Top 10 Thông Tin Độc Đáo về Loài Lười

Lười là một nhóm động vật đặc biệt với họ lười hai ngón và họ lười ba ngón, gồm tổng cộng sáu loài.

Nét đặc trưng chung của chúng là sự chậm rãi và thói quen lười biếng, với vẻ ngoại hình có phần lòe loẹt. Điều này là kết quả của sự tiến hóa để thích ứng với môi trường sống khan hiếm chất dinh dưỡng, khi chúng cần giữ lại năng lượng bằng cách giảm bớt hoạt động vận động. Là những chuyên gia ngủ, chúng dành khoảng 10 tiếng mỗi ngày để nghỉ ngơi và duy trì chế độ ăn cân đối với chủ yếu là rau xanh.

Với đặc trưng chung là sự chậm chạp và lười biếng, loài lười khiến cho nhiều người liên tưởng đến vẻ 'đần' của chúng. Tính thờ ơ với môi trường xung quanh làm nhiều người cho rằng chúng đã tụt hậu so với các loài động vật khác.

Lười tiêu thụ ít năng lượng và luôn duy trì động tác chậm rãi, tạo ra cảm giác như chúng đang bị đóng băng trong không gian xung quanh. Trong khi di chuyển trên mặt đất, tốc độ tối đa mà chúng có thể đạt được chỉ là khoảng 160m/giờ. Vận động của chúng trông như kỹ thuật chiếu chậm thường thấy trong điện ảnh.

Khi leo trèo trên cây, chúng di chuyển với tốc độ 4m/phút. Trong tình huống nguy hiểm, chúng có thể tăng tốc lên đến 4,5m/phút. Dưới nước, chúng bơi lội với vận tốc ấn tượng lên đến 13,5m/phút.

Sự chậm chạp của chúng không chỉ thể hiện trong vận động mà còn trong quá trình tiêu hóa và sinh sản. Thỉnh thoảng, lười xuống đất để tìm nước uống và vệ sinh, nhưng tần suất này rất ít. Chúng chỉ xuống đất một lần mỗi tuần để loại bỏ chất thải, và nhiều khi, cơ thể chúng vẫn treo trên cây sau khi chúng qua đời.

Loài lười hiện nay có nguồn gốc từ loài lười mặt đất, một loài đã tuyệt chủng. Chúng có đặc điểm không có răng nanh, sống trên mặt đất, và có quan hệ họ hàng với loài lười ngày nay. Lười mặt đất có bộ móng sắc nhọn có thể đứng thẳng bằng hai chân sau, dài khoảng 6m và nặng khoảng 4 tấn, bằng trọng lượng của một con voi châu Phi. Chúng là động vật có vú, di chuyển chậm chạp, và ăn cỏ. Móng vuốt sắc nhọn giúp chúng bám vào cành cây để ăn.

Loài lười sống trên cây ngày nay là hậu duệ của loài lười có vú, có thân hình lớn. Khi thức ăn trên cạn khan hiếm, những con lười cổ xưa này chuyển sang sống gần biển để tìm kiếm thức ăn. Trong tình trạng khan hiếm thức ăn, chúng có thể lặn xuống biển để nhấm nháp rong cỏ ở khu vực nước nông và sau đó lội biển xa hơn và lặn sâu hơn. Tuy nhiên, chúng không chuyển hẳn sang môi trường biển, mà chỉ là giải pháp tạm thời khi đối mặt với khó khăn.

Lười sinh sống trong rừng nhiệt đới ở khu vực Trung và Nam Mỹ. Với cánh tay dài và sợi lông xù xì, chúng trông giống như những chú khỉ. Kích thước của chúng dao động từ 0.6 đến 0.8 mét, nặng từ 3.6 đến 7.7 kg tùy loài

Lười có khả năng phân biệt màu sắc nhưng thị lực và thính giác của chúng khá kém. Chúng dựa vào xúc giác và khứu giác để tìm kiếm thức ăn. Loài này cũng có tỉ lệ trao đổi chất rất thấp, ít hơn một nửa so với các động vật có vú khác. Lười là động vật biến nhiệt, nghĩa là nhiệt độ cơ thể của chúng có thể thay đổi theo môi trường sống, thường từ 25 đến 35 độ C, và có thể giảm xuống 20 độ C.

