Top 12 bài luận phân tích và đánh giá tác phẩm 'Hồi trống Cổ Thành' (Ngữ văn 10 - SGK Cánh diều) xuất sắc

Hồi trống Cổ Thành là tên do người biên soạn đặt cho đoạn trích nằm giữa hồi 28, với hai câu thơ tiêu biểu:

Chém Sái Dương anh em hòa giải,
Hồi Cổ Thành tôi chúa đoàn viên.

Trong câu thơ này, 'hồi' không có nghĩa là hồi trống mà là trở về. Tam Quốc Diễn Nghĩa của La Quán Trung nổi bật với nhiều nhân vật, nhưng gây ấn tượng sâu sắc nhất với người đọc là Tào Tháo, Khổng Minh, Quan Công và Trương Phi.

Khi mới lập nghiệp, nhà Thục còn yếu, trong khi quân Tào rất mạnh, dẫn đến quân Thục liên tiếp thất bại. Lưu Bị cùng Đổng Thừa, Vương Tử Phục, Quan Công, Trương Phi bàn mưu chống lại Tào Tháo. Bị lộ, Tào Tháo giết Đổng Thừa rồi đưa quân tấn công Lưu Bị. Ba anh em Lưu, Quan, Trương thua trận, mỗi người chạy một ngả: Lưu Bị tới Nhữ Nam nhờ Viên Thiệu, Quan Công bị vây ở Thổ Sơn, còn Trương Phi trú ở Cổ Thành. Trong lúc hoạn nạn, Quan Công đã theo lời Trương Liêu đưa hai vợ của Lưu Bị là Cam phu nhân và Mi phu nhân sang nhờ Tào Tháo, nhưng ra điều kiện nếu biết Lưu Bị ở đâu sẽ đi tìm ngay.

Khi biết Lưu Bị đang ở Nhữ Nam, Quan Công đưa hai chị dâu đi tìm. Tào Tháo vì muốn giữ Quan Công nên không cấp giấy qua ải và không cử tướng đuổi bắt. Quan Công phải mở đường máu để vượt qua năm cửa ải: Qua ải Đông Lĩnh chém Khổng Tú, đến ải Lạc Dương chém Hán Phúc và Mạnh Thần, qua Nghi Thủy giết Biện Hỷ, vượt ải Huỳnh Dương chém Vương Thực, và đến bờ Hoàng Hà giết Tần Kỳ.

Đoạn trích mô tả cuộc chạm trán đặc biệt giữa hai anh em kết nghĩa Quan Công và Trương Phi ở Cổ Thành. Trên đường tới Nhữ Nam tìm Lưu Bị, Quan Công biết Trương Phi đang ở đó và vô cùng vui mừng. Tuy nhiên, Trương Phi nghi ngờ Quan Công có ý định lừa mình để bắt nộp cho Tào Tháo, vì thế đã không tiếp đón, lại còn sỉ vả và đe dọa. Đúng lúc, tướng Tào Sái Dương dẫn quân kéo đến, càng khiến Trương Phi thêm nghi ngờ. Quan Công hứa sẽ chém đầu Sái Dương để chứng minh lòng trung thành. Trương Phi yêu cầu sau ba hồi trống, nếu Quan Công không chém được đầu Sái Dương thì mới tin. Ngay sau một hồi trống, đầu Sái Dương đã rơi xuống đất. Trương Phi tạm nguôi giận, nhưng chỉ khi nghe lính hầu của Sái Dương kể lại toàn bộ sự việc, Trương Phi mới tin tưởng, khóc và lạy Quan Công. Quan Công đã vào được Cổ Thành, vượt qua 'cửa ải thứ sáu' thử thách nhất đối với lòng trung nghĩa.

Đoạn trích Hồi trống Cổ Thành rất kịch tính, đầy không khí chiến trận và khí phách anh hùng. Cách kể của tác giả giản dị, không tô vẽ, không bình phẩm. Linh hồn đoạn trích tụ hội trong hồi trống của Trương Phi – hồi trống ra quân, hồi trống thu quân, hồi trống thách thức, giải oan và đoàn tụ. Chủ đề của đoạn trích là tính cách nóng nảy nhưng trung nghĩa của Trương Phi và ý nghĩa của hồi trống Cổ Thành. Trương Phi thẳng thắn và trung nghĩa, không chấp nhận sự quanh co. Ông coi việc phản bội là hành động không thể tha thứ, đặc biệt là khi nhận thấy Quan Công có dấu hiệu không trung thành. Quan Công đã phải chứng minh lòng trung thành qua hành động dũng cảm.

Câu hỏi của Quan Công: 'Hiền đệ cớ sao như thế, há quên nghĩa vườn đào ư?' làm Trương Phi thêm nổi giận. Quan Công nhắc lại nghĩa vườn đào để làm dịu thái độ của Trương Phi, nhưng lại khiến Trương Phi càng thêm phẫn nộ. Trương Phi xem việc Quan Công ở chung với Tào Tháo và nhận chức từ Tào Tháo là phản bội, và việc nhắc lại nghĩa vườn đào càng làm Trương Phi tức giận. Quan Công phản bội thì phải xử theo lời thề: ai bội nghĩa thì trời người đều giết. Các lý do của Cam phu nhân và Mi phu nhân không làm giảm cơn giận của Trương Phi.

Trương Phi không chấp nhận lý do của các chị dâu và Tôn Càn. Trương Phi vốn thận trọng với vấn đề lớn, và tình cờ, khi tướng Tào Sái Dương kéo đến, Quan Công phải chém đầu Sái Dương để giải tỏa nghi ngờ. Trương Phi đặt ra điều kiện ba hồi trống là rất nghiêm khắc: nếu Quan Công không chém được đầu Sái Dương trong thời gian ngắn, ông sẽ không tin. Trương Phi lập tức đánh trống, bao nhiêu giận dữ của ông như dồn cả vào tiếng trống. Ngay sau một hồi trống, đầu Sái Dương đã rơi xuống đất.

