Top 12 Ngôi chùa nổi tiếng Bắc Ninh thu hút du khách dịp Tết

Chùa Dâu hay còn gọi là chùa Pháp Vân, chùa Diên Ứng, chùa Cả, Cổ Châu Tự, Duyên Ứng tự hay chùa Cổ Châu, nằm tại xã Thanh Khương, huyện Thuận Thành, cách thành phố Hà Nội khoảng 30km. Được xây dựng từ thời Công Nguyên, chùa Dâu được khánh thành năm 226 và trùng tu nhiều lần. Ngôi chùa lôi cuốn với kiến trúc nội ngoại độc đáo, với những bức tượng thờ và di tích lịch sử từ thế kỷ 18. Mỗi năm, đặc biệt vào ngày mùng 8 tháng 4 âm lịch, chùa Dâu tổ chức lễ hội tưng bừng, thu hút đông đảo du khách thập phương.

Chùa Phật Tích hay còn gọi là Vạn Phúc, nằm tại núi Phật Tích, xã Phật Tích, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh. Đây là địa điểm lưu giữ bức tượng Phật lớn nhất Việt Nam từ thời nhà Lý. Ngôi chùa có lịch sử từ thời nhà Lý và đã trải qua nhiều sự kiện lớn, được công nhận là di tích lịch sử văn hóa từ năm 1962. Kiến trúc của chùa theo lối “nội công ngoại quốc”, kết hợp với vườn hoa mẫu đơn tạo nên không gian linh thiêng và trấn an. Mỗi năm, vào những ngày đầu năm mới, chùa Phật Tích thu hút đông đảo du khách tham quan và tham gia các hoạt động hội chùa.

Một trong những ngôi chùa nổi tiếng ở Bắc Ninh là chùa Bút Tháp, hay còn được biết đến với tên là Ninh Phúc tự hoặc chùa Nhạn Tháp. Nằm tại thôn Bút Tháp, xã Đình Tổ, huyện Thuận Thành, chùa Bút Tháp nổi tiếng với bức tượng Phật Bồ Tát Quán Thế Âm thiên thủ thiên nhãn làm từ gỗ, là bức tượng lớn nhất Việt Nam đến thời điểm hiện tại.

Ngôi chùa có lịch sử từ thời vua Trần Thánh Tông, với trụ trì là thiền sư Huyền Quang. Đặc điểm nổi bật của chùa Bút Tháp là ngọn tháp đa cao 9 tầng trang trí bằng hình hoa sen, mặc dù ngọn tháp này đã không còn nguyên vẹn. Thời Hòa thượng Chuyết Chuyết, chùa Bút Tháp trở nên rất nổi tiếng. Quy mô của chùa được xây dựng từ thời kỳ này, và sau nhiều lần trùng tu, chùa Bút Tháp vẫn giữ được nét độc đáo với kiến trúc khung gỗ, nền làm bằng đá chắc chắn. Chùa là nơi thờ cúng tâm linh, đồng thời là di tích văn hóa và lịch sử quan trọng.

Chùa Dạm tọa lạc tại xã Nam Sơn, huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh. Với kiến trúc kỳ vĩ, ngôi chùa là trung tâm Phật giáo, là kiệt tác thời nhà Lý. Ngọn tháp đa của chùa Dạm có nền gạch ngói hoa văn nổi, chạm trổ và điêu khắc tỉ mỉ. Quy mô của chùa thể hiện lòng ngưỡng mộ với nhà vua xưa và lòng tin sâu sắc đối với Phật giáo. Chùa Dạm là một trong những di tích lịch sử nổi tiếng ở miền đất Kinh Bắc, thu hút du khách bởi kiến trúc độc đáo và giá trị văn hóa, lịch sử ý nghĩa. Nơi đây thường xuyên đón chào khách du lịch, mang đến trải nghiệm tìm hiểu về lịch sử và văn hóa của vùng đất này.

Chùa Tiêu, hay còn được biết đến với tên gọi chùa Lục Tổ, nằm trên sườn núi Tiêu, thuộc xã Tương Giang, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh, cách Hà Nội 20km về phía Bắc theo quốc lộ 1A. Là một ngôi chùa thuộc hệ phái Bắc tông.

Chùa được xây dựng từ thời kỳ Lý, trở thành nơi tu thiền và giảng pháp của nhiều cao tăng thời Lý như Thiền sư Vạn Hạnh. Trong lịch sử, chùa Tiêu lưu giữ nhiều di tích quan trọng, như tấm bia đá khắc chữ “Lý Gia Linh Thạch”. Nơi đây từng giữ ván in sách Thiền