Top 10 Xu hướng Công nghệ Nổi bật Trong Thập kỷ Vừa Qua

Cụm từ '4G' thực sự là viết tắt của Fourth-Generation, hay nói cách khác, 4G là công nghệ truyền thông không dây thứ tư. Ở điều kiện lý tưởng, từ smartphone đến các trạm phát mạng 4G có kết nối ổn định, mạng 4G sẽ truyền tải dữ liệu với tốc độ tối đa lên đến 1 hoặc 1.5 Gb/giây. Với ứng dụng đa dạng như duyệt web nhanh, điện thoại IP (VoIP), game, truyền hình độ nét cao, hội thảo video... 4G là công nghệ hứa hẹn mang lại những bước tiến mới về dịch vụ viễn thông.

Hiện nay, hầu hết các thiết bị di động trên thị trường đều hỗ trợ công nghệ LTE để kết nối với các dịch vụ 4G, thậm chí có những máy không trang bị chuẩn kết nối cũ như 2G hoặc 3G. Các sản phẩm đầu tiên được trang bị LTE chỉ cho phép sử dụng trong vài giờ, nhưng trong tương lai, nhiều sản phẩm cải tiến sẽ mang lại trải nghiệm LTE trong một hoặc hai ngày sau mỗi lần sạc.

LTE đánh dấu một bước tiến lớn trong quá trình phát triển công nghệ kết nối không dây, với ưu điểm về tốc độ và tối ưu hóa mạng. Tuy nhiên, liệu LTE có trở thành một câu chuyện thành công trong ngành công nghiệp di động hay không vẫn cần thời gian chứng minh. Các nhà cung cấp dịch vụ mạng trên toàn thế giới đang triển khai và một số quốc gia phát triển đã phủ sóng LTE ở thị trấn. 3GPP cũng đã chấp thuận gần 45 băng tần LTE.

Các yếu tố quan trọng quyết định sự hình thành và tiến triển của các xu hướng công nghệ được mô tả trong bài viết này không thể không kể đến. Với sự xuất hiện của điện toán đám mây, dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo, những thiết bị hàng ngày của chúng ta mở rộng khả năng hoạt động, từ trợ lý ảo số đến công nghệ chụp ảnh trong điều kiện thiếu sáng trên điện thoại thông minh, đến việc sao lưu và lưu trữ hình ảnh trên nhiều thiết bị. Dropbox, Apple iCloud, Microsoft OneDrive, Amazon Alexa hay Google Assistant đều là biểu tượng đại diện cho lĩnh vực này. Nếu mà đám mây, dữ liệu và trí tuệ nhân tạo không tồn tại trong thập kỷ qua, thiết bị sử dụng hàng ngày của chúng ta sẽ thiếu thông minh và không đầy đủ niềm vui.

Trong tương lai, sức ảnh hưởng của mỗi tổ chức và quốc gia không chỉ phụ thuộc vào sức mạnh và nhân sự, mà còn dựa vào sự vượt trội trong trí tuệ nhân tạo (AI). Không ai có thể ở ngoài cuộc trước những thay đổi nhanh chóng của công nghệ. Nếu không kịp thời thích nghi, họ sẽ bị tụt lại. Luôn phải tiến lên phía trước để thích ứng với làn sóng kỹ thuật số dồn dập. Chúng ta đang chứng kiến ​​kỷ nguyên mới - cuộc đua về sức mạnh của AI. Trí tuệ nhân tạo và các chương trình máy tính hiện tại mang đến những khía cạnh mới về tự học máy, xử lý ngôn ngữ tự nhiên, mạng nơ-ron, nhanh chóng trở thành lực lượng cạnh tranh trong mọi ngành công nghiệp, quốc gia và thị trường.