Dù tưởng rằng mọi chuyện đã xong, thực tế không đơn giản. Trương Phi chỉ tin khi nghe lính bị bắt kể về lý do Sái Dương đến Cổ Thành. Sau khi nghe Cam phu nhân và Mi phu nhân kể về những thử thách của Quan Công, Trương Phi mới rơi nước mắt và lạy Quan Công. Đoạn trích cho thấy sự đối lập giữa thô lỗ và tinh tế trong tính cách Trương Phi. Trong cuộc đời, Trương Phi đã từng sử dụng mưu mẹo tinh vi để bắt sống tướng địch mà không làm tổn hại binh sĩ. Thô lỗ và tinh tế đều phản ánh lòng trung thành tuyệt đối của Trương Phi.

Trong đoạn trích Hồi trống Cổ Thành, Quan Công thể hiện sự độ lượng qua thái độ nhún nhường, thanh minh, cầu cứu và chấp nhận yêu cầu khó khăn để minh oan. Nỗi oan của Quan Công là làm việc vì chủ tướng nhưng trái với khí phách anh hùng, phải minh oan bằng tài nghệ và dũng cảm. Quan Công đã vượt qua năm cửa ải và tại Cổ Thành, anh phải đối mặt với thử thách lớn hơn từ người anh em kết nghĩa. Chỉ với chiến công chém đầu Sái Dương, Quan Công đã làm sáng tỏ lòng trung thành của mình.

Điều thú vị là tác giả đã so sánh Quan Công với Trương Phi. Người đời khen Quan Công 'tuyệt nghĩa', nhưng nghĩa có hai mặt: trung nghĩa và tín nghĩa. Quan Công kiên định trong trung nghĩa và cũng coi trọng tín nghĩa. Đoạn trích có hai nhân vật, nhưng Quan Công chỉ là nền để tính cách Trương Phi nổi bật. Tên 'Hồi trống Cổ Thành' gợi lên không khí chiến trận, không chỉ là mâu thuẫn giữa Trương Phi và Quan Công mà còn giữa Quan Công và Sái Dương. Ba hồi trống là điều kiện, là thẩm phán nghiêm khắc đánh giá lòng trung thành của Quan Công. Trương Phi đã tạo ra tình huống khắc nghiệt, làm rõ tính trung nghĩa và tinh thần dũng cảm của Quan Công, khiến Hồi trống Cổ Thành không chỉ là tiếng trống trận mà còn là biểu tượng của trung nghĩa và công bằng.

Cổ Thành có thể coi là cửa ải thứ sáu, nhưng là cửa ải tinh thần, khảo nghiệm lòng trung nghĩa. Vượt qua năm cửa ải đã khó, nhưng việc làm sáng tỏ lòng trung thành trong tình huống 'tình ngay lý gian' là cực kỳ khó khăn với một người nóng nảy như Trương Phi.

La Quán Trung là một trong những tác giả vĩ đại của thể loại tiểu thuyết lịch sử thời Minh - Thanh ở Trung Quốc. Ông nổi bật với việc sưu tầm và biên soạn những tác phẩm dã sử như Tam quốc diễn nghĩa, Bình yêu truyện, và Tấn Đường ngũ đại sử diễn nghĩa. Trong số đó, Tam quốc diễn nghĩa đã lan tỏa ảnh hưởng rộng lớn ra nhiều quốc gia, bao gồm cả Việt Nam. Tác phẩm này phản ánh tình hình chính trị Trung Hoa thời bấy giờ với các cuộc phân tranh giữa các thế lực, cuộc sống của người dân đầy khổ cực và hỗn loạn. Trong bối cảnh đó, mong mỏi về hòa bình và thống nhất trở nên mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Đoạn trích 'Hồi trống cổ thành' từ hồi 28 của tác phẩm này nêu bật cuộc tranh giành quyền lực giữa ba thế lực phong kiến: Ngụy, Thục, và Ngô, cùng với ý nghĩa sâu xa của hồi trống cổ thành.

Đoạn trích 'Hồi trống cổ thành' có cấu trúc rõ ràng với sáu phần: mở đầu, mở nút, phát triển, đỉnh điểm, giải quyết, và kết thúc. Phần mở đầu bắt đầu với việc Quan Công ra lệnh cho Trương Phi đón hai chị dâu. Vì lý do hộ tống hai chị dâu, Quan Công tạm thời đầu hàng Tào Tháo nhưng chỉ với điều kiện là không phục tùng hoàn toàn. Khi nghe tin Lưu Bị đang ở bên Viên Thiệu, Quan Công ngay lập tức trả lại tất cả ấn tín và tài sản, rồi lên đường tìm anh. Trên đường, biết được Trương Phi đang nắm giữ Cổ Thành với lực lượng quân sự mạnh mẽ và nguồn lương thực dồi dào, Quan Công rất vui mừng, không ngờ anh em đã tìm thấy nhau ở đây, lập tức sai người thông báo cho Trương Phi để đoàn tụ và đưa hai chị về.

Trương Phi, với tính cách nóng nảy và thẳng thắn, không chấp nhận sự quanh co, đã ngay lập tức mặc giáp và dẫn quân ra cửa Bắc khi Tôn Càn đến chào. Sự tức giận của Trương Phi thể hiện rõ qua hành động và lời nói, ông tưởng Quan Công đã phản bội và đầu hàng Tào Tháo để tìm vinh hoa. Lời chất vấn của Trương Phi khiến cơn giận dữ của ông càng thêm dâng cao. Quan Công, mặc dù rất vui mừng khi gặp lại anh em, nhưng đã bị hiểu lầm. Khi cố gắng giải thích, Trương Phi càng tức giận hơn và khẳng định rằng Quan Công đã phản bội và cần phải trả giá bằng cái chết.

Quan Công không thể giải thích rõ ràng, đành nhờ đến sự giúp đỡ của hai chị dâu. Tuy nhiên, Trương Phi không chấp nhận bất cứ lý lẽ nào và cho rằng hai chị dâu bị lừa dối. Trương Phi cứng rắn khẳng định rằng người trung nghĩa không bao giờ chịu nhục và không thể thờ hai chủ. Quan Công đau lòng thanh minh nhưng chỉ khiến tình hình trở nên căng thẳng hơn. Tôn Càn cũng không thể thuyết phục Trương Phi và bị mắng mỏ vì cho rằng hắn đang nói dối.

