1. Làng nghề chuối khô Cà Mau
Vùng đất Cà Mau không chỉ nổi tiếng với tôm khô mà còn là nơi trồng và chế biến đặc sản chuối ép khô nổi tiếng. Làng nghề chuối khô Cà Mau tập trung chủ yếu ở xã Trần Hợi và Khánh Hưng, huyện Trần Văn Thời, gần khu di tích lịch sử Hòn Đá Bạc và cách trung tâm thành phố Cà Mau khoảng 30 km. Nghề truyền thống này đã tồn tại từ lâu đời, được truyền đồng bằng qua nhiều thế hệ. Để có miếng chuối khô ngon, dẻo và dai, phải chọn chuối xiêm già, chín đều. Công đoạn làm chuối khô, mặc dù dễ nhưng đòi hỏi sự tỉ mỉ và kỹ thuật. Chuối được lột vỏ, ép mỏng, phơi đến khi có màu vàng sậm, thơm, dẻo.
Khác với chuối khô miền Bắc, chuối ở đây được ép bằng khuôn tròn với kích thước từ 20 đến 30 cm, tạo ra những miếng chuối ép mỏng tròn. Sản phẩm cuối cùng cung cấp cho các lò bánh kẹo ở nhiều tỉnh, từ An Giang đến Vĩnh Long, Đồng Tháp. Thăm làng nghề chuối khô Cà Mau, bạn sẽ được tham gia các công đoạn làm chuối khô, thưởng thức sản phẩm thơm ngon, và ngắm khung cảnh phơi chuối tuyệt đẹp.
Địa chỉ: Xã Trần Hợi, huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau.
2. Làng nghề bánh tráng Mỹ Lồng
Khi nhắc đến Huyện Giồng Trôm tỉnh Bến Tre, người ta lại truyền tay nhau câu nói 'Bánh tráng Mỹ Lồng, bánh Phồng Sơn Đốc'. Bánh tráng Mỹ Lồng có nguồn gốc từ Huyện Giồng Trôm, đây là đặc sản, là niềm tự hào của người dân xứ dừa. Vừa đến làng nghề bánh tráng Mỹ Lồng, du khách sẽ bắt gặp hình ảnh dọc hai bên đường là những phên bánh tráng trải dài thẳng tắp, được phơi dưới ánh nắng mặt trời, tạo nên một dãy màu trắng lạ mắt nối liền nhau từ nhà này sang nhà khác. Sát mặt đường là những quầy hàng được bày bán với nhiều mặt hàng đặc sản khác nhau của Bến Tre để du khách lựa chọn, nhưng nhiều nhất vẫn là những chiếc bánh tráng Mỹ Lồng nổi tiếng, có cả bánh còn sống và cả bánh đã được nướng chín vừa để làm quà, vừa để du khách thưởng thức bánh ngay. Các loại bánh tráng dừa ở Mỹ Lồng nổi tiếng vừa béo vừa xốp, đặt lên bếp than thì tỏa hương thơm lừng. Có ba loại bánh tráng dừa, đó là bánh đặc biệt có sữa, trứng gà, dừa; bánh có dừa không sữa; bánh có sữa không dừa...
Điều đặc biệt làm nên thương hiệu bánh tráng Mỹ Lồng khiến ai ăn một lần cũng nhớ mãi không quên đó là sự giòn ngon của bánh hòa quyện với hương vị dừa Bến Tre thơm nức. Nếu như ở những nơi khác bạn chỉ mua được bánh tráng phơi khô thì đến với làng nghề Mỹ Lồng bạn sẽ được thưởng thức món bánh tráng nóng hôi hổi vừa tráng còn giữ nguyên hương vị béo ngậy của mè, dừa. Sau khi tráng, bánh được những người thợ cẩn thận phơi nắng. Theo kinh nghiệm của những người thợ làm bánh lành nghề tại Mỹ Lồng thì không phải nắng nào cũng phơi được bánh bởi nắng nhỏ thì bánh không khô, còn nắng gắt thì bánh dễ bị vỡ. Chính bởi sự cẩn thận và tận tâm trong từng công đoạn nhỏ như vậy và qua bàn tay lao động của người dân nơi đây đã trở thành một thương hiệu bánh tráng nức tiếng gần xa.
