1. Giảm thời gian cữ bú hoặc rút ngắn thời gian cho bú
Hãy bắt đầu hạn chế thời gian cho bé bú. Nếu thường bú 10 phút, hãy thử rút xuống 5 phút. Dùng sữa công thức hoặc sữa bò nguyên chất (nếu bé trên 1 tuổi). Giảm từng bữa một trong vài tuần để bé thích nghi. Việc này giúp giảm dần lượng sữa mẹ mà không làm ngực căng sữa hoặc viêm núm vú.
Thay đổi thời gian cữ bú từng bước cũng là một cách. Nếu bạn sẵn sàng cai sữa, hãy lập kế hoạch để từ bỏ một lần bú sau 3-5 ngày. Phương pháp này hiệu quả khi bé đã lớn hơn một chút. Đối với bé đòi bú, hãy an ủi và chuyển hướng bé bằng các hoạt động khác.
2. Tăng số lần ăn trong ngày cho bé
Đa số các bé, mặc dù đã no, nhưng vẫn thích ngậm ti mẹ để gần gũi với mẹ hơn. Để cai sữa cho bé nhanh chóng, các mẹ có thể thử áp dụng một số cách nêu trên. Đối với trường hợp các bé đã no và không đòi ti mẹ nữa, cai sữa có thể thực hiện bằng cách nhờ bố hoặc ông bà cho bé ăn nhiều bữa trong ngày, giúp bé không cảm giác đói và không đòi ti mẹ.
Không chỉ giúp bé cai sữa mẹ, việc bổ sung thức ăn dặm sẽ cung cấp thêm dinh dưỡng cho bé, giúp bé làm quen với thức ăn ngoài và no lâu hơn. Điều này giúp giảm cảm giác đói bụng và thèm sữa, từ đó giảm tần suất bú của trẻ. Để kích thích bé ăn ngon miệng hơn, nên chọn cho bé thực đơn dễ tiêu hóa để bé không cảm thấy ngán và không đòi ti mẹ. Bạn có thể tham khảo các công thức nấu thức ăn dặm để làm phong phú hơn thực đơn và cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết.
3. Bé thân thiện với ti giả từ khi còn nhỏ
Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo mẹ nên cho bé sử dụng ti giả từ khi bé được 3 tháng tuổi, song song với việc bú sữa mẹ. Việc cho bé ngậm ti giả từ sớm sẽ hỗ trợ quá trình cai sữa sau này, giúp bé dễ dàng thích nghi với việc xa ti mẹ và thúc đẩy quá trình cai sữa hiệu quả hơn.
Bạn có thể lựa chọn những loại ti giả phù hợp có sẵn trên thị trường để bé sử dụng, làm cho bé quen với cảm giác đó và không đòi ti mẹ thường xuyên. Tuy nhiên, cần chú ý lựa chọn ti giả an toàn để đảm bảo sức khỏe của bé. Bạn không nên lạm dụng ti giả quá mức, vì điều này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của bé sau này.
4. Kết hợp bổ sung sữa ngoài
Mặc dù các chuyên gia sức khỏe khẳng định rằng sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng duy nhất cho bé cho đến khi bé bắt đầu ăn dặm (thường là khoảng 6 tháng, tùy thuộc vào sự sẵn sàng của bé). Tuy nhiên, cha mẹ có thể chọn bổ sung sữa công thức, điều này quan trọng để đảm bảo bé nhận được đầy đủ chất dinh dưỡng cho sự phát triển của mình.
Trong quá trình cai sữa cho bé trên 1 tuổi, bạn có thể kết hợp cho bé ăn sữa ngoài cùng với sữa mẹ. Bạn có thể chọn lựa giữa các loại sữa hộp phù hợp với độ tuổi của bé hoặc sữa công thức, sữa đặc, sữa bò, sữa hạt,... tùy thuộc vào sở thích của bé. Việc sử dụng sữa ngoài giúp bé bổ sung chất dinh dưỡng và đặc biệt là giảm bớt tần suất bú sữa trong ngày. Khi bé đã đạt 6 tháng trở lên, chuyên gia khuyến cáo rằng, ở giai đoạn này bé nên uống khoảng 540ml-960ml sữa/ngày và được chia thành 3 bữa.
5. Sử dụng bình giả, sữa thật
Đa phần các bé khó chuyển từ ti mẹ sang ti bình vì cảm nhận sự khác biệt về hương vị giữa sữa mẹ và sữa bột. Để giúp bé dễ dàng chấp nhận ti bình và cai sữa, mẹ có thể vắt sữa của mình vào bình sữa để bé ti. Khi bé cảm nhận được hương vị quen thuộc, việc chuyển từ ti mẹ sang ti bình sẽ diễn ra tự nhiên và không tạo áp lực cho bé.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng sữa mẹ chứa nhiều đường (cả đường đơn và đường đôi) và đạm (các loại axit amin đa dạng). Đường đạm giúp phát triển toàn diện cho trẻ và dễ hấp thụ, nhưng khi sữa mẹ tiếp xúc với môi trường ngoại vi, có thể dễ bị ô nhiễm vi khuẩn và gây sự sinh sôi nhanh chóng. Khi trẻ uống sữa này, có thể gây nhiễm khuẩn đường ruột và dẫn đến tình trạng tiêu chảy. Do đó, trước khi sử dụng, hãy vệ sinh bình sữa bằng nước ấm và để ráo. Khi đổ sữa vào bình, không nên đổ đầy, mà để lại một khoảng trống. Không nên lưu trữ sữa trong bình mẻ hoặc nứt. Bảo quản sữa mẹ đúng cách sẽ giữ nguyên chất lượng của sữa và không ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.
