Top 10 Thông Tin Thú Vị Về Cá Diêu Hồng

Cá Diêu Hồng, hay còn gọi là cá Điêu Hồng, có nguồn gốc từ Đài Loan, thịt trắng thơm, sống trong môi trường nước ngọt, là kết quả của quá trình lai tạo với cá rô phi vằn. Ngày nay, cá Diêu Hồng là nguồn thực phẩm dinh dưỡng, lành tính và thường xuất hiện chủ yếu ở vùng đồng bằng sông Cửu Long.

Thông Tin Tổng Quan:

• Tên Gọi: Cá Diêu Hồng, Cá Điêu Hồng, Cá Rô Phi Đỏ
• Tên Khoa Học: Oreochromis sp
• Tiếng Anh: Red Tilapia
• Họ: Cá Rô Phi
• Ngành: Dây Sống
• Nguồn Gốc: Đài Loan
• Cân Nặng: 1,2kg sau 18 tháng nuôi
• Thức Ăn: Ăn Tạp
• Môi Trường Sống: Nước Ngọt

Cá Diêu Hồng, cá Điêu Hồng hay cá rô phi đỏ là một loài cá nước ngọt thuộc họ cá rô phi, được hình thành thông qua quá trình lai tạo và chăm sóc trong môi trường nuôi nhốt. Ở Việt Nam, cá Diêu Hồng còn được gọi là cá rô do chúng có hình dạng và màu sắc tương đối giống nhau; phân bố chủ yếu tại vùng đồng bằng sông Cửu Long.

Cá diêu hồng chủ yếu được chăn nuôi tại miền Nam Bộ, đặc biệt tập trung ở đồng bằng sông Cửu Long, nơi có điều kiện đất và nước lý tưởng cho loài cá này. Trước đây, người dân ở đồng bằng sông Cửu Long thường thả cá diêu hồng tự nhiên vào ao, sử dụng thức ăn đơn giản như rau và cám. Do cá phát triển trong môi trường tự nhiên, thời gian nuôi kéo dài, khoảng 6-7 tháng mới có thể thu hoạch. Trọng lượng và chất lượng cá không đồng đều do ảnh hưởng của môi trường tự nhiên.

Cá diêu hồng là một loại cá ngày càng được thị trường ưa chuộng và là loại cá được nuôi phổ biến nhất ở đồng bằng sông Cửu Long. Tuy nhiên, việc thiếu thị trường xuất khẩu đã ảnh hưởng đến việc mở rộng quy mô nuôi loại cá này, chủ yếu được tiêu thụ trong nước.

Xuất xứ của cá diêu hồng là Đài Loan. Năm 1968, phát hiện một số cá bột rô phi cỏ (Oreochromis mosambicus) có màu đỏ do đột biến 'bạch tạng'. Tiếp tục lai O. mosambicus đột biến bạch tạng với O. niloticus (rô phi vằn) có thế hệ F1 có 30% là rô phi màu đỏ (diêu hồng). Những cá F1 đỏ này tiếp tục sinh sản và nâng tỷ lệ đỏ lên 80%. Dòng cá này có thể đạt 500 – 600 gam sau 5 tháng nuôi hoặc hơn 1.200 gam trong 18 tháng.

Năm 1975, xuất hiện cá cái rô phi đỏ nặng 1.200 gam trong 18 tháng. Lai con này với con rô phi đỏ khác được 4 nhóm: đỏ, nâu, đen, trắng nhạt. Dòng đỏ và trắng nhạt không còn chấm đen. Dòng đỏ này sinh sản có tỷ lệ màu đỏ F1 cao và rất ổn định. Vì giống cá này giống cá tráp đỏ ở biển nên có tên 'Diêu Hồng' hay 'Điêu Hồng' (tráp đỏ - hay 'hồng điêu' theo tiếng Trung Quốc)

Lai cá diêu hồng với dòng O.aureus cho ra F1 có 65% màu đỏ toàn là đực, 35% màu đen thì có 7 - 8% là cá cái. Cá F1 lớn nhanh nhất là con đực, đạt cỡ 2 – 3 kg. Lai cá diêu hồng với dòng O. urolesis hornorum cho ra F1 có 65% đỏ, 35% đen và 100% là cá đực. Trường Đại học Cần Thơ đã nhập 1 đàn cá diêu hồng từ AIT (1990) và thử nghiệm nuôi, nghiên cứu về sinh học, khả năng chịu đựng của cá diêu hồng. Từ năm 1997, cá diêu hồng được nuôi thương phẩm tại Việt Nam và phát triển tốt trong điều kiện khí hậu địa phương, trở thành một đối tượng nuôi có giá trị kinh tế.

Đây là loài cá ăn tạp, ưa thức ăn từ nguồn thực vật như cám, bắp xay nhỏ, bã đậu, bèo tấm, rau muống và những chất như mùn bã hữu cơ, tảo, ấu trùng, côn trùng, tạo nên một chế độ dinh dưỡng đa dạng. Cám thực phẩm, khoai củ, ngũ cốc,... là những lựa chọn phù hợp cho việc nuôi thâm canh cá này.

