Top 12 Bài văn phân tích khổ thơ đầu bài 'Sang thu' của Hữu Thỉnh lớp 9 ấn tượng

Mùa thu, bức tranh tinh tế của thiên nhiên, là nguồn cảm hứng bất tận cho nghệ sĩ. Sự chuyển động tinh tế của cây lá, làn gió nhẹ, và cái lạnh đầu mùa tạo nên vẻ đẹp đặc trưng của mùa thu.

Hữu Thỉnh, người con của Vĩnh Phúc, đã bắt gặp vẻ đẹp này và chắp bút thành bài thơ “Sang thu”. Ông là một nghệ sĩ hiện đại, không ngừng đổi mới từ truyền thống. Bài thơ “Sang thu” là một thông điệp về khoảnh khắc giao mùa, khi mùa hạ dần qua, mùa thu bắt đầu.

Truyền thống thơ ca thường sử dụng hình ảnh biểu tượng để diễn tả mùa thu. Đối với Hữu Thỉnh, hương vị “ổi” của quê hương là đặc trưng của mùa thu. Hương thơm dân dã của ổi, cùng với gió se nhẹ, tạo nên không khí thuần quê, gần gũi.

Ông tài tình sử dụng ngôn ngữ để diễn đạt cảm nhận về mùa thu. Chữ “bỗng” đánh thức sự bất ngờ, thể hiện vẻ đẹp của mùa thu đến không báo trước. Hương ổi thoang thoảng qua gió se, làm say đắm trái tim và khứu giác.

Mùa thu trong thơ Hữu Thỉnh không chỉ là hương ổi và gió se, mà còn là những bức tranh sương sớm tĩnh lặng. Sương chùng chình qua ngõ, như một thực thể hữu hình, di chuyển chậm rãi, làm tăng thêm sự mong manh và mơ hồ của mùa thu.

Bài thơ kết thúc với hai từ “hình như”, tạo ra cảm giác mơ hồ và ý thức về sự chuyển động của mùa thu. Mùa thu đã về, không chỉ là một thông báo nhẹ nhàng mà còn là một trải nghiệm tinh tế của sự thay đổi trong đất trời.

Bằng bức tranh tinh tế và nhẹ nhàng, “Sang thu” của Hữu Thỉnh để lại trong chúng ta không chỉ là hình ảnh giao mùa, mà còn là tình cảm sâu sắc và thiết tha với quê hương, với những giá trị gần gũi và thân thuộc nhất.

Vào cuối mùa hạ, khi thu về, những cảm xúc bất ngờ như những dấu ấn sâu đậm trong tâm hồn. Mùa hạ chấm dứt để nhường chỗ cho mùa thu, sự chuyển động giữa hai mùa diễn ra nhẹ nhàng và ngập tràn như lưu luyến, vấn vương cái gì đó của thời đã trôi qua. Khoảnh khắc đó tuy tuyệt vời, nhưng không phải ai cũng dễ dàng nhận thức được. Riêng nhà thơ Hữu Thỉnh, ông có cái nhìn tinh tế, cảm nhận sắc nét và cách sống hòa mình với thiên nhiên, vì vậy mới có thể vẽ nên bức tranh của sự chuyển động của trời đất qua bài thơ 'Sang Thu' – linh hồn của cả bài thơ chỉ tóm gọn trong hai từ, nhưng ý nghĩa sâu sắc ẩn sau hai từ ngắn ngủi ấy không hề ít. Và có lẽ những ý nghĩa đó, tập trung nhiều hơn vào khổ thơ đầu tiên:

'Bỗng nhận ra hương ổi

Phả vào trong gió se

Sương chùng chình qua ngõ

Hình như thu đã về'.

Biết rằng thời gian luôn thay đổi từ xuân đến hạ, từ thu sang đông, nhưng chúng ta vẫn cảm thấy ngạc nhiên khi quên mất nhịp sống hối hả hàng ngày để lắng nghe tiếng mùa thu đi, để cảm nhận thời khắc đặc biệt của sự chuyển đổi mùa trong thiên nhiên. Bài thơ 'Sang Thu' của Hữu Thỉnh mang lại cơ hội chiêm ngưỡng những khoảnh khắc chuyển mình tinh tế, đầy ý nghĩa mà chúng ta thường xuyên bỏ qua. Đó là lúc tâm hồn chúng ta bừng lên với những cảm nhận tinh tế.

