1. Những Điểm Quan Trọng để Đạt Điểm Cao môn Ngữ Văn
Để làm bài thi, hãy chú ý đến những điểm sau:
- Chữ viết và cách trình bày cần rõ ràng, sáng sủa.
- Luận điểm cần được thể hiện mạch lạc, rõ ràng từ mở bài đến kết bài.
- Đọc kỹ đề bài, tự vạch ra những ý chính để tránh mất điểm.
- Lời văn nên mang tính hình tượng, câu từ trau chuốt.


2. Phân tích đề một cách tỉ mỉ
Khám phá đề bài là bước quan trọng không thể bỏ qua khi làm bài thi, đặc biệt là môn Ngữ Văn nơi mà công đoạn này đòi hỏi nhiều thời gian. Việc đọc đề để hiểu rõ về nhiệm vụ, triển khai ý, và xác định hướng viết bài là cực kỳ quan trọng. Nếu bạn không đọc đề kỹ, có thể dễ bị lạc hướng và mắc những sai lầm đáng tiếc, như viết sai yêu cầu dẫn đến sự không nhất quán giữa nội dung và đề, hoặc nhầm lẫn giữa phân tích và bình luận.
Dành khoảng 5 phút để đọc và kiểm tra đề, phát hiện và sửa sai sót (nếu có) trong đề. Thời gian này giúp bạn xác định rõ yêu cầu trọng tâm, phạm vi của đề, đồng thời làm rõ hướng làm bài. Bạn cũng có thể định rõ những ý chính để triển khai, giúp bài viết trở nên chặt chẽ, tránh sự rối bời và không rõ ý.
- Đọc kỹ đề, tìm hiểu từ khóa và xác định vế chính
- Nắm bắt đề văn thuộc dạng nào
- Xác định vấn đề trọng tâm để nghị luận
- Đặt ra phương hướng lập luận cụ thể


3. Chăm chỉ trả lời đúng trọng tâm
Trong quá trình làm bài, với mỗi loại câu hỏi, bạn cần phân chia điểm một cách cân đối và xác định trọng tâm của từng phần.
- Ngữ liệu đọc hiểu (3 điểm)
Ngữ liệu đọc hiểu thường đa dạng, từ văn bản học thuật đến đoạn văn văn học, có thể thuộc chương trình học hoặc không. Để có câu trả lời súc tích, hãy xác định trọng tâm của câu hỏi và tập trung vào ý chính. Hãy tránh việc lặp lại câu hỏi để không mất thêm thời gian cho phần khác.
- Nghị luận xã hội (2 điểm)
Ở phần này, bạn cần hiểu rõ vấn đề, nguyên nhân, hậu quả, và đề xuất giải pháp. Hãy tập trung vào việc làm một đoạn nghị luận ngắn, có lập luận riêng, dẫn chứng thuyết phục.
- Nghị luận văn học (5 điểm)
Phần này quan trọng nhất, hãy đầu tư thời gian và công sức. Bài viết cần có mở bài, thân bài, và kết bài rõ ràng. Các đoạn văn cần diễn đạt rõ luận điểm và phát triển theo đúng hướng. Khi phân tích, hãy liên kết với thực tế, dẫn chứng hoặc liên hệ với các tác phẩm văn học khác.


4. Đánh giá cao cả về nội dung và nghệ thuật
Trong phần nghị luận văn học, cần đặc biệt lưu ý đến vẻ đẹp của văn chương, đồng thời đánh giá cả về nội dung và nghệ thuật một cách đồng thời. Khi làm bài, hãy phân tích đồng thời cả hai khía cạnh nội dung và nghệ thuật. Ngoài ra, nhấn mạnh rõ biện pháp nghệ thuật mà tác giả sử dụng, với mục đích hoặc ý nghĩa nào. Tránh tình trạng bình luận không chính xác, dẫn đến bài văn thiếu ý thức và không thuyết phục.
Khi học, hãy tập trung vào việc hiểu rõ những đặc điểm đẹp của cả hai khía cạnh nội dung và nghệ thuật trong các chi tiết nghệ thuật của tác phẩm. Khi phân tích bất kỳ hình tượng nghệ thuật nào, hãy liên kết nội dung với sự tinh tế nghệ thuật, vì cả hai yếu tố này cùng nhau tạo nên vẻ đẹp hoàn hảo của một hình tượng trong văn hay thơ. Mỗi hình tượng thường mang đến nhiều cách hiểu khác nhau, phụ thuộc vào cảm nhận cá nhân của từng người.