Trương Phi lúc này vẫn không tin, đành bắt tên lính và điều tra kỹ lưỡng trước khi tin vào lời Quan Công. Khi vào thành và nghe hai chị dâu kể lại mọi việc, Trương Phi cuối cùng đã tin tưởng và cảm động đến mức khóc lóc và quỳ lạy Quan Công, cầu xin sự tha thứ. Dù nóng nảy và thô lỗ, Trương Phi vẫn có những phẩm chất tốt đẹp như trung nghĩa và thẳng thắn. Quan Công, mặc dù là nhân vật phụ, cũng thể hiện rõ sự dũng cảm và lòng trung thành. Sự oan ức của Quan Công là một câu chuyện đặc biệt, thể hiện lòng trung thành và sự dũng cảm của ông để minh oan cho mình.

Truyện 'Tam quốc diễn nghĩa' là một tác phẩm nổi tiếng về tình anh em và nghĩa vua - tôi trong thời phong kiến Trung Hoa. Trong đó, 'Hồi trống Cổ Thành' là một đoạn văn khiến độc giả suy ngẫm sâu sắc về tình cảm giữa Quan Vũ và Trương Phi.

Lưu Bị, Quan Vũ và Trương Phi là ba anh em kết nghĩa, gắn bó sâu sắc. Sự khác biệt về tính cách không làm họ mâu thuẫn, vì tất cả đều hướng tới một lý tưởng chung. Tuy nhiên, khi ly tán, Trương Phi sinh nghi ngờ trong đoạn trích 'Hồi trống Cổ Thành'.

Khi rời Tào doanh và đến Cổ Thành, Quan Công rất vui khi biết Trương Phi đang trấn giữ nơi đó. Nhưng Trương Phi lại không đón tiếp, mà mặc giáp, vác mâu lên ngựa và dẫn quân ra cửa bắc. Thay vì chào đón anh, Trương Phi lại hành động một cách thù địch, khiến Quan Công cảm thấy bất ngờ. Trương Phi nghi ngờ lòng trung thành của Quan Công, mặc dù lý do của Trương Phi có thể hiểu được. Nhà văn La Quán Trung đã khắc họa mâu thuẫn giữa tình anh em và nghĩa vua - tôi một cách sắc nét, khiến Trương Phi nghi ngờ Quan Công và không tin vào giải thích của anh.

Những nghi ngờ của Trương Phi gia tăng khi quân của Sái Dương xuất hiện, khiến ông nghĩ rằng Quan Công có âm mưu. Quan Công phải chứng minh lòng trung thành của mình bằng cách hứa sẽ chém Sái Dương nếu Trương Phi đánh ba hồi trống. Ba hồi trống không chỉ là thử thách thời gian, mà còn là cơ hội để minh chứng lòng trung thực và giải oan. Đến hồi trống thứ nhất, đầu Sái Dương đã rơi, mâu thuẫn được giải quyết. Chi tiết Trương Phi khóc lạy Quan Công thể hiện tình cảm chân thành của người em đối với anh mình.

Cuối đoạn trích, hồi trống không chỉ là dấu hiệu ra quân mà còn là biểu tượng của sự hòa giải và đoàn tụ. Đoạn văn này là minh chứng cho sự thành công trong nghệ thuật kể chuyện của La Quán Trung.

'Tam quốc diễn nghĩa' được xem là một trong bốn tác phẩm vĩ đại nhất của văn học cổ điển Trung Quốc. Tác phẩm nổi bật với các nhân vật như Lưu Bị, Khổng Minh, và Tào Tháo. Đặc biệt, đoạn 'Hồi trống Cổ Thành' làm nổi bật phẩm chất anh hùng của Trương Phi và vấn đề trung thành hay phản bội được nêu rõ trong đoạn trích.

Trong đoạn 'Hồi trống Cổ Thành' từ hồi thứ 28 của tiểu thuyết, Trương Phi gặp lại Quan Công sau thời gian dài xa cách, nhưng với thái độ giận dữ, sẵn sàng đâm Vân Trường. Dù Quan Công giải thích và mọi người can ngăn, Trương Phi vẫn không nguôi giận. Khi quân Tào Tháo đến, cơn giận của Trương Phi càng thêm dữ dội. Chỉ khi Quan Công chém được đầu Sái Dương thì Trương Phi mới bình tĩnh lại. Sau khi biết rõ sự thật, Trương Phi đã khóc lóc và lạy Vân Trường.

Đoạn trích khắc họa rõ mâu thuẫn giữa Trương Phi và Quan Công. Quan Công khi nghe tin về Trương Phi rất vui và tin rằng sẽ được chào đón nồng nhiệt. Điều này thể hiện lòng trung nghĩa và tình cảm chân thành của Quan Công. Ngược lại, Trương Phi lại phản ứng mạnh mẽ, lập tức mặc giáp và dẫn quân ra ngoài để tấn công Quan Công, thể hiện sự cương trực và quyết đoán.

Sự tương phản giữa hai nhân vật thể hiện rõ hơn khi gặp mặt. Quan Công cố gắng giải thích và nhắc lại tình nghĩa xưa, chứng minh sự điềm tĩnh và kiên nhẫn của mình. Trong khi đó, Trương Phi lại nổi giận và không nghe lời khuyên, thể hiện tính cách nóng nảy và cương trực của mình. Chi tiết hồi trống càng làm nổi bật sự cương quyết của Trương Phi và lòng trung thành của Quan Công.

Cuối cùng, hồi trống không chỉ giải quyết mâu thuẫn một cách nhanh chóng mà còn làm nổi bật phẩm chất của cả hai nhân vật. Đoạn trích thể hiện không khí chiến trận và thủ pháp phóng đại của tiểu thuyết chương hồi, tái hiện rõ nét vẻ đẹp trung nghĩa của Quan Công và sự thẳng thắn của Trương Phi.

Tình anh em và quan niệm về tín nghĩa được gửi gắm trong tác phẩm là bài học giá trị cho mỗi chúng ta.