Địa chỉ: Xã Mỹ Thạnh, huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre.
3. Làng nghề Bánh phồng Phú Mỹ An Giang
Vùng đất An Giang từ lâu nổi tiếng với các đặc sản như mắm Châu Đốc, đường Thốt Nốt, lụa và thổ cẩm... Ngoài ra khi đến An Giang các bạn còn được tham quan làng nghề bánh phồng Phú Mỹ. Là làng nghề hình thành, tồn tại và phát triển gần 70 năm nay, với hơn 50 cơ sở sản xuất. Sản phẩm bánh phồng nơi đây là đặc sản của địa phương, từ lâu đã được nhiều du khách biết đến và thương hiệu “Bánh phồng Phú Mỹ” đang lan tỏa dần ở các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long. Bánh phồng Phú Mỹ được làm từ loại nếp đặc sản Phú Tân. Nhờ nguồn nguyên liệu nếp đặc sản riêng biệt nên bánh phồng Phú Mỹ có hương vị riêng, độ thơm, béo, ngọt rất khác biệt so với bánh phồng những nơi khác. Chính yếu tố đó giúp làng nghề tồn tại và phát triển cho đến ngày nay. Bánh phồng Phú Mỹ có nhiều loại, trong đó hai loại ngon nhất là bánh phồng sữa và bánh phồng mè trắng luôn thu hút nhiều khách hàng đặt mua.
Đến tham quan làng nghề, du khách sẽ được giới thiệu các công đoạn làm bánh rất công phu. Từ khâu chọn nếp, đãi nếp, xôi lên rồi bỏ vào cối quết đến khi nhuyễn, đem ra cán thành bánh, phơi nắng rồi đem vào nhúng nước đường và phơi lại lần nữa cho khô mới đóng gói. Các phụ gia như đậu, mè, sữa… được đưa lần lượt vào bánh theo từng công đoạn với tỷ lệ thích hợp. Bánh phồng Phú Mỹ nhỏ bằng cái dĩa nhưng sau khi nướng chín thì phồng to hơn cái quạt nan. Bánh vừa xốp, vừa mềm, cắn vào nghe “phao” miệng bởi vị béo của nếp, vị ngọt của đường, mùi thơm của sữa, mè, đậu nành, đậu phộng… tạo nên hương vị đặc trưng và không thể thiếu trong bữa ăn ngày Tết hay các dịp đám tiệc, cưới hỏi. Đến thăm làng nghề vào những ngày giáp tết Nguyên Đán, du khách sẽ cảm nhận hết không khí nhộn nhịp của một làng nghề truyền thống.
Địa chỉ: Thị trấn Phú Mỹ, huyện Phú Tân, tỉnh An Giang.
4. Làng bánh pía Vũng Thơm
Bánh Pía Vũng Thơm, Sóc Trăng xuất hiện ở vùng đất Nam Bộ từ thế kỷ 17, khi những người Hán đầu tiên di cư đến phương Nam, lúc đầu chiếc bánh là lương thực bí mật giúp họ thoát khỏi những ngày khó khăn cơ cực, sau đó một vài người mở tiệm kinh doanh, món bánh được chế biến phù hợp hơn với khẩu vị của người Việt, bằng cách tận dụng nguồn nguyên liệu dồi dào, thơm thảo của vùng đất phương Nam và lớn dần trở thành làng nghề như ngày nay. Không chỉ thơm ngon và đa dạng, bánh Pía ngày càng được chăm chút hơn về bao bì, và quy trình đóng gói để bánh được lưu giữ lâu hơn. Bánh Pía Vũng Thơm Sóc Trăng không quá ngọt và không quá béo, khiến người ăn có thể nếm lai rai không biết ngán. Lớp vỏ bánh mềm dẻo, mịn màng ôm lấy nhân bánh thơm ngọt phía trong. Ăn bánh Pía mà thưởng thức cùng tách trà nóng thì còn gì bằng. Vị đăng đắng, thanh tao của trà vừa giúp khơi dậy hương vị thơm ngon cho bánh vừa làm bánh đỡ ngấy.
