Top 12 bài phân tích xuất sắc bài thơ 'Đêm nay Bác không ngủ' của Minh Huệ (Ngữ văn 6 - Cánh diều)

Hồ Chí Minh không chỉ được biết đến là nhà lãnh đạo vĩ đại của Việt Nam mà còn là một thi nhân có tầm ảnh hưởng lớn. Bác để lại cho chúng ta nhiều tác phẩm có giá trị, trong đó bài thơ 'Đêm nay Bác không ngủ' gây ấn tượng sâu sắc với người đọc.

Câu chuyện xảy ra vào một đêm lạnh, khi anh đội viên tỉnh dậy và thấy Bác còn thức, lo lắng cho giấc ngủ của các chiến sĩ. Bác đốt lửa để giữ ấm và chăm sóc từng người. Anh đội viên xúc động trước tình cảm Bác dành cho các chiến sĩ, hình ảnh Bác hiện lên vừa cao quý vừa gần gũi, ấm áp hơn cả ngọn lửa hồng.

“Anh đội viên thức dậy
Thấy trời khuya lắm rồi
Mà sao Bác vẫn ngồi
Đêm nay Bác không ngủ.

Lặng yên nhìn bếp lửa
Vẻ mặt Bác trầm ngâm.
Ngoài trời mưa lâm thâm
Mái lều tranh xơ xác”

Lần đầu tiên anh đội viên tỉnh dậy, thấy Bác vẫn ngồi trầm tư lo lắng cho đất nước. Bác vẫn đốt lửa để giữ ấm cho các chiến sĩ, và anh lặng lẽ quan sát từng cử chỉ của Bác.

“Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn lại càng thương
Người Cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm

Rồi Bác đi dém chăn
Từng người từng người một.
Sợ cháu mình giật thột
Bác nhón chân nhẹ nhàng”

Hình ảnh Bác chăm sóc từng chiến sĩ như một người cha ân cần. Anh đội viên cảm nhận sự ấm áp từ Bác, dù Bác không ngủ mà vẫn lo lắng cho mọi người. Lần thứ ba anh tỉnh dậy, thấy Bác vẫn ngồi yên, anh lo lắng và năn nỉ Bác nghỉ ngơi.

“Bác vẫn ngồi đinh ninh
Chòm râu im phăng phắc”

Anh đội viên lo lắng về sức khỏe của Bác và tha thiết mời Bác ngủ. Bác giải thích rằng mình không ngủ vì lo cho dân công ngủ ngoài rừng, Bác cảm nhận được sự vất vả của họ. Tấm lòng của Bác làm anh đội viên cảm động, và anh đã thức cùng Bác, chia sẻ nỗi lo lắng của Bác. Hồ Chí Minh là một lãnh đạo vĩ đại, lo lắng cho từng miếng ăn giấc ngủ của mọi người.

Cuối cùng, tác giả viết:

“Vì một lẽ thường tình
Bác là Hồ Chí Minh”

Lẽ thường tình đơn giản nhưng sâu sắc, vì Bác là Hồ Chí Minh, người đã chia sẻ mọi khó khăn cùng dân tộc. Bài thơ để lại ấn tượng mạnh mẽ về một vị lãnh đạo và người cha yêu thương dân tộc, giúp chúng ta hiểu thêm về Bác.

Hồ Chí Minh, danh nhân văn hóa thế giới, là vị cha già kính yêu của dân tộc Việt Nam. Bác không chỉ có trình độ học vấn uyên bác mà còn để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử Việt Nam. Trong số nhiều tác phẩm về Bác, bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ” của Minh Huệ để lại ấn tượng mạnh mẽ trong lòng người đọc.

Bài thơ được sáng tác vào cuối năm 1950, dựa trên lời kể của một chiến sĩ trong chiến dịch Biên giới. Câu chuyện kể về một đêm không ngủ của Bác Hồ trong thời gian chỉ huy tác chiến. Anh đội viên thấy Bác thức để chăm sóc cho giấc ngủ của các chiến sĩ, đốt lửa giữ ấm cho họ:

“Anh đội viên thức dậy…
Mái lều tranh xơ xác”

Hình ảnh Bác hiện lên vừa vĩ đại, vừa gần gũi, ấm áp như ngọn lửa hồng. Trong khi mọi người ngủ say, Bác vẫn ngồi trầm tư lo lắng cho chiến dịch, đốt lửa giữ ấm cho các chiến sĩ. Anh đội viên lặng lẽ quan sát từng cử chỉ của Bác:

“Anh đội viên nhìn Bác…
Bác nhón chân nhẹ nhàng”

Bác như một người cha tận tâm, chăm sóc giấc ngủ của các chiến sĩ. Bác đi đắp chăn cho từng người rất ân cần, như người mẹ chăm sóc đứa con thơ. Bóng hình Bác tỏa ra một hơi ấm kỳ lạ, hơn cả ngọn lửa hồng. Khi anh đội viên thức dậy lần thứ ba, thấy Bác chưa ngủ:

“Bác vẫn ngồi đinh ninh…
Bác ơi! Mời Bác ngủ!”

Bác tiếp tục suy nghĩ cho đất nước, anh đội viên lo lắng cho sức khỏe của Bác, năn nỉ Bác đi ngủ. Bác giải thích rằng mình không ngủ vì lo cho bộ đội và dân công ngủ ngoài rừng, cảm nhận sự vất vả của họ. Anh đội viên xúc động và thức cùng Bác, chia sẻ nỗi lo của Bác.

Bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ” của Minh Huệ khắc sâu hình ảnh một vị lãnh tụ vĩ đại với tấm lòng bao la. Bài thơ giúp chúng ta hiểu thêm về người cha kính yêu của dân tộc với những giá trị sâu sắc.

Trong kho tàng văn học hiện đại Việt Nam, không thiếu những tác phẩm viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu. Một trong những bài thơ nổi bật là “Đêm nay Bác không ngủ” của Minh Huệ. Được viết trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp khốc liệt, bài thơ đã phản ánh hình ảnh Bác Hồ qua con mắt của một chiến sĩ trong khu rừng sâu Việt Bắc. Bài thơ vẽ nên hình ảnh Bác cùng các chiến sĩ trú quân dưới một túp lều tranh đơn sơ trong đêm lạnh giá.