Chỉ với bốn câu thơ ngắn mở đầu, Hữu Thỉnh đã truyền đạt những cảm nhận sâu sắc về thiên nhiên. Những dấu hiệu của mùa thu được mô tả bằng những đường nét tài năng: hương ổi, gió se, sương chùng chình đơn giản nhưng hiện lên quyến rũ. Không phải là sắc 'mơ phai' hay hình ảnh 'con nai vàng ngơ ngác', mà là hương ổi quen thuộc trong vườn của mẹ đã thức tỉnh những giác quan tinh tế nhất của nhà thơ:

'Bỗng nhận ra hương ổi

Phả vào trong gió se'

Từ 'bỗng' đánh thức sự ngạc nhiên, sự kinh ngạc. Kể từ khi nào vậy, mùa thu đã đến? Mọi thứ đến với tác giả một cách nhẹ nhàng, đột ngột, thu về với quê hương mà không cần báo trước. Trong khoảnh khắc ngạc nhiên ấy, nhà thơ nhận ra hương ổi. Tại sao lại là hương ổi mà không phải là các hương vị khác? Câu trả lời là rằng trong bức tranh cuối hạ, đầu thu, hương vị chua ngọt của những quả ổi chín vàng là điều không thể không nhận biết.

Hương ổi, mùi thơm quê hương, đơn giản và thân quen. Hương ổi không mạnh mẽ, mà là hương thơm nhẹ nhàng. Đó là mùi vị giản dị, gần gũi, rất quen thuộc của quê hương. Ít ai nhận ra sự cuốn hút của nó. Với sự nhạy bén của giác quan, tác giả nhận thức được dấu hiệu của thiên nhiên khi mùa thu đang tiến lại. Chúng ta thực sự bị mê hoặc bởi sự 'bỗng nhận ra' của tác giả. Có lẽ nhà thơ đã có mối liên kết mạnh mẽ với thiên nhiên, với quê hương, để có thể cảm nhận được một cách nhạy bén và tinh tế như vậy!

Dấu hiệu của sự chuyển mùa cũng được thể hiện qua gió se mang theo hương thơm ổi. Gió se là một làn gió nhẹ, mang theo chút hơi lạnh, được biết đến là gió heo may. Gió se se lạnh, thổi nhẹ nhàng, thổi vào cảnh vật, thổi vào tâm hồn một cảm giác êm dịu, làm cho ta xao xuyến. Từ 'phả' được sử dụng trong câu thơ mang lại điều độc đáo. 'Phả' là một động tác mạnh, mô tả vận động nhanh chóng của gió, đồng thời thể hiện sự bất ngờ trong cảm nhận: hương ổi đã có sẵn mà không ai để ý, và Hữu Thỉnh đột nhiên nhận ra và cảm nhận hương thơm đi kèm với gió dịu dàng nội ấy.

Câu thơ ngắn mà chứa đựng cả gió và hương. Hương là hương ổi, gió là gió se. Đây là những đặc điểm riêng của mùa thu ở vùng đồi trung du miền Bắc. Điều này gợi lên mùi vị đặc trưng của quê hương Hữu Thỉnh. Câu thơ: 'Bỗng nhận ra hương ổi. Phả vào trong gió se' còn tạo ra cảm giác ngạc nhiên và bối rối: bỗng nhận ra. Nhận ra hương ổi như một sự khám phá, nhưng ở đây là việc khám phá ra mùi thơm đã tồn tại mà cho đến giờ mọi người thường xuyên bỏ qua. Chính sự phát hiện ra điều gần gũi xung quanh mà con người có cảm giác ngạc nhiên và bối rối. Không chỉ có 'hương ổi' trong 'gió se', mà cả tiết trời thu còn được mô tả qua hình ảnh:

'Sương chùng chình qua ngõ'

