1. Nguyên nhân gây ra kỹ năng nghe tiếng Anh kém
Bạn đã thử nhiều phương pháp rèn luyện kỹ năng nghe tiếng Anh nhưng không hiệu quả. Bạn cảm thấy rất thất vọng. Có nhiều nguyên nhân gây ra việc kỹ năng nghe tiếng Anh của bạn không thể cải thiện, hãy xem xét xem bạn có gặp phải một trong số đó không nhé?
1.1. Áp lực phải hiểu từng từ
Đây là cách học nghe mà rất nhiều bạn mắc phải. Việc phải hiểu từng từ khi học nghe thực sự là một thách thức lớn.
Nếu cố gắng tập trung nghe từng từ, bạn sẽ cảm thấy không thoải mái và dễ mất dần nhịp nghe khi có từ nào đó bị bỏ sót. Điều này có thể dẫn đến việc bỏ lỡ toàn bộ thông tin trong bài nghe.
1.2. Hạn chế về vốn từ
Đây là một trong những lý do chính ngăn cản khả năng cải thiện kỹ năng nghe tiếng Anh một cách hiệu quả. Khi nghe, không thể hiểu hết nội dung của đoạn hội thoại khiến bạn cảm thấy rất căng thẳng.
Ngoài ra, có thể bạn đã thuộc từ vựng nhưng không nhận ra chúng khi nghe. Bởi khi học, bạn chỉ tập trung vào việc đọc và tra nghĩa của từ, mà không quan tâm đến cách phát âm. Do đó, khi nghe, bạn không thể nhận ra từ đó.
Một trường hợp khác là do bạn ít tiếp xúc với từ đó. Khi nghe được, bạn cần thời gian suy nghĩ trước khi hiểu nghĩa của từ đó.
1.3. Thiếu hiểu biết về cấu trúc ngữ pháp
Có một số kiến thức ngữ pháp trong tiếng Anh khác hoàn toàn so với tiếng Việt. Nếu không hiểu rõ về ngữ pháp, quá trình hiểu bài nghe sẽ gặp nhiều khó khăn. Nếu gặp phải các ngữ pháp phức tạp, bạn sẽ không thể hiểu được toàn bộ nội dung của bài nghe.
1.4. Ưu tiên nghe các loại giọng tiếng Anh khác nhau
Tiếng Anh, giống như Tiếng Việt, có nhiều loại giọng địa phương khác nhau. Cách phát âm - “accent” là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến việc hiểu bài nghe trong giao tiếp. Cùng một từ có thể được phát âm khác nhau tùy thuộc vào vùng miền.
Nếu bạn đã quen với giọng Anh-Mỹ, việc nghe tiếng Anh - Ấn, tiếng Anh-Anh sẽ đem lại khó khăn cho bạn. Khi nghe, bạn có thể gặp khó khăn trong việc nhận biết âm của từ và hiểu chúng.
1.5. Thiếu môi trường rèn luyện kỹ năng nghe tiếng Anh hàng ngày
Bạn mong muốn cải thiện kỹ năng nghe tiếng Anh nhưng lại không thực hành hàng ngày. Thêm vào đó, bạn cũng không kiên trì nghe lại các bài học đã học. Điều này sẽ khiến từ vựng trong tiếng Anh của bạn nhanh chóng biến mất. Bạn chỉ nhớ từ trong bài đã nghe. Khi chuyển sang bài khác, bạn sẽ quên chúng hoàn toàn.
2. Tiết lộ 10 phương pháp rèn luyện kỹ năng nghe tiếng Anh hiệu quả cho người mới bắt đầu
Dựa vào những lý do trên, chúng ta hãy cùng chia sẻ các phương pháp luyện nghe tiếng Anh để cải thiện kỹ năng này một cách hiệu quả hơn.
2.1. HÃY CHẤP NHẬN - Tiếng Anh là một ngôn ngữ mới
Chúng ta cần mất một thời gian dài để nắm vững ngôn ngữ mẹ đẻ của mình. Vì vậy, tại sao lại phải áp lực học một ngôn ngữ mới một cách nhanh chóng? Hãy chấp nhận rằng tiếng Anh, hoặc bất kỳ ngôn ngữ nào khác, là một thách thức mới, một quá trình học mới và cần thời gian để tiếp thu.