Bài thơ đã khơi dậy trong lòng người đọc một cảm xúc sâu sắc. “Đêm nay Bác không ngủ” gợi lên hình ảnh một vị cha già kính yêu của dân tộc, lo lắng giữa đêm đông giá lạnh. Bác không ngừng chăm lo cho công việc nước nhà và quân đội, sẵn sàng hy sinh để chỉ huy chiến đấu. Trong khi mọi người đang ngủ say, Bác lặng lẽ quan sát và chăm sóc từng chiến sĩ như những đứa con thân yêu. Minh Huệ viết:

“Người cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm
Rồi Bác đi dém chăn
Từng người, từng người một.”

Bác đốt lửa từ trái tim mình, truyền hơi ấm cho các chiến sĩ. Điệp ngữ “từng người” thể hiện tình cảm bao la của Bác dành cho họ. Dù thiếu thốn vật chất, nhưng nhờ tình yêu thương của Bác, các chiến sĩ cảm thấy ấm áp và hạnh phúc. Bài thơ miêu tả thiếu thốn về vật chất qua hai câu thơ:

“Ngoài trời mưa lâm thâm
Mái lều tranh xơ xác.”

Hai câu thơ này khắc họa rõ sự khắc nghiệt trong hoàn cảnh của chiến sĩ và Bác. Giữa mưa phùn và điều kiện thiếu thốn, các chiến sĩ được Bác thắp lên ngọn lửa tâm hồn, chăm sóc từng chi tiết như người cha lo lắng cho con cái. Bác trằn trọc suốt đêm để lo lắng cho chiến dịch:

“Anh đội viên thức dậy
Thấy trời khuya lắm rồi
Mà sao Bác vẫn ngồi
Đêm nay Bác không ngủ.”

Đoạn thơ giản dị nhưng thể hiện tình cảm sâu sắc của Bác đối với dân tộc và đất nước. Bác không ngủ, luôn lo lắng cho mọi người, trở thành bức tường thành vững chắc bảo vệ các chiến sĩ. Dù cần sức khỏe để chỉ huy, Bác vẫn thức suốt đêm để giữ sự bình yên cho giấc ngủ của mọi người.

Những hình ảnh “trầm ngâm trên nét mặt” và “lặng yên bên bếp lửa” cho thấy tâm hồn Bác đang nặng trĩu lo toan. Dù vẻ ngoài nhẹ nhàng, Bác luôn ôm trong mình khối công việc khổng lồ. Anh đội viên cảm động trước tình yêu nước và sự hy sinh của Bác:

“Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn lại càng thương
Người cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm”

Càng quan sát, anh đội viên càng nhận ra sự vĩ đại của Bác, người đã hi sinh cả đời vì dân tộc. Ánh lửa mà Bác nhóm lên không chỉ là ánh sáng vật chất mà còn là ánh sáng của lòng yêu nước và tình thương. Bác đã truyền sức mạnh cho dân tộc Việt Nam, giúp chiến dịch đạt thành công. Sự chăm sóc của Bác khiến anh đội viên cảm thấy hình ảnh Bác càng trở nên vĩ đại:

Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng.

Bằng so sánh, tác giả thể hiện hình ảnh Bác Hồ vĩ đại trong mắt người chiến sĩ và dân tộc Việt Nam. Bác như một ông tiên vĩ đại, mang ánh lửa soi sáng mọi nẻo đường. Bác đã mang phép màu đến cho đất nước, dẫn dắt dân tộc đến thành công. Tình yêu của Bác dành cho dân tộc là vô bờ bến. Khi anh đội viên thức dậy lần thứ ba và thấy Bác vẫn còn ngồi:

Lần thứ ba thức dậy
Anh hoảng hốt giật mình
Bác vẫn ngồi đinh ninh
Chòm râu im phăng phắc

Chi tiết này thể hiện sự lo lắng của anh đội viên đối với Bác. Dù đã được Bác khuyên, anh vẫn không thể ngủ khi thấy Bác còn thức. Từ việc thầm thì đến việc hoảng hốt mời Bác ngủ, anh thể hiện sự bồn chồn lo lắng. Anh không thể yên tâm khi Bác vẫn ngồi lặng lẽ:

-Mời Bác ngủ Bác ơi!
Trời sắp sáng mất rồi
Bác ơi! mời Bác ngủ!

Đoạn thơ diễn tả sự lo lắng của anh chiến sĩ với Bác qua lặp từ “Mời Bác ngủ, Bác ơi.” Dù ba lần mời, Bác vẫn thức để lo cho đất nước và khuyên anh chiến sĩ đi ngủ để chuẩn bị cho cuộc chiến ngày mai. Bác giải thích rằng mình lo lắng cho đoàn dân công ngủ ngoài rừng, trong điều kiện khó khăn. Anh chiến sĩ xúc động và quyết định thức cùng Bác. Hình ảnh “Anh đội viên nhìn Bác, Bác nhìn ngọn lửa hồng” thể hiện tình cảm chân thành và cao quý. Đoạn kết của bài thơ viết:

Vì một lẽ thường tình
Bác là Hồ Chí Minh

Lẽ thường tình ấy thể hiện sự tôn kính và hiểu biết sâu sắc về Bác Hồ. Đêm nay không phải là đêm duy nhất Bác thức để lo cho đất nước. Bác đã hi sinh cả cuộc đời vì dân tộc, đúng như nhà thơ Tố Hữu đã viết:

Ôi lòng Bác vậy cứ thương ta
Thương cuộc đời chung, thương cỏ hoa.
Chỉ biết quên mình cho hết thảy
Như dòng sông chảy nặng phù sa.

Bác Hồ, vị cha già kính yêu của dân tộc, luôn sống mãi trong lòng hàng triệu người Việt Nam. Vì vậy, nhiều vần thơ và con chữ đã được cất lên để bày tỏ lòng cảm phục và biết ơn đối với hình mẫu vĩ đại ấy, trong đó có bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ” thể hiện rõ điều đó.

