Top 12 Bài tiểu luận phân tích một khía cạnh ảo diệu trong truyện thần thoại hấp dẫn (Ngữ văn 10)

Trong truyện 'Thần Trụ Trời,' thuộc nhóm thần thoại suy nguyên của văn hóa dân gian Việt Nam, câu chuyện kể về nguồn gốc vũ trụ và muôn loài. Truyện không chỉ thu hút người đọc bởi cốt truyện đơn giản, dễ hiểu mà còn bởi chi tiết kỳ ảo. Điểm độc đáo trong truyện là khi thần Trụ Trời đội đầu trời, sau đó dùng tay đào đất để tạo thành cột vừa cao vừa to chống trời. Sau khi cột khô và cứng lại, thần phá cột và ném đất, đá ra khắp nơi, tạo thành nhiều bề mặt địa hình khác nhau như sông, hồ, núi, cao nguyên và di tích Cột chống trời ở Hải Dương. Chi tiết này mang ý nghĩa quan trọng giải thích sự phân chia trời đất, cũng như thể hiện trí tưởng tượng phong phú của tác giả dân gian.

Kho văn hóa dân gian Việt Nam chứa đựng nhiều câu chuyện phong phú, đặc sắc. Thể loại thần thoại, với những chi tiết kì ảo, hư cấu, thu hút người đọc với những cảm xúc đặc biệt về sự kiện hàng ngày. Một ví dụ nổi bật là câu chuyện về con của Thần Gió, bị đày xuống hạ giới để chăn trâu và sau đó biến thành cây ngải tướng quân để đưa tin, được trích từ thần thoại Thần Gió. Thần Gió có con ham chơi, không để ý con đã dùng quạt của ngài thổi bay bát gạo của nông dân, bị phạt đày xuống hạ giới làm kẻ chăn trâu và sau này hóa thân thành cây ngải tướng quân để báo tin. Chi tiết kì ảo này giải thích hiện tượng cây ngải tướng quân và tác dụng của nó đối với con người, làm phong phú văn hóa dân gian và để lại nhiều ấn tượng sâu sắc.

Nữ Oa, vị thần sinh ra loài người, con cháu bà sống trong cõi thế gian bình yên. Thủy Thần, Cung Công, Hỏa Thần, Chúc Dung gây sự đánh nhau khiến cây cột chống Trời gẫy gập, một góc trời sụt lở tạo ra tai họa khủng khiếp cho loài người. Nữ Oa đau lòng khi thấy con cháu sống trong bóng tối khổ ải. Bà hì hục khuôn đất, đội đá về để vá trời, cứu đàn con. Bằng đá ngũ sắc, bà luyện keo rồi vá hết các vết thủng trên vòm trời. Từ đó, con người sống dưới vòm trời trong xanh, điểm mây ngũ sắc, không sợ trời sập, nước lũ, ác thú. Họ chăm sóc làm ăn, bốn mùa no đủ, hạnh phúc vui tươi.

“Nữ thần Lúa” là truyện thần thoại Việt Nam giải thích sự ra đời của cây lúa và phong tục cúng nữ thần Lúa. Chi tiết nổi bật là nữ thần làm phép cho hạt giống nảy mầm, mọc thành cây, kết bông mẩy hạt. Lúa chín tự về nhà không cần gặt và phơi phóng. Ăn cần, ngắt bông bỏ vào nồi là lúa thành cơm. Giải thích sự phát triển của bông lúa và trí tưởng tượng phong phú của tác giả dân gian, thể hiện ước mơ, khát vọng, và tín ngưỡng thờ thần của dân tộc Việt Nam.