Thậm chí, ngay cả những người đã học tiếng Anh từ lâu cũng không thể hiểu 100% ý định của người nói. Đôi khi, bạn có thể cần yêu cầu họ nói chậm lại hoặc lặp lại để bạn có thể hiểu được. Vì vậy, đừng áp đặt lên bản thân áp lực khi bạn chưa thể hiểu hết mọi điều.
Điều quan trọng là kiên nhẫn thực hiện những phương pháp luyện nghe tiếng Anh mà Mytour đã giới thiệu, bạn sẽ ngạc nhiên về sự tiến bộ của mình trong tiếng Anh!
2.2. ĐẮM CHÌM TRONG TIẾNG ANH HÀNG NGÀY - Tạo môi trường học tiếng Anh liên tục
Dụy trì nghe liên tục và thường xuyên là điều tiên quyết để thành thạo tiếng Anh. Bạn cần tích lũy lâu dài và đều đặn mới có thể giao tiếp hiệu quả.
Hãy nghe tiếng Anh mỗi ngày, thường xuyên và liên tục
Thời gian nghe mỗi ngày có thể ít nhưng cần được duy trì. Đừng bỏ ngày nào, nếu bỏ một ngày, bạn sẽ bỏ được 2 ngày, được 1 tuần và bỏ luôn. Các cách luyện nghe tiếng Anh hiệu quả chỉ có thể phát huy nếu bạn chăm chỉ và duy trì thơi quen của mình.
Quá trình này lặp đi lặp lại sẽ giúp bạn sẽ nhớ sâu hơn vì đã tạo môi trường học tiếng Anh mỗi ngày. Các từ vựng mới sẽ liên tục được não bộ ghi nhận và sử dụng không chỉ khi nghe mà còn khi giao tiếp, làm bài viết tiếng Anh.
Để biến việc nghe tiếng Anh trở thành thói quen mỗi ngày, bạn cần cố gắng rèn bản thân và tạo điều kiện dễ dàng nhất để có cách cải thiện kỹ năng nghe tiếng Anh tốt nhất. Bạn có thể lưu tài liệu nghe trong điện thoại, máy phát nhạc hoặc tìm ngay trên tivi. Mỗi ngày đều bật lên để nghe, học và nhớ chúng.
2.3. NGHE NHỮNG GÌ BẠN THÍCH - Loại bỏ áp lực nghe từng từ
Bạn có thể xem về nấu ăn, bóng đá, làm bánh, trang điểm, phim hoạt hình,.. mà không thấy mệt mỏi. Tuy nhiên, khi mở sách ra để học tiếng Anh thì bạn lại bị tụt hứng.
Cách luyện nghe tiếng Anh hiệu quả lúc này là kết hợp những thứ yêu thích và tiếng Anh với nhau. Hãy học nghe tiếng Anh hiệu quả với các chủ đề yêu thích, bạn sẽ học nhẹ nhàng và dễ dàng hơn.
Về cơ bản, MỌI THỨ bạn yêu thích trên youtube và google đều có thể là tài liệu học hiệu quả. Bạn có thể theo dõi các chương trình thực tế của các nước Anh, Mỹ, Úc khi tìm tài liệu. Cụ thể:
- Về âm nhạc, giải trí: chương trình Got Talent, Next Top Model, So you think you can dance, Hell’s Kitchen, Master Chief
- Về phiêu lưu mạo hiểm: Amazing Race
- Về kinh doanh: chương trình The Apprentice, Shark Tank,...
Các chương trình thực tế được thiết kế, dàn dựng cuốn hút nên bạn sẽ cảm thấy hào hứng khi xem. Lúc xem những gì bạn thích thì bạn đã loại bỏ tâm lý phải hiểu từng từ. Bởi bạn đã hiểu được phần nào nội dung nghệ và thấy thoải mái hơn. Trong quá trình nghe này, bạn cũng đang tích góp thêm từ mới, làm giàu thêm vốn từ của mình.
