Top 12 loài cá khổng lồ đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng

Cá da trơn có nhiều giống loài, và cá da trơn vàng là một trong số những loài đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng. Chúng sinh sống ở sông Paraná tại Argentina. Một con cá da trơn vàng có thể đạt kích thước lên tới 1,4 mét và nặng đến 50 kg. Loài cá này thường sống ở đáy nước và săn mồi vào ban đêm. Cá da trơn vàng (Danh pháp khoa học: Ameiurus natalis; "natalis" trong tiếng Latin có nghĩa là "có mông lớn") là một loài cá da trơn thuộc họ cá nheo Bắc Mỹ Ictaluridae, phân bố rộng rãi ở Bắc Mỹ, đặc biệt là tại miền trung và miền đông Hoa Kỳ, từ trung tâm Texas đến Bắc Dakota, và dọc theo khu vực Great Lakes tới Bờ Đông. Tại Minnesota, chúng thường xuất hiện ở các khu vực phía đông và trung tâm của bang. Cá da trơn vàng được xem là một loại cá thể thao nhỏ và có khả năng thích nghi cao với môi trường ô nhiễm.

Cá da trơn vàng là loài sống dưới đáy, thường sinh sống trong môi trường có nền bùn, đá, cát hoặc đất sét. Chúng có thể sống ở hồ bơi sông và thường tìm thấy ở những nơi có nước chảy chậm, từ những dòng sông lớn đến những phần nông của hồ, ao. Môi trường sống của chúng rất đa dạng, từ những vùng nước chậm có ô nhiễm nặng đến những dòng nước nhanh với nước sạch và trong vắt có thực vật thủy sinh. Ngư dân thường phát hiện chúng ở những lạch nước chảy chậm và sông có đáy sỏi.

Cá da trơn đuôi đỏ sinh sống tại các con sông ở Colombia, Venezuela, Ecuador, Peru, Bolivia và Brazil. Loài cá này nổi bật với phần bụng trắng, lưng đốm nhỏ và chiếc đuôi màu đỏ rực rỡ. Đây là một trong những loài cá được ưa chuộng trong môn thể thao câu cá, với kỷ lục thế giới được ghi nhận thuộc về ngư dân Gilberto Fernandes từ Brazil. Ông đã câu được một con cá nặng tới 56 kg. Cá da trơn đuôi đỏ chưa trưởng thành đang bị săn lùng để nuôi làm cá cảnh. Chúng có thể đạt trọng lượng tối đa lên tới 65 kg và hiện loài cá này đang rất cần sự bảo vệ từ con người để tránh khỏi nguy cơ tuyệt chủng.

Cá tầm trắng khổng lồ là một trong những loài cá lớn nhất Bắc Mỹ, có thể đạt trọng lượng 450 kg và chiều dài lên tới 4,5 mét. Chúng thường được tìm thấy ở sông Fraser (Canada) và sông Sacramento, bang California (Mỹ). Loài cá có màu ánh bạc này đang giảm số lượng nghiêm trọng do ảnh hưởng từ việc xây dựng đập của con người, điều này gây ra sự phân chia dòng sông và ảnh hưởng đến môi trường sống của chúng. Mối đe dọa lớn nhất đối với cá tầm trắng Bắc Mỹ là các đập ngăn nước, làm giảm quần thể cá do thiếu thức ăn và thay đổi môi trường sống. Nhiều con cá tầm trắng từng bơi ngược sông để tránh nước mặn hiện nay đang bị mắc kẹt vì các con đập.

Loài cá nước ngọt lớn nhất thế giới, cá tầm Kaluga, cũng đang trong tình trạng nguy cấp và gần tuyệt chủng do bị săn lùng để lấy trứng. Loài cá này có thể dài từ 5-6 mét và nặng trung bình 400 kg, thậm chí một số con có thể đạt trọng lượng tới 1 tấn khi trưởng thành.