'Tam quốc diễn nghĩa' là một tiểu thuyết chương hồi nổi bật, mô tả lịch sử và xã hội Trung Quốc trong thời kỳ cát cứ và chiến tranh liên miên, qua đó khắc họa nỗi khổ của nhân dân trong một thời kỳ biến loạn. Đoạn 'Hồi trống Cổ Thành' trong tác phẩm này đặc biệt nổi bật với việc thể hiện đức tính nhân nghĩa của các nhân vật Trương Phi và Vân Trường, đại diện cho lòng trung thành và nghĩa vụ trong mối quan hệ vua tôi và huynh đệ.

Trong khi văn học Việt Nam có 'Hoàng Lê nhất thống chí' của Ngô Gia Văn Phái, Trung Hoa cũng sở hữu tác phẩm lớn như 'Tam Quốc diễn nghĩa' của La Quán Trung. Tác phẩm này không chỉ ghi lại một giai đoạn dài đầy biến động mà còn phản ánh tinh thần trung nghĩa và lòng dũng cảm. Đoạn 'Hồi trống Cổ Thành' tập trung vào tình cảm huynh đệ và sự đấu tranh nội tâm của hai nhân vật Trương Phi và Quan Vân Trường, đặc biệt trong tình huống éo le giữa lòng trung thành và nghĩa vụ.

Cả Quan Vân Trường và Trương Phi đều là những tướng lĩnh xuất sắc, đại diện cho lòng dũng cảm và trung nghĩa. Trong đoạn này, La Quán Trung đặt hai nhân vật vào tình thế khó khăn, làm nổi bật phẩm chất thực sự của họ. Khi Lưu Bị, Quan Công, và Trương Phi trốn khỏi Tào Tháo, họ bị chia cắt, dẫn đến hiểu lầm giữa Quan Công và Trương Phi. Quan Công phải tạm thời đầu hàng Tào Tháo để bảo vệ hai chị dâu, nhưng vẫn giữ lòng trung thành với vua Hán, chờ thời cơ để reunite với huynh đệ.

Quan Công, mặc dù bị Tào Tháo tìm cách mua chuộc, vẫn giữ vững lòng trung thành, chứng minh sự ngay thẳng của mình qua hành động không chịu khuất phục trước cám dỗ. Khi nghe tin về huynh đệ, Quan Công không ngần ngại vượt qua nguy hiểm, chém sáu tướng của Tào Tháo để đến gặp Trương Phi. Tuy nhiên, khi đến Cổ Thành, Trương Phi lại chào đón Quan Công bằng sự nghi ngờ và đao kiếm, tạo ra tình huống căng thẳng. Quan Công, dù bất ngờ, vẫn bình tĩnh giải thích và cuối cùng chứng minh sự trong sạch của mình qua ba hồi trống, khiến mối quan hệ huynh đệ được hàn gắn.

Trương Phi, mặc dù là một tướng giỏi, nhưng tính cách nóng nảy và thiếu kiên nhẫn khiến anh không chấp nhận sự giải thích ngay lập tức. Tuy nhiên, sự cố chấp này bắt nguồn từ lòng trung thành với Lưu Bị, và cuối cùng Trương Phi nhận ra sai lầm của mình và xin lỗi. Đoạn trích 'Hồi trống Cổ Thành' đã thành công trong việc khắc họa hai nhân vật anh hùng với đặc điểm tính cách khác nhau nhưng đều chia sẻ lòng trung thành và nghĩa khí, đóng góp vào sức mạnh của Lưu Bị.

Văn học Minh - Thanh đánh dấu giai đoạn cuối cùng của nền văn học cổ điển Trung Quốc, khi mà văn học trở nên phong phú và đa dạng hơn bao giờ hết, đặc biệt với sự trỗi dậy của tiểu thuyết. Các tiểu thuyết cổ điển Trung Quốc, thường được chia thành chương hồi, đã ghi dấu những tác phẩm kinh điển như Tây du ký, Thủy hử, Tam quốc diễn nghĩa, và Hồng lâu mộng.

Trong số đó, 'Tam quốc diễn nghĩa' nổi bật như một tác phẩm phản ánh sâu sắc thời kỳ lịch sử Tam Quốc. La Quán Trung đã dựa trên ba nguồn tư liệu chính: sử liệu (cuốn Tam quốc chí của Trần Thọ và cuốn Tam quốc chí của Bùi Tùng Chi), dã sử và truyền thuyết dân gian, và kịch bản đời Nguyên. Vì vậy, tác phẩm không chỉ là một sử ký mà còn là một kiệt tác nghệ thuật.

Nội dung đoạn trích 'Hồi trống Cổ Thành' tóm gọn trong câu: 'Chém Sái Dương hòa giải anh em; Hồi Cổ Thành, tôi chúa đoàn viên.' Đoạn trích này làm nổi bật các đặc điểm nghệ thuật và xây dựng nhân vật của 'Tam quốc diễn nghĩa'. Quan Công và Trương Phi, mặc dù tính cách không thường nổi bật, được thể hiện rõ nét: Quan Công, vốn tự phụ, lại tỏ ra khiêm nhường trước sự tức giận của Trương Phi, hiện lên như một anh hùng chín chắn và đúng mực.

Trương Phi, mặc dù nóng nảy và đơn giản, trở nên thận trọng hơn vì mối nghi ngờ. Tính cách của các nhân vật được xây dựng một cách đa chiều, mỗi người đều có đặc điểm riêng biệt không thể nhầm lẫn. Đoạn trích này ca ngợi tài năng của Quan Công và lòng trung thực của Trương Phi, đặc biệt là lòng trung nghĩa không thay đổi của cả hai.

Trương Phi nổi tiếng là người thẳng thắn, nóng nảy và trung thực, nên không dễ bị thuyết phục bằng lý lẽ. Khi nghe tin Quan Công đến Cổ Thành, Trương Phi phản ứng ngay lập tức, không nói một lời và ngay lập tức chuẩn bị chiến đấu. Sự tức giận của Trương Phi thể hiện qua hành động, nét mặt và cử chỉ, và cơn giận chỉ được dập tắt khi Quan Công chứng minh sự trong sạch của mình bằng việc chém đầu Sái Dương. Tác giả tạo nên tình huống này để thể hiện sự trung thực và tính cách rõ ràng của các nhân vật.

