1. Đây thôn Vĩ Dạ
Tác giả: Hàn Mặc Tử
Tại sao anh không về thăm thôn Vĩ?
Nhìn nắng cau vàng buổi sáng sớm.
Vườn xanh mướt như ngọc thạch
Lá trúc che khuất mặt chữ điền.
Gió theo đường gió, mây theo mây,
Dòng nước buồn, hoa bắp đong đưa...
Thuyền nào đậu bến sông trăng đó,
Có chở trăng về kịp tối nay không?
Mơ tưởng khách lạ đường xa
Áo em trắng quá không phân biệt được...
Ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Ai biết tình yêu có đậm sâu?
2. Những giọt lệ
Tác giả: Hàn Mặc Tử
Ôi trời, bao giờ tôi mới chết?
Khi nào tình yêu mới vơi bớt,
Khi nào mặt trời hóa thành máu
Và trái tim tôi cứng như đá?
Những người đã đi không thể giữ,
Lòng thương chưa đủ, tình cảm chưa vơi...
Người ra đi, một nửa hồn tôi lạc,
Một nửa còn lại trở nên dại khờ.
Tôi còn đây hay đã ở đâu?
Ai bỏ tôi dưới trời sâu thẳm?
Sao hoa phượng nở trong màu máu,
Nhỏ xuống lòng tôi những giọt lệ?
3. Mùa xuân chín
Tác giả: Hàn Mặc Tử
Trong ánh nắng rực rỡ: khói mờ tan,
Những mái nhà tranh lấp lánh vàng.
Gió đùa trêu tà áo xanh biếc,
Trên giàn thiên lý, bóng xuân đã đến.
Sóng cỏ xanh mướt dâng lên trời,
Bao cô thôn nữ hát trên đồi;
- Ngày mai trong mùa xuân tươi mới,
Có người theo chồng bỏ cuộc chơi...
Tiếng ca vút vút lưng chừng núi,
Như lời thủ thỉ của nước mây,
Thì thầm với ai ngồi dưới trúc,
Nghe ra ý vị và thơ ngây...
Khách phương xa đến lúc mùa xuân chín,
Lòng bâng khuâng nhớ về làng:
- “Chị ấy, năm nay còn gánh thóc
Dọc bờ sông trắng nắng chang chang?”
4. Trăng vàng trăng ngọc
Tác giả: Hàn Mặc Tử
Trăng! Trăng! Trăng! Là Trăng, Trăng Trăng!
Ai mua trăng tôi bán trăng cho
Không bán đoàn viên, ước hẹn hò...
Bao giờ đậu trạng vinh quy đã
Anh lại đây tôi trao chữ thơ.
Không, Không, Không! Tôi chẳng bán hồn Trăng.
Tôi chỉ đùa vui, anh tưởng rằng
Tôi nói thật, thì anh dại quá:
Trăng Vàng Trăng Ngọc đâu thể bán.
Trăng! Trăng! Trăng! Là Trăng, Trăng, Trăng!
Trăng sáng, trăng rạng khắp mọi nơi
Tôi đang cầu nguyện cho trăng tôi
Tôi đếm từng tràng chuỗi cho trăng
Trăng mới là Trăng của Rạng Ngời
Trăng! Trăng! Trăng! Là Trăng, Trăng, Trăng!
5. Đà Lạt trăng mờ
Tác giả: Hàn Mặc Tử
Khoảnh khắc thiêng liêng đã bắt đầu,
Trời mờ trong khung cảnh huyền ảo.
Trăng sao chìm đắm trong sương mỏng,
Như chờ đợi từ xa một vần thơ.
Hãy im lặng, đừng nói quá nhiều,
Để nghe dưới đáy hồ vọng reo.
Để nghe tơ liễu rung theo gió,
Và xem trời giải thích tình yêu.
Hàng thông lấp lánh đứng im lìm,
Cành lá như đã chìm vào im ắng.
Thực hư khó phân biệt ra sao?
Sông Ngân Hà hiện giữa màn đêm.
Trời đắm say trong một màu trăng,
Và lòng tôi chẳng thể nói rằng.
Không có âm thanh nào động chạm,
Dù chỉ là tiếng sao băng vỡ!
6. Sống khổ và phấn đấu
Tác giả: Hàn Mặc Tử
Sao tôi thấy đời sống như bể máu,
Giống như chiến trường trong lúc loạn.