Dù được nhân dân tôn kính vô cùng, Bác không bao giờ tự tạo cho mình một cuộc sống riêng mà luôn hòa mình vào cuộc sống gian khổ của nhân dân và những chiến sĩ ngày đêm đối mặt với hiểm nguy. Trong đêm khuya, dưới ánh lửa bập bùng, hình ảnh Bác hiện lên thật giản dị và quen thuộc:

“Lặng yên bên bếp lửa
Vẻ mặt Bác trầm ngâm
Ngoài trời mưa lâm thâm
Mái lều tranh xơ xác”

Chân dung Bác được khắc họa qua ánh mắt của một người chiến sĩ. Bác hiện lên với sự “lặng lẽ” và “trầm ngâm” giữa mưa gió giá rét bên ngoài. Người đã sưởi ấm trái tim người chiến sĩ không chỉ bằng sự lo lắng, thao thức mà còn qua những hành động cụ thể:

“Rồi Bác đi dém chăn
Từng người từng người một
Sợ cháu mình giật thột
Bác nhón chân nhẹ nhàng”

Mặc dù là lãnh đạo, Bác vẫn luôn chia sẻ gian khổ, đồng cam cộng khổ với các chiến sĩ. Bác hiểu những khó khăn, hiểm nguy mà họ phải trải qua và thể hiện sự quan tâm, chăm sóc bằng những hành động nhỏ nhất như “đi dém chăn” cho từng người. Những cử chỉ ân cần đó khiến anh đội viên cảm thấy ấm áp:

“Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng”

Hình ảnh so sánh độc đáo đã phản ánh tấm lòng bao la của vị Chủ tịch kính yêu. Khi anh đội viên thức dậy lần thứ ba, vẫn thấy Bác thao thức không ngủ, điều này xuất phát từ tấm lòng yêu nước, thương dân và tình cảm bao la của Bác dành cho mọi người:

“Bác thương đoàn dân công
Đêm nay ngủ ngoài rừng
Rải lá cây làm chiếu
Manh áo phủ làm chăn”

Quan tâm và chăm sóc của Bác không chỉ dành cho các chiến sĩ đang ngủ bên cạnh mà còn dành cho đoàn dân công đang chịu đựng điều kiện khắc nghiệt trong rừng. Hình ảnh Bác trăn trở bên ánh lửa hồng gợi nhớ hai câu thơ trong bài “Cảnh khuya”:

“Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”

Dù ở bất kỳ hoàn cảnh nào, Bác vẫn lo lắng cho vận mệnh dân tộc, hiểu rõ gian khổ của nhân dân và nguy hiểm mà các chiến sĩ phải đối mặt. Tấm lòng nhân ái của Bác làm anh đội viên cảm thấy ấm áp và cảm phục:

“Đêm nay Bác ngồi đó
Đêm nay Bác không ngủ
Vì một lẽ thường tình
Bác là Hồ Chí Minh”

Những câu thơ này như một lời kết luận chân lý về con người và nhân cách của Bác. Việc Bác không ngủ đã trở thành lẽ tự nhiên trong cuộc đời cách mạng đầy sóng gió, xuất phát từ lòng yêu nước, thương dân và lo lắng cho vận mệnh dân tộc, cho thấy sự hi sinh thầm lặng của Người.

Bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ” vẽ nên một bức chân dung sáng ngời của Bác với tình yêu thương rộng lớn và thể hiện sự cảm phục, tình cảm yêu mến của người chiến sĩ đối với vị lãnh tụ.

Bác Hồ, người cha già kính yêu của dân tộc Việt Nam, đã cống hiến cả đời cho sự nghiệp giải phóng đất nước. Trong bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ”, Minh Huệ đã thể hiện sự yêu thương sâu sắc, rộng lớn của Bác đối với bộ đội và nhân dân, đồng thời phản ánh tình cảm yêu quý, cảm phục của người chiến sĩ dành cho lãnh tụ.

Trước tiên, tình yêu thương sâu sắc của Bác đối với bộ đội và nhân dân được thể hiện qua việc Bác thức suốt đêm để suy ngẫm:

“Anh đội viên thức dậy
Thấy trời khuya đã lắm
Mà sao Bác vẫn ngồi
Đêm nay Bác không ngủ”

Anh đội viên tỉnh dậy giữa đêm khuya, nhìn thấy Bác vẫn ngồi đó chưa ngủ, làm anh cảm thấy vô cùng ngạc nhiên. Sau một ngày dài hành quân vất vả, đêm là lúc mọi người cần nghỉ ngơi để tiếp tục hành quân vào ngày mai. Vậy mà Bác vẫn còn ngồi:

“Lặng yên bên bếp lửa
Vẻ mặt Bác trầm ngâm
Ngoài trời mưa lâm thâm
Mái lều tranh xơ xác”

Hình ảnh Bác bên bếp lửa với vẻ mặt trầm ngâm làm anh đội viên thêm yêu mến. Tiếp theo, tình cảm của Bác được thể hiện qua những hành động cụ thể. Bác nhóm bếp lửa để sưởi ấm cho các chiến sĩ trong đêm đông lạnh giá ở núi rừng miền Bắc, gọi Bác là “Người cha mái tóc bạc” thể hiện tình cảm sâu sắc như với người thân yêu. Bác đắp chăn cho các chiến sĩ để giữ ấm, đi lại nhẹ nhàng để không làm họ tỉnh giấc.

Những hành động cụ thể trong đêm đông cho thấy lòng yêu thương và quan tâm sâu sắc của Bác dành cho các chiến sĩ. Bác chăm sóc từng người, chia sẻ tình yêu thương với họ. Tình yêu rộng lớn của Bác còn được thể hiện qua lời bộc bạch trực tiếp:

“Chú cứ việc ngủ ngon
Ngày mai đi đánh giặc”

Điều đặc biệt là lý do Bác không ngủ:

“Bác thương đoàn dân công
Đêm nay ngủ ngoài rừng
Rải lá cây làm chiếu
Manh áo phủ làm chăn”

Ngay cả khi là lãnh tụ, Bác vẫn quan tâm đến đời sống của đoàn dân công, lo lắng cho họ từ cái ăn, cái mặc đến giấc ngủ, như người cha lo lắng cho đứa con của mình. Bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ” cũng cho thấy tình cảm kính yêu, cảm phục của người chiến sĩ đối với Bác. Hình ảnh Bác trong suy nghĩ của anh đội viên:

“Anh đội viên mơ màng
Như nằm trong giấc mộng
Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng”