5. Sử dụng dẫn chứng tiêu biểu
Việc sử dụng dẫn chứng tiêu biểu đem đến sự thuyết phục cao hơn cho bài viết, làm tăng tính thuyết phục của ý kiến và quan điểm được trình bày trong bài thi. Dẫn chứng luôn đóng vai trò quan trọng, bổ sung và làm cho thông tin trở nên rõ ràng. Khi có những lập luận mạnh mẽ, sâu sắc và tinh tế, việc lựa chọn những ví dụ cụ thể, tiêu biểu giúp bài văn trở nên nổi bật.
Tuy nhiên, việc chọn lọc dẫn chứng không đủ, nếu chỉ giữ lại ở bước này, bài viết có thể trở nên mơ hồ, thiếu trọng tâm. Sau khi chọn được dẫn chứng, người viết cần phải mở rộng, phân tích sâu vào các khía cạnh của dẫn chứng để làm nổi bật điểm mạnh của bài văn.
Các bạn hoàn toàn có thể phân tích tác phẩm dựa trên cảm nhận cá nhân mà không cần tuân theo kiểu mẫu truyền thống. Sự sáng tạo trong cách tiếp cận bài luận của bạn có thể tạo ra sự khác biệt, làm nổi bật và chắc chắn đạt điểm cao trong mắt giám khảo. Tuy nhiên, dù cách tiếp cận như thế nào, bạn vẫn cần giải thích một cách logic cho luận điểm hoặc đánh giá của mình.


6. Phân đoạn hợp lý
Khi đã xác định được luận điểm, hãy trình bày lập luận của bạn theo các luận điểm chính. Mỗi luận điểm có thể được thể hiện qua một đoạn văn. Tuy nhiên, tránh việc viết một đoạn quá dài để giải quyết tất cả các luận điểm. Việc phân đoạn là quan trọng để đạt điểm cao. Hãy sắp xếp ý một cách hợp lý để làm sáng tỏ yêu cầu của đề. Bên cạnh việc rèn luyện kỹ năng lập luận, bạn cũng cần chú ý đến cách sắp xếp luận điểm và sử dụng dẫn chứng có liên quan.
Việc lập kế hoạch trước sẽ không mất nhiều thời gian làm bài mà lại mang lại hiệu quả lớn. Phần nghị luận văn học theo hướng mô tả của Bộ GD&ĐT không chỉ đòi hỏi phân tích và cảm nhận một đoạn trích hoặc một nhân vật, mà còn đòi hỏi đánh giá, bình luận, so sánh và liên kết với đối tượng liên quan.


7. Luận điểm rõ ràng
Trong quá trình chấm bài, nhiều giáo viên thường gặp vấn đề khi bài viết của học sinh lặp đi lặp lại một nội dung mà lại thiếu những nội dung quan trọng khác. Với một bài văn rõ ràng về luận điểm, ý tứ được thể hiện rõ trong từng đoạn, giáo viên sẽ dễ dàng đánh giá và cho điểm cao hơn so với những bài viết lan man, không rõ ràng.
Một lời khuyên quan trọng là với bài thi văn đại học, không cần quá quan tâm đến từ ngữ, nhưng cần phải rõ ràng về mạch ý, ý phải được thể hiện rõ trong từng đoạn văn. Hãy viết những câu chủ đề trực tiếp để giúp người chấm dễ nhận biết. Bài viết cần có hệ thống ý - luận điểm và phải được triển khai thành từng đoạn văn. Bài có thể thiếu ý, nhưng tuyệt đối không nên viết toàn bộ nội dung chỉ trong một đoạn dài.
Ngoài ra, học sinh cũng cần tránh việc quá chú trọng vào cảm xúc mà quên luận điểm. Vì vậy, việc phân đoạn sau khi đọc kỹ đề bài giúp bạn bảo đảm có đủ ý và thể hiện sự thông minh trong cách viết cũng như xác định rõ trọng tâm cần đạt được trong bài thi.