Một hình ảnh ấn tượng. Sương được cảm nhận như một thực thể có hình dạng và sự chuyển động – một sự chuyển động chậm rãi. Từ chùng chình kích thích sự tưởng tượng. Tác giả nhân hóa sương để diễn tả sự chậm chạp khi chuyển động. Nó bay qua ngõ, vượt qua rào, vào những hàng cây khô trước ngõ làng, tạo nên cảm giác như một sự dừng lại, hòa mình trong tĩnh lặng, thong thả và yên bình. Nó có vẻ dịu dàng, tinh tế như hình ảnh của một người con gái nào đó. Điều này không chỉ là sự mô tả của sương mà còn là tâm trạng của sương hay tâm trạng của tác giả cũng 'chùng chình'.

Khổ thơ đầu tiên kết thúc bằng câu thơ: 'Hình như thu đã về'. Từ 'hình như' không mang ý nghĩa không chắc chắn, mà là biểu hiện sự ngạc nhiên, kinh ngạc và có chút lạc lõng. Từ gió se mang theo hương thơm ổi, vàng ươm đến với sự quyến rũ và duyên dáng của sương, tác giả dần nhận ra sự chuyển động nhẹ nhàng, rõ ràng của tiết trời và thiên nhiên trong khoảnh khắc chuyển mùa bằng cách nhìn nhận tinh tế và tâm hồn nhạy cảm của một nhà thơ yêu thiên nhiên, hòa mình trong cuộc sống ở làng quê.

Khổ thơ ngắn nhưng để lại nhiều cảm xúc. Chúng ta như cảm thấy một tâm hồn quê, một tình cảm quê về trong những từ văn làm ấm lòng. Hình ảnh quê hương trở nên gần gũi, thân thiện hơn.

Mùa thu êm đềm và nhẹ nhàng. Những hình ảnh thơ vẫn lưu luyến trong tâm trí. Có một cái gì đó nhẹ nhàng và êm đềm tỏa ra từ đoạn thơ ấy. Chúng ta cảm thấy thư thái và nhớ đến những vùng quê xa xôi trong nắng thu khi đọc những câu thơ của Hữu Thỉnh.

Mùa thu tràn ngập tâm hồn con người với những cảm xúc nhẹ nhàng và dịu dàng nhất. Đó là khoảnh khắc của sự yên bình và những động lòng sâu sắc, đánh thức những suy nghĩ tâm tư của các nhà văn, nhà thơ. Trong bài thơ “Sang thu” của Hữu Thỉnh, mùa thu hiện lên đẹp đẽ, trữ tình và tấm lòng của nhà thơ cũng thật duyên. Bài thơ với khổ thơ:

“Bỗng nhận ra hương ổi

Phả vào trong gió dịu.

Sương chùng chình qua ngõ

Hình như thu đã về'

thể hiện bút pháp nghệ thuật thanh nhẹ, tài hoa, diễn đạt những cảm nhận, rung động man mác và bâng khuâng của tác giả trước vẻ đẹp kỳ diệu và sự biến đổi của thiên nhiên trong buổi chớm thu ở nông thôn miền Bắc.

Nhà thơ bắt đầu bằng cảm xúc khơi nguồn sáng tác từ hương vị quen thuộc của mùa thu:

“Bỗng nhận ra hương ổi

Phả vào trong gió dịu.'

Câu thơ không chỉ tả mà còn gợi liên tưởng đến mùi hương ổi, một mùi hương dịu dàng thoảng trong gió đầu thu, đủ để đánh thức những cảm xúc trong lòng người.

Màn sương thu cũng là một điểm đặc biệt, khiến tác giả phải thảng thốt:

'Sương chùng chình qua ngõ

Hình như thu đã về'

Sử dụng từ láy tượng hình 'chùng chình', nhà thơ diễn đạt sự lưu luyến ngập ngừng, làm ta cảm nhận một không gian thu tĩnh lặng, yên bình. “Hình như” là từ thể hiện sự phỏng đoán một nét thu mơ hồ, khiến cho độc giả cảm nhận sự bất chợt và phấn khích.