Tình yêu thương của Bác làm anh đội viên cảm thấy ấm áp, xua tan cái lạnh ngoài trời. Chính sự quan tâm của Bác khiến anh lo lắng cho sức khỏe của Bác:

“Chiến dịch còn dài
Rừng nhiều dốc, nhiều ụ
Đêm nay Bác không ngủ
Lấy sức đâu mà đi”

Khi hiểu lý do Bác không ngủ, anh đội viên cảm thấy vui sướng và quyết định thức cùng Bác:

“Lòng vui sướng mênh mông
Anh thức luôn cùng Bác”

Tấm lòng nhân ái của Bác đã làm anh đội viên cảm thấy ấm áp và cảm phục:

“Đêm nay Bác ngồi đó
Đêm nay Bác không ngủ
Vì một lẽ thường tình
Bác là Hồ Chí Minh”

Qua bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ”, hình ảnh Bác Hồ hiện lên thật gần gũi, không chỉ là một lãnh tụ mà còn là một người đầy tình cảm yêu thương dành cho chiến sĩ và nhân dân.

Trong kho tàng thơ ca kháng chiến chống Pháp, nhiều tác phẩm nổi bật viết về lãnh tụ Hồ Chí Minh như 'Sáng tháng năm' của Tố Hữu và 'Đêm nay Bác không ngủ' (1951) của Minh Huệ. Bài thơ của Minh Huệ được viết trong thời điểm kháng chiến chống thực dân Pháp diễn ra ác liệt. Với những vần thơ chân thành và sâu lắng, tác giả đã khắc họa hình ảnh của Bác Hồ qua cái nhìn của người chiến sĩ giữa đêm mưa lạnh tại Việt Bắc. Bác cùng các chiến sĩ ở lại dưới tán lá rừng già, chịu đựng những đêm mưa rét.

Phần kết của bài thơ miêu tả một cách cảm động tình yêu thương vô bờ bến của Bác Hồ. Minh Huệ đã sáng tạo kết hợp điệu dân ca 'Hát giặm Nghệ Tĩnh' để viết những vần thơ trữ tình:

'Lần thứ ba thức dậy...
... Vì một lẽ thường tình
Bác là Hồ Chí Minh'.

Ở phần đầu của bài thơ, tác giả ghi lại những cử chỉ ân cần của Bác giữa đêm khuya lạnh giá: nhóm lửa, đắp chăn cho từng chiến sĩ. Bác nhẹ nhàng đi lại giữa lán rừng, chăm sóc giấc ngủ của các chiến sĩ. Khi anh đội viên tỉnh giấc và nhìn thấy Bác, anh cảm động như đang mơ:

'Anh đội viên mơ màng
Như nằm trong giấc mộng
Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng'

Bảy khổ thơ cuối ghi lại cảnh anh đội viên thấy Bác 'lần thứ ba thức dậy', dù trời đã gần sáng, Bác vẫn không ngủ. Anh đội viên lo lắng và cảm động khi thấy Bác:

'Bác vẫn ngồi đinh ninh,
Chòm râu im phăng phắc'

Hình ảnh 'ngồi đinh ninh' diễn tả trạng thái suy tư sâu lắng của Bác, còn 'chòm râu im phăng phắc' tạo nên vẻ tĩnh lặng, trang nghiêm giữa đêm khuya. Tiếp theo là đoạn đối thoại giữa anh đội viên và Bác, thể hiện sự lo lắng của anh đối với Bác:

'Mời Bác ngủ Bác ơi
Trời sắp sáng mất rồi
Bác ơi mời Bác ngủ'

Sự lặp lại của 'Bác ơi' thể hiện lòng kính trọng và lo lắng sâu sắc của anh chiến sĩ. Những từ ngữ như 'hốt hoảng', 'nằng nặc' làm nổi bật tình cảm chân thành của anh. Phần thơ tiếp theo thể hiện tình yêu thương bao la của Bác dành cho chiến sĩ và dân công, qua lời ân cần khuyên nhủ và nỗi lo lắng vì họ đang chịu đựng khó khăn giữa mưa rét:

'Bác thương đoàn dân công
Đêm nay ngủ ngoài rừng
Rải lá cây làm chiếu
Manh áo phủ làm chăn
Trời thì mưa lâm thâm
Làm sao cho khỏi ướt'

Đoạn thơ thể hiện rõ nỗi lo lắng của Bác với hoàn cảnh khó khăn của dân công và chiến sĩ. Câu thơ với chữ 'thương' đi kèm với 'Làm sao cho khỏi ướt' biểu hiện tình nhân ái sâu sắc của Bác. Tình cảm của Bác như tình yêu của người cha, người mẹ đối với con cái, rộng lớn như non sông. Trong bài thơ, Minh Huệ sử dụng từ 'thương' để nhấn mạnh sự lo lắng của Bác.

'Bác thương đoàn dân công
Càng thương càng nóng ruột
Mong trời sáng mau nhau'

Cuối cùng, hai câu thơ ghi lại hình ảnh Bác và ngọn lửa hồng:

'Anh đội viên nhìn Bác
Bác nhìn ngọn lửa hồng'

Hình ảnh này thể hiện tình yêu thương và lòng kính trọng của anh đội viên đối với Bác. Khổ thơ cuối giải thích lý do 'Đêm nay Bác không ngủ', khẳng định sự hi sinh của Bác vì sự nghiệp chung:

'Đêm nay Bác ngồi đó
Đêm nay Bác không ngủ
Vì một lẽ thường tình
Bác là Hồ Chí Minh'

Lí do 'lẽ thường tình' đơn giản nhưng sâu sắc, thể hiện lòng yêu nước và sự đồng cảm của Bác với chiến sĩ và dân công. Bài thơ sử dụng thể thơ năm chữ và âm điệu dân ca để khắc họa tâm hồn vĩ đại của Bác Hồ. Những hình ảnh và cử chỉ của Bác được miêu tả chân thực, thể hiện tình yêu thương bao la của Người. 'Đêm nay Bác không ngủ' không chỉ là một bài thơ cảm động về lãnh tụ mà còn là một 'bài ca dâng Người' đẹp đẽ.

