Top 12 Hoạt động Quan Trọng Trong Ngày Tết Việt Nam

'Ngày đầu tiên của năm mới' là ngày quan trọng nhất trong dịp Tết. Không rời khỏi nhà, mọi người tập trung cúng Tân Niên, ăn tiệc và chúc tụng nhau trong gia đình. Những người đã tách rời cha mẹ thường đến chúc tết cha mẹ theo tục: Mồng Một Tết cha.

'Ngày thứ hai của năm mới' bắt đầu với hoạt động cúng lễ gia đình. Nam giới còn phải chúc tết cha mẹ vợ theo tục Đi Sêu.

'Ngày thứ ba của năm mới' tiếp tục cúng lễ gia đình và là dịp học trò đến chúc Tết thầy theo tục Mồng Ba Tết thầy.

Đối với cộng đồng Công giáo, ba ngày đầu năm thường bắt đầu bằng thánh lễ, cầu nguyện cho năm mới, tổ tiên, và công ăn việc làm.

2. Khám Phá Mới - Xuất Hành và Hái Lộc

Xuất hành là lần đi ra khỏi nhà đầu tiên trong năm, thường được thực hiện vào ngày tốt đầu tiên của năm mới để đi tìm may mắn cho bản thân và gia đình. Trước khi xuất hành, người ta phải chọn ngày Hoàng đạo, giờ Hoàng đạo và các phương hướng tốt để mong gặp được các quý thần, tài thần, hỉ thần... Tại miền Bắc, nếu xuất hành ra chùa hay đền, sau khi lễ bái, người Việt còn có tục bẻ lấy một cành lộc để mang về nhà lấy may, lấy phước. Đó là tục hái lộc. Cành lộc là một cành đa nhỏ hay cành đề, cành si... là những loại cây quanh năm tươi tốt và nảy lộc. Tục hái lộc ở các nơi đền, chùa ngụ ý xin hưởng chút lộc của Thần, Phật ban cho nhân năm mới. Cành lộc thường đem về cắm ở bàn thờ. Khác với miền Bắc, miền Trung không có tục hái lộc đầu năm nhờ thế mà cây cối trong các đền chùa ở miền Trung vẫn giữ nguyên lá xanh biếc suốt cả mùa xuân.

Tuy nhiên việc hái lộc ngày nay đã có những quan niệm trái chiều so với trước đó là:

Việc hái lộc không nên vì có thể có những cành lộc có "vong" (linh hồn) bám theo. Khi chúng ta hái lộc về vô tình sẽ mang "vong" về theo, nếu "vong" tốt thì không sao nhưng nếu "vong" xấu thì có thể làm cho nhà cửa chúng ta không may mắn. Đây là vấn đề mang tinh duy tâm, tuy nhiên nó cũng có cái lý của nó.

Tiếp theo việc hái lộc đôi khi làm ảnh hưởng đến cây xanh cảnh quan đô thị vì tâm lý mọi người đều muốn đem thật nhiều lộc về nhà cầu may, do vậy đã không ít trường hợp làm hỏng hết cây cối gây ảnh hưởng đến môi trường.

Cuối cùng việc hái lộc đôi khi dẫn đến xô xát do việc tranh cướp hoặc hái "trộm" lộc trong các cơ quan nhạy cảm như Ngân hàng chẳng hạn.

Những việc làm này không biết có mang lại may mắn không nhưng nó phản ánh mặt xấu của văn hóa ứng xử của những người trong cuộc.

Vào những ngày đầu năm, khi mặt trời mọc, người ta đi ra khỏi nhà xem chiều gió thổi và có thể đoán được năm mới hên hay xui chẳng hạn:

• Gió Nam: chỉ đại hạn;
• Gió Tây: chỉ cướp bóc loạn lạc;
• Gió Tây Nam: chỉ bệnh dịch tả;
• Gió Bắc: chỉ được mùa vừa phải;
• Gió Tây Bắc: chỉ được mùa đỗ, đậu;
• Gió Đông: chỉ có lụt lớn.

3. Khám Phá May Mắn - Xông Đất

Xông đất - nét văn hóa truyền thống phản ánh sự kỳ vọng vào một năm mới tràn đầy may mắn. Việc này không chỉ mang lại không khí vui tươi, mà còn là cơ hội để mọi người kết nối và chia sẻ những niềm vui, hy vọng trong gia đình.