Lười được phân thành hai loài chính, một loài có hai móng vuốt trước và một loài có ba. Chúng có hình dáng giống nhau với đầu tròn, đôi mắt buồn ngủ, tai nhỏ, và đuôi mập mạp. Giống lười có hai ngón chân thường lớn hơn. Chúng thường treo ngược trên cành cây trong thời gian dài. Còn giống lười ba ngón thì thích ngồi thẳng trên cành cây, khuôn mặt của chúng trông như đang mỉm cười và có khả năng xoay đầu nhìn tới 270 độ.

Ngón chân của con lười có hình cong tự nhiên để dễ treo lên cây mà không cần bám vào bất cứ thứ gì khác. Chúng chỉ cần móc móng vuốt qua cành cây. Với cấu trúc đặc biệt với 3 đốt xương cổ và cơ quan nội tạng, chúng có thể ngủ treo mình và giữ đầu nghiêng lên ngực trong thời gian dài. Đây là loài động vật thích thú nhất giữa những loài lười. Mỗi ngày, chúng có thể ngủ lên đến 20 giờ. Không như một số loài khỉ thường chải lông cho nhau, lười không quan tâm đến việc này.

Ngay cả khi lông của chúng bị rêu phủ, chúng vẫn không quan tâm. Khi sinh con, con lười nằm và ngủ trên bụng của mẹ, thậm chí ăn và vệ sinh trên bản thân mình. Trong những trường hợp rừng bị ngập nước, chúng cũng có thể bơi đi tìm cây khác, tuy nhiên điều này xảy ra rất hiếm.

Thế nhưng, hình ảnh lười ngủ suốt cả ngày có thể thay đổi. Trong điều kiện tự nhiên, chúng ngủ chưa tới 10 tiếng mỗi ngày, không giống như trong môi trường nhốt, nơi chúng có thể ngủ nhiều hơn 16 tiếng mỗi ngày do thoả mãn mọi nhu cầu.

Loài lười hai ngón thường chỉ sinh ra một con trong mỗi lứa, với ba ngón chân trong sáu tháng đầu đời. Cho đến khi chúng đạt 12 tháng tuổi, chúng mới có hai ngón chân như người lớn. Lười cái thường mang thai một lần mỗi năm, nhưng đôi khi, do tốc độ di chuyển chậm chạp, có khi hơn một năm trôi qua chúng vẫn chưa gặp được đối tác sinh sản.

Khả năng phân biệt giữa lười đực và lười cái không rõ ràng nên nhiều sở thú đã từng nhầm lẫn khi muốn tạo ra giống mới cho loài này.

Tuổi thọ trung bình của lười hai ngón trong tự nhiên là khoảng 20 năm, nhưng có thể lên tới 30 năm khi chúng được nuôi nhốt.

Có ý kiến từ một số nhà khoa học cho rằng tập tính chậm chạp của loài lười giúp chúng tránh được sự chú ý từ những kẻ săn mồi như diều hâu và mèo. Rêu mọc trên lông của chúng không chỉ là nguồn dưỡng chất cho lông mà còn tạo nên một lớp áo ngụy trang tốt giữa những chiếc lá xanh tươi của cây cỏ.

Lười hiếm khi di chuyển. Khoảng một lần mỗi tuần, chúng rủ xuống đất và tự làm sạch bản thân bằng cách sử dụng móng vuốt để làm sạch bụi bẩn. Trong trường hợp bị săn bởi các thú săn mồi, chúng có thể chuyển từ tư thế chậm chạp sang chiến binh, sử dụng móng vuốt để tấn công và hét lên mạnh mẽ.