6. Sử dụng thảo dược giảm sữa
Sử dụng thảo dược giảm sữa như: hoa lài, lá bạc hà cay, lá ngải đắng, ngò tây, lá lốt, lá dâu tằm… sẽ giúp giảm khả năng tiết sữa, khiến sữa mẹ giảm dần, từ đó bé cảm thấy ít sữa và dần dần trở nên chán, không đòi ti nữa. Đặc biệt, lá lốt nổi tiếng là thực phẩm gây mất sữa hàng đầu. Mẹ bỉm thường được khuyến cáo tránh dùng lá lốt trong thời gian cho con bú để không ảnh hưởng đến lượng sữa tiết ra.
Cây xô thơm cũng được đánh giá cao vì chứa estrogen tự nhiên, giúp giảm lượng sữa mẹ theo thời gian. Đối với những mẹ muốn ngừng sữa mẹ, có thể sử dụng xô thơm bằng cách pha trà. Nấu sôi nước, thêm vài lá xô thơm, đợi 5 – 7 phút, lọc lá ra, thêm một ít sữa hoặc mật ong để uống.
7. Sử dụng chất đắng/cay ở bầu ngực của mẹ
Nhiều mẹ chia sẻ cách cai sữa cho con rất đơn giản bằng cách bôi các chất đắng/cay lên đầu ti như dầu gió hoặc thuốc becberin. Dầu gió có vị cay, hắc và vô cùng đắng, khi bé ti sẽ cảm nhận rõ điều này và không dám ti mẹ nữa. Đây là biện pháp cai sữa khá hiệu quả.
Hoặc các mẹ có thể áp dụng cách bôi đầu ti bằng thuốc đắng cloxit. Mua thuốc này ở hiệu thuốc, nghiền nát và hòa vào nước sạch để tạo hỗn hợp đặc sệt, sau đó bôi lên đầu ti. Loại thuốc này có vị cực đắng, nhưng an toàn với sức khỏe của trẻ. Khi bé ngậm vào đầu ti, sẽ cảm nhận vị đắng và từ đó bé sẽ dần không dám đòi ti mẹ nữa. Hãy thực hiện đều đặn 2-3 lần tại thời điểm bé thường bú sữa, bé sẽ dần quen và không còn đòi ti mẹ.
8. Dùng thuốc kích thích mắc cỡ
Một trong những phương pháp hiệu quả giúp bé cai sữa là sử dụng thuốc xấu hổ, hay còn được biết đến với tên gọi khác là thuốc mắc cỡ. Đây là loại thảo dược có nhiều ứng dụng tuyệt vời trong cuộc sống hàng ngày. Bài thuốc xấu hổ này đã được sử dụng từ thời xa xưa, đặc biệt là phù hợp cho những bé khó cai sữa.
Thuốc có màu đen, vị hơi đắng và thường xuất hiện rộng rãi tại các cửa hàng thuốc tây. Để cai sữa cho trẻ, các mẹ chỉ cần nghiền thuốc thành bột, sau đó trộn với nước để tạo ra hỗn hợp đặc sánh và bôi lên bầu ngực. Khi bé đòi bú, sẽ không dám do màu sắc và mùi vị của sữa thay đổi. Chắc chắn rằng lúc này bé sẽ đói và đòi ăn, các mẹ có thể cho bé ăn dặm hoặc ti bình trong vài ngày để bé quen dần.
9. Thực hiện quá trình tập làm quen với việc không bú mẹ
Việc cách ly mẹ và bé cũng là biện pháp giúp cai sữa khá hiệu quả. Các mẹ có thể gửi bé yêu đến ông bà để chăm sóc hoặc cố gắng đi làm từ sớm và về nhà khi bé đã chìm sâu vào giấc ngủ để bé không thể thấy mẹ và đòi ti. Trong những ngày đầu tiên, bé có thể khóc nhè nhẹ đòi mẹ, nhưng chỉ sau 2 - 3 ngày, bé sẽ quen dần với việc thiếu vắng hơi thở của mẹ.
Trong giai đoạn này, người mẹ cần kiên trì để giúp bé thích nghi bằng cách tạo ra sự hấp dẫn bằng đồ chơi, đưa bé đi dạo, hoặc cho bé tham gia các hoạt động chơi cùng mọi người. Như vậy, bé sẽ dễ dàng bị xao lạc và hạn chế việc đòi mẹ cho bú nhiều hơn. Bé sẽ thỏa mãn nhu cầu vui chơi và bổ sung thức ăn dặm, tạo thói quen sử dụng bình sữa. Một khoảng thời gian sau đó, bé sẽ không còn đòi mẹ cho bú nữa.
10. Biến đổi hình ảnh bầu ngực
Đây là phương pháp đơn giản và đã được nhiều mẹ thực hiện thành công. Tuy nhiên, mẹ cần lưu ý giải thích nhẹ nhàng và hài hước cho bé để bé hiểu và không bị áp đặt tâm lý.
Các mẹ có thể trang trí bầu ngực với những hình ảnh đáng sợ, sử dụng son màu để tô lên đầu vú, đeo mặt nạ mà mẹ thường xuyên đeo lên đầu vú, buộc tóc rối lên núm vú khiến bé nhìn thấy sợ hãi và không dám đòi ti mẹ nữa. Mẹ cũng có thể thử cách ngụy trang đầu ti bằng băng dính đơn giản. Bạn chỉ cần chuẩn bị một ít băng dính đen để dán vào đầu ti. Buổi tối hoặc khi bé đòi bú, bạn dán băng dính lên cả hai đầu ti, bé sẽ cảm thấy lạ và sợ khi thấy ti mẹ bị 'biến đổi' như vậy nên sẽ không dám bú.