Bác Hồ, người cha già kính yêu của dân tộc, luôn là nguồn cảm hứng bất tận cho các tác giả qua nhiều thế hệ. Trong số các tác phẩm viết về Bác, 'Đêm nay Bác không ngủ' của nhà thơ Minh Huệ nổi bật với hình ảnh Bác Hồ vừa giản dị, gần gũi lại vừa vĩ đại, cao cả.

Bài thơ kể một câu chuyện nhỏ nhưng sâu sắc về tình yêu thương vô bờ bến của Bác dành cho đồng bào và những chiến sĩ đang ngày đêm chiến đấu. Câu chuyện diễn ra trong một đêm đông lạnh lẽo tại chiến khu, nơi Bác đang cùng các chiến sĩ trải qua đêm mưa giá. Anh đội viên kể lại, Bác hiện lên với sự giản dị và đẹp đẽ.

Dù ở cương vị là một nhà lãnh đạo, đáng ra Bác có thể được nghỉ ngơi ở nơi an toàn và ấm áp, nhưng Bác lại hòa mình vào cuộc sống của những chiến sĩ. Anh đội viên ngạc nhiên khi thấy Bác, dù tuổi đã cao, vẫn tham gia hành quân trong đêm mưa và không ngủ:

“Lặng lẽ bên bếp lửa
Gương mặt Bác trầm ngâm”
“Rồi Bác đi đắp chăn
Từng người, từng người một
Sợ cháu mình lạnh quá
Bác nhón chân nhẹ nhàng”

Bác chăm sóc các chiến sĩ ngoài trời lạnh giá, lo lắng cho tình hình chiến sự và tương lai đất nước. Những cử chỉ ân cần của Bác, như việc nhẹ nhàng đắp chăn, thể hiện tình yêu thương như người cha chăm sóc con cái. Vì thế, anh thanh niên cảm thán: “Bóng Bác cao lồng lộng/ Ấm hơn ngọn lửa hồng”.

Tình cảm của Bác không chỉ sưởi ấm cơ thể mà còn làm ấm lòng người chiến sĩ, thổi bừng tinh thần yêu nước. Khi thấy Bác vẫn ngồi “đinh ninh” dù đã là lần thứ ba thức dậy, anh đội viên chân thành mời Bác ngủ, thể hiện sự lo lắng sâu sắc cho sức khỏe của Bác.

Bác đáp lại một cách ấm áp: “Chú cứ ngủ ngon/ Ngày mai đi đánh giặc”. Tình yêu thương và lo lắng của Bác thể hiện rõ qua lời nói: “Bác thức thì mặc bác/ Bác ngủ không yên lòng/ Bác thương đoàn dân công/...Càng thương càng sốt ruột/ Mong trời sáng mau mau”.

Trong cái lạnh của mùa đông và khó khăn hiện thực, Bác không nghĩ đến bản thân mà dành toàn bộ tình yêu cho dân tộc. Tấm lòng Bác rộng lớn như biển trời. Anh đội viên, trước tấm lòng đó, đã tự nhiên và chân thành “thức cùng Bác”.

Bài thơ sử dụng thể thơ năm chữ với nhịp điệu gần gũi lối hát dặm Nghệ Tĩnh, dễ thuộc và dễ gây cảm xúc. Tác giả khéo léo sử dụng ngôn ngữ giản dị và các biện pháp tu từ như so sánh (Bóng Bác cao lồng lộng/ Ấm hơn ngọn lửa hồng) và ẩn dụ (Người cha mái tóc bạc) để khắc họa chân dung vĩ đại của Bác Hồ một cách sinh động và cảm động.

Bác Hồ, vị cha già vĩ đại và lãnh tụ kính yêu của dân tộc Việt Nam, luôn là nguồn cảm hứng cho mọi thế hệ. Mặc dù hình ảnh về Bác có thể khác nhau trong mắt mỗi người, nhưng điểm chung là Bác luôn hài hòa giữa giản dị và thanh cao, luôn quan tâm đến dân và nước. Trong bài thơ 'Đêm nay Bác không ngủ' của Minh Huệ, Bác hiện lên với sự giản dị và đẹp đẽ, để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc.

Bài thơ không miêu tả hình ảnh hào nhoáng của một vị lãnh tụ, mà thể hiện Bác với sự gần gũi và giản dị:

Lặng lẽ bên bếp lửa
Vẻ mặt Bác trầm ngâm

Hình ảnh Bác trong đêm mưa lạnh của núi rừng thật đẹp và đáng trân trọng. Vị lãnh tụ hòa mình vào cuộc sống chung của các chiến sĩ, cùng chịu đựng cái lạnh và khó khăn, thể hiện vẻ đẹp nhân cách sáng ngời của Bác.

Bác không chỉ chăm sóc các chiến sĩ bằng cách đắp chăn cho từng người một mà còn ân cần và nhẹ nhàng để giấc ngủ của họ không bị gián đoạn. Tác giả đã sử dụng hình ảnh so sánh: “Bóng bác cao lồng lộng/ Ấm hơn ngọn lửa hồng”.

Trái tim ấm áp và sự quan tâm của Bác là ngọn lửa thiêng liêng xua tan cái lạnh giá mùa đông. Bác như một người cha chăm sóc những đứa con yêu quý của mình. Sự vĩ đại của Bác không ồn ào mà âm thầm, nhân hậu. Tấm lòng yêu thương của Bác cũng được Tố Hữu nhắc đến trong bài thơ khác:

“Bác ơi! Tim Bác mênh mông thế
Ôm cả non sông mọi kiếp người”
(Theo chân Bác – Tố Hữu)

Đoạn đối thoại giữa anh đội viên và Bác thể hiện rõ tình cảm và đức tính của Bác. Khi anh đội viên năn nỉ Bác ngủ, Bác tâm sự chân thành: “Bác thức thì mặc bác/ Bác ngủ không yên lòng/ Bác thương đoàn dân công/...Càng thương càng sốt ruột/ Mong trời sáng mau mau”. Bác không thể ngủ yên khi các chiến sĩ vẫn chịu đựng khổ cực và gió rét.

Bác lo lắng cho các chiến sĩ với trang bị thiếu thốn, chỉ có lá cây làm chiếu, manh áo mỏng làm chăn, trong khi thời tiết ngày càng khắc nghiệt. Làm sao một người cha như Bác có thể yên tâm ngủ khi con cái mình phải chịu đựng khổ cực.