Sau sự ra đời của chiếc máy tính bảng iPad đầu tiên được giới thiệu tại một hội nghị ở San Francisco vào đầu năm 2010, nhà sáng lập huyền thoại Steve Jobs đã đặt một câu hỏi khó khăn đến những người đầu tiên trải nghiệm thiết bị này: Họ nghĩ gì về iPad? Một nhà báo đã nói rằng iPad có thể khiến người dùng quên mất vì sao họ cần một chiếc laptop. Jobs đáp lại nhẹ nhàng: 'Chúng ta sẽ thấy'. Trong quý 4/2011, Apple bán được 15,4 triệu chiếc iPad, vượt qua doanh số máy tính cá nhân (PC) của HP trong cùng khoảng thời gian. Nếu mỗi chiếc iPad được xem như một thiết bị thay thế cho máy tính cá nhân, Apple hiện đang là nhà sản xuất máy tính cá nhân lớn nhất thế giới. Ngoài iPad, Apple còn sản xuất máy tính iMac và MacBook.

Câu chuyện ấn tượng nhất của kỷ nguyên iPad là việc Apple vẫn kiểm soát hoàn toàn thị trường máy tính bảng. Trong khi iPhone xuất hiện với nhiều đối thủ cạnh tranh từ hệ điều hành Android, iPad vẫn giữ 66% thị phần theo Gartner. 'Toàn bộ ngành công nghiệp máy tính bảng đang rơi vào thế bế tắc trong cuộc đua với Apple. Nỗi lo sợ rõ ràng trong đôi mắt của họ', ông Robert Brunner, cựu Giám đốc thiết kế của Apple, nhận định.

Thậm chí ở một số quốc gia, smartphone hay iPad đã trở thành máy tính duy nhất trong cuộc sống hàng ngày của mọi người. Trong khi kỹ sư và người dùng chuyên nghiệp vẫn sử dụng máy tính truyền thống, người dùng bình thường ngày càng chuyển sang các thiết bị di động với màn hình cảm ứng. Khi kết thúc thập kỷ, máy tính ngày càng kế thừa nhiều đặc điểm từ thiết bị di động.

Trong thời đại số, sức khỏe là ưu tiên hàng đầu khi con người phải đối mặt với việc ngồi làm việc liên tục trước màn hình máy tính và thiết bị di động. Nhận thức về những rủi ro này đã đẩy nhu cầu sử dụng giải pháp công nghệ để theo dõi sức khỏe lên cao, tập trung vào thể thao, chế độ ăn kiêng và giấc ngủ. Các thiết bị đeo thông minh như Apple Watch hay Fitbit, cùng các ứng dụng theo dõi chế độ ăn như MyFitnessPal, Lose It và ứng dụng theo dõi giấc ngủ như SleepWatch và giường ngủ thông minh SleepNumber... đều hỗ trợ cải thiện sức khỏe. Tuy nhiên, quyết định đối đầu với thách thức của công nghệ để bảo vệ sức khỏe là ở chính người dùng.

Việc chấp nhận thực tế rằng thế hệ trẻ hiện nay không còn liên kết với TV như chúng ta đã trải qua không phải là điều đơn giản. Trong 5 năm gần đây, thống kê Nielsen cho thấy thời lượng xem TV của nhóm 25-34 tuổi giảm khoảng 25,6%. Đối với nhóm trẻ hơn, con số này lên đến 37,9%. Điều này làm giảm 834.000 người Mỹ hủy dịch vụ truyền hình cáp trong quý II năm 2016, một con số không mấy tích cực đối với ngành công nghiệp truyền hình. Người ta dành thời gian xem video nhiều hơn, với hơn 6 giờ mỗi ngày vào năm 2016 so với 5 giờ mỗi ngày vào năm 2011, theo Activate - một công ty tư vấn truyền thông. Xem video trở thành hoạt động phổ biến thứ hai mà người Mỹ thường xuyên thực hiện trong thời gian rảnh rỗi, chỉ đứng sau thời gian làm việc và ngủ.