Bài thơ đưa độc giả đến với những hình ảnh mới mẻ của mùa thu Việt Nam, từ hương ổi, màn sương, dòng sông, đám mây đến tia nắng. Những sự vật gần gũi này làm nên đặc điểm riêng của mùa thu, tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt cho bài thơ.

“Sang thu” là một tiếng lòng của quê hương, một tiếng thu nồng hậu, thiết tha, gửi gắm báo hiệu mùa thu của đất nước. Bài thơ đã thành công trong việc diễn đạt mạch cảm xúc tự nhiên của tác giả và làm cho độc giả cảm nhận được tình cảm, tâm hồn tinh tế của nhà thơ với thiên nhiên.

Hữu Thỉnh, nhà thơ tài năng, đã ghi lại những đường nét đẹp của mùa thu trong tác phẩm “Sang thu”. Không chỉ là hình ảnh thiên nhiên, bài thơ còn lồng ghép bóng dáng con người trước mùa thu cuộc đời.

“Bỗng nhận ra hương ổi

Phả vào trong gió se

Sương chùng chình qua ngõ

Hình như thu đã về'.

Biến đổi của đất trời khi sang thu, tín hiệu của làn gió se mang theo 'hương ổi', như một sự ngỡ ngàng và bâng khuâng xao xuyến trước vẻ đẹp kỳ diệu của thiên nhiên giao mùa ('bỗng', 'hình như').

Những biến đổi trong không gian được nhà thơ tinh tế cảm nhận qua nhiều giác quan và sự rung động tinh tế. 'Hương ổi' lan tỏa trong gió se, động từ 'phả' là đặc điểm nổi bật của hương ổi, mùi hương lan tỏa rộng lớn trong không gian. 'Sương đầu thu' nhẹ nhàng chuyển động chầm chậm tại ngõ xóm, sử dụng nghệ thuật nhân hóa động từ 'chùng chình' rất đặc sắc. 'Dòng sông' trôi thanh thản gợi vẻ êm dịu của thiên nhiên, những con chim bắt đầu vội vã, nhờ nghệ thuật nhân hóa và đối, mở ra một không gian rộng lớn.

Cảm giác giao mùa được diễn đạt thú vị qua đám mây mùa hạ 'vắt nửa mình sang thu', hình ảnh sáng tạo và độc đáo tạo nét đặc biệt cho tác phẩm. Có lẽ mùa thu đang đến ngõ xóm, báo hiệu mùa thu gần kề. Nắng cuối hạ vẫn còn nồng, sáng nhưng nhạt dần. Những cơn mưa vơi bớt, tiếng sấm không còn bất ngờ. Tác giả sử dụng từ ngữ tinh tế qua 'vẫn còn bao nhiêu', 'vơi dần', 'cũng bớt'. Hình ảnh sương thu chùng chình ở ngõ xóm gợi liên tưởng con người bâng khuâng xao xuyến trước mùa thu của cuộc đời.

Lúc sang thu, tiếng sấm bất ngờ giảm đi. Hình ảnh hàng cây đứng tuổi không bị bất ngờ, giật mình bởi tiếng sấm không còn. Thông qua hình ảnh thiên nhiên, nhà thơ muốn truyền đạt suy ngẫm: Khi con người trải qua, họ vững vàng hơn trước những biến động của cuộc đời.

Với từ ngữ độc đáo, cảm nhận sâu sắc, hình ảnh đẹp, ngôn ngữ tinh tế, “Sang thu” thể hiện cảm nhận tinh tế về những chuyển biến nhẹ nhàng giao mùa từ hạ sang thu ở miền Bắc. Bài thơ là sự kết hợp tài năng của nhà thơ và tình yêu đặc biệt của ông đối với thiên nhiên mùa thu. Đọc bài thơ, ta thêm yêu mến mùa thu nồng ấm của quê hương.

“Sang thu” của Hữu Thỉnh là một tác phẩm xuất sắc. Khổ thơ mở đầu đã chạm đến tận đáy lòng người đọc:

“Bỗng nhận ra hương ổi

Phả vào trong gió se

Sương chùng chình qua ngõ

Hình như thu đã về”.