Cá Diêu Hồng có khả năng ăn nhiều loại thức ăn khác nhau, tạo điều kiện thuận lợi cho nuôi thâm canh. Các nguyên liệu phụ phẩm từ thủy sản như vỏ tôm, râu mực, đầu cá... có thể được tận dụng để chế biến thành thức ăn phụ, cung cấp dinh dưỡng cho cá nuôi. Việc sử dụng loài ốc bươu vàng làm thức ăn tươi sống cũng là một phương án hiệu quả.

Trong ao nuôi hoặc bằng bè, cá có thể ăn thức ăn tự chế từ các phụ phẩm nông nghiệp, thức ăn viên (đạm từ 20 – 25%). Thức ăn công nghiệp chất lượng được sản xuất tại những hãng uy tín đảm bảo cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cần thiết như đạm, vitamin, lipid...

Thân cá phủ vảy màu đỏ hồng hoặc vàng đậm, có vài đám vảy màu đen xen lẫn với màu hồng trên thân. Thân cá cao, hình bầu dục và dẹp bên. Đầu ngắn, miệng rộng hướng ngang. Hai hàm dài bằng nhau, môi trên dày. Lỗ mũi gần mắt hơn mõm. Mắt tròn, khoảng cách giữa 2 mắt rộng. Vây ngực nhọn, dài và mềm. Vây bụng to, cứng, chưa tới lỗ hậu môn. Cá Diêu Hồng đực và cái phân biệt qua hình thái ngoài và lỗ huyệt.

Cá đực có đầu to và nhô cao; vây lưng và vây đuôi màu hồng hoặc đỏ; có 2 lỗ huyệt bao gồm lỗ niệu sinh dục (đầu thoát dạng lồi, hình nón dài và nhọn) và lỗ hậu môn. Còn cá cái có đầu nhỏ và hàm dưới trễ; vây lưng và vây đuôi màu tím nhạt; có 3 lỗ huyệt bao gồm lỗ niệu, lỗ sinh dục (dạng tròn, hơi lồi, không nhọn như cá đực) và lỗ hậu môn.

Cá sống chủ yếu trong môi trường nước ngọt, lợ, thích hợp với nước có độ pH khoảng 6,2-7,5 và nhiệt độ là 25-35°C. Chúng chịu phèn kém, nhưng có thể thích nghi với môi trường nước nhiễm mặn nhẹ từ 5-12%. Cá Diêu Hồng chịu nhiệt kém, nước dưới 18°C cá ăn kém, chậm lớn, dễ bị bệnh; thậm chí có thể chết vì rét khi nhiệt độ nước vào khoảng 11-12°C.

Cá Diêu Hồng sinh trưởng nhanh, tốc độ lớn phụ thuộc vào môi trường nước, thức ăn, mật độ nuôi và cách chăm sóc. Một con cá Diêu Hồng sinh trưởng tốt có thể đạt cân nặng thương phẩm từ 400-500g trở lên chỉ sau 5-6 tháng nuôi.

6. Ý Nghĩa Kinh Tế

Cá diêu hồng là một loại cá có chất lượng thịt thơm ngon, thịt cá diêu hồng có màu trắng, trong sạch, cấu trúc thịt chắc chắn và đặc biệt là không nhiều xương. Với hàm lượng mỡ cao, thịt cá diêu hồng rất béo ngon. Cá diêu hồng thường được chế biến thành các món ăn ngon như Cá diêu hồng hấp tương, Cá diêu hồng nấu riêu, Lẩu cá diêu hồng, hay Cá diêu hồng nướng lá sen. Ngoài ra, cá diêu hồng còn được sử dụng làm các món luộc, chiên, rán, kho…

Có thông tin cho rằng một số con cá diêu hồng mập một cách khác thường có thể là do thức ăn chứa chất gây béo phì. Tuy nhiên, theo các nhà khoa học, sự phát triển nhanh và tích tụ mỡ là điều bình thường đối với cá nuôi công nghiệp. Mặc dù chất lượng thịt có thể không ngon bằng cá nuôi thả tự nhiên, nhưng nó vẫn bảo đảm các thành phần dinh dưỡng và không chứa hóa chất độc hại. Do đó, không ảnh hưởng đến sức khỏe của người tiêu dùng.

Giá cá diêu hồng hiện nay khá hợp lý, do có nhiều người nuôi và năng suất khá cao.

7. Sinh Sản

Cá diêu hồng là loài cá mắn đẻ, có thể đẻ quanh năm và ấp trứng trong miệng. Có thể nuôi ương cá con trong ao hoặc trong chậu, lồng. Khi ương trong ao, cần bón phân để tạo thức ăn tự nhiên cho cá bột, trong khi ương trong lồng, chậu không cần bón phân nhưng yêu cầu vệ sinh thường xuyên. Môi trường nuôi chủ yếu trong ao hoặc lồng bè. Trong ao, sau 1 năm nuôi, cá đạt trọng lượng từ 200 – 500g/cá; khi nuôi bè, cá lớn nhanh hơn (đạt trọng lượng từ 200 – 500g/cá chỉ sau 7 – 8 tháng) và tỷ lệ hao hụt thấp.