Với sự thông minh ngày càng tăng của TV và sự xuất hiện của các hộp phát trực tuyến như Android Box, FPT Play và Apple TV, người dùng không còn phải phụ thuộc vào những sợi dây cáp lạc hậu. Netflix, Hulu, Youtube, HBO và nhiều ứng dụng khác cung cấp thư viện nội dung khổng lồ ngay tại tay người dùng, khiến cho việc chuyển kênh và sử dụng DVR trở nên ít hấp dẫn hơn so với trước đây.

Vào mùa hè 2015, khi Apple giới thiệu chiếc đồng hồ thông minh đầu tiên - Apple Watch, nhiều người chỉ nghĩ đó là một chiếc Fitbit cải tiến một chút. Nhưng điều đó đủ để biến nó thành chiếc đồng hồ bán chạy nhất thế giới trong hai năm tiếp theo. Fitbit và Garmin vẫn tập trung vào sứ mệnh của họ, tạo ra các sản phẩm theo dõi sức khỏe và hoạt động vận động, biến việc tăng cường vận động hàng ngày thành trò chơi vui nhộn và giữ người dùng hứng thú. Các thiết bị đeo này cũng giúp kiểm tra thông báo và tin nhắn một cách thuận tiện, giảm việc nhìn điện thoại nhiều lần mỗi ngày.

Với người cao tuổi, tính năng theo dõi sức khỏe đang phát triển mạnh mẽ là một động lực lớn để sử dụng thiết bị đeo tay. Ví dụ điển hình là Apple Watch Series 4, cho phép đo điện tâm đồ (ECG) khi đang di chuyển và phát hiện nguy cơ ngã bất ngờ - một trong những nguyên nhân chính của tử vong ở người cao tuổi. Chức năng ECG dự kiến sẽ trở nên phổ biến trên các thiết bị đeo trong năm tới, giúp hàng triệu người xác định vấn đề sức khỏe nhanh chóng hơn. FDA cũng đang linh hoạt hóa quy trình kiểm duyệt cho các thiết bị có chức năng này.

Máy chủ ôtô thông minh tự lái sắp trở thành một hiện thực, học từ trí tuệ nhân tạo để thích nghi với sở thích của chủ nhân. Dự kiến trong 10-20 năm tới, ôtô tự lái sẽ thống trị đường phố. Dự đoán rằng vào năm 2020, con người sẽ được giải phóng khỏi việc lái xe hoàn toàn. Elon Musk của Tesla dự đoán rằng công nghệ tự động hoàn toàn chỉ còn 2 năm nữa và sẽ an toàn hơn so với lái xe thủ công. Các hãng xe như Tesla đã nâng cấp xe của họ để tự lái thông qua cập nhật phần mềm Autopilot. Tuy nhiên, chế độ tự lái vẫn đang gặp tranh cãi về an toàn sau một số vụ tai nạn.

Khi nói đến sự kết thúc của cổng tai nghe, những người thiệt hại nhất rõ ràng là chính người dùng. Hãy tưởng tượng, bạn muốn chia sẻ âm nhạc từ chiếc điện thoại iPhone với người bạn, nhưng bạn đã quên adapter ở nhà và chỉ mang theo tai nghe Lightning của iPhone 7... Và bên kia, từ Google đến Essential, từ Xiaomi đến HTC, tất cả đều muốn 'kết liễu' cổng tai nghe như Apple. Điều đó khiến cổng tai nghe, một thời là tiêu chuẩn, giờ đây trở thành ngoại lệ trong thế giới smartphone hàng đầu. Những sự kiện này chỉ ra rằng việc loại bỏ cổng tai nghe là không thể đảo ngược. Mất cổng tai nghe gây bất tiện cho người dùng và tạo ra nhiều cảm xúc tiêu cực về các thương hiệu smartphone.