2.4. ĐỪNG HỌC NGỮ PHÁP QUÁ NHIỀU
Có thể bạn chưa biết, ngay cả những người bản ngữ cũng mắc lỗi ngữ pháp, nhưng khi giao tiếp người nghe vẫn có thể hiểu và đoán ra ý của người nói. Do đó đừng quá chú trọng vào những lỗi ngữ pháp mà vô hình tạo nên áp lực rất lớn khi học nghe và nói tiếng Anh.
Mytour đã rút ra một phương pháp luyện nghe tiếng Anh cực kỳ đơn giản và dễ áp dụng. Chìa khóa thành công của việc học tiếng Anh giao tiếp chính là sự cân bằng giữa ngữ pháp và thực hành. Hãy tạm thời đặt các cấu trúc ngữ pháp sang một bên và tăng cường tương tác tiếng Anh để nâng cao các kỹ năng nghe nói tiếng Anh đi nào!
2.5. HỌC THEO CỤM TỪ VÀ DÙNG LẠI NHIỀU LẦN
Bạn sẽ dễ dàng giao tiếp hơn khi bày tỏ được suy nghĩ của mình bằng một câu hay một cụm từ đó. Vậy tại sao bạn không học từ vựng thông qua các mẫu câu tiếng Anh giao tiếp?
Tiếp theo, để nhớ lâu hơn hãy kiên trì nghe và chép lại những gì nghe được, học từ vựng, luyện nói đoạn văn đã được chép lại. Bạn cần quyết tâm và kiên trì. Với bài nghe 3’ bạn phải bỏ ra 10 – 20 lần mới nghe và chép lại tầm 80% – 90%.
Khi dùng cách luyện nghe tiếng Anh này, bạn sẽ nghe và nhớ rất nhanh, rất kỹ. Lúc này, vốn từ của bạn sẽ tăng lên từng ngày. Từ vựng bạn đầu bạn nghe còn xa lạ nhưng sau khi đã được nghe, đọc, viết,.. nó trở thành từ vựng của bạn. Lúc này bạn được tăng vốn từ một cách rất tự nhiên mà không hay.
2.6. GHI NHỚ DẤU HIỆU CỦA CÁC CÂU HỎI NGẮN
Việc chủ động tập trung lắng nghe khi ai đó hỏi bạn một câu hỏi bằng tiếng Anh sẽ giúp bạn dễ dàng đưa ra câu trả lời. Chúng ta hãy cố lắng nghe từ để hỏi ở đầu mỗi câu hỏi, để xem ý của người nói là muốn hỏi ý kiến hay cần thông tin gì. Dưới đây là một số ví dụ:
- Which class…? (Câu hỏi về cái nào? vật nào? lớp nào?)
- What…? (Câu hỏi cần thêm thông tin…?)
- How/How far/How long…? (Bằng cách nào?Bao xa?...)
- Why…? (Tại sao?)
- Where…? (Ở đâu?)
- Does he…? Yes, he does. (Có phải anh ấy làm ..? Đúng, anh ấy làm.)
- Can she…? Yes, she can. (Cô ấy có thể….? Vâng, cô ấy có thể.)
- Is it…? Yes, it is. (Có phải nó….? Vâng, nó thế đó.)
Nếu ai đó hỏi bạn một câu và bạn không biết phải trả lời như thế nào, hãy bắt đầu bằng cách nghĩ về những từ được sử dụng trong câu hỏi. Thay vì chỉ ghi nhớ ngữ pháp tiếng Anh, hãy bắt đầu học cách nhận biết các mẫu như thế này để có thể cải thiện kỹ năng nghe và trả lời được những thông tin hữu ích nhất.
2.7. Xem tài liệu tiếng Anh có phụ đề song ngữ
Việc xem tài liệu kết hợp cả tiếng Anh lẫn tiếng Việt giúp bạn nhanh chóng tiếp thu được nghĩa của một từ vựng, một cụm từ hay một câu nói mới mà không cần tra từ điển. Ngoài ra bạn sẽ dễ dàng hiểu được ngữ cảnh của câu nói và áp dụng vào các tình huống giao tiếp tương tự đấy!