Tấm lòng và tình yêu thương của Bác khiến anh đội viên cảm phục, yêu mến, và anh quyết định “thức cùng Bác” để chia sẻ nỗi lo và vất vả. Qua những hành động và lời tâm sự chân thành của Bác, anh đội viên nhận ra: “Đêm nay Bác ngồi đó/ Đêm nay Bác không ngủ/ Vì một lẽ thường tình/ Bác là Hồ Chí Minh”. Hai câu thơ cuối nói lên tình yêu thương bao la mà Bác dành cho dân tộc và đất nước.

Với ngôn ngữ giản dị, hình ảnh so sánh đặc sắc (Bóng Bác cao lồng lộng/ Ấm hơn ngọn lửa hồng), hoán dụ (Người cha mái tóc bạc/ Đốt lửa cho anh nằm), và điệp ngữ (Đêm nay Bác không ngủ), bài thơ mở ra vẻ đẹp trong tâm hồn và nhân cách của Bác. Minh Huệ đã khắc họa chân dung Bác Hồ vừa giản dị, đẹp đẽ vừa ngời sáng nhân cách.

Đọc những dòng thơ cuối cùng, hình ảnh của Bác hiện lên thật đẹp, là sự hòa quyện giữa cái bình thường và phi thường, giữa giản dị và thanh cao của nhân cách và tấm lòng bao dung, yêu thương của Bác.

Bài thơ 'Đêm nay Bác không ngủ' của Minh Huệ là một tác phẩm độc đáo, thể hiện tài năng vĩ đại của một nhà thơ xứ Nghệ. Minh Huệ đã sử dụng làn điệu dân ca hát dặm Nghệ Tĩnh để ca ngợi tình thương vô bờ của Bác Hồ, một con người vĩ đại của xứ Nghệ.

Bài thơ như một câu chuyện cổ tích, kết hợp giữa thực và mộng, tạo nên không khí huyền thoại. Hình ảnh ông tiên với chòm râu trắng, đứng bên ngọn lửa hồng trong đêm đông lạnh lẽo giữa chiến tranh, trong khi các chiến sĩ trẻ đang ngủ quanh đống lửa, tạo nên một không gian nghệ thuật đầy cảm xúc và thẩm mỹ.

Tác giả khéo léo sử dụng ngôn ngữ kể chuyện, miêu tả, nhân vật và bình luận trữ tình, kết hợp trong những vần thơ năm chữ giản dị, lắng đọng và đầy tình cảm.

Hình ảnh Bác Hồ hiện lên rõ nét qua sự cảm nhận của anh đội viên. Mối quan hệ giữa lãnh tụ và chiến sĩ trở thành tình thân thiết như cha – con. Như Tố Hữu đã viết: “Người là Cha, là Bác, là Anh – Quả tim lớn lọc trăm dòng máu nhỏ”, Minh Huệ đã cảm nhận được:

Người Cha tóc bạc
Đốt lửa cho anh ngủ
Rồi Bác đi dém chăn
Từng người từng người một
Sợ cháu mình giật mình.

Việc đốt lửa, dém chăn và cử chỉ nhón chân nhẹ nhàng thể hiện sự ân cần và yêu thương của Người Cha tóc bạc đối với từng người lính, như tình cha – con, ông – cháu. Chú đội viên cảm nhận hạnh phúc như trong giấc mộng:

Anh đội viên mơ màng
Như nằm trong giấc mộng.

Trong không gian lạnh lẽo bên bếp lửa, vẻ mặt Bác “trầm ngâm”, Bác vẫn ngồi không ngủ, lo lắng cho các chiến sĩ như lòng mẹ. Một so sánh đẹp đã ca ngợi tình yêu thương của Bác:

Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng.

Tình huống thơ lên cao trào. Chế Lan Viên trong “Người đi tìm hình của nước” từng viết: “Hiểu sao hết tấm lòng lãnh tụ.” Anh đội viên chưa hiểu rõ lý do Bác thao thức, nhưng khi nghe Bác nói, anh cảm thấy hạnh phúc vô bờ. Tình nhân ái của Bác đã làm sáng tỏ tâm hồn người lính trẻ:

Bác thương đoàn dân công
Đêm nay ngủ ngoài rừng
Rải lá cây làm chiếu
Manh áo phủ làm chăn
Trời thì mưa lâm thâm
Làm sao cho khỏi ướt!

Minh Huệ đã sáng tạo nhiều chi tiết nghệ thuật đặc sắc về mái tóc, chòm râu, ngọn lửa, bóng Bác, vẻ mặt trầm ngâm, các hành động (đốt lửa, dém chăn, nhón chân…) để làm nổi bật và ca ngợi tình thương bao la của Bác Hồ. Chòm râu là nét vẽ gần gũi, cao cả:

Bác vẫn ngồi đinh ninh
Chòm râu im phăng phắc.

Hình ảnh anh đội viên cũng được thể hiện đẹp mắt. Anh thức dậy giữa đêm khuya, ngạc nhiên và lo lắng:

Mà sao Bác vẫn ngồi
Đêm nay Bác không ngủ.

Thương Bác, anh hỏi: “Bác ơi! Bác chưa ngủ? Bác có lạnh không?” Anh lo lắng: “Anh nằm lo Bác ốm...” Cảm xúc của anh phát triển theo thời gian đêm khuya:

Anh đội viên thức dậy
Thấy trời khuya lắm rồi…

Lần thứ ba thức dậy…

Người lính trẻ năn nỉ:

Mời Bác ngủ Bác ơi!

Trời sắp sáng mất rồi

Bác ơi! Mời Bác ngủ!

Nghe Bác nói về tình thương và nỗi lo, anh đội viên hạnh phúc vì đã hiểu được tấm lòng vĩ đại của lãnh tụ:

Lòng vui sướng mênh mông
Anh thức luôn cùng Bác.

Minh Huệ đã thể hiện chân thành lòng kính yêu của đồng bào và chiến sĩ đối với Bác Hồ. Bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ” sẽ mãi làm rung động trái tim hàng triệu người. Hai nhân vật, hai tâm hồn hòa quyện trong tình yêu lớn: “yêu nước, thương người”. Sự kết hợp giữa dân ca và không khí cổ tích tạo nên vẻ đẹp độc đáo của bài thơ. Cảnh đêm mưa, ngọn lửa hồng, mái tóc bạc, chòm râu im phăng phắc là những nét vẽ ấn tượng về Bác Hồ và tình yêu nước, thương dân của Bác.

Bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ” của Minh Huệ miêu tả hình ảnh Bác Hồ với tình yêu thương vô bờ bến dành cho bộ đội và nhân dân, cùng với lòng kính trọng và cảm phục của người chiến sĩ đối với vị lãnh tụ.

“Anh đội viên thức dậy
Thấy trời khuya lắm rồi
Mà sao Bác vẫn ngồi
Đêm nay Bác không ngủ.”

Đêm đã khuya, anh đội viên tỉnh dậy và thấy Bác vẫn chưa ngủ. Mặc dù cuộc hành quân còn nhiều vất vả, nhưng Bác vẫn thức. Điều này khiến anh lo lắng và băn khoăn. Hình ảnh Bác ngồi bên bếp lửa, khuôn mặt trầm ngâm như một người cha già đáng kính:

“Rồi Bác đi dém chăn
Từng người từng người một
Sợ cháu mình giật thột
Bác nhón chân nhẹ nhàng”

Bác chăm sóc các chiến sĩ như chăm sóc những đứa con. Những hành động đơn giản nhưng thể hiện sự quan tâm và tình yêu thương sâu sắc. Hình ảnh Bác ấm áp hơn cả “ngọn lửa hồng”, mang lại sự ấm áp cho người chiến sĩ. Khi anh đội viên nhắc Bác đi ngủ, Bác nhẹ nhàng đáp:

“Chú cứ việc ngủ ngon
Ngày mai đi đánh giặc”

Lời nhắc nhở chân tình của lãnh tụ thật cảm động, và lý do Bác không ngủ:

“Bác thương đoàn dân công
Đêm nay ngủ ngoài rừng
Rải lá cây làm chiếu
Manh áo phủ làm chăn”

Trái tim Bác lo lắng cho cuộc sống của đoàn dân công, từ miếng ăn đến giấc ngủ. Bài thơ còn thể hiện lòng kính trọng và cảm phục của người chiến sĩ với vị lãnh tụ. Trong suy nghĩ của anh đội viên, Bác hiện lên:

“Anh đội viên mơ màng
Như nằm trong giấc mộng
Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng”

Quan tâm của Bác như ngọn lửa xua tan cái lạnh giá của mưa. Anh đội viên cảm thấy lo lắng cho sức khỏe của Bác hơn:

“Chiến dịch hãy còn dài
Rừng lắm dốc, lắm ụ
Đêm nay Bác không ngủ
Lấy sức đâu mà đi”

Khi biết lý do Bác không ngủ, anh đội viên càng ngưỡng mộ và kính yêu Bác hơn:

“Lòng vui sướng mênh mông
Anh thức luôn cùng Bác”

Bác luôn lo lắng cho nhân dân và các chiến sĩ. Trái tim yêu thương của Bác làm ấm lòng anh đội viên. Những câu thơ như một lời chân lý về nhân cách của Bác:

“Đêm nay Bác ngồi đó
Đêm nay Bác không ngủ
Vì một lẽ thường tình
Bác là Hồ Chí Minh”

Bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ” là một tác phẩm tuyệt vời về Bác Hồ, hình ảnh vị chủ tịch kính yêu hiện lên thật chân thực.

Bác Hồ, vị cha già kính yêu của dân tộc, luôn là nguồn cảm hứng vô tận cho nhiều thế hệ tác giả. Bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ” của Minh Huệ là một minh chứng rõ nét cho sự giản dị, gần gũi nhưng cũng vĩ đại của Bác.

Bài thơ tuy nhỏ bé nhưng đầy cảm xúc, diễn tả tấm lòng yêu thương vô hạn của Bác dành cho nhân dân và các chiến sĩ. Câu chuyện xảy ra trong một đêm đông lạnh lẽo tại chiến khu, khi Bác ở giữa rừng cùng các chiến sĩ. Qua góc nhìn của anh đội viên, Bác hiện lên thật giản dị và đẹp đẽ.

Mặc dù Bác đáng lẽ phải được nghỉ ngơi trong điều kiện tốt hơn, nhưng Bác hòa nhập cùng đời sống của các chiến sĩ. Anh đội viên không khỏi ngạc nhiên khi thấy Bác, dù tuổi cao, vẫn kiên trì hành quân trong đêm mưa rét và vẫn chưa ngủ khi đêm đã khuya:

“Anh đội viên thức dậy
Lặng yên bên bếp lửa
Vẻ mặt Bác trầm ngâm”

Bác ngồi bên bếp lửa, lo lắng cho các chiến sĩ phải chịu đựng cái lạnh và hiểm nguy. Tấm lòng ân cần của Bác khiến người ta liên tưởng đến hình ảnh người cha chăm sóc con cái mình. Chính vì vậy, anh đội viên đã cảm nhận tình yêu thương của Bác lớn hơn cả “ngọn lửa hồng”, không chỉ sưởi ấm thể xác mà còn làm ấm lòng và thúc đẩy tinh thần yêu nước của các chiến sĩ.

Khi anh đội viên thức dậy lần thứ ba, thấy Bác vẫn chưa ngủ, anh tha thiết mời Bác nghỉ ngơi. Giọng nói của anh chân thành, thể hiện nỗi lo lắng thật sự về sức khỏe của Bác. Bác đáp lại với sự chân tình và ấm áp: “Chú cứ việc ngủ ngon/Ngày mai đi đánh giặc”. Bác bày tỏ sự quan tâm sâu sắc qua lời nói và hành động: “Bác thức thì mặc bác/Bác ngủ không yên lòng/Bác thương đoàn dân công/… Càng thương càng nóng ruột/Mong trời sáng mau mau”. Bác lo lắng cho mọi người trong hoàn cảnh khó khăn, không nghĩ đến bản thân mà chỉ lo lắng cho dân và nước. Trái tim bao la của Bác làm anh đội viên cảm động, và anh tiếp tục thức cùng Bác.

