Top 12 Loài động vật có bộ não kỳ quái hành tinh

Não nhện, với bộ não tương đối lớn so với phần còn lại của cơ thể, không chỉ nằm ở trên đầu mà còn lan xuống cả dưới chân. Nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Nhiệt đới Smithsonian (Panama, Mỹ) đã phát hiện hệ thống thần kinh trung ương của những chú nhện nhỏ nhất thế giới chiếm gần 80% khoang cơ thể của chúng, trong khi não người chỉ chiếm 2 - 3% trọng lượng cơ thể.

Tất cả loài nhện đều có khả năng làm màng nhện, sợi mỏng và bền bỉ như tơ, tiết ra từ phần sau của bụng. Màng nhện được sử dụng để làm nhiều việc như tạo dây để leo trèo, xây tổ trong hốc đá, bọc mồi, giữ trứng và tạo nơi an toàn. Nhiều loài nhện dùng tính chất dính của màng nhện để bẫy mồi, trong khi một số loài săn mồi bằng cách rình và tấn công phục kích.

Nhện, với bốn cặp chân hai bên phần đầu ngực, có lông lưa thưa trên mình và chân để cảm giác rung động, âm thanh và mùi hương. Mỗi miệng có hai ngàm dùng để kẹp mồi và bám vào bạn tình khi giao hợp. Nhện không nhai thức ăn mà chỉ thò ống hút vào mồi để hút chất lỏng ra.

Không phải là não của kiến mà trong trường hợp đặc biệt này, kiến bị kiểm soát bởi các loại nấm ký sinh. Các loại nấm Trùng Thảo xâm nhập cơ thể kiến và biến chúng thành 'zombie', điều khiển hành vi để phát tán bào tử nấm. Nấm sẽ 'chỉ huy' kiến bệnh bò đến chiếc lá và khóa hàm dưới vào gân lá ở giữa, làm kiến không nhúc nhích nằm ở đúng vị trí nó muốn. Khi kiến chết, nấm bắt đầu phát triển trên đầu kiến, tạo ra một bọc bào tử nấm xù xì, sẵn sàng rơi xuống đất khi màn đêm buông xuống.

Nghiên cứu trước đó đã chỉ ra rằng một số loại nấm ký sinh xâm nhập và kiểm soát chức năng thần kinh, biến kiến thành zombie. Những chú kiến Zombie bị sai khiến, lang thang và sẵn sàng cắn xé bất kỳ sinh linh nào nấm ra lệnh. Các chuyên gia ĐH Munich (Đức) tiếp tục nghiên cứu, phân tích để hiểu cơ chế nhận biết 'máy chủ' ưa thích của nấm, từ đó cung cấp thông tin về cơ chế phân tử của hiện tượng này. Qua đó, họ hiểu thêm về cơ chế khiến kiến trở thành zombie.

Nghiên cứu tập trung vào loài nấm thuộc chi Ophiocordyceps. Loại nấm này tiết ra hóa chất đặc biệt tác động trực tiếp lên cơ quan thần kinh nhằm kiểm soát hành vi, đặc biệt là khiến kiến trở thành nô lệ lang thang và cắn lá khi nấm ra lệnh. Sau khi nhiễm bệnh, một số kiến có hành vi lạ như lao xuống từ trên cây gần mặt đất. Cả hai hành vi nhằm giúp bào tử nấm phát tán rộng xa.

Với loài mực khổng lồ, thức ăn phải được nghiền thành miếng nhỏ trước khi đi qua bộ não hình chiếc bánh rán để tránh hủy hoại não. Mực ống khổng lồ đực có trọng lượng 150kg, chiều dài 10m, dương vật 1,5m, nhưng chỉ có một bộ não nhỏ 15g.

Mực khổng lồ (Architeuthis) sống ở đại dương sâu, có thể dài tới 13m (con cái) hoặc 10m (con đực), có thể tấn công ngư dân và tàu thuyền. Thiên địch có thể là cá nhà táng (Physeter macrocephalus), nhưng cũng gây thương tích trên da cá voi nhà táng.