Cá paddlefish là một loài cá lớn có họ hàng với cá tầm, sinh sống ở sông Missouri, bang Montana (Mỹ). Chúng có thể dài tới 1,8 mét và nặng 90 kg. Các hoạt động của con người như xây dựng đập đã làm giảm dòng chảy di cư và sinh sản của loài cá này, khiến số lượng của chúng đang ở mức báo động.

Cá paddlefish, hay còn được biết đến với tên gọi Cá tầm thìa Mỹ, Polyodon spathula, cũng được gọi là cá tầm thìa Mississippi, là một loài cá sống trong vùng nước chảy chậm của hệ thống sông Mississippi. Hình dáng của chúng rất đặc biệt với phần mũi nhọn nhô ra phía trước. Loài cá này dường như đã tuyệt chủng tại hồ Erie và các nhánh của nó. Chúng sử dụng thụ quan điện nhạy cảm trên mũi để phát hiện con mồi và điều hướng khi di chuyển đến nơi đẻ trứng. Thức ăn chính của chúng là zooplankton, nhưng cũng ăn động vật giáp xác và bivalve.

Loài cá da trơn này sống ở vùng Uttarakhand, Ấn Độ, có thân hình lớn với hàm răng sắc nhọn và ria mép dài. Được biết đến như nguyên nhân gây ra các vụ tấn công người bơi trên sông Kali từ năm 1998 đến 2007, hiện nay số lượng cá Goonch đang giảm mạnh. Cá da trơn Goonch có thể đạt chiều dài 2 mét và nặng đến 90 kg. Chúng đã gây ra nhiều vụ tấn công ở sông Kali, Ấn Độ trong khoảng thời gian từ năm 1998 đến 2007. Ở sông Rewa, Guyana, cá da trơn khổng lồ đuôi đỏ có thể nặng tới 45 kg.

Goonch là loài cá ăn thịt lớn, sinh sống trên các dòng sông chảy xiết ở nhiều quốc gia châu Á, đặc biệt là tại các ghềnh thác thuộc dãy Himalaya và thượng nguồn sông Mekong. Dù có sức mạnh và tính hung hãn nhưng số lượng của loài cá này đang bị giảm sút do ô nhiễm ngày càng gia tăng trong các dòng sông.

Cá đuối Potamotrygon motoro, hay còn gọi là cá đuối sông Ocellate, thuộc họ Potamotrygonidae. Đây là loài đầu tiên được mô tả trong họ này và cũng là loài phổ biến nhất, phân bố rộng rãi ở các lưu vực Río de la Plata, Amazon, Mearim và Orinoco tại Nam Mỹ nhiệt đới và cận nhiệt đới. Nó đôi khi được nuôi trong bể cá. Cá có thân hình dẹp và tròn đều, đuôi ngắn và mạnh mẽ. Mặt lưng có màu vàng nâu đến vàng sậm với những đốm vàng viền đen. Loài cá này còn có nhiều màu sắc khác như cam, cẩm thạch, đen, xanh... với nhiều hình dạng đốm. Cá đuối Potamotrygon motoro sống ở sông Paraná thuộc Argentina, Brazil, Paraguay, Uruguay, Venezuela và các nhánh sông Amazon. Cân nặng của một con cá đuối có thể đạt đến 15 kg.

Hiện nay, việc săn bắt của con người cùng với xây đập và ô nhiễm môi trường đang làm giảm số lượng cá này một cách rõ rệt. Cá đuối khổng lồ Potamotrygon motoro tại sông Paraná, Argentina có thể phát triển chiều dài lên tới một mét và nặng 15 kg. Theo arkive.org, loài cá đuối này có sự phân bố rộng rãi, được tìm thấy tại các sông ở Argentina, Brazil, Paraguay, Uruguay, Venezuela và các nhánh sông Amazon. Đập thủy điện và ô nhiễm là những mối đe dọa chính đối với loài cá này.