Bài thơ với thể thơ năm chữ, nhịp điệu gần gũi với lối hát dặm Nghệ Tĩnh, dễ nhớ và dễ cảm nhận. Tác giả sử dụng ngôn ngữ và hình ảnh giản dị, kết hợp khéo léo các biện pháp tu từ như so sánh và ẩn dụ, cùng với lối kể chuyện mạch lạc và tự nhiên, đã vẽ nên chân dung một vị cha già vĩ đại.

“Đêm nay Bác không ngủ” là một bài thơ giàu cảm xúc, dễ chạm đến lòng người. Qua bài thơ, ta thấy không chỉ tấm lòng yêu thương của anh đội viên đối với Bác mà còn chân dung sáng ngời của vị lãnh tụ với tình yêu thương và quan tâm sâu sắc đến nhân dân và bộ đội.

“Đêm nay Bác không ngủ” của tác giả Minh Huệ, sáng tác năm 1951, là một bài thơ nổi bật về Bác Hồ, được nhiều thế hệ yêu thích. Câu chuyện kể về một đêm không ngủ của Bác trên con đường hành quân. Bài thơ không chỉ thể hiện tình cảm yêu thương, rộng lớn của Bác dành cho bộ đội và nhân dân mà còn bộc lộ lòng kính trọng và cảm phục của người chiến sĩ đối với lãnh tụ của mình.

“Anh đội viên thức dậy
Thấy trời đã khuya lắm rồi
Mà sao Bác vẫn ngồi
Đêm nay Bác không ngủ.”

Lặng lẽ nhìn bếp lửa
Vẻ mặt Bác trầm ngâm
Trời ngoài mưa lâm thâm
Mái lều tranh xơ xác”

Hai khổ thơ đầu mở ra không gian và thời gian của câu chuyện, hình ảnh Bác Hồ và anh đội viên. Trong đêm khuya, giữa mưa và gió lạnh, anh đội viên tỉnh dậy, thấy Bác vẫn ngồi bên bếp lửa. Anh thắc mắc vì sao Bác vẫn trầm tư bên bếp lửa khi trời đã khuya. Anh quan sát cử chỉ ân cần của Bác và hiểu rằng Bác đang lặng lẽ đốt lửa để sưởi ấm cho chiến sĩ.

“Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn càng thêm thương
Người Cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm”

Tình cảm yêu thương và kính trọng vô hạn dâng lên trong lòng anh đội viên.

“Rồi Bác đi dém chăn
Từng người từng người một
Sợ cháu mình giật thột
Bác nhón chân nhẹ nhàng”

Bác chăm sóc giấc ngủ của chiến sĩ với sự ân cần, nhẹ nhàng như một người mẹ hiền. Cử chỉ nhón chân nhẹ nhàng của Bác thể hiện sự yêu thương và tôn trọng sâu sắc đối với bộ đội.

“Anh đội viên mơ màng
Như trong giấc mộng
Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng”

Bóng Bác hiện lên qua ánh lửa bập bùng, vừa mờ ảo vừa ấm áp. Bác như một hình ảnh huyền thoại xuất hiện trong đêm khuya, tạo nên một cảnh tượng tuyệt đẹp.

“Thổn thức cả nỗi lòng
Thầm thì anh hỏi nhỏ:
Bác ơi Bác chưa ngủ
Bác có lạnh lắm không?”

Anh đội viên lo lắng và mời Bác đi nghỉ vì đêm đã khuya, nỗi lo lắng về sức khỏe của Bác cứ đeo đẳng trong tâm trí anh.

“Chú cứ việc ngủ ngon
Ngày mai đi đánh giặc”

Bác không trả lời câu hỏi mà ân cần khuyên nhủ:

“Không biết nói gì hơn
Anh nằm lo Bác ốm
Lòng anh cứ bề bộn
Vì Bác vẫn thức hoài
Chiến dịch còn dài
Rừng nhiều dốc nhiều ụ
Đêm nay Bác không ngủ
Lấy sức đâu mà đi?”

Anh nhắm mắt theo lời Bác nhưng lòng vẫn bồn chồn vì trong suy nghĩ của anh, Bác là linh hồn của chiến dịch.

Bác vẫn ngồi đinh ninh
Chòm râu im phăng phắc”

Lần thứ ba thức dậy, anh đội viên giật mình khi thấy Bác vẫn không ngủ, đang tập trung suy nghĩ.

“Anh vội vàng nằng nặc
Mời Bác ngủ Bác ơi
Trời sắp sáng mất rồi
Bác ơi! Mời Bác ngủ!”

Anh lo lắng vì sợ Bác mệt mỏi, không thể tiếp tục hành trình. Anh năn nỉ mạnh mẽ hơn lần trước, tha thiết hơn. Bác cảm động trước sự quan tâm của người chiến sĩ và giải thích lý do không ngủ là vì lo lắng cho đoàn dân công ngủ ngoài rừng:

“Bác thương đoàn dân công
Đêm nay ngủ ngoài rừng
Rải lá cây làm chiếu
Manh áo phủ làm chăn.

Trời thì mưa lâm thâm
Làm sao cho khỏi ướt!
Càng thương càng nóng ruột
Mong trời sáng mau mau”

Câu trả lời của Bác khiến anh đội viên xúc động sâu sắc trước tình thương bao la của Bác. Anh chiến sĩ cảm thấy hạnh phúc vì được chứng kiến lòng nhân ái và đạo đức cao cả của Bác. Sự hiểu biết về tâm trạng của Bác khiến anh vui sướng và quyết định thức cùng Bác suốt đêm.

“Đêm nay Bác ngồi đó
Đêm nay Bác không ngủ
Vì một lẽ tự nhiên
Bác là Hồ Chí Minh”

Đoạn cuối thể hiện sự hòa hợp giữa suy nghĩ của nhà thơ và tâm trạng của người chiến sĩ. Nhà thơ đã đặt mình vào vị trí của anh đội viên để cảm nhận và suy nghĩ về Bác. Bài thơ bộc lộ tình cảm chung của bộ đội và nhân dân đối với Bác Hồ, thể hiện lòng tin yêu, biết ơn và tự hào về vị lãnh tụ vĩ đại. Tình cảm của tác giả trải dài suốt bài thơ. Những đêm không ngủ của Bác chỉ là một phần nhỏ trong vô vàn đêm hy sinh của Người cho nhân dân và Tổ quốc. Chúng ta nguyện sống, học tập và làm việc sao cho xứng đáng với Bác kính yêu.