Bánh pía được yêu thích bởi có một mùi thơm và hương vị đậm đà rất đặc trưng mà không món bánh nào giống được. Thế nhưng, để tạo ra một chiếc bánh ngon đúng hiệu cần phải tỉ mỉ, trải qua nhiều giai đoạn cầu kỳ và tuân thủ bí quyết gia truyền. Điểm đặc biệt nhất của bánh pía Vũng thơm Sóc Trăng là hoàn toàn không sử dụng hương liệu. Mùi thơm của bánh được tạo ra từ những múi sầu riêng được tuyển chọn từ khắp miệt vườn miền Tây. Từ chiếc bánh Pía nguyên thủy, ngày nay bánh Pía đã được biến thể rất nhiều; không chỉ có nhân phổ biến như: đậu xanh, khoai môn, sầu riêng, trứng muối, bánh còn có nhân hạt sen, xá xíu, củ cải, thơm (dứa), bơ… Trước khi đem vào lò nướng bánh Pía được trang trí bằng màu thực phẩm và quết một lớp lòng đỏ trứng cho thêm hấp dẫn. Người phương xa đi ngang Sóc Trăng bao giờ cũng mua vài phong bánh bía về làm quà cho người thân, như mang theo hương vị ngọt ngào, chân chất của vùng quê Nam Bộ.
Địa chỉ: Xã Mỹ Tâm, huyện Mỹ Tú, Sóc Trăng.
5. Bánh phồng Sơn Đốc
Làng nghề bánh phồng Sơn Đốc tọa lạc tại ấp Sơn Đốc, xã Hưng Nhượng, huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre, có lịch sử hơn 100 năm. Nơi đây không chỉ nổi tiếng trong vùng đồng bằng sông Cửu Long mà còn trở thành điểm đến của nhiều du khách từ khắp cả nước và cả ngoại ô. Ban đầu, bánh phồng Sơn Đốc chỉ xuất hiện trong các dịp lễ, tết truyền thống. Nhờ hương vị thơm lừng, ngon ngọt và giòn giòn, bánh phồng đã trở thành món quà quen thuộc của nhiều du khách phương xa. Qua thời gian, bánh phồng vẫn giữ vị ngon và trở thành đặc sản truyền thống của người dân nơi đây, nổi danh với loại bánh phồng nếp. Bánh phồng Sơn Đốc nổi tiếng bởi hương vị thơm ngon rất lạ, vị ngọt của bánh, mùi thơm của mè rang, vị béo ngậy của nước cốt dừa. Khi nướng lên, bánh trở nên giòn tan ngay tận đầu lưỡi, tạo cảm giác thú vị. Thưởng thức bánh phồng, du khách mới cảm nhận được giá trị tinh thần chứa đựng trong từng chiếc bánh mộc mạc của những người làm bánh ở đây. Cũng như bánh tráng, bánh phồng không chỉ là đặc sản riêng của Bến Tre mà còn được làm ở một số tỉnh khác như Cần Thơ, An Giang, Vĩnh Long… Nhưng bánh phồng Sơn Đốc thơm ngon bởi bí quyết làm nước cốt dừa độc đáo của địa phương, vị bánh xốp dẻo và béo, khó lẫn với bất kỳ thứ quà quê nào khác. Bên cạnh bánh phồng truyền thống, người dân địa phương còn sáng tạo nhiều loại bánh phồng khác như bánh phồng hột gà, bánh phồng mít, bánh phồng sầu riêng, bánh phồng mặn (tôm)... để đáp ứng nhu cầu của du khách. Trải qua thời gian, bánh phồng Sơn Đốc không chỉ ngon bởi hương vị đặc trưng mà còn là sự hiếu khách, tận tâm của những người làm bánh ở quê hương này.