Đây là cách luyện nghe tiếng Anh hiệu quả mà bạn có thể áp dụng khi xem phim, xem tài liệu hoặc xem những chương trình mà mình yêu thích. Bạn vừa có thể giải trí, vừa có thể học tiếng Anh một cách thụ động đấy.
Nghe tài liệu tiếng Anh phù hợp với trình độ
2.8. Học cách đoán bối cảnh và từ vựng trong cuộc trò chuyện
Bối cảnh của cuộc trò chuyện sẽ giúp bạn dễ dàng hiểu được từ vựng cũng như các câu nói tiếng Anh. Với phương pháp luyện nghe tiếng Anh này, hãy cố gắng chọn ra những từ vựng mà bạn đã biết. Bạn hãy dùng nó để hiểu được ý của người nói đang cố gắng truyền đạt và một ý nghĩa các của từ đó.
Ngoài ra, tâm lý, giọng nói và ngôn ngữ có thể của nhân vật cũng sẽ giúp bạn đoán ra được (người nói vui vẻ, bối rối, nghiêm túc hay cười?). Nếu ai đó đang cố gắng trò chuyện với bạn và đang chỉ vào đồng hồ, thì rất có thể họ muốn biết bây giờ là mấy giờ, v.v…
Ngay cả khi bạn không sống ở nơi nói tiếng Anh, bạn vẫn có thể áp dụng cách luyện nghe tiếng Anh cực hiệu quả này để cải thiện kỹ năng giao tiếp tiếng Anh của mình.
2.9. TIẾP CẬN CÀNG NHIỀU GIỌNG NÓI CÀNG TỐT
Ở Việt Nam, có 3 miền, mỗi miền nói với một giọng khác nhau, chúng ta phải tiếp xúc nhiều mới có thể hiểu được ý của người nói. Tiếng Anh cũng vậy, có rất nhiều vùng và nhiều quốc gia trên thế giới cùng nói tiếng Anh. Do đó, để cải thiện khả năng nghe tiếng Anh, bạn không nên chỉ luyện tập với một giọng tiếng Anh Anh hay Anh Mỹ chuẩn. Hãy cố gắng để tắm tiếng Anh bằng nhiều giọng nói khác nhau.
Bằng cách này, bạn sẽ cải thiện khả năng nghe của mình nhiều đó. Có thể nói, đây chính là phương pháp luyện nghe phản xạ tiếng Anh rất tốt giúp bạn trở thành một người nghe tiếng Anh thuần thục.
2.10. NGHE, ĐỌC, VÀ LẬP LẠI KẾT HỢP NHIỀU TÀI LIỆU NGHE
Nghe, đọc, lặp lại là cách học tiếng Anh được nhiều người áp dụng. Đầu tiên khi nghe một nội dung nghe tiếng Anh hiệu quả, hãy nghe, không dịch sang tiếng Việt, cố để hiểu ý chính. Sau đó bạn vừa nghe vừa đọc lại transcript.
Quá trình nghe và đọc lại này sẽ giúp não bộ sẽ ghép âm nghe với ký tự của từ. Nhờ đó bạn có thể ôn lại từ đã biết, học thêm từ mới dưới dạng âm thanh, chuyển dần vốn từ vựng thụ động sang vốn từ vựng chủ động. Sau đó, bạn cần đọc từ lại thành tiếng. Khi đọc lại, hãy nhớ từng chỗ nhấn nhá, giọng điệu.
Trong quá trình nghe, đọc, lặp lại này bạn nên kết hợp nghe nhiều loại giọng tiếng Anh khác nhau. Việc kết hợp nghe thêm nhiều ngữ điệu sẽ giúp bạn dễ phân biệt từ vựng khi nghe hơn.
Như thế, bạn đã học với nhiều giác quan như nghe, đọc, nói và còn nhận biết được các âm giọng khác nhau. Đây là một trong các cách luyện nghe tiếng Anh siêu hiệu quả cho người mới bắt đầu giúp tăng vốn từ và cách phát âm hiệu quả.
3. Nghe sâu và nghe rộng – 2 kỹ năng luyện nghe Tiếng Anh hiệu quả
Giữa hàng trăm phương pháp luyện nghe Tiếng Anh, có 2 kỹ năng nổi bật được nhiều người áp dụng thành công nhất. Đó là nghe sâu và nghe rộng. Đây thực chất là 2 giai đoạn trong quá trình luyện nghe Tiếng Anh từ cơ bản đến nâng cao.