Tình nghĩa anh em có thể bị đặt dưới nghi ngờ nếu ai đó bị nghi là phản bội, và chỉ có lý tưởng trung nghĩa mới là nguyên tắc ứng xử duy nhất. Trương Phi và Quan Công đoàn tụ khi Sái Dương bị chém, và Trương Phi đã ân hận và khóc lóc xin lỗi khi nhận ra sự hiểu lầm. Quan Công chém Sái Dương không chỉ là một hành động cần thiết mà còn thể hiện sự rõ ràng và quyết đoán của Trương Phi. Tác giả đã tạo ra một tình huống đặc sắc, vừa tôn vinh tình cảm anh em, vừa phản ánh rõ nét tính cách của các nhân vật và gửi gắm ước mơ về một triều đại công chính và nhân đạo.

Với cách kể chuyện dân gian và lối đơn giản hóa, 'Tam quốc diễn nghĩa' đã đạt đến đỉnh cao của nghệ thuật kể chuyện. Đây là một tiểu thuyết cổ điển mẫu mực về cả nội dung và nghệ thuật, không chỉ nhờ giá trị quân sự, lịch sử và đạo đức mà còn vì sự xây dựng nhân vật xuất sắc. Nhân vật trong 'Tam quốc diễn nghĩa' đã trở nên quen thuộc trong văn hóa và với độc giả phương Đông.

Mặc dù không khai thác tâm lý nhân vật như tiểu thuyết hiện đại, La Quán Trung đã xây dựng một thế giới nhân vật đa dạng và sống động, phản ánh một thời kỳ lịch sử dài với nhiều biến động. Đoạn trích 'Hồi trống Cổ Thành' làm nổi bật lòng nhân nghĩa, sự trung thực và chân thành của tình anh em, tôi chúa trong tác phẩm.

Tiểu thuyết 'Tam quốc diễn nghĩa' không chỉ khai thác trận mạc mà còn để lại nhiều bài học về đạo đức và lối sống theo tiêu chuẩn Nhân, Lễ, Nghĩa, Trí, Tín của người quân tử phương Đông.

La Quán Trung là một nhà văn vĩ đại của nền văn học Trung Quốc, nổi bật nhất với tác phẩm dã sử kinh điển Tam quốc diễn nghĩa. Đây là một tiểu thuyết lịch sử đồ sộ và có giá trị lớn trong văn học Trung Quốc. Đoạn trích Hồi trống Cổ Thành là một ví dụ tiêu biểu về tài năng và tầm vóc tư tưởng của La Quán Trung.

Hồi trống Cổ Thành là một phần của hồi thứ hai mươi tám trong tác phẩm Tam quốc diễn nghĩa, nơi La Quán Trung miêu tả cuộc tái ngộ của hai anh em Quan Công và Trương Phi trong hoàn cảnh đặc biệt. Tác giả đã khéo léo xây dựng một tình huống kịch tính để thể hiện tình huynh đệ và lòng trung nghĩa.

Trước tiên, La Quán Trung khắc họa nhân vật Trương Phi với dáng vẻ cao lớn, miêu tả chi tiết như: “… cao tám thước, mắt tròn, râu hùm hàm én…”. Trương Phi có tính cách bộc trực và nóng nảy. Mặc dù là một tướng mưu lược, Trương Phi đôi khi lại trở nên thô lỗ và không tính toán trước sau.

Trương Phi đại diện cho chữ Trung, là người cứng cỏi và thẳng thắn, không chịu khuất phục, đặc biệt ghét sự phản bội. Điều này giải thích cho sự tức giận của Trương Phi đối với Quan Công khi nghi ngờ rằng Quan Công đã phản bội tình nghĩa huynh đệ để theo Tào Tháo.

Cuộc hội ngộ giữa Quan Công và Trương Phi không phải là một cuộc sum họp vui vẻ mà là một trận giao đấu căng thẳng. Quan Công, sau khi thoát khỏi sự kiểm soát của Tào Tháo, gặp Trương Phi trong tình thế nguy hiểm.

Quan Công hy vọng cuộc gặp gỡ sẽ là một phút giây cảm động, nhưng không ngờ Trương Phi lại đón tiếp bằng sự tức giận và hành động quyết liệt. Quan Công không hiểu vì sao anh em lại đối xử với mình như vậy, nhưng dù bị tấn công và gọi bằng những cách xa lạ, ông vẫn giữ bình tĩnh và tìm hiểu nguyên nhân. Sự nhẫn nại và lý trí của Quan Công nổi bật qua tình huống căng thẳng này.

Sau khi biết nguyên nhân cơn giận của Trương Phi là do hiểu lầm về việc mình theo Tào, Quan Công bình tĩnh giải thích, nhưng Trương Phi vẫn không tin. Tình hình càng căng thẳng khi Sái Dương xuất hiện. Trương Phi yêu cầu Quan Công phải chém đầu Sái Dương trong ba hồi trống để chứng minh sự trong sạch của mình.

Quan Công chấp nhận thử thách và trong ba hồi trống, ông đã chém đầu Sái Dương bằng tài năng của mình. Tuy nhiên, Trương Phi vẫn chưa hoàn toàn tin tưởng. Cuối cùng, sau khi nghe lời giải thích từ các chị dâu và một tên lính, Trương Phi nhận ra sự thật và ân hận, quỳ lạy và xin lỗi Quan Công vì những hành động nông nổi của mình.

Đoạn trích Hồi trống Cổ Thành không phải ngẫu nhiên mà có tên như vậy. Đây chính là tiếng trống để minh oan và giải tỏa hiểu lầm giữa hai anh em Quan Công và Trương Phi:

“Chém Sái Dương anh em hòa giải

Hồi Cổ Thành tôi chúa đoàn viên”

Đoạn trích này không chỉ phản ánh rõ nét tính cách từng nhân vật mà còn ca ngợi tình cảm anh em bền chặt, dù khó khăn đến đâu cũng có ngày đoàn tụ.

La Quán Trung (1330-1400), sinh ra tại Thái Nguyên, Sơn Tây, Trung Quốc, nổi tiếng với tính cách lẻ loi và đam mê du ngoạn, từ đó am hiểu sâu rộng về chính trị thời bấy giờ. Tam Quốc diễn nghĩa, được xuất bản vào đầu triều Minh (1368-1644), mô tả một giai đoạn Trung Quốc phân chia thành ba vương quốc trong gần một thế kỷ, từ cuối triều Đông Hán (năm 184), khi chính quyền suy yếu và hàng loạt cuộc khởi nghĩa nổ ra, dẫn đến sự nổi lên của ba thế lực chính: Tào Tháo (Ngụy), Lưu Bị (Thục) và Tôn Quyền (Ngô). Cuối cùng, tình thế được ổn định vào năm 280 khi nhà Tấn lên ngôi. Đoạn trích Hồi trống Cổ thành, thuộc hồi 28 của tác phẩm, miêu tả sự hiểu lầm giữa Quan Công và Trương Phi, dẫn đến sự hòa giải và củng cố tình huynh đệ trong thời kỳ loạn lạc, đặc biệt là tính cách nóng nảy và chính trực của Trương Phi trong việc xử lý mâu thuẫn.

Trương Phi nổi bật với tính cách bộc trực, không biết dối trá, thể hiện qua lập trường rõ ràng trong câu nói với hai chị dâu: “Trung thần thà chết chứ không chịu nhục, không thể nào đại trượng phu lại thờ hai chủ.” Điều này dẫn đến việc Trương Phi nghi ngờ Quan Công sau khi ông hàng Tào Tháo, xem như đã phản bội. Trương Phi đã ba lần buộc tội Quan Công: thứ nhất, tội bất nghĩa; thứ hai, tội bất trung; và thứ ba, tội bất nhân. Những cáo buộc này dẫn đến phản ứng quyết liệt từ Trương Phi, như việc lập tức mặc giáp, vác mâu ra đón và tấn công Quan Công. Khi Quan Công giải thích, Trương Phi vẫn giữ quan điểm và không tin vào giải thích của Quan Công, thậm chí khi quân Tào kéo đến, sự nghi ngờ của Trương Phi càng tăng cao.

Trương Phi yêu cầu Quan Công phải chém đầu Sái Dương trong ba hồi trống để chứng minh sự trung thành. Thời gian ba hồi trống vừa đủ để thể hiện khả năng của Quan Công mà không làm giảm giá trị thử thách. Sau khi Quan Công hoàn thành nhiệm vụ, Trương Phi vẫn chưa hoàn toàn tin tưởng, nhưng khi nghe câu chuyện từ lính và hai chị dâu, Trương Phi đã hiểu rõ nỗi vất vả của Quan Công và hối hận về những hành động ban đầu. Trương Phi đã khóc và lạy Quan Công để thể hiện sự cảm phục và xin lỗi.

Qua đoạn trích Hồi trống Cổ thành, Trương Phi hiện lên với tính cách nổi bật và sự thay đổi trong cách hành xử từ nóng nảy đến cẩn trọng, thể hiện sự tôn trọng và niềm tin sâu sắc vào Quan Công, tất cả được gói gọn trong ba hồi trống đầy ý nghĩa.

Tam Quốc diễn nghĩa phản ánh chân thực một giai đoạn lịch sử Trung Quốc đầy biến động với những cuộc phân tranh quyết liệt. Đoạn trích “Hồi trống cổ thành” nổi bật với cuộc đối đầu căng thẳng giữa Trương Phi và Quan Công, hai huynh đệ từng kết nghĩa tại vườn đào. Khi hồi trống cổ thành vang lên, mọi hiểu lầm được hóa giải, mang đến cảm xúc sâu sắc về tình anh em vững bậc dù trải qua thử thách khốc liệt. Đoạn trích khắc họa rõ nét tính cách đặc trưng của từng nhân vật, đặc biệt là Trương Phi với tính cách nóng nảy, bộc trực và lòng trung thành không thay đổi.

Trương Phi, một tướng quân tài giỏi dưới trướng của Lưu Bị, được La Quán Trung mô tả với hình ảnh “tiếng vang như sấm, nhanh như ngựa, râu cọp hàm én, đầu beo mắt lồi”. Nổi bật với tính cách bộc trực và sự trung thành tuyệt đối, Trương Phi không chấp nhận sự phản bội, dẫn đến việc nghi ngờ Quan Công và cuộc đối đầu tại cổ thành. Sự nóng nảy của Trương Phi đã in sâu vào lòng người qua câu nói “Nóng như Trương Phi, đa nghi như Tào Tháo”, thể hiện qua hành động quyết liệt của ông đối với Quan Công.

Trương Phi, với sự trung thành và lòng kiên định, đã tạm gác tình cảm cá nhân khi nghi ngờ Quan Công phản bội. Khi nhận tin Quan Công và hai chị dâu đến Cổ Thành, Trương Phi ngay lập tức chuẩn bị chiến đấu với thái độ căm phẫn. Tuy nhiên, sự nóng nảy khiến ông không chấp nhận lời giải thích của Quan Công và tiếp tục nghi ngờ. Quyết định yêu cầu Quan Công chém đầu Sái Dương trong ba hồi trống chính là sự kiểm tra nghiêm ngặt, phản ánh cả sự lo lắng và niềm tin của Trương Phi đối với người anh em.

Cuối cùng, khi Quan Công hoàn thành nhiệm vụ và Trương Phi nhận ra sự hiểu lầm của mình qua lời kể của hai chị dâu và một lính trung thành, ông đã ân hận và quỳ xuống cầu xin sự tha thứ. Trương Phi, dù nóng nảy và cứng rắn, cũng là người sống thật lòng và tình nghĩa, sẵn sàng hối lỗi khi nhận ra sai lầm. Đoạn trích “Hồi trống cổ thành” không chỉ thể hiện lòng trung thành và sự cứng rắn của Trương Phi mà còn phản ánh tình cảm sâu sắc của nhân vật này đối với Lưu Bị và người anh em Quan Công.

“Chém Sái Dương anh em hòa giải

Hồi cổ thành tôi chúa đoàn viên”

Qua đoạn trích này, ta thấy rõ Trương Phi với tính cách bộc trực và sự trung thành tuyệt đối, luôn tôn trọng chữ trung nghĩa, sẵn sàng sửa sai và hòa giải khi nhận ra sự thật.

Trong dòng lịch sử văn học Trung Quốc, bốn tác phẩm vĩ đại đã hình thành nên tứ đại danh tác của văn học Trung Hoa, bao gồm Tây Du Ký, Hồng Lâu Mộng, Thủy Hử và Tam Quốc Diễn Nghĩa. Trong số đó, Tam Quốc Diễn Nghĩa là tác phẩm có ảnh hưởng sâu rộng nhất đối với văn hóa và quân sự không chỉ của Việt Nam mà còn của nhiều quốc gia khác trên thế giới.

Tác phẩm Tam Quốc Diễn Nghĩa được viết vào đầu triều đại Minh, trong bối cảnh chống lại sự thống trị của Mông Nguyên nhằm phục hồi nhà Hán. Cuốn tiểu thuyết này dựa trên lịch sử và các câu chuyện dân gian, kể lại sự hình thành, phát triển và sụp đổ của ba triều đại Ngụy, Thục, Ngô, đồng thời thể hiện khát vọng hòa bình của nhân dân.

La Quán Trung, tác giả của Tam Quốc Diễn Nghĩa, đã phơi bày bản chất tàn bạo, xấu xa của giai cấp thống trị và phản ánh cục diện chính trị rối ren thời kỳ 'cát cứ phân tranh' với chiến tranh liên miên và cuộc sống đầy bất ổn của người dân. Tác phẩm cũng thể hiện ước mơ về một quốc gia hòa bình, thịnh vượng với một vị vua hiền và các tướng giỏi, phản ánh khát vọng hòa bình và thống nhất mà tác giả cũng như nhân dân muốn gửi gắm.

Về mặt nghệ thuật, Tam Quốc Diễn Nghĩa không chỉ có giá trị lịch sử mà còn về quân sự, với nghệ thuật kể chuyện lôi cuốn, miêu tả các trận đánh sống động và một dàn nhân vật phong phú với tính cách đa dạng. Tác giả sử dụng mâu thuẫn để giải quyết các vấn đề trong từng hồi.

Đoạn trích Hồi Trống Cổ Thành nằm ở nửa sau hồi thứ hai mươi tám, khi Quan Công đưa hai người chị dâu đến Nhữ Nam và gặp Trương Phi tại Cổ Thành. Quan Công hàng Tào Tháo để bảo vệ hai chị dâu đã bị Trương Phi hiểu lầm là phản bội, đòi giết Quan Công mà không nghe khuyên. Để chứng minh lòng trung thành, Quan Công đồng ý chém đầu Sái Dương trong ba hồi trống. Đầu Sái Dương đã rơi ngay trong hồi trống đầu tiên, và Trương Phi mới hiểu ra sự thật, khóc lóc xin lỗi Quan Công.

Hồi Trống Cổ Thành không chỉ là sự hòa giải, minh oan mà còn thể hiện lòng trung thành của hai anh hùng Quan Công và Trương Phi. Đoạn trích mở đầu bằng cuộc gặp gỡ giữa hai anh em, trong khi Quan Công vui mừng khi gặp Trương Phi, thì Trương Phi lại tức giận vì cho rằng Quan Công phản bội. Tác giả đã tạo nên một cuộc đối đầu kịch tính giữa hai nhân vật có tính cách trái ngược, với Trương Phi nóng nảy, bộc trực và Quan Công điềm tĩnh, khoan dung.

La Quán Trung xây dựng tính cách nhân vật thông qua hành động và lời nói, không nhận xét trực tiếp. Trương Phi, mặc dù nóng nảy nhưng biết nhận lỗi khi hiểu ra sự thật. Quan Công, dù bị nghi ngờ, vẫn giữ bình tĩnh và giải thích kiên nhẫn. Đoạn trích kết thúc với sự minh oan của Quan Công và lòng thành của Trương Phi, thể hiện rõ nét tinh thần anh hùng và tình nghĩa huynh đệ. Tam Quốc Diễn Nghĩa, và đặc biệt là đoạn trích Hồi Trống Cổ Thành, xứng đáng là một trong những tác phẩm vĩ đại nhất của văn học Trung Hoa.

“Hồi trống Cổ Thành” xuất hiện trong hồi 28:

“Chém đầu Sái Dương, anh em hòa giải,
Hồi Cổ Thành tôi chúa đoàn viên”.

“Hồi trống Cổ Thành” đã khắc họa rõ nét lòng trung nghĩa của Quan Công và tính cách ngay thẳng của Trương Phi. Trương Phi vốn là người nóng nảy nhưng trung thực, kiên định, luôn biết nhận lỗi và sửa sai.

Trương Phi đã từng túm tóc Đốc Bưu, kéo ra ngoài quán dịch, trói vào tàu ngựa và đánh vào mông Đốc Bưu chỉ vì ông ta là một kẻ đáng ghét. Trương Phi cũng đã đến huyện Lỗi Dương để chỉ trích Bàng Thống vì nghi ngờ ông say sưa, bỏ bê công việc, nhưng khi thấy Bàng Thống làm việc một cách xuất sắc, Trương Phi đã vội vàng xin lỗi: “Tiên sinh quả là bậc tài năng, tiểu tử thật có mắt mà không thấy.”

Trương Phi đã ba lần cùng Lưu Bị đến Ngọa Long để mời Khổng Minh ra giúp nước. Dù ban đầu Trương Phi thất vọng vì sự kiêu ngạo của Gia Cát Lượng và muốn đốt lều của ông, nhưng khi Gia Cát Lượng sử dụng một mưu kế nhỏ để đánh bại mười vạn quân Hạ Hầu Đôn, Trương Phi nhận ra tài năng của ông: “Khổng Minh đúng là anh tài”. Những phẩm chất tốt đẹp của Trương Phi được thể hiện rõ ràng trong đoạn trích “Hồi trống Cổ Thành.”