8. Bắt đầu bằng một đoạn mở đầu hấp dẫn
Mở bài tạo ấn tượng ban đầu cho bài viết, ảnh hưởng đến cảm nhận của độc giả. Một mở bài sáng tạo sẽ kích thích sự quan tâm và mong muốn đọc tiếp.
Mẹo quan trọng là viết trước mở bài khi ôn tập, sau đó biến tấu theo yêu cầu đề thi, tránh mất thời gian nhiều vào phần mở đầu.
Có thể sử dụng câu thơ, lời văn, hoặc danh ngôn có ý nghĩa gần gũi với tác phẩm trong đề thi để tạo ấn tượng ngay từ mở bài hấp dẫn với giám khảo.


9. Chuẩn bị ý tưởng trước khi viết
Lập nháp dàn ý trước khi viết giúp bài văn trở nên hay và đầy đủ ý. Dù có thể nghĩ rằng việc trực tiếp viết sẽ tiết kiệm thời gian, nhưng lập dàn ý là bước quan trọng, giúp củng cố kiến thức và đảm bảo bài viết hoàn thiện nhất.
Trong tâm lý áp lực và căng thẳng của phòng thi, việc có dàn ý nháp giúp bạn tránh lãng quên thông tin và kiến thức quan trọng, giảm nguy cơ mất điểm do sơ suất.


10. Không bỏ lỡ bất kỳ câu nào
Trong bài thi tự luận, quan trọng là thể hiện rõ quan điểm và tư duy cá nhân. Đừng bỏ sót bất kỳ câu hỏi nào, chỉ cần diễn đạt quan điểm, suy nghĩ hoặc đánh giá về tác phẩm văn học để đạt điểm tốt.


11. Phân chia thời gian một cách hợp lý
Đây là một trong những chiến lược quan trọng nhất để hoàn thành đề thi văn. Theo kinh nghiệm của nhiều giáo viên, thậm chí là những học sinh giỏi, thường mắc phải lỗi về quản lý thời gian không hợp lý dẫn đến kết quả bài thi không như mong đợi. Để tránh lỗi này, thí sinh cần đọc kỹ đề thi, xác định các phần cần chú trọng và phân chia thời gian một cách sáng tạo.
Thời gian làm bài môn thi Ngữ văn là 120 phút. Với cấu trúc đề quen thuộc gồm 2 phần: Đọc - hiểu (3 điểm) và Làm văn (7 điểm), thí sinh cần đầu tư thời gian một cách hợp lý cho từng phần, tránh sự lệch lạc trong việc phân bổ thời gian. Đọc hiểu có thể dành khoảng 30 phút, và 30-45 phút cho bài văn nghị luận xã hội. Phần còn lại của thời gian có thể dành cho việc làm câu nghị luận văn học, vì đây là phần quyết định số điểm lớn nhất.


12. Tập trung vào các chi tiết sáng tạo
Sự sáng tạo trong bài thi Văn sẽ giúp bạn đạt được điểm cao qua lối diễn đạt, dẫn chứng, cấu trúc, luận điểm, ngôn từ, ... Đa dạng hóa kiểu câu trong đoạn văn, sử dụng cả câu đơn, câu tường thuật, câu phức, cảm thán, và câu hỏi để tạo nên một giọng điệu mới. Đồng thời, hãy sử dụng các ví dụ thực tế, gần gũi trong bài Nghị luận xã hội.
Chi tiết trong các tác phẩm văn học nên được so sánh và làm nổi bật, nhưng tránh sử dụng những ví dụ quá quen thuộc, phổ biến có thể tạo cảm giác nhàm chán. Ngôn từ cần phải đa dạng và chính xác. Cuối cùng, quan trọng nhất khi học Văn là đọc nhiều sách, báo, và cập nhật tri thức hàng ngày như một thói quen giải trí. Mở rộng tri thức, mở rộng tầm nhìn, và viết bằng trái tim đầy cảm xúc và đầu óc sắc bén.