Cá da trơn Wallago là loài cá ăn thịt với thân hình lớn màu xám, lưng hơi gù và chiếc hàm rộng để săn mồi dưới nước. Chúng phân bố ở các con sông từ Pakistan đến Việt Nam, và khi trưởng thành, kích thước của cá da trơn loại này có thể đạt đến 2 mét. Hiện tại, ở Ấn Độ, nạn săn bắt trái phép đang đặt loài cá này vào tình trạng nguy cơ tuyệt chủng.

Cá da trơn Tapah (Danh pháp khoa học: Wallago leerii) là một loài cá da trơn thuộc họ cá nheo Siluridae, bản địa Đông Nam Á. Loài cá này có kích thước lớn, có thể dài đến 2m (6 ft 7 in) và nặng tới 95 kg (209 lb), đã được cư dân bản địa cổ đại sử dụng làm thực phẩm. Ở Mã Lai, cá da trơn Tapah có thể nặng tới 100 kg và rất khó đánh bắt. Cá da trơn Tapah được người dân địa phương gọi là cá thần bí, với trọng lượng tối đa có thể lên tới 100 kg. Loài cá này vẫn phổ biến ở các sông hồ lớn ở Malaysia, thường nặng từ 1 đến 3 kg. Nhiều câu chuyện huyền bí xoay quanh loài cá này, nhưng hiện nay cá Tapah khổng lồ đã rất hiếm và gần như tuyệt chủng do ô nhiễm nguồn nước và nạn đánh bắt quá mức.

Với kích thước lên tới 3 mét và khối lượng vượt quá 180kg, Arapaima (Hải tượng long) là một trong những loài cá nước ngọt lớn nhất thế giới và cũng là loài cá lớn nhất sông Amazon cũng như Nam Mỹ. Hải tượng long được biết đến với cái tên “quái vật sông Amazon” nhờ kích thước đồ sộ của nó. Số lượng loài cá này hiện đang giảm mạnh do tình trạng đánh bắt tràn lan và giá trị kinh tế cao của nó, khiến loài Hải tượng long đứng trước nguy cơ tuyệt chủng.

Cá hải tượng long có thể dài hơn 2 m (6,6 ft), thậm chí có những con lên đến 2,5 m (8,2 ft) và trọng lượng có thể đạt tới 100 kg (220 lb). Trọng lượng tối đa được ghi nhận khoảng 200 kg. Đây là một trong những loài cá được tìm kiếm nhiều nhất tại Nam Mỹ, thường được đánh bắt để làm thực phẩm. Người ta chủ yếu sử dụng vợt để xuất khẩu, còn khi tiêu thụ nội địa, họ sử dụng đinh ba hoặc lao. Do đó, hiện nay, việc tìm kiếm những con cá dài trên 2m trong tự nhiên là cực kỳ hiếm hoi.

Cá chiên là một loài cá da trơn ăn thịt lớn, chủ yếu sinh sống tại khu vực châu Á, đặc biệt là ở vùng ghềnh sông Himalaya và các nhánh lớn của sông Mekong. Hiện nay, số lượng loài cá này đang giảm sút nghiêm trọng, và sự tồn tại của chúng bị đe dọa bởi ô nhiễm môi trường tại các dòng sông ở châu Á.

Cá chiên khổng lồ đã trở thành chủ đề cho nhiều câu chuyện về cá da trơn ăn thịt người ở Ấn Độ. Nhiều người dân nơi đây tin rằng những thi thể được thả trôi trên sông sẽ trở thành thức ăn cho loài cá này. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa có bằng chứng xác thực nào chứng minh cá chiên khổng lồ ăn xác người. Hơn nữa, tình trạng đánh bắt quá mức đã khiến rất ít cá thể cá chiên đạt được kích thước lớn để có thể tiêu thụ được thức ăn kích thước như con người.

Cá ma cà rồng, tên khoa học là Hydrolycus scomberoides, là một loài cá săn mồi nước ngọt, phân bố chủ yếu ở lưu vực sông Amazon, với sông Tapajós ở phía đông là biên giới phân bố. Đây là loài đầu tiên được mô tả trong bốn loài thuộc chi Hydrolycus. Cá ma cà rồng nổi bật với bộ răng sắc nhọn, đặc biệt là hai chiếc răng nanh dài và nhọn ở hàm dưới, điều này cũng giải thích cho tên gọi của nó. Kích thước của loài cá này có thể đạt chiều dài 1,17 mét và nặng tới 17,8 kg.