3.1. Nghe sâu (intensive listening)
Với kỹ năng này, bạn nên lựa chọn những đoạn văn hoặc hội thoại ngắn, sau đó nghe thật kỹ từng chi tiết một. Nghe sâu giống như cách bạn phân tích một bài tập, nó phù hợp cho những người mới làm quen với Tiếng Anh. Kỹ năng nghe sâu gồm có 3 phương pháp nhỏ là nghe chép chính tả (dictation), nghe chi tiết và nghe nhắc lại (shadowing).
- Chép chính tả: cách luyện nghe Tiếng Anh tốt này rất phù hợp với những người muốn cải thiện kỹ năng nghe. Bạn nên chọn những bài nghe mà bạn hiểu được khoảng 70% nội dung, độ dài từ 1-5 phút và chép lại những gì bạn nghe được cho đến khi chính xác hoàn toàn. Khi thực hiện phương pháp này, qua so sánh các bản chép tay, bạn sẽ hiểu được rõ vấn đề cần cải thiện (phát âm, ngữ pháp, sự nhầm lẫn về từ vựng…). Tuy nhiên, đây cũng là phương pháp tốn nhiều thời gian nhất.
- Nghe chi tiết: cách này tương tự như chép chính tả, nhưng bạn không cần phải chép lại. Thay vào đó, bạn tập trung vào việc nghe kỹ lưỡng. Đây là một trong những cách luyện nghe Tiếng Anh hiệu quả, quan trọng nhất là giúp bạn tiết kiệm thời gian.
- Nghe nhắc lại: sau khi đã thành thạo phương pháp nghe chi tiết, bạn nên áp dụng cách lắng nghe và lặp lại những gì bạn nghe được. Lưu ý rằng khi thực hành nghe nhắc lại, bạn không nên nhìn vào bản ghi nội dung. Khi bạn có thể nghe nhắc lại chính xác nội dung bài nghe, điều đó ngụ ý khả năng nghe của bạn đã có sự tiến bộ đáng kể.
Ưu điểm của phương pháp này là bạn có thể bắt chước cả ngữ điệu, tốc độ nói, cách nhấn nhá theo giọng đọc của người bản xứ. Đó là lợi ích kèm theo rất có giá trị khi luyện nghe Tiếng Anh.
3.2. Nghe rộng (extensive listening)
Với những người đã đạt đến trình độ nghe nhất định, họ nên chuyển từ nghe sâu sang nghe rộng. Đơn giản, nếu bạn đã có thể nghe tin tức trên các đài CNN, BBC, Youtube bằng tiếng Anh và hiểu hơn 70% mà không cần phải cố gắng quá nhiều, thì đã đến lúc 'nâng cấp' lên nghe rộng. Phương pháp luyện nghe tiếng Anh này rất hữu ích cho những người đang dự định du học hoặc làm việc trong môi trường giao tiếp bằng tiếng Anh.
Nghe rộng không tập trung vào từng chi tiết mà bao quát nội dung của cả đoạn. Khi nghe rộng, bạn có thể bỏ qua một số từ hoặc câu, nhưng vẫn hiểu được nội dung chính mà người nói muốn truyền đạt. Khi nắm vững kỹ năng này, bạn có thể tự do chọn lựa các tài liệu nghe theo sở thích của mình với độ dài đa dạng hơn.
Vậy, tóm lại, để nghe tiếng Anh hiệu quả, bạn cần phối hợp hiệu quả các phương pháp trên. Khi không ngừng nghe, cố hiểu nghĩa, ghi chú từ, viết lại từ, đọc từ,...bạn sẽ ngày càng nhớ được nhiều từ vựng hơn. Không chỉ vậy, với 10 cách luyện nghe tiếng Anh hiệu quả cho người mới bắt đầu này còn giúp bạn nhớ lâu và giao tiếp dễ dàng hơn. Hãy bắt đầu lộ trình nghe và học tiếng Anh phù hợp với bản thân ngay nhé!