1. Atlantis
Không giống với các thành phố khác, Atlantis luôn là một bí ẩn khi chưa từng được tìm thấy. Theo các nhà sử học, thành phố này, dù từng được mô tả thịnh vượng và dát vàng, nhưng đã chìm xuống đáy biển sau một vụ phun trào núi lửa. Atlantis là đề tài của nhiều cuộc khám phá và là nguồn cảm hứng cho nhiều tác phẩm nghệ thuật. Tuy nhiên, đến nay, liệu Atlantis có thực sự tồn tại hay không vẫn là một ẩn số.
Theo truyền thuyết, sau khi bị chinh phục bởi người Athen, thành phố thần thoại Atlantis mất đi vẻ huy hoàng. Để cứu lấy những gì còn sót lại, Zeus và các vị thần đã đánh chìm thành phố bằng một trận động đất và lũ lụt nghiêm trọng. Santorini Caldera là địa điểm được đề xuất là nơi Atlantis bị nhấn chìm.
2. Palenque (Mexico)
Palenque – thành phố thứ hai của Mexico trong danh sách, một thành phố của người Maya, đã lập nên tên tuổi của mình trong thế kỷ thứ 7. Với kiến trúc độc đáo của người Maya, bao gồm những kim tự tháp, Palenque phô diễn vẻ đẹp rực rỡ. Thành phố, bị bỏ quên sau sự sụp đổ của đế chế Maya, được khám phá lại và trở thành điểm du lịch nổi tiếng nhờ những công trình lịch sử tuyệt vời. UNESCO công nhận Palenque là di sản thế giới từ năm 1987.
Người xây dựng Palenque đã sử dụng thạch cao để tạo ra lớp ngoại cảnh mịn màng, tạo điểm độc đáo so với kiến trúc truyền thống của người Maya. Các công trình cung điện phức tạp với những mái vòm nhọn theo phong cách Palenque tạo nên một không gian huyền bí. Temple of the Inscription, một trong những công trình lớn và được bảo tồn tốt nhất, ấn độ với dòng chữ tượng hình. Dưới ngôi đền này, một hầm mộ đã được phát hiện, chứa hài cốt trang trí bằng ngọc bích, có thể là của một vị linh mục thời kỳ thứ 7.
3. Troy (Thổ Nhĩ Kỳ)
Suốt hàng thế kỷ, Troy được coi là một huyền thoại trong thần thoại Hy Lạp, một thành phố chỉ tồn tại trong trí tưởng tượng của Homer. Tuy nhiên, vào năm 1860, Troy thực sự được phát hiện ở phía Tây Bắc vùng Anatolia, Thổ Nhĩ Kỳ. Thành phố này đã trải qua nhiều lần xây dựng và phá hủy trong thời kỳ Đông Lã Mã, trước khi bị bỏ hoang. UNESCO công nhận Troy là di sản văn hóa thế giới từ năm 1988.
Thành Troy đóng vai trò quan trọng trong văn hóa và khảo cổ học, chiếm vị trí chiến lược trên tuyến đường thương mại giữa Châu Âu và Châu Á. Cuộc chiến thành Troy giữa người Hy Lạp và người thành Troy trở thành đề tài quan trọng trong văn hóa Hy Lạp. Mặc dù vẫn còn tranh cãi về bản chất và quy mô thực tế của khu định cư lịch sử, nhưng tàn tích tại Troy là một địa điểm khảo cổ quan trọng, minh họa cho sự phát triển văn minh tại Tây Bắc Tiểu Á. Khu di tích rộng lớn này mở cửa đón du khách và có một bảo tàng trên khuôn viên.
4. Teotihuacan (Mexico)
Teotihuacan là một thành phố bí ẩn gần thủ đô Mexico, với nguồn gốc, lịch sử và văn hóa vẫn là một bí ẩn. Thành phố rộng 20km vuông, nổi tiếng với kim tự tháp Mặt Trời và Mặt Trăng, đã bị bỏ hoang vào khoảng năm 550 sau công nguyên. UNESCO công nhận Teotihuacan là di sản thế giới từ năm 1987.
Teotihuacan được xây dựng từ năm 400 trước Công nguyên, trở thành thành phố mạnh mẽ nhất khu vực vào năm 400 sau Công nguyên. Nguồn gốc và văn hóa của thành phố vẫn là điều bí ẩn. Đại lộ Tử thần, con đường rộng 40m, dẫn vào các công trình nổi tiếng như kim tự tháp Mặt Trăng và Mặt Trời. Teotihuacan có nhiều công trình kiến trúc quan trọng khác như Ciudadela và Đền thờ Quetzalcoatl.
5. Tiwanaku (Bolivia)
Tiwanaku là một đô thị tọa lạc gần sông Titicaca, Bolivia. Thành phố này từng đóng vai trò quan trọng trong đế chế Inca từ thế kỷ 7 đến 9. Với khoảng 15,000 đến 30,000 cư dân, Tiwanaku đã trở thành trung tâm nghệ thuật và nghi lễ. Tuy nhiên, sự thay đổi khí hậu vào năm 1000 sau công nguyên đã khiến thành phố bị bỏ rơi. Năm 2000, UNESCO công nhận Tiwanaku là di sản thế giới.