Giống chó Cavalier King Charles Spaniel có não lớn hơn cả hộp sọ của chúng. Chúng thông minh, dễ huấn luyện, hòa thuận với chó và vật nuôi khác. Chúng có hình dáng nhỏ gọn, đầu tròn, mõm đầy đặn, mắt nổi bật và khứu giác tốt. Chúng mắc một số vấn đề sức khỏe như syringomyelia, bệnh về mắt, và bệnh tim. Việc chăm sóc chúng cần kiểm tra tai, lông và đảm bảo sạch sẽ.

Chó Cavalier King Charles Spaniel là vật nuôi phổ biến ở Mỹ và có một sự thật ít người biết, đó là não của chúng thậm chí lớn hơn cả hộp sọ của chúng.

Ong bắp cày Megaphragma có cơ thể đầy đủ nhưng lại có não nhỏ hơn cả amip đơn bào. Hệ thống thần kinh của chúng được cho là nhỏ nhất trong số côn trùng. Những tế bào thần kinh phát triển ra ngoài đầu khi chúng trưởng thành, tồn tại trong 5 ngày. Ong bắp cày xây tổ bằng cách nhai gỗ làm bột giấy và có xu hướng tấn công người khi bị đe dọa. Chúng là thiên địch số một của nhện độc phổ biến ở châu Úc.

Chim gõ kiến không chỉ có hộp sọ nhẹ mà còn sở hữu túi khí trong đầu, giúp chúng đập mỏ mạnh mẽ mà không làm tổn thương não. Lưỡi dài của chúng được sử dụng tài tình để lấy thức ăn từ lỗ trên cây, và cú gõ thần tốc của chim không chỉ để săn mồi mà còn để giao tiếp và đánh dấu lãnh thổ.

Một sinh vật sống bám chặt vào san hô, lọc thức ăn từ nước biển là mực ống biển. Điều độc đáo là chúng ăn não của chính mình để sống sót, một chiến thuật sinh tồn đầy kỳ diệu.

Mực ống, động vật lưỡng tính, sinh sản bằng cách giải phóng trứng và tinh trùng vào nước, sau đó ấu trùng giống nòng nọc tìm nơi phát triển. Họ tập trung lại, và từ lúc đó, mực ống bắt đầu hành trình ăn não của mình, không còn cần đến bất kỳ thức ăn nào khác.

Mực ống, thuộc siêu bộ Mười chân, có hình dáng rõ ràng với thân và đầu, cùng với khả năng phun mực đen khi gặp nguy hiểm.

Đỉa, sinh vật đặc biệt với 5 đôi mắt, 300 chiếc răng và 32 hạch não. Hạch, cụm tế bào thần kinh, chơi vai trò quan trọng trong việc xử lý tín hiệu cơ thể, giúp đỉa làm nhiệm vụ hút máu một cách kỳ diệu.

Cơ thể đỉa có thể tái tạo, nhưng sự tái sinh này có hạn, đặc biệt khi cấu trúc thể xoang bị phá vỡ. Đỉa cũng đặc biệt trong việc hút máu và chống đông máu, đó là lý do tại sao chúng có ứng dụng trong y học và thảo dược truyền thống.

Cá stickleback fish, hay còn gọi là cá gai, một loài cá nước ngọt nhỏ có gai nhọn ở lưng, không chỉ nổi bật với vẻ ngoại hình độc đáo mà còn với sự 'bất bình đẳng não bộ' giữa cá đực và cá cái. Nhóm nghiên cứu đề xuất rằng sự chênh lệch này có thể xuất phát từ vai trò khác nhau của chúng trong việc xây dựng tổ và chăm sóc trứng.

Cá gai là những chuyên gia xây tổ, nơi cá đực xây dựng tổ, đảm nhận trách nhiệm tán tỉnh và chăm sóc trứng. Điều này có thể giải thích vì sao cá đực có kích thước não lớn hơn, trong khi cá cái không cần quá nhiều não cho những nhiệm vụ đơn giản như chọn đối tác và đẻ trứng.

Cá gai thường sinh sống ở cửa sông và hạ lưu sông, quay về vùng nước ngọt để sinh sản vào mùa Xuân. Sự thay đổi màu sắc và cấu trúc tổ độc đáo của chúng làm cho chúng trở thành những nhân tố thu hút đối tác trong mùa sinh sản.