Thấy dân tình khốn khổ dưới ánh sáng,
Ánh mặt trời rực rỡ chẳng xoa dịu.
Cuộc sống thật khổ sở!
Non sông đầy mưa gió,
Trời đất mờ mịt không lối thoát.
Như màn sương che phủ, biến vào mộng.
Đại dương ầm ỹ, sóng vỗ vang dội,
Như sự bất bình với đấng tối cao...
Những kẻ tự mãn trong danh vọng,
Cần phải phấn đấu trong hoàn cảnh khó khăn.
Phải, dù con đường đầy máu,
Vẫn phải kiên cường tiến bước.
Chống lại thiên nhiên và thử thách,
Vượt qua mọi trở ngại trên con đường.
Kiên định và bền bỉ,
Sẽ đánh bại những trở lực.
Rồi những đau khổ sẽ dần tan biến,
Trời đất sẽ sáng tỏ và trong lành.
Nỗi uất ức sẽ lắng xuống,
Những cơn sóng hận sẽ lặng lẽ,
Cuộc đời không còn đau khổ,
Phải chăng vậy hỏi những người tài giỏi?
7. Một cõi quên
Tác giả: Hàn Mặc Tử
Đêm ấy lại một đêm trăng sáng,
Mưa bên hiên lạnh lẽo không ngừng,
Cô đơn, vâng, quả thật vắng vẻ,
Đêm chỉ mình tôi – Một cõi quên!
Tôi hoàn trả lại những lo âu,
Hoàn trả người, những nghi ngờ,
Cõi riêng yên ắng, đóng kín cửa,
Người ngoài vui vẻ với bụi trần.
Cơn gió đông lạnh lẽo thấu xương,
Tất cả xung quanh hòa thành một cõi trống,
Lắng nghe – Tôi, chỉ nghe tiếng khóc,
Hiện hữu chi đây? Chỉ là nghẹn lòng.
8. Nắng vàng
Tác giả: Hàn Mặc Tử
Mê ánh trăng, đắm đuối với trinh tiết
Mê nắng vàng như hòa quyện tình duyên.
Phơi bày lòng mình, cho áo gió lay nghiêng
Ghi trong từng câu chữ, thêm phần nghĩa lý
Xuân trên má, ý thơ lắng đọng
Hây hây mơ, chín gấc trong mùa hương.
Cô đang đi, - tôi buông dây yêu thương
Sẽ lúng túng trên đôi môi luôn chớp,
Nắng sẽ lâu và trí cô sẽ ngớp,
Ý muốn đi, - nhưng chân vướng tơ yêu...
Môi bối rối, không biết nói bao nhiêu
Bị ngượng với muôn chim đường phố
Cô say nắng, hay nắng say tiếng thơ.
A ha ha! Trong một phút say đắm!
Giữ hơi thơm bằng sức điện tình truyền
Tôi đạt được một mùa xuân tinh khiết.
Mùa xuân ấy là lòng tôi tha thiết.
Mê cuồng say đắm vì tình yêu
Ôi chao ôi! Trong nắng rực mùi hương...
9. Cầu Tràng Tiền
Tác giả: Hàn Mặc Tử
Những đoàn ngựa xe nối tiếp
Đàn ông với đàn bà
Biết bao cô áo tím
Nước da trắng nõn nà...
Tà áo gió lay động
Nhìn thấy cũng thú vị
Cô em đỏ mặt
Bẽn lẽn với làn tóc bay...
Những đoàn ngựa xe nối tiếp
Quan non với quan già
Ung dung trong áo gấm
Trên ngực là bài ngà...
Thất thểu trên đường
Chàng trai trong áo lương
Trời không mưa không nắng
Thỉnh thoảng mở dù ra
Những đoàn ngựa xe nối tiếp
Tàu Tây và cả Chà
Ô kìa con 'đĩ thúi'
Bỏ đuôi gà trong tóc...!
10. Phong cách thơ của Hàn Mặc Tử?
Hàn Mặc Tử (1912-1940) là một trong những nhà thơ nổi bật của phong trào Thơ Mới tại Việt Nam. Phong cách thơ của ông đặc sắc và phong phú, thể hiện qua các đặc điểm sau:
- Tâm Trạng Bi Thương và Đau Khổ
- Hàn Mặc Tử trải qua nhiều đau khổ trong đời, đặc biệt là bệnh tật (bệnh phong) và những mối tình dang dở. Điều này thấm vào thơ của ông, khiến nhiều bài thơ mang sắc thái u buồn và bi thương.