Địa chỉ: Xã Hưng Nhượng, huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre.
6. Làng nghề làm bánh phồng Vĩnh Phước B
Nghề làm bánh phồng tại ấp Phước Đạt, xã Vĩnh Phước B, huyện Gò Quao, tỉnh Kiên Giang, mang đậm bản sắc văn hóa miền Tây Nam bộ. Nghề này, mặc dù đang bị mai một, nhưng cần sự đầu tư, giữ gìn và phát triển. Bánh phồng Vĩnh Phước B được sản xuất quanh năm, nhưng sôi động nhất vào dịp Tết Âm lịch. Nguyên liệu chính là gạo và bột mì ngang, giữ vị an toàn và ngon miệng.
Bánh phồng nếp, bánh phồng mì là loại bánh truyền thống với hương vị đặc trưng của vùng châu thổ Cửu Long. Làm từ nguyên liệu như gạo nếp, khoai mì, nước cốt dừa và mè, bánh mang đến hương vị đồng quê đặc sắc. Công đoạn quết bánh thường diễn ra vào nửa đêm, tạo nên không khí vui nhộn và giao lưu giữa người làm bánh. Hãy thử trải nghiệm giã bánh cùng cộng đồng địa phương khi có dịp ghé qua!
Địa chỉ: Xã Vĩnh Phước B, Huyện Gò Quao, Tỉnh Kiên Giang.
7. Làng nghề làm bánh tráng Thạnh Hưng
Khi đặt chân đến xã Thạnh Hưng, huyện Giồng Riềng, du khách sẽ bắt gặp nhiều giàn phơi bánh tráng, hương thơm đặc trưng của bánh nóng hổi vừa ra lò. Đây là đặc sản của xứ bánh tráng Thạnh Hưng - Kiên Giang. Làng nghề này, mặc dù quy mô không lớn, nhưng vẫn giữ được sự nhộn nhịp và sôi động. Bánh tráng Thạnh Hưng nổi tiếng với hương vị thơm thảo từ hạt gạo quê hương, được ưa chuộng bởi nhiều người trong và ngoài tỉnh. Không chỉ có bánh tráng cuốn thịt, làng còn sản xuất các loại bánh tráng ngọt như bánh tráng phủ đường, phủ đậu xanh thơm ngon. Làng nghề bánh tráng Thạnh Hưng tập trung ở các ấp Thạnh Trung và Thạnh Tân với hơn 100 hộ gia đình, duy trì và phát triển theo truyền thống. Làm bánh tráng mang lại thu nhập và là niềm tự hào của nhiều gia đình, là nguồn sinh hoạt hàng ngày trong làng. Nghề làm bánh tráng Thạnh Hưng là sự kết hợp tinh tế giữa nguyên vật liệu địa phương và kỹ thuật thủ công, tạo ra những chiếc bánh tráng thơm ngon, truyền thống. Đặc biệt, quá trình chọn gạo là quan trọng nhất để có chiếc bánh mỏng, dẻo và thơm ngon.
Địa chỉ: Ấp Thạnh Trung, Xã Thạnh Hưng, Huyện Giồng Riềng, Kiên Giang.
8. Làng nghề làm tôm khô Tô Châu - Hà Tiên
Tôm khô Hà Tiên, ngon mắt của xứ sở biển Đất Hà Tiên, được làm từ tôm tươi sống như tôm đất, tôm he, tôm sắt, tôm chì từ đầm Đông Hồ và vùng biển Hà Tiên. Công đoạn chế biến tỉ mỉ, từ việc luộc tôm canh lửa, nêm muối vừa tay đến thời điểm vớt tôm đi sấy, tất cả tạo nên sản phẩm tôm khô không mặn, không lạt, màu đỏ tự nhiên rất bắt mắt. Hứa hẹn là món quà quê hương hấp dẫn sau mỗi chuyến đi xa.
Địa chỉ: Phường Tô Châu, Thị xã Hà Tiên, Tỉnh Kiên Giang.