Nhiều người thường lầm tưởng rằng loài cá này có kích thước nhỏ hơn vì có những loài cá khác có hình dáng tương tự. Cá ma cà rồng là một trong những loài cá săn mồi hung tợn nhất, được mệnh danh là loài cá nước ngọt dữ dằn nhất thế giới. Tuy nhiên, số lượng của chúng đang giảm nhanh chóng do môi trường sống bị thu hẹp và nạn đánh bắt quá mức. Cá ma cà rồng hay còn gọi là cá hô khổng lồ ở sông Mekong nằm trong số những loài cá lớn nhất thế giới đang bị đe dọa chủ yếu bởi xây đập và đánh bắt quá mức.

Loài cá đuối gai độc nước ngọt phân bố chủ yếu trong hệ thống sông của Thái Lan, Borneo, New Guinea và miền Bắc Australia. Kích thước của cá đuối này có thể đạt tới 5 mét và nặng 600 kg. Việc xây dựng đập và nạn đánh bắt đang gây tổn hại nghiêm trọng đến môi trường sống của chúng, đưa loài cá này vào nguy cơ tuyệt chủng. Cá đuối gai độc đã được Hiệp hội bảo tồn tự nhiên quốc tế (IUCN) xếp vào danh sách các loài dễ bị tổn thương dẫn đến tuyệt chủng. "Hơn 70% các loài cá nước ngọt khổng lồ trên thế giới (bao gồm cả cá đuối gai độc) đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng. Hiện nay, chúng tôi cần gấp rút nghiên cứu và bảo vệ chúng trước những mối đe dọa từ việc xây đập và khai thác quá mức," ông Hogan chia sẻ.

Cá đuối gai độc nước ngọt khổng lồ đang đối mặt với nguy cơ do xây dựng đập, đánh bắt và ô nhiễm nguồn nước. Đây là một trong những loài cá nước ngọt lớn nhất thế giới, nhưng thông tin về chúng còn rất hạn chế. Không ai biết chắc số lượng cá đuối gai độc khổng lồ còn tồn tại trên trái đất, cũng như môi trường sống lý tưởng của chúng. Loài cá đuối gai độc khổng lồ được cho là đã tồn tại hàng triệu năm mà không có nhiều thay đổi, thường chôn mình dưới đáy cát hoặc bùn của các dòng sông.

Loài cá mà nhiều loài khác phải ngưỡng mộ với kích thước khổng lồ chính là cá tra dầu khổng lồ sông Mekong. Như tên gọi, chúng sinh sống chủ yếu ở con sông Mekong huyền thoại, với đầu to, dẹp và miệng rộng cùng hai râu dài ở hàm trên, vây lưng nhỏ và vây bụng kéo dài đến vây đuôi. Một con cá tra dầu trưởng thành có thể dài đến 3 mét và nặng 300 kg. Tại hạ lưu sông Mekong, đặc biệt ở các quốc gia như Lào, Việt Nam, Campuchia và Thái Lan, số lượng cá tra dầu đang suy giảm đáng kể. Loài cá tra dầu khổng lồ sông Mekong đã được ghi vào sách đỏ Việt Nam và sách đỏ của UICN.

"Các đập lớn có tác động nghiêm trọng đến sự sống của các dòng sông. Chẳng hạn, loài cá tra dầu khổng lồ sông Mekong, có kích thước tương đương với gấu xám Bắc Mỹ, đang phải đối mặt với nhiều nguy cơ do hàng loạt đập nước xây dựng ở hạ nguồn; những đập này cản trở dòng di cư đến nơi đẻ trứng của chúng, dẫn đến nguy cơ tuyệt chủng rất cao," ông Hogan, người đã nghiên cứu loài cá này trong 20 năm, cho biết thêm.