Từ “bỗng” vang lên như một cung điệu sự ngạc nhiên, bất ngờ. Tác giả đặt từ này ở đầu bài thơ, như một làn gió mở đầu để làm thức tỉnh giác quan và cảm nhận của độc giả trước sự chuyển động của trời đất. Hương ổi, ngọt ngào và nồng nàn, “phả vào trong gió se” như một đám mây hương thơm. Mùi hương ổi, lâu nay được lãng quên, bỗng trở thành điểm nhấn, làm đánh thức giác quan của thi nhân. Ổi chín mọng, thơm lừng, mùi hương nó lan tỏa, đọng lại trong gió se và cái rét của mùa thu.

Khám phá mùi hương ổi như là việc khám phá một điều gì đó quen thuộc nhưng lại lâu nay chúng ta đã lãng quên. Sự phát hiện này mang lại chút bất ngờ, chút lạ lùng và làm người đọc cảm thấy ngỡ ngàng, như một khoảnh khắc quay về kí ức tuổi thơ.

Đoạn thơ tiếp tục với hình ảnh: “sương chùng chình qua ngõ”. Sương trong thơ được tả như một thực thể sống, di chuyển chậm rãi. Từ láy “chùng chình” gợi lên bức tranh của sự yên bình, thong thả trong không khí thu vắng. Hình ảnh sương chùng chình qua ngõ kết hợp với hương ổi phả vào gió se tạo nên bức tranh của một mùa thu bình yên, thanh thoát tại ngõ xóm quê mình.

Vậy là thu đã đến, được cảm nhận bằng mọi giác quan, từ khứu giác đến thị giác. Câu hỏi “Hình như thu đã về” không chỉ là một câu hỏi mà còn là một lời thông báo nhẹ nhàng, đánh thức lòng người về sự trở lại của mùa thu. Bốn câu thơ ngắn nhưng chứa đựng một thế giới màu sắc của mùa thu thôn quê, khiến độc giả cảm thấy gần gũi, thân thuộc.

Với bàn tay tài năng, Hữu Thỉnh đã mô phỏng hình ảnh mùa thu một cách tinh tế, góp phần làm nên thành công và tạo dấu ấn trong lòng người đọc.

Khổ thơ đầu tiên của bài thơ “Sang thu” đặc biệt dịu dàng tinh tế, nó diễn tả những biến đổi tinh vi của đất trời và lòng người trong thời khác giao mùa được chờ đợi rất nhiều trong năm.

“Sang thu” là một áng thơ xinh xắn dâng tặng Nàng Thu của một thi nhân - một thi nhân yêu quý mùa thu như bao thi nhân khác - Hữu Thỉnh. Bài thơ có khổ thơ mở đầu thật hay:

“Bỗng nhận ra hương ổi

Phả vào trong gió se

Sương chùng chình qua ngõ

Hình như thu đã về".

Những câu thơ mở đầu bài thơ giản dị đến bất ngờ:

“Bỗng nhận ra hương ổi

Phả vào trong gió se".

“Bỗng” là bỗng nhiên, là bất ngờ, bất chợt. Đặt chữ “bỗng” ở đầu khổ thơ, đầu bài thơ để tất cả giác quan của ta được đánh động, phải giật mình mà chú ý đón nhận mọi biến đổi của đất trời. Biến đổi đầu tiên thu hút sự chú ý của nhà thơ là mùi hương nồng nàn của trái ổi chín thơm lừng. Ổi đã bắt đầu ủ mình để chín tự bao giờ và cũng lặng lẽ toả hương tự bao giờ nhưng vào khoảnh khắc này hương ổi mới đủ nồng nàn đánh thức giác quan của thi nhân. Hương thơm ấy rất mạnh, rất nồng nàn, ngào ngạt có vậy mới “phả vào trong gió se”. Ổi phải chín đến nhường nào, thơm ngon đến nhường nào hương thơm của nó mới đủ mạnh để tạo ra một sự lan toả như vậy trong không gian.