Cá gai cái đơn giản chọn một tổ thuận tiện để đẻ trứng, và cá đực tạo ra tổ bằng cách kết những cành lá dưới nước với chất dính tự nhiên tiết ra từ thận của mình.

Bộ não của các loài chim Corvids được đánh giá cao về sự thông minh, ngang bằng với các loài linh trưởng. Khả năng trí nhớ, suy luận xã hội và sử dụng công cụ của chúng là điều đã khiến các nhà khoa học kinh ngạc. Nhóm chim này có khả năng thông minh có thể vượt trội so với cả tinh tinh.

Các loài chim Corvids hiểu biết về quy tắc vật lý. Nghiên cứu về nhận thức động vật, thực hiện bởi các nhà khoa học tại ĐH Cambridge, Anh, đã chỉ ra rằng, chim giẻ cùi Á Âu, một loài thuộc họ Quạ, có khả năng sử dụng trí óc để tưởng tượng và dự đoán sự việc trong tương lai, chúng có khả năng nhặt đá cuội để đặt vào lọ nước, tăng cao mực nước và dễ dàng tiếp cận con sâu đang ẩn trong lọ.

Não giun tròn Caenorhabditis elegans nhỏ xíu nhưng vô cùng mạnh mẽ. Dù chỉ có 302 tế bào thần kinh, loài giun này có khả năng thực hiện các chức năng tương tự như các hệ thống thần kinh của sinh vật bậc cao.

C. elegans có cơ thể không phân đốt, hình giun, và đối xứng hai bên. Nó có một lớp biểu bì, bốn dây biểu bì chính và một pseudocoelom chứa đầy chất lõng (khoang cơ thể). Chúng cũng có một số hệ thống cơ quan tương tự như động vật lớn. Hầu hết cá thể C. elegans là con cái lưỡng tính và chỉ có một số rất ít đực thực sự. Giải phẫu cơ bản của C. elegans bao gồm miệng, họng, ruột, tuyến sinh dục, và biểu bì collagen. Con đực có một tuyến sinh dục đơn thùy, một ống dẫn tinh, và một cái đuôi chuyên cho giao phối, trong đó kết hợp với gai nhỏ. Con lưỡng tính có hai buồng trứng, ống dẫn trứng, túi nhận tinh, và một tử cung đơn.

Khác với các loài Caenorhabditis chiếm môi trường dinh dưỡng và vi khuẩn phong phú, C. elegans ăn các vi khuẩn phát triển trong chất hữu cơ. Chúng có thể tồn tại trên nhiều loại vi khuẩn, nhưng hệ sinh thái tự nhiên của chúng vẫn chưa được rõ ràng. Các chủng phòng thí nghiệm chủ yếu lấy từ môi trường nhân tạo như vườn hay phân. Gần đây, C. elegans đã được phát hiện phát triển mạnh trong các loại chất hữu cơ, đặc biệt là trái cây chín nẫu.

Đầu của con cá nhà táng chiếm một phần ba chiều dài cơ thể và đó là lý do khiến chúng trở thành động vật có bộ não lớn nhất trên hành tinh (bao gồm cả những sinh vật đã tuyệt chủng). Các nhà nghiên cứu tiết lộ rằng, não của cá nhà táng có trọng lượng tới 8 kg, gấp năm lần não người bình thường. Điều này có thể là do bộ não lớn giúp chúng sử dụng trí thông minh để tìm kiếm sự giúp đỡ từ con người trong những tình huống khó khăn giống như câu chuyện dưới đây.

Khả năng lặn sâu hơn 1000m, trái tim nặng tới 125kg, cá nhà táng phát ra âm thanh có độ lớn 235 decibel, và có thể làm thủng màng nhĩ. Cá nhà táng cũng nổi tiếng với việc xác chúng có thể phát nổ khi bị phân hủy, tạo ra một hiện tượng động đất nhỏ dưới nước. Mỗi con cá nhà táng ngày nay là hậu duệ của một con cá cái, chứng minh sự bền bỉ và khả năng sinh tồn của loài.