Cuối cùng, và có lẽ là gây tranh cãi nhất, việc loại bỏ cổng tai nghe là bước hướng tới tương lai. Nếu Apple và Google không dũng cảm bỏ cổng tai nghe, AirPods và Pixel Buds có lẽ sẽ không thu hút được sự chú ý như vậy. Cả hai đã chứng minh được rằng chúng có thể cải thiện trải nghiệm người dùng đáng kể, từ những nhiệm vụ đơn giản như nghe gọi đến những lĩnh vực cao cấp như trợ lý ảo, phân tích giọng nói, trí tuệ nhân tạo... Ví dụ, AirPods được đánh giá là phương tiện giao tiếp tốt nhất giữa Siri trên iPhone và người dùng, trong khi Pixel Buds khiến thế giới kinh ngạc với khả năng dịch tự động. Không để ý đến những lời chê trách, tai nghe không dây của Apple đã nhanh chóng trở thành biểu tượng của thị trường tai nghe không dây đa dạng ngày nay, với doanh số bán ước tính lên đến 50 triệu sản phẩm trong năm 2019 và trở thành biểu tượng của giới thượng lưu ngày nay.

9. Amazon Echo & Alexa

Ngược với AirPods, chiếc loa Echo đầu tiên của Amazon đã thu hút sự chú ý tích cực từ cộng đồng công nghệ khi ra mắt, và nhận được nhiều đánh giá tích cực từ người dùng. Đó là một chiếc loa Bluetooth với thiết kế tầm thường, nhưng lại có khả năng lắng nghe, trả lời và thực hiện một số lệnh thoại cơ bản từ người sử dụng. Các phiên bản sau đó trở nên nhỏ gọn và giá trị hơn, đồng thời mở rộng khả năng tùy chỉnh cho nhà phát triển với nhiều lệnh mở rộng hơn. Từ đó, người dùng có thể sử dụng giọng nói để thiết lập giờ nấu ăn trong bếp, nghe nhạc, kiểm tra thời tiết, tin tức và thể thao.

'Alexa' (trợ lý ảo trên các thiết bị Amazon) trở thành từ ngữ phổ biến, khiến Google và Apple phải nhanh chóng đua kịp với 'cô ấy'. Amazon cũng đã tích hợp Alexa vào nhiều loại thiết bị khác nhau, tạo ra lo ngại ngày càng lớn về quyền riêng tư – vấn đề mà công ty đang nỗ lực giải quyết.

10. Uber, Grab, Lyft & Airbnb

Xếp thứ 10 trong danh sách này là các dịch vụ đã làm rõ lợi ích thực tế của chiếc điện thoại thông minh - nghe, gọi, lướt web và các tác vụ khác. Uber, Grab, Lyft và Airbnb đã đơn giản hóa việc tìm phương tiện đi lại và chỗ ở với mức giá phải chăng. Một thống kê mới cho thấy Airbnb có hơn nhiều buồng phòng hơn cả 5 chuỗi khách sạn hàng đầu thế giới cộng lại, trong khi Uber, Grab và Lyft có lượng khách đặt xe trung bình nhiều hơn 65% so với taxi truyền thống.

Ứng dụng gọi xe Grab có thể coi là một mô hình kinh tế chia sẻ thành công tại Việt Nam. Được định giá 14 tỷ USD với 46 triệu chuyến mỗi ngày từ 2,8 triệu tài xế đối tác, Grab chiếm khoảng 73% thị phần gọi xe công nghệ theo nghiên cứu của ABI. Hơn 35% giao dịch Grab được thanh toán qua ví điện tử Moca, một minh chứng khác cho sự phát triển công nghệ. Tất cả những nền kinh tế chia sẻ này đều là kết quả của sự phát triển nhanh chóng của công nghệ.

Xuất phát từ nhu cầu bảo vệ môi trường và sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, kinh tế chia sẻ trở thành xu hướng không thể tránh khỏi. Giống như mọi công nghệ đổi đời khác, sự xuất hiện của chúng đối mặt với nhiều thách thức, và câu hỏi quan trọng bây giờ không chỉ là kinh tế chia sẻ có phát triển mạnh mẽ hay không, mà là con người sẽ thay đổi và thích nghi như thế nào trong thời đại mới.