Xông đất không chỉ là việc mở cửa ra đón khách, mà còn là dịp để mọi người cùng nhau chia sẻ niềm vui, lời chúc tốt đẹp cho năm mới. Đây là thời điểm quan trọng để tạo nên những kỷ niệm ấn tượng và gắn kết tình cảm trong gia đình.

Cùng với việc

4. Gặp Gỡ Hạnh Phúc - Thăm Viếng

Thăm viếng là dịp để mọi người bày tỏ lòng tri ân, chia sẻ niềm vui và lắng nghe những ước mơ, kế hoạch của nhau cho năm mới. Những chuyến thăm hỏi mang đến không khí ấm áp và tình cảm gắn kết trong cộng đồng.

5. Hòa Nhịp Đồng Đội - Chúc Tết

Mùng Một Tết, bản hòa mình trong không khí ấm áp của gia đình, mọi người sum họp tại nhà để thắt chặt tình thân. Ngày này còn là dịp chúc tết và kính lễ ông bà, tổ tiên, tạo nên bữa tiệc nồng thắm của ngày Tết truyền thống.

Sáng Chính đán, con cháu hiếu kính tụng tổ tiên, chúc tết ông bà, tạo nên không khí trang trọng và thiêng liêng trong không gian gia đình.

Trong ngày mồng 4 tháng Giêng, là ngày của nước con. Đúng dịp này, cả gia đình Việt tụ tập để tổ chức lễ cúng tổ tiên, thưởng thức Tết bên nhau và đốt cháy những viên vàng, hy vọng đưa tiền tổ tiên về nơi bình an, tạo nên vốn khởi đầu thuận lợi cho năm mới. Ở nhiều vùng miền Bắc, truyền thống hát chèo đò vẫn sống mãi, là cách đưa linh hồn tổ tiên trở lại thế giới âm.

Bí Mật Hóa Vàng trong ngày mồng 4 hoặc mồng 5 vẫn được nhiều gia đình tuân thủ: nấu cơm, đốt vàng để gửi lời cầu chúc tốt lành đến người thân đã ra đi. Dựa trên quan điểm của nhà nghiên cứu lịch sử Dương Trung Quốc, bí mật hóa vàng là sự kết hợp giữa tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên và việc biến vàng thành một phần của cuộc sống hàng ngày, giúp chúng ta cảm nhận rõ ràng sự gần gũi giữa thế giới tâm linh và thế giới hiện thực. Vào mồng 4 và mồng 5 tháng Giêng, tránh xa việc ra khỏi nhà được coi là biện pháp cẩn trọng bởi đây là những ngày không may mắn.

Lì Xì: Truyền thống của người lớn tặng tiền cho trẻ em được tưởng tượng qua một chiếc bao giấy màu đỏ, hay còn gọi là 'hồng bao', kèm theo những lời chúc tốt lành để đảm bảo sự no đủ và sức khỏe trưởng thành. Theo truyền thuyết Trung Hoa, 'hồng bao' này thường chứa 8 đồng tiền (được coi là Bát Tiên hóa thân) được đặt gọn dưới gối của đứa trẻ, nhằm xua đuổi các linh hồn xấu xa, bởi quỷ ma sẽ sợ màu đỏ.

Legend: Ngày xửa ngày xưa, có một yêu quái thường xuyên xuất hiện vào đêm Giao thừa, làm cho trẻ con khóc thét. Ngày hôm sau, đứa trẻ bị đau đầu, sốt cao, khiến bố mẹ phải thức đêm để trông nom cho con tránh yêu quái. Một cặp vợ chồng mới sinh được một đứa con trai rất khảu khỉnh. Trong Tết, 8 tiên tử biết trước rằng cậu bé sẽ gặp nạn, nên họ biến thành 8 đồng tiền và giữ nhiệm vụ bảo vệ cậu bé. Trước khi cậu bé đi ngủ, hai vợ chồng đặt những đồng tiền này dưới gối của con và ngủ. Nửa đêm, yêu quái xuất hiện và sợ hãi bỏ chạy khi nhìn thấy tia sáng rực từ chiếc gối. Tiền mừng tuổi nhận được trong ngày Tết thường được gọi là 'Tiền Mở Đầu'. Truyền thống còn cho rằng, tiền lẻ trong phong bao mang ý nghĩa của sự sinh sôi và phát triển.