9. Làng nghề làm bánh mứt từ khóm
Nghề làm bánh mứt khóm ở huyện Châu Thành tạo nét độc đáo khi Xuân về. Món khóm phơi khô, ngọt bùi, là sản phẩm chính tại làng nghề. Bà con người Hoa tại xã Bình An chế biến khóm khô theo phương pháp truyền thống, tạo nên những món ngon như mứt khóm, bánh hoa mai nhân khóm, kẹo khóm. Ngoài vị thơm ngon, còn có nước ép khóm tươi thơm ngon.
Nông dân xã Bình An còn chế biến và bán các sản phẩm từ khóm như bánh, mứt khóm để tăng thu nhập. Những năm gần đây, khóm Tắc Cậu ngày càng được biết đến và ưa chuộng.
Địa chỉ: Xã Bình An, Huyện Châu Thành, Tỉnh Kiên Giang.
10. Làng nghề nem Lai Vung - Đồng Tháp
Huyện Lai Vung, Đồng Tháp nổi tiếng với món nem chua, đặc sản hấp dẫn của miền Tây. Ngày xưa, bà Tư Mặn và ông La Văn An là những người đầu tiên làm nem Lai Vung để cúng chạp và lễ tết. Tiếng lành đồn xa, nem Lai Vung trở nên nổi tiếng từ những năm 1980 - 1990, khi xuất hiện trên các bến phà ở Mỹ Thuận và dọc theo QL1 ở huyện Cái Bè. Nem Lai Vung được biết đến là một làng nghề cổ truyền với hơn 60 năm lịch sử.
Để tạo ra miếng nem ngon, người làm nem ở đây phải trải qua nhiều công đoạn từ lựa chọn thịt, quết thịt, đến chọn da, lá dong và phần gia vị như tiêu, tỏi, ớt. Nem Lai Vung có hương vị đậm đà khó quên, tượng trưng cho sự tỉ mỉ và công phu trong quá trình chế biến. Du khách khi đến Lai Vung có cơ hội thưởng thức nem tươi đỏ, thơm nồng mùi tỏi và vị cay hạt tiêu đen. Đừng bỏ lỡ cơ hội trải nghiệm món nem ngon nổi tiếng này khi du lịch Đồng Tháp!
Địa chỉ: Xã Tân Thành, Huyện Lai Vung, Tỉnh Đồng Tháp.
11. Làng nghề làm mắm cà xỉ
Hà Tiên tự hào với biển ấm áp, đem đến nguồn hải sản phong phú. Một đặc sản độc đáo là cà xỉu, sinh vật hiếm có khó tìm ở nơi khác. Loài này có nguồn gốc từ hơn 500 triệu năm trước, là điều thú vị về sự đa dạng của thế giới sinh vật. Cà xỉu xuất hiện từ tháng 6 đến tháng 8, được đánh bắt và làm mắm. Mắm cà xỉu có hương vị lạ, thơm, ăn kèm với cơm nóng rất ngon. Đây không chỉ là món ăn truyền thống mà còn là sản phẩm độc đáo của Hà Tiên. Một hủ mắm cà xỉu là món quà thú vị cho gia đình và bạn bè.
Địa chỉ: Phường Bình San, thị xã Hà Tiên, Tỉnh Kiên Giang.
12. Bánh phồng tôm Sa Giang
Bánh phồng tôm Sa Giang - một đặc sản nổi tiếng từ địa phương Đồng Tháp. Bánh được làm từ bột, thịt tôm xay nhuyễn và ít hạt tiêu giã nhỏ. Sau khi hấp và phơi khô, bánh được chiên giòn với dầu nóng, tạo nên hương vị độc đáo. Chiếc bánh tròn vàng đục, ngon miệng, hương thơm cay cay, đậm đà văn hoá ẩm thực Việt Nam. Bánh phồng tôm Sa Giang là thương hiệu nổi tiếng, xuất khẩu rộng rãi, góp phần làm phong phú văn hóa ẩm thực Việt Nam.
Địa chỉ: Thành phố Sa Đéc, Tỉnh Đồng Tháp.