quốc tế và hỗ trợ kỹ thuật. Mặc dù đất nước có đất đai nham thạch không phù hợp cho nông nghiệp, khoảng 800.000 người kiếm sống từ nghề nông, du lịch, đánh bắt và lâm nghiệp là những nguồn thu nhập chính.
Sau khi giành độc lập từ Pháp vào năm 1974, Comoros đã trải qua một thời kỳ bất ổn chính trị kéo dài, gây rối loạn kinh tế và buộc nhiều người phải rời khỏi quê hương. Tổng thống hiện tại Azali Assoumani, người đã lên nắm quyền lần thứ ba vào năm 2016, đã triển khai cải cách cơ cấu và chương trình giảm nghèo. Tuy nhiên, sự bất ổn chính trị vẫn đang diễn ra, tình trạng tài chính khó khăn và mất điện kéo dài làm khó khăn trong việc quản lý doanh nghiệp.
Đất đai cằn cỗi và bị xói mòn, dân số quá đông cùng với tài nguyên nghèo nàn khiến cho những hòn đảo này trở thành một trong những quốc gia nghèo nhất thế giới. Đa số dân số làm nông nghiệp. Comoros cũng sản xuất các sản phẩm như đinh hương, vani và ngọc lan. Tổng giá trị xuất khẩu 9,3 triệu USD, nhập khẩu 49,5 triệu USD; nợ nước ngoài: 197 triệu USD; sản xuất điện năng đạt 15 triệu kWg, sử dụng 14 triệu kWh.
Thu nhập bình quân đầu người của Comoros: 1.662 USD/người/năm
9. Nam Sudan
Thành lập từ năm 2011, Nam Sudan là quốc gia non trẻ nhất thế giới, tọa lạc giữa châu Phi và giáp biên giới với 6 quốc gia khác. Mặc dù nước này giàu dầu mỏ, nhưng qua nhiều năm nội chiến, Nam Sudan trở thành một trong những vùng ít phát triển nhất trên thế giới.
Bạo lực đã gây tổn thất nặng nề cho đất nước. Được hình thành từ 10 vùng lãnh thổ cực nam của Sudan và là nơi sinh sống của khoảng 60 dân tộc bản địa, cuộc xung đột mới nổ ra vào năm 2013 khi tổng thống Salva Kiir cáo buộc cựu phó, thủ lĩnh phiến quân Riek Machar, tổ chức đảo chính. Kết quả là gần 400.000 người thiệt mạng trong các đụng độ và hơn 4,3 triệu người phải di dời.
Nam Sudan có thể giàu có với nguồn dầu, nhưng do dầu chiếm gần như toàn bộ xuất khẩu, giá hàng hóa giảm và chi phí an ninh tăng cao đã ảnh hưởng đến nền kinh tế. Ngoài ngành dầu mỏ, đa số dân số làm nông với quy mô nhỏ. Tháng 8 năm 2018, Kiir và Machar đã ký thỏa thuận ngừng bắn và chia sẻ quyền lực. Một hội nghị tại Vatican cũng diễn ra, nơi Đức Giáo hoàng Phanxicô cầu nguyện cho hòa bình. Nếu thỏa thuận thành công, người dân Nam Sudan có hy vọng vào một cuộc sống tốt đẹp hơn.
Thu nhập bình quân đầu người của Nam Sudan: 1.613 USD/người/năm
10. Madagasca
Nằm ở Ấn Độ Dương ngoài khơi phía Đông châu Phi, quốc đảo có diện tích hơn 900.000 km2 này nhận được các chương trình trợ giúp kinh tế từ phía Ngân hàng thế giới và Quỹ tiền tệ quốc tế phục vụ quá trình tư hữu hóa và tham gia vào Luật hỗ trợ phát triển châu Phi. Luật này cho phép hàng hóa từ các nước châu Phi được nhập khẩu vào Mỹ miễn thuế và không hạn chế về số lượng, song Madagascar vẫn gặp phải nhiều khó khăn nhằm đáp ứng những tiêu chuẩn do các tổ chức này đề ra. Nền kinh tế của quốc đảo này chủ yếu vẫn dựa vào ngành nông nghiệp với 80% dân số tham gia sản xuất. Năm 2011, GDP bình quân đầu người của Madagascar chỉ đạt 467 USD, đưa nước này vào danh sách 11 quốc gia có GDP bình quân đầu người dưới 500 USD.
Dưới thời Đệ Nhất Cộng hòa của Madagascar, Pháp có ảnh hưởng mạnh lên việc lập kế hoạch và chính sách kinh tế của đảo quốc, và cũng là đối tác thương mại chủ chốt. Các sản phẩm chủ lực được trồng rồi phân phối ra toàn quốc thông qua các hợp tác xã của nhà sản xuất và người tiêu dùng. Chính phủ có các sáng kiến như một chương trình phát triển nông thôn và các nông trại quốc doanh được thiết lập để thúc đẩy sản xuất các hàng hóa như lúa, cà phê, gia súc, tơ và dầu cọ. Sự bất mãn rộng rãi đối với các chính sách này là một yếu tố quan trọng trong việc khởi đầu Đệ Nhị Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa-Marxist. Dưới chế độ này, các ngành ngân hàng và bảo hiểm tư nhân trước đây bị quốc hữu hóa; độc quyền nhà nước được thiết lập trên các ngành công nghiệp như dệt may, bông, năng lượng; và thương mại xuất nhập khẩu và vận chuyển hàng hải nằm dưới quyền kiểm soát của nhà nước. Kinh tế của Madagascar xấu đi nhanh chóng do xuất khẩu giảm, sản xuất công nghiệp giảm 75%, lạm phát tăng vọt và nợ chính phủ tăng lên; mức sinh hoạt của dân số nông thôn suy giảm ngay sau đó. Hơn 50% thu nhập từ xuất khẩu của quốc gia được dành để chi trả nợ
Hiện có 77% dân số nước này đang sống trong cảnh nghèo đói, thất học và chăm sóc ý tế yếu kém trong khi giá cả hàng hóa tại đây lại đang tăng gấp đôi.
Thu nhập bình quân đầu người của Madagascar: 1.699 USD/người/năm