- Ví dụ: 'Đây thôn Vỹ Dạ' với những câu thơ như 'Sao anh không về chơi thôn Vỹ?' và 'Mơ khách đường xa, khách đường xa'.
- Hình Ảnh Siêu Thực và Huyền Bí
- Thơ Hàn Mặc Tử thường sử dụng hình ảnh kỳ lạ, siêu thực và huyền bí, tạo nên một thế giới mộng mơ và khác thường.
- Ví dụ: 'Trăng nằm sóng soãi trên cành liễu, đợi gió đông về để lả lơi' trong bài thơ 'Đây thôn Vỹ Dạ'.
- Sự Giao Thoa Giữa Thực và Mộng
- Thơ Hàn Mặc Tử thường thể hiện sự giao thoa giữa thực tại và mộng tưởng, giữa hiện thực đau khổ và thế giới mộng mơ đẹp đẽ.
- Ví dụ: 'Gió theo lối gió, mây đường mây' trong bài 'Đây thôn Vỹ Dạ', thể hiện sự phân chia giữa hiện thực và mộng tưởng.
- Ngôn Ngữ Trữ Tình và Lãng Mạn
- Ngôn ngữ trong thơ Hàn Mặc Tử thường rất trữ tình, lãng mạn và đầy cảm xúc.
- Ví dụ: 'Người đi một nửa hồn tôi mất, một nửa hồn tôi bỗng dại khờ' trong bài 'Những giọt lệ'.
- Ảnh Hưởng Từ Thiên Nhiên
- Thiên nhiên là nguồn cảm hứng lớn trong thơ của Hàn Mặc Tử, ông thường miêu tả thiên nhiên với những hình ảnh đầy cảm xúc và gắn bó với tâm trạng của mình.
- Ví dụ: 'Đêm nay sông nước lạnh lùng' và 'Trăng trên đồi cao gió thổi' trong các bài thơ của ông.
- Chủ Đề Tôn Giáo và Tâm Linh
- Hàn Mặc Tử cũng có nhiều bài thơ liên quan đến tôn giáo, đặc biệt là Thiên Chúa giáo, phản ánh niềm tin tôn giáo của ông.
- Ví dụ: 'Lạy Chúa tôi! Lạy Chúa tôi! Con bỏ dở cuộc đời... Chúa biết chăng' trong bài 'Ave Maria'.
- Biểu Hiện Sự Sống và Cái Chết
- Thơ Hàn Mặc Tử thể hiện sự chiêm nghiệm về sự sống và cái chết, phản ánh sự đấu tranh nội tâm của ông với căn bệnh và số phận của mình.
- Ví dụ: 'Ta khổ đau vì đớn đau tình ái, khổ đau vì xa cách... chết đêm nay' trong bài 'Thơ điên'.
- Phong Cách Đa Dạng
- Hàn Mặc Tử có phong cách thơ đa dạng, từ những bài thơ trữ tình, lãng mạn đến những bài thơ đầy màu sắc tôn giáo, từ những bài thơ hiện thực đến những bài thơ mang tính siêu thực.
- Ví dụ: Sự chuyển mình từ phong cách trữ tình trong 'Đây thôn Vỹ Dạ' đến sự siêu thực trong 'Mùa xuân chín'.
Hàn Mặc Tử để lại dấu ấn sâu đậm trong nền văn học Việt Nam với phong cách thơ độc đáo và những tác phẩm đầy cảm xúc. Thơ của ông không chỉ phản ánh cuộc đời đầy bi kịch của chính ông mà còn mở ra những không gian thơ mộng, huyền bí và tràn đầy cảm xúc.
11. Đêm khuya ở làng quê
Tác giả: Hàn Mặc Tử
Lều tranh lạnh lẽo suốt đêm dài,
Rét buốt cỏ cây, trời lạnh đến đâu...
Hé cửa ngắm trăng, trăng nhợt nhạt,
Khóa then thắp nến, nến rơi lệ.
Chiêm bao thấy bóng lẩn khuất động Dao Trì,
Hồn mơ mộng, chơi với nhạc thủy cầm.
Năm ngón tay lướt trên đường tơ,
Gió quên than thở, dế quên sầu.