Top 11 Thông Tin Quan Trọng Về Ong Bắp Cày

Ong bắp cày được biết đến với nhiều tên khác nhau như ong bò, ong nghệ... Chúng phổ biến nhất ở Châu Á, Châu Âu và Bắc Á. Với tính cách hung dữ và chiến đấu, chúng còn được gọi là ong sát thủ, ong diệt chủng. Tại Bắc Mỹ và các vùng sinh sống của chúng, chúng được coi là loài xâm lấn gây thiệt hại nặng nề.

Ong bắp cày thuộc họ Vespidae và gồm hơn 20 loài khác nhau, bao gồm chi Vespa, Provespa, có nguồn gốc từ châu Á. Chúng chủ yếu săn mồi là các loài côn trùng như ong mật, châu chấu, chuồn chuồn, nhện, dế. Ngoài ra, chúng còn ăn mật hoa, nhựa cây và hút chất dịch từ quả chín.

Ong bắp cày thường săn mồi đơn độc, chỉ có ong cái mới có ngòi độc để tấn công. Khi đối mặt nguy hiểm, chúng phát ra hormone để kêu gọi sự giúp đỡ của đồng loại gần đó.

Ong bắp cày được nhận diện bởi phần bụng dưới nhọn và 'chiếc eo' nhỏ gọi là 'cuống lá', phần thân này tách biệt riêng bụng và ngực.

Màu sắc của chúng đa dạng, từ vàng quen thuộc đến nâu, xanh kim loại và đỏ tươi. Loài Vespula germanica (Ong Tò vò Đức) đặc biệt sáng màu trong họ Ong bắp cày.

Khác với ong nói chung sử dụng sáp để xây tổ, ong bắp cày nhai gỗ thành sợi bằng hàm dưới, kết hợp với nước bọt tạo hợp chất đặc biệt giúp xây tổ chắc chắn hơn.

Loài ong này đa dạng và phổ biến trên khắp thế giới với nhiều màu sắc như đen, nâu, vàng hoặc sự kết hợp giữa chúng.

Điểm đặc biệt của chúng là có bộ cánh màng, khớp nhỏ giữa bụng và ngực, cơ thể phân đốt, và sự phân biệt rõ giữa đầu, ngực và bụng. Với 3 đôi chân cứng cáp, chúng giữ vững trên cành cây hoặc khi săn mồi. Với kích thước trung bình từ 2 - 5,5 cm, ong bắp cày khổng lồ Châu Á nổi tiếng nhất.

Hình dạng độc đáo của chúng là sự kết nối giữa bụng và ngực thông qua một “vòng eo” siêu nhỏ. Phần bụng thuôn nhọn về cuối, tạo nên hình dáng dễ nhận biết.

Đa số loài động vật đều kính sợ và tránh xa loài ong bắp cày hung dữ. Tuy nhiên, những sinh vật không may tiếp xúc vật lý với tổ ong hoặc làm phiền đàn ong sẽ phải trả giá đắt.

Khi ong thợ gặp nguy hiểm, chúng phát ra pheromone để thông báo cho đàn ong gần đó và chúng sẽ tập kết và tấn công kẻ xâm phạm. Khác biệt với loài ong thông thường, ong bắp cày săn mồi đơn độc và có khả năng đốt liên tục, chìm chất độc vào con mồi. Tuy nhiên, chỉ có ong cái mới có ngòi độc.

Ngòi độc đặc biệt của chúng có thể dài tới 7mm, chứa các chất độc hại có thể phân hủy mô người. Chúng còn có thể xuyên qua hầu hết các loại quần áo bảo hộ. Mỗi năm, Nhật Bản ghi nhận khoảng 50 trường hợp tử vong do tấn công của ong bắp cày khổng lồ.

Nghiên cứu mới cho thấy nọc độc của chúng có thể được sử dụng để sản xuất protein chữa trị các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn. Sự thay đổi này giảm độc tính của nọc ong đối với tế bào người, đồng thời gia tăng khả năng tiêu diệt tế bào trong phân tử. Khi thử nghiệm trên chuột, protein tái tạo từ nọc độc ong đã bảo vệ tế bào khỏi các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn.

Ong Bắp Cày: Hành Trình Sinh Sống Độc Đáo

Ong bắp cày được phân thành hai nhóm chính: xã hội và đơn lẻ. Những con ong sống trong “xã hội” chiếm khoảng một nghìn loài, bao gồm cả loài ong bắp cày sừng vàng xây tổ.

Cá thể ong chúa sống sót qua mùa đông bằng cách ngủ đông trong nơi ấm áp. Ong thợ canh gác cẩn thận để đảm bảo sự thụ thai và bắt đầu mùa sinh sản vào mùa xuân. Trong thời kỳ này, ong thợ xây dựng tổ nhỏ phù hợp với kích thước và khả năng sinh sản của ong chúa. Khi lượng thức ăn và dân số tăng, chúng mở rộng tổ và xây thêm ô tổ 6 mặt để ong chúa tiếp tục sinh sản. Cuối mùa hè, một đàn ong có thể lên tới hơn 5.000 cá thể, bao gồm cả ong chúa và ong thợ may mắn sống qua mùa đông.

Những cá thể này đóng vai trò quan trọng trong việc khởi động chu kỳ mới vào mùa xuân tiếp theo.

Ong bắp cày sống đơn lẻ, không chung sống thành đàn như các loài khác. Nhóm này bao gồm các thành viên kích thước lớn nhất trong họ, như ong nhện đen cánh cam, có thể đạt đến 3,3 cm. Trong khi đàn ong sử dụng ngòi độc để tự vệ, các cá thể sống đơn lẻ sử dụng nọc độc để săn mồi.

Ong bắp cày, loài động vật xã hội, xây tổ chứa hàng ngàn cá thể cùng loài.

Thường, tổ của chúng nằm trên các bụi cây, trên thân cây cao, mái hiên nhà, ban công, thậm chí dưới lòng đất...

Bạn có thể bắt gặp tổ ong bắp cày ở mọi nơi. Đồng thời, có loài ong bắp cày sống ký sinh trên cơ thể các loài động vật khác.

Vào mùa sinh sản (tháng 9 – tháng 10 hàng năm), chúng thường di cư để chọn nơi làm tổ mới. Đây là thời điểm ong bắp cày trở nên hung dữ nhất, sẵn sàng tấn công mọi thứ xâm phạm vào tổ.

Trong quần thể ong, chỉ có ong chúa giữ vai trò giao phối và sinh sản. Chúng hợp nhất với ong đực để duy trì gen. Ong đực sau khi giao phối sẽ chết, còn ong thợ sẽ làm tổ và đi kiếm thức ăn.

Loài ong bắp cày thường sinh sản vào mùa xuân, nhiều loài đẻ trứng vào xác những con mồi mà chúng đã săn được trước đó.

Ong bắp cày, bên cạnh những vấn đề mà chúng gây ra, thực sự lại mang lại ích lợi lớn cho con người. Gần như tất cả các loại côn trùng trên Trái đất đều có thể trở thành con mồi của ong bắp cày.

Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát các loại dịch hại, làm thức ăn cho ấu trùng sống ký sinh. Ong nói chung và ong bắp cày nói riêng có khả năng giỏi trong việc kiểm soát dịch hại, giúp bảo vệ mùa màng. Chúng đóng góp tích cực trong việc kiểm soát các bệnh lý do côn trùng gây ra và đồng thời là kẻ thù số một của những loài nhện độc phổ biến nhất châu Úc.

Ong bắp cày tồn tại dưới rất nhiều dạng và loài trên khắp thế giới. Dưới đây là giới thiệu về 3 loài ong bắp cày phổ biến hiện nay.

Ong bắp cày Garuda: Garuda nổi tiếng tại dãy núi Mekongga, Indonesia, và mang tên theo biểu tượng quốc gia Indonesia. Đây là loài ong có kích thước lớn trong họ nhà ong, chiều dài trung bình 3,3cm, hàm to và cứng giúp tự vệ tốt.

Ong bắp cày khổng lồ Châu Á: Sống chủ yếu ở Đông Á, loài này có kích thước lớn nhất trên thế giới, đạt đến gần 5cm chiều dài và sải cánh lên đến 8cm, với tốc độ bay 40km/h. Nọc độc của chúng có thể gây nguy hiểm cho hệ thần kinh của con người.

Ong bắp cày ký sinh: Loài này tấn công nhện đen, đặt trứng vào thân nhện để ấu trùng có thức ăn. Ấu trùng sống ký sinh trên cơ thể nhện và sau 35 ngày lột xác. Nọc độc của loài ong này tạo cảm giác đau đớn nhưng hiếm khi gây chết người.

Những thông tin thú vị về Ong Bắp Cày mà bạn có thể chưa biết:

• Những con ong Yellow jackets hay Ong Taxi trưởng thành thường ăn các chất ngọt được tiết ra từ những tổ ong non.
• Ong bắp cày Polistes fuscatus có khả năng nhận biết khuôn mặt của các loài ong bắp cày khác.
• Xe tay ga Vespa được đặt theo tên của Ong bắp cày – vì trong tiếng Ý, “vespa” có nghĩa là “ong bắp cày”.
• Ong bắp cày có phần eo nhỏ hơn so với những loài ong thông thường.

Theo nghiên cứu khoa học, ong bắp cày (tên khoa học Vespula vulgaris) không thể truyền tin cho nhau nhưng chúng có cách duy nhất để giao tiếp và duy trì tổ phức tạp của mình. Điều độc đáo là chúng sử dụng lượng nước trong tổ để căn cứ cho hành vi của chúng.

Theo nhà sinh vật học Istvan Karsai và đồng nghiệp, ong bắp cày thực hiện nhiệm vụ căn cứ vào lượng nước có trong tổ. Khác biệt với nhiều loài côn trùng khác, chúng không thể truyền tin bằng vũ điệu hay chất pheromone, mà thay vào đó, chúng trao đổi chất lỏng qua mỗi lần tiếp xúc với thành viên khác trong tổ để đánh giá lượng nước tồn tại.