Lười sử dụng cánh tay dài để lội nước, vượt sông và bơi qua các đảo. Chúng cũng có khả năng giảm sự trao đổi chất và làm chậm nhịp tim của mình xuống mức bình thường, cho phép chúng lặn dưới nước trong khoảng 40 phút mà không gặp khó khăn.

Vì không có khả năng tự vệ hoặc tốc độ di chuyển nhanh, để tránh kẻ thù, con lười đã chọn con đường ngụy trang thông minh. Chúng tạo ra một hệ sinh thái đặc biệt trên bộ lông của mình, bao gồm tảo cộng sinh, nhiều vi sinh vật, động vật ký sinh và thậm chí cả một loài bướm đêm.

Bướm đêm sống trên thân lười, đậu lên chúng với màu sắc của tảo, tạo hiệu ứng làm cho những động vật ăn thịt khác tưởng rằng con lười chỉ là một phần của cây. Chúng hoạt động chậm chạp hoặc thậm chí không di chuyển, củng cố kỹ năng ngụy trang.

Tuy nhiên, khi bướm đêm đẻ trứng, chúng cần một nơi kín đáo, ấm áp và có nguồn dinh dưỡng, và hố phân của con lười lại là nơi lý tưởng.

Khi những con bướm trưởng thành và bay lên đậu vào con lười, chúng mang theo chất dinh dưỡng từ phân lười để nuôi sống cộng đồng vi sinh vật và tảo trên da chúng.

Đó là lý do tại sao con lười rất cầu kỳ trong vấn đề vệ sinh của mình.

Chế độ ăn của con lười thiếu đa dạng dinh dưỡng, kết hợp với sự chậm chạp trong việc tìm kiếm thức ăn, đòi hỏi chúng có dạ dày lớn với nhiều ngăn để chứa lượng thức ăn lớn. Con lười có thể mất hàng tháng để tiêu hóa hoàn toàn một bữa ăn, và chúng duy trì lối sống ít hoạt động để giảm năng lượng tiêu hao, thường giữ thân nhiệt ở mức rất thấp.

Dù đã ăn đủ trong suốt tháng, con lười có thể đối mặt với nguy cơ đói vì thức ăn trong đường tiêu hóa không bị tiêu hóa khi thân nhiệt xuống quá thấp.

Chúng chiếm phần lớn cuộc đời để ăn, ngủ, và nghỉ ngơi trên các cành cây của rừng nhiệt đới. Khác với các loài ăn cỏ khác, lười chủ yếu ăn lá cây và đã phát triển chiến lược để thích ứng với chế độ ăn hạn chế này.

Chúng tối ưu hóa việc hấp thụ năng lượng từ thức ăn với dạ dày nhiều ngăn chiếm một phần ba cơ thể, cho phép chúng tiêu hóa một bữa ăn trong khoảng 5-7 ngày hoặc thậm chí vài tuần.

Mặc dù không phải tất cả các loài lười đều đối diện với nguy cơ tuyệt chủng, nhưng một số loài trong số sáu loài lười đang đối mặt với nguy hiểm do mất môi trường sống. Việc phá rừng ở các khu rừng nhiệt đới ở Nam và Trung Mỹ đe dọa những cây mà những con lười dựa vào để tìm thức ăn và xây tổ. Thông qua chương trình có tên ARPA for Life , WWF đã hỗ trợ chính phủ Brazil thành lập một quỹ trị giá 215 triệu đô la để bảo vệ 150 triệu mẫu rừng Amazon của họ.

Những con lười chủ yếu sống trong tán cây, chỉ xuống đất một lần mỗi tuần để giải tỏa. Cây cung cấp sự che chở tự nhiên chống lại kẻ săn mồi như báo đốm và đại bàng, tạo nên môi trường an toàn cho những con lười chậm chạp và tinh vi. Mặc dù vậy, chúng phải mạo hiểm xuống đất để tìm kiếm thức ăn và kết nối với đối tác tình cảm.