Thành phố Tiwanaku là trung tâm quan trọng trên lưu vực sông cao của Hồ Titicaca. Đặt ở độ cao 3,800–4,200 mét, thành phố này đã thu hút 20,000–40,000 dân số trong thời kỳ hoàng kim. Với đồ tạo tác và kiến trúc độc đáo, Tiwanaku để lại dấu ấn của mình trên khắp vùng trung tâm Andes. Vùng đất ngập lụt do tuyết tan từ chỏm băng Quelccaya đã là nơi thành phố này nằm.
6. Petra (Jordan)
Petra là thủ đô cổ đại của vương quốc Nabataean, nằm ở phía tây nam Jordan. Thành phố này, với vách đá sa thạch từ đỏ đến vàng, được coi là 'thành phố đỏ hồng cổ kính bằng một nửa thời gian'. Petra có nguồn gốc từ thế kỷ thứ 4 trước công nguyên và phát triển thành một trung tâm thịnh vượng trên con đường tơ lụa và con đường gia vị. Những công trình kiến trúc khổng lồ được tạc vào đá tạo nên ấn tượng tại Petra. Sau những trận động đất thế kỷ thứ 6, nguồn nước cạn kiệt, và thành phố suy tàn. Năm 1812, Petra được khám phá bởi người phương Tây. UNESCO công nhận Petra là di sản thế giới từ năm 1895. Năm 2007, Petra được vinh danh là một trong 7 kỳ quan mới của thế giới.
7. Tikal (Guatemala)
Tikal là thành phố cổ của nền văn minh Maya, nằm trong khu rừng mưa ở Guatemala. Với đền Great Jaguar nổi tiếng, Tikal từng là kinh đô của vương quốc mạnh mẽ. Tuy nhiên, sau xâm chiếm của Teotihuacan, Tikal suy thoái và rơi vào lãng quên đến thế kỷ 10. Ngày nay, Tikal là một di tích khảo cổ học lớn, được UNESCO công nhận năm 1979.
8. Angkor (Campuchia)
Angkor từng là trái tim của đế chế Khmer và là một thành phố phồn thịnh từ thế kỷ thứ 9 đến 15, nổi bật với Angkor Wat, đền thờ lớn nhất thế giới. Thế kỷ 15, cuộc nổi dậy và xâm lược làm thành phố suy yếu, bị cướp bóc. Cư dân di cư, Angkor trở thành thành phố bỏ hoang. Nhờ kỹ thuật hiện đại, nhà khảo cổ kết luận Angkor là thành phố tiền công nghiệp lớn nhất thế giới. Hiện nay, Angkor bị phá hủy nhưng Angkor Wat vẫn giữ vững, là điểm du lịch nổi tiếng của Campuchia. Angkor Wat cũng là biểu tượng quốc gia, là một phần của Quốc kỳ Campuchia.
Angkor giờ đã bị bỏ hoang và hư hại. Tuy nhiên, nó vẫn là một kiệt tác kiến trúc độc đáo. Henri Mouhot, nhà thám hiểm Pháp, khi khám phá lại nó vào những năm 1840, gọi Angkor là “tuyệt vời hơn bất cứ thứ gì Hy Lạp hoặc La Mã để lại”. Tháp Angkor được xây dựng theo hình núi Meru, với bức tường và hào bảo vệ thành phố.
9. Pompeii (Ý)
Lịch sử của Pompeii rất ấn tượng. Pompeii là thành phố cổ La Mã bị núi lửa Vesuvius phun trào chôn vùi năm 79 sau công nguyên. Khám phá của nhà khảo cổ từ thế kỷ 18 đã tái hiện nguyên vẹn Pompeii, trở thành điểm du lịch nổi tiếng. UNESCO công nhận Pompeii là di sản văn hóa thế giới từ năm 1997.
Những ngôi nhà trang nhã và biệt thự được trang trí tinh tế trên những con đường lát đá của Pompeii. Du khách có thể thăm những nhà máy nhỏ, cửa hàng thủ công, quán rượu và quán cà phê, nhà thổ và nhà tắm. Đấu trường với 20.000 chỗ ngồi và khu chợ là những điểm sôi động. Trước thảm họa năm 79 sau Công nguyên, Pompeii có khoảng 12.000 cư dân. Ngày nay, khám phá Pompeii kéo dài gần ba thế kỷ và vẫn thu hút học giả và du khách bởi tàn tích kỳ lạ từ thế kỷ 18.
10. Machu Picchu (Peru)
Machu Picchu, hay còn gọi là “Thành phố bị lãng quên của người Inca”, là biểu tượng nổi tiếng của văn minh Inca. Xây dựng vào khoảng thế kỷ 15 trên ngọn núi cao 2430m ở Peru, thành phố này thể hiện phong cách kiến trúc Inca cổ điển với các công trình như cung điện và đền đài. Bị bỏ hoang sau xâm lược Tây Ban Nha, Machu Picchu trở nên nổi tiếng khi nhà sử học Hiram Bingham khám phá lại nó năm 1911. UNESCO công nhận di tích này là di sản thế giới từ năm 1983 và được chọn làm một trong 7 kỳ quan mới của thế giới.
Machu Picchu thu hút hơn 1 triệu du khách hàng năm và là điểm tham quan nổi tiếng trên dãy núi Andes. Tên gọi có nghĩa là “núi già” trong tiếng Quechua, ngôn ngữ của người Inca. Thành phố này được xây dựng bằng cách di chuyển đá và đất, sử dụng kỹ thuật xây dựng độc đáo. Người Inca không sử dụng vữa mà chú trọng vào việc cắt chính xác và gắn kết đá để tạo nên kiến trúc bền vững trong suốt 600 năm.