Top 10 Phương pháp giúp trẻ vượt qua tình trạng nói ngọng

Một trong những lý do phổ biến dẫn đến tình trạng nói ngọng ở trẻ là việc họ bắt chước những người xung quanh như bố mẹ, bạn bè, giáo viên,... Do đó, hãy lựa chọn một môi trường giao tiếp tích cực cho con bạn, giới hạn tiếp xúc với những người có phương ngôn không chuẩn. Nếu là trường hợp trẻ nói ngọng do ảnh hưởng từ cô giáo ở lớp, hãy xem xét việc chuyển lớp cho con. Ngược lại, nếu trẻ nói ngọng do chơi với bạn bè hàng xóm, hãy giảm thiểu thời gian chơi cùng nhóm bạn đó.

Phụ huynh có thể tổ chức và phân loại những từ ngữ, chữ cái mà con đang phát âm sai để hướng dẫn con nói đúng hơn. Hãy thiết kế bài tập luyện cơ miệng cho con vào buổi sáng, ví dụ như: Mở miệng to và nói “A, O, TR,…” khoảng 5 - 7 lần. Ngoài ra, kết hợp bài tập với các trò chơi để kích thích sự hứng thú của trẻ, có thể là đố vui hoặc tìm đồ vật rồi gọi tên đó. Trong quá trình hướng dẫn con nói ngọng, phụ huynh nên nói chậm rãi, không áp đặt, tạo môi trường thoải mái để con dễ dàng tiếp thu. Việc kết hợp giữa việc sửa lỗi nói ngọng và chơi sẽ mang lại hiệu quả cao hơn.

Cha mẹ nên dành thời gian cùng con luyện tập sửa ngọng, sử dụng những bài tập ngắn vì nếu quá dài, trẻ sẽ nhanh chán và mất tập trung. Chỉ cần luyện tập với con 2 - 3 phút mỗi lần nhưng thường xuyên trong ngày sẽ đạt được kết quả tốt. Trong quá trình hướng dẫn, cha mẹ không nên tỏ ra nổi nóng hay nản chí, vì những tâm lý này chỉ làm giảm hiệu suất. Hãy tạo môi trường thoải mái cho trẻ khi luyện tập, điều này sẽ giúp trẻ tiếp thu kiến thức một cách tốt nhất.

Khi trẻ lớn lên hoặc khi bạn không có đủ thời gian và kiên nhẫn để sửa ngọng cho trẻ, bạn có thể đơn giản là cho trẻ biết khi nào mình phát âm không đúng. Trẻ thường không nhận ra khi họ nói ngọng, vì vậy việc ghi âm và cho trẻ nghe lại sẽ giúp trẻ tự ý thức và chú ý sửa sai. Bạn có thể lựa chọn cách ghi âm đoạn hội thoại của trẻ nói ngọng và sau đó nghe chung với trẻ. Qua đó, trẻ sẽ hiểu rõ về tình trạng phát âm của mình và sẽ có động lực để tự sửa chữa.

Những thói quen không tốt cũng có thể là nguyên nhân gây nên vấn đề nói ngọng như việc mút tay, ngoái mũi, hay đưa tay vào miệng,... Vì thế, cha mẹ cần liên tục nhắc nhở để giúp trẻ từ bỏ những thói quen không tốt này. Ví dụ, nếu trẻ thường xuyên mút tay khi cả gia đình cùng xem TV, bạn có thể tạo cho trẻ một trò chơi khác để trẻ quên đi việc mút tay hoặc có thể trực tiếp nhắc nhở trẻ, giúp trẻ nhận ra những hành động không tốt đó.

Thực tế, khi giao tiếp hàng ngày, nhiều người thường phát âm không đúng, nhưng khi hát hoặc đọc truyện, họ lại nói rõ ràng, chuẩn xác. Trẻ em cũng có xu hướng giống như vậy. Vì vậy, bố mẹ có thể giúp trẻ khắc phục tình trạng nói ngọng bằng cách thường xuyên đọc truyện cho trẻ nghe hoặc khuyến khích con đọc truyện và hát những bài hát thiếu nhi mà trẻ yêu thích. Việc này sẽ tạo điều kiện cho trẻ bắt chước kể chuyện và hát theo những bài hát mà ba mẹ đã chia sẻ, từ đó giúp trẻ phát âm tốt hơn. Đối với việc kể chuyện và hát, bạn có thể chọn những câu chuyện ngắn, hấp dẫn để giữ sự chú ý của trẻ.

Hoạt động nói trước gương không chỉ mang lại trải nghiệm mới mẻ và thú vị cho trẻ, mà còn là cơ hội cho cả gia đình cùng tham gia. Mọi người đứng đúng trước gương, tập trung cùng nhau phát âm. Bố mẹ giúp trẻ nghe phát âm mẫu của những từ và cụm từ mà trẻ thường phát âm sai. Khi phát âm mẫu, hãy nói chậm rãi và rõ ràng nhất để trẻ dễ quan sát và bắt chước. Khi trẻ bắt chước, bố mẹ lưu ý quan sát và sửa lỗi kịp thời, điều này giúp trẻ học hiệu quả hơn. Đồng thời, hãy khuyến khích và động viên trẻ trong quá trình luyện tập.

Một sai lầm phổ biến của người lớn là khi con nói ngọng, họ thường chế nhạo, bắt chước lời con, thậm chí châm chọc con, khiến trẻ cảm thấy tự ti và xấu hổ. Thái độ này không chỉ làm tăng khả năng trẻ nói ngọng mà còn khiến quá trình chữa trị trở nên khó khăn hơn. Thay vào đó, hãy tôn trọng hành trình phát triển của con. Hãy tạo điều kiện cho con cảm thấy thoải mái khi gặp khó khăn và khuyến khích con vượt qua thách thức. Việc tích cực hỗ trợ và khích lệ sẽ giúp trẻ phục hồi không chỉ về khía cạnh ngôn ngữ mà còn tâm lý, giúp con xây dựng lòng tự tin.

Giao tiếp không chỉ là nguyên nhân của tình trạng nói ngọng mà còn là chìa khóa để khắc phục tình trạng này. Việc thường xuyên tương tác với mọi người xung quanh sẽ giúp bé phát triển khả năng phát âm. Bố mẹ có thể tạo thêm cơ hội cho bé thực hành giao tiếp bằng cách đưa bé ra công viên, nơi có đông đúc trẻ em để bé thỏa sức vui chơi và giao tiếp. Tuy nhiên, hãy lựa chọn môi trường tiếp xúc có lợi cho việc phát triển ngôn ngữ, tránh những tình huống nói ngọng hoặc sử dụng ngôn ngữ địa phương khó hiểu.

Trong trường hợp bạn thiếu thời gian, kiên nhẫn, hoặc không tự tin vào khả năng sửa ngọng của mình, hãy đưa trẻ gặp các chuyên gia như giáo viên chuyên dạy ngôn ngữ hoặc bác sĩ. Bạn cũng có thể đăng ký cho con tham gia các lớp học phát âm chuyên nghiệp, giúp trẻ có môi trường luyện tập tốt nhất. Phương pháp này hứa hẹn mang lại hiệu quả tích cực cho sự phát triển của trẻ.