Ở Việt Nam, có 3 phương pháp chính để có cá diêu hồng đơn tính đực:

• Phương pháp thủ công: Phân biệt và tách cá đực và cá cái bằng mắt thường, cá đực có 2 lỗ huyệt, cá cái có 3 lỗ. Phương pháp này thích hợp cho ao nuôi nhỏ nhưng hạn chế khi cần số lượng giống lớn.
• Phương pháp di truyền: Lai khác loài để tạo cá lai đơn tính hoặc bất thụ, ví dụ: cá đực lai với cá cái, rô phi cỏ lai với rô phi vằn, rô phi lai với rô phi đỏ.
• Phương pháp hóa sinh: Sử dụng hormone 17a methyltestosterone (MT) hoặc 17a ethynyltestosterone (ET) trong thức ăn cho cá từ 21 ngày tuổi đầu tiên để tạo cá đơn tính đực.

8. Nuôi cá Diêu Hồng Đúng Cách

Nuôi cá Diêu Hồng có thể thực hiện trong ao, lồng hoặc quảng canh. Đối với ao, cần tháo cạn nước, làm sạch đáy ao, lấp hang hốc, dọn cỏ cây, làm phẳng đáy, sử dụng vôi để điều chỉnh độ chua và tiêu diệt cá tạp. Sau đó, phơi nắng ao khoảng 2-3 ngày và lấp nước vào ao qua lưới lọc rác.

Chọn những con cá khỏe mạnh, vây vẩy đầy đủ, không bị bệnh, màu sắc tươi sáng, kích thước đồng đều và phản ứng nhanh nhạy. Thời điểm thả nuôi nên vào cuối tháng 5-6 với mật độ 3 con Diêu Hồng/1m2. Thực hiện thay nước khi ao quá bẩn, thay từ 1/3 - 2/3 lượng nước trong ao/1 lần thay. Định kỳ theo dõi các chỉ số môi trường như độ pH, độ trong, nhiệt độ, oxy,... để duy trì môi trường nuôi lý tưởng cho cá Diêu Hồng.

Kỹ thuật nuôi cá Diêu Hồng còn liên quan đến việc kiểm tra nước và theo dõi sự phát triển của cá. Trong trường hợp phát hiện cá có dấu hiệu bệnh, cần xử lý ngay để ngăn chặn sự lây lan và giảm thiểu tỷ lệ cá chết.

Quý vị đang đắn đo suy nghĩ về khả năng khó khăn khi nuôi cá Diêu Hồng và cách thức nuôi sao cho hiệu quả, những thông tin trên sẽ cung cấp câu trả lời chi tiết. Dù quý vị chọn mô hình nuôi nào, những vấn đề trên đều quan trọng khi chăm sóc giống cá này.

9. Quy định chế độ ăn cho cá Diêu Hồng

Đối với thức ăn công nghiệp, chọn lựa thức ăn đạm từ 25-30%. Cho cá ăn 4-5% trọng lượng mỗi ngày, chia đều thành 2 buổi sáng và chiều. Cung cấp lượng thức ăn hợp lý giúp cá Diêu Hồng hấp thụ dinh dưỡng hiệu quả, tránh lãng phí thức ăn và giảm chi phí mua thức ăn công nghiệp.

Cách nuôi phổ biến là sử dụng thức ăn tự chế, là nguồn chính để cá phát triển. Theo thời gian:

• Tháng đầu, 30% cám gạo, 70% cá xay nhuyễn nấu chín. 2 lần/ngày, tổng lượng ăn 7% trọng lượng cá.
• Tháng thứ 2, 40% cám gạo, 60% cá xay nhuyễn nấu chín. Rải thức ăn quanh bờ ao. Lượng ăn 6% trọng lượng cá.
• Từ tháng thứ 3 trở đi, 1:1 cám gạo và cá xay. Lượng ăn 3-5% trọng lượng cá.

Bổ sung rau cỏ hoặc bèo để cung cấp thêm dinh dưỡng cho cá.

10. Các món ngon từ cá diêu hồng

Cá diêu hồng, với thịt săn, mình dày, thơm ngon, là lựa chọn ưa chuộng trong bữa ăn hàng ngày. Dưới đây là những món ngon từ cá diêu hồng:

• Cá diêu hồng chiên xù: Thịt cá giòn, vị béo ngậy, chấm nước mắm chua ngọt tạo hương vị tươi mát.
• Cá diêu hồng hấp hành gừng: Thịt cá mềm, thơm, ướp gia vị tự nhiên, hấp chín đều.
• Cá diêu hồng kho nghệ: Món đậm đà, thơm ngon, kết hợp hài hòa với cơm nóng.
• Cá diêu hồng nướng: Thịt thơm lừng, vị ngọt tự nhiên, ăn khó quên.
• Cá diêu hồng sốt chanh dây: Món ngon, thơm ngon, ăn kèm với chanh dây tạo hương vị đặc biệt.
• Canh chua cá diêu hồng: Món canh chua phổ biến và hấp dẫn.
• Cá diêu hồng chưng tương: Món lạ miệng với cách chế biến đơn giản.