Thứ hương thơm ấy lại lan toả trong làn gió se nhè nhẹ ren rét. “Gió se” là gió heo may, chúng đến với nhân gian vào mỗi dịp đầu thu làm tẽ tê, gai gai những cánh tay trần mềm mại. Trước Cách mạng, Xuân Diệu đã từng mang gió se đến cho người đọc với những thoáng rùng mình ớn lạnh: “Những luồng run rẩy rung rinh lá”. Nhưng câu thơ của Hữu Thình lại dắt mùa thu đến bên ta êm ái, dịu dàng biết bao. Viết về những làn sương mùa thu, nhà thợ cũng có cách viết thật duyên dáng: “Sương chùng chình qua ngõ”. “Chùng chình” là cố ý làm chậm lại. Thủ pháp nhân hoá đã biến sương thành những cô bé, cậu bé nghịch ngợm đung đưa náu mình trong ngõ xóm, chùng chình chẳng muốn tan đi.

Làng quê yêu mến dìu bước chân thi nhân đi từ hương ổi đến gió se... Rồi khi lạc giữa làn mây sớm chùng chình thì nhà thơ không nén nổi niềm xúc động, ông khe khẽ thì thầm: “Hình như thu đã về”. Từ “hình như” diễn tả tâm trạng ngỡ ngàng băn khoăn rất tinh tế của nhà thơ khi ngỡ ngàng nhận ra “thu đã về”.

Khổ thơ đầu tiên của bài thơ “Sang thu” đặc biệt dịu dàng tinh tế, nó diễn tả những biến đổi tinh vi của đất trời và lòng người trong thời khắc giao mùa được chờ đợi rất nhiều trong năm: từ hạ chuyển sang thu. Khổ thơ đã góp phần quan trọng tạo nên bài thơ “Sang thu”, một áng thơ thu duyên dáng và tài tình trong thi đề mùa thu quen thuộc của văn học Việt Nam.

Mùa thu, một trong bốn mùa trong năm, thường xuất hiện trong nhiều tác phẩm thi ca nổi tiếng, và nhà thơ Hữu Thỉnh cũng không phải ngoại lệ. Trong Sang thu, ông đã sáng tạo ra một bức tranh thu đầy bất ngờ và quyến rũ, khai thác đặc điểm của mùa này một cách chân thực:

“Bỗng nhận ra hương ổi

Phả vào trong gió se

Sương chùng chình qua ngõ

Hình như thu đã về”

Mùa thu, được biết đến với cái tên nàng thu, là một trong những mùa đẹp nhất trong năm. Không nóng bức như mùa hạ, không ẩm ướt lạnh buốt như mùa đông hay sôi động như mùa xuân, mùa thu mang lại cảm giác bình yên và thân quen. Trong số nhiều tác phẩm về mùa thu, Sang thu của Hữu Thỉnh là một tác phẩm đặc biệt nổi bật.

Từ “Bỗng” ở đầu bài thơ tạo điểm nhấn bất ngờ. Tác giả sử dụng từ này để khám phá sự biến đổi của thiên nhiên, kích thích tất cả giác quan. Hương thơm nhẹ nhàng của quả ổi, khởi nguồn từ khứu giác, tạo nên bức tranh thơ mùa thu tuyệt vời. Mùi hương quyến rũ phả vào gió se, chỉ khi quả ổi chín đúng mức, gió mới đưa hương thơm lan tỏa khắp không gian.

Gió se ở đây là gió mát, nhẹ nhàng, làm cảm nhận được sự dịu dàng của mùa thu. “Chùng chình” trong câu thơ tạo hình ảnh của những giọt sương nhẹ nhàng trên con đường, như những đứa trẻ tinh nghịch chùng chình náu mình. Từ ngữ “Hình như thu đã về” mang tính biểu cảm, làm tôn lên sự ngạc nhiên và trìu mến của nhà thơ trước vẻ đẹp không lẫn vào đâu được của mùa thu.

Khổ thơ đầu tiên của Sang thu là một tác phẩm tinh tế, độc đáo, diễn đạt sự biến đổi của đất trời một cách tuyệt vời. Đó chính là điểm nhấn quan trọng làm nổi bật vẻ đẹp của bài thơ, tạo nên một hình ảnh thu tinh tế và quyến rũ.