Thăm chùa đầu năm là một trong những nét đẹp văn hóa tâm linh của người Việt, khiến cho mọi người tỏ ra linh thiêng và tận hưởng không khí yên bình, đằm thắm. Mỗi đầu năm, việc thăm chùa là mong ước được hưởng lạc và thăng tiến trong cuộc sống mới.

Bên cạnh đó, đây cũng là cách để thể hiện lòng kính trọng và tôn trọng đối với Đức Phật cũng như tổ tiên. Thăm chùa đầu năm không chỉ giúp thanh tịnh tâm hồn, làm sạch đi những bụi bặm, mà còn đánh dấu sự khởi đầu mới với những điều tốt lành, may mắn.

Cây nêu Tết được dựng từ ngày 23 tháng Chạp và kết thúc vào mùng 7 Tết Nguyên Đán. Có ý nghĩa chống lại ma quỷ, bảo vệ gia đình tránh khỏi sự quấy rối của họ, để mọi người có một cái Tết bình yên. Các gia đình chuẩn bị đầy đủ lễ vật cúng ngoài trời như mâm cơm, giọt dầu, rượu, nhang, hoa, hoa quả, đĩa gạo, đĩa muối, tiền vàng, sớ. Sau khi thắp hương và tôn vinh ông bà tổ tiên trong nhà, gia chủ tiếp tục làm lễ tại ngoại ô. Lễ mở đầu năm mang theo nó cả tâm hồn và nền văn hóa sâu sắc của dân tộc.

Ngày mùng 7 tháng Giêng, hay còn gọi là mùng 6 tháng Giêng, là ngày quan trọng kết thúc chuỗi lễ hội Tết. Đây là thời điểm người Việt thực hiện lễ hạ Cây nêu, còn được biết đến là lễ Mở Đầu, đánh dấu sự chấm dứt Tết Nguyên Đán và bắt đầu hành trình làm ăn mới từ mùng 8 hoặc mùng 9 tháng Giêng.

Cúng ông Táo là một nghi lễ quan trọng trong chuỗi sự kiện Tết truyền thống. Diễn ra vào ngày 23 tháng Chạp hàng năm, lễ cúng ông Táo là cơ hội để mọi gia đình làm sạch bếp nhà và thiết lập mâm cúng với hình ảnh con cá chép. Tin rằng ông Táo sẽ cưỡi con cá chép vượt lên thiên đình, báo cáo về những điều tốt lành hay xấu xa của gia đình, để ông Trời quyết định thưởng hay phạt. Mong muốn của mọi người là nhận được sự bình an, may mắn từ ông Trời trong năm mới sắp bắt đầu.

Mâm Ngũ Quả, không thể thiếu trong ngày Tết, được coi là một trong những nghi lễ quan trọng của mọi gia đình Việt. Theo quan niệm dân gian, Tết là thời điểm ông bà tổ tiên trở về để sum họp với con cháu, do đó việc chuẩn bị mâm ngũ quả càng trở nên quan trọng, bày biện trên bàn thờ gia tiên một cách chu đáo.

Ở mỗi vùng miền, có những quy định riêng về loại trái cây được bày trên mâm. Ví dụ, Tết miền Bắc thường chọn 5 loại quả, mỗi loại một màu sắc, tượng trưng cho ngũ hành. Trong khi đó, Tết miền Nam thì ưu tiên các loại quả như mãng cầu, đu đủ, dừa và xoài, nhằm mang đến sự sung túc, may mắn cho năm mới. Mặc dù mỗi vùng có những phong tục bày mâm ngũ quả khác nhau, nhưng tất cả đều nhấn mạnh ý nghĩa cầu mong cho một năm mới hạnh phúc và may mắn.

Giao thừa, thời điểm quan trọng chia ly giữa năm cũ và năm mới. Trong khoảnh khắc này, mọi người trong gia đình trao nhau những lời chúc phúc, con cháu chúc tết ông bà, cha mẹ bằng những món quà ý nghĩa và những chiếc bao lì xì may mắn.

Pháo hoa rực sáng trên bầu trời, tạo nên không khí phấn khích và hân hoan. Ở các thành phố lớn, pháo hoa được bắn theo các địa điểm quy định. Mọi gia đình tổ chức lễ cúng giao thừa, bao gồm cả cúng trong nhà và cúng ngoại ô, để chào đón năm mới trong sự trang trọng và tôn nghiêm.