Khi nghe tin Tôn Càn thông báo rằng Vân Trường từ Hứa Đô đã đưa hai phu nhân đến, Trương Phi không nói gì, lập tức mặc áo giáp, vác mâu lên ngựa, dẫn quân ra cửa Bắc. Khi gặp Quan Công, Trương Phi giận dữ, mắt tròn xoe, râu vểnh, hò hét, múa mâu đâm vào Quan Công vì nghi ngờ Quan Công đã phản bội.

Cuộc gặp gỡ này thật đặc biệt giữa hai anh em kết nghĩa đã từng thề sống chết có nhau. Trương Phi bỏ ngoài tai tất cả lời khuyên của Cam phu nhân, Mị phu nhân và Tôn Càn. Ông tiếp tục mắng Quan Công là “kẻ bội nghĩa” rồi chuẩn bị tấn công. Chỉ khi thấy Quan Công chém đầu Sái Dương và nghe lời kể từ một tên lính, Trương Phi mới hiểu rõ lòng trung thành của Quan Công và đã khóc, sụp lạy Vân Trường.

Các chi tiết này đã hoàn thiện hình ảnh của Trương Phi, một người nóng nảy nhưng trung thực và biết nhận lỗi. Quan Công là người “tuyệt nghĩa”, dù ở với Tào Tháo, vẫn một lòng hướng về Lưu Bị, không bị Tào Tháo mua chuộc. Quan Công đã vượt qua năm cửa ải, chém sáu tướng của Tào để trở về với Lưu Bị, luôn “hàng Hán chứ không hàng Tào”.

Trong đoạn trích này, để chứng minh lòng trung thành của mình và xua tan sự nghi ngờ của Trương Phi, Quan Công đã nhận ngay thử thách: chém đầu Sái Dương trong ba hồi trống. Không đợi đến hồi thứ ba, chỉ trong hồi trống đầu tiên, đầu Sái Dương đã rơi xuống. Quan Công hành động nhanh chóng để chứng minh sự trung thực của mình và giải quyết hiểu lầm của Trương Phi.

Tam Quốc Diễn Nghĩa là một kiệt tác văn học cổ điển Trung Quốc, kể về sự hình thành, phát triển và sụp đổ của ba tập đoàn phong kiến Ngụy - Thục - Ngô trong 97 năm, từ năm 184 đến năm 280. La Quán Trung đã chỉ trích chiến tranh và những kẻ bất nhân như Tào Tháo, đồng thời ngợi ca những nhân vật đức độ như Lưu Bị, trí thức như Khổng Minh và những anh hùng như Quan Vũ, Trương Phi, Triệu Vân, thể hiện ước vọng của nhân dân về một đất nước với vua hiền, tướng giỏi.

Đoạn trích “Hồi trống Cổ Thành” đã thể hiện rõ tính cách nóng nảy nhưng ngay thẳng của Trương Phi và tấm lòng trọng nghĩa của Quan Công.

Tiểu thuyết chương hồi là một trong những thể loại văn học nổi bật nhất trong thời kỳ Minh - Thanh ở Trung Quốc. Nổi bật trong số đó là tác phẩm 'Tam quốc diễn nghĩa' của La Quán Trung, một tác giả có ảnh hưởng lớn đến văn học lịch sử của thời kỳ này và tác phẩm của ông đã để lại dấu ấn sâu sắc ở Việt Nam và trên toàn thế giới.

'Tam quốc diễn nghĩa' gồm 120 hồi, được sáng tác vào đầu thời Minh (1368 - 1644), kể về cuộc phân tranh quyền lực giữa ba triều đại Ngụy, Thục và Ngô với những cuộc chiến liên miên và cuộc sống khốn khó của nhân dân trong gần 100 năm của Trung Quốc cổ đại. Đoạn trích 'Hồi trống Cổ Thành' thuộc hồi 28 của tác phẩm, kể lại việc Quan Công đưa hai chị đến Cổ Thành và phát hiện Trương Phi đang chiếm thành. Quan Công đã cử Tôn Càn vào báo cho Trương Phi ra đón hai chị. Khi gặp lại nhau, Trương Phi, hiểu lầm Quan Công phản bội, đã nổi giận và tấn công Quan Công. Tuy nhiên, khi thấy Quan Công chém được Sái Dương, Trương Phi mới nhận ra sự thật và mời hai chị vào thành.

Đoạn trích này làm nổi bật hai nhân vật Trương Phi và Quan Công với những đặc điểm tính cách rõ nét. Ba anh em Lưu Bị, Quan Công, Trương Phi đã thề sống chết có nhau và cùng chung chí hướng khôi phục nhà Hán và mang lại hòa bình cho đất nước. Khi hiểu bản chất gian hùng của Tào Tháo, họ đã quyết định rời bỏ. Quan Công, dù tạm thời phải hàng Tào Tháo để bảo vệ hai chị dâu, vẫn giữ lòng trung thành với Lưu Bị. Khi gặp Trương Phi, ông đã bị hiểu lầm và phải chứng minh sự trong sạch của mình. Trương Phi, với tính nóng nảy, đã nổi giận khi thấy quân Tào kéo đến và yêu cầu Quan Công chứng minh lòng trung thành bằng cách chém đầu Sái Dương. Quan Công đã thành công trong việc chứng minh lòng trung thực của mình, nhưng Trương Phi vẫn cần thêm sự xác nhận từ một tên lính Tào trước khi hoàn toàn tin tưởng.

Trương Phi, dù có tính cách nóng nảy, đã thể hiện sự kiên định và chính trực của mình, còn Quan Công với tính khiêm nhường và trung nghĩa đã chứng tỏ được phẩm cách cao quý của mình. Hồi trống trong đoạn trích không chỉ tạo nên không khí căng thẳng của trận chiến mà còn phản ánh tình nghĩa anh em sâu sắc và các phẩm chất đạo đức của nhân vật. 'Tam quốc diễn nghĩa' không chỉ phản ánh tình hình chính trị Trung Quốc mà còn truyền tải những bài học về nhân, lễ, nghĩa, trí, tín của Nho giáo, góp phần làm cho tác phẩm luôn hấp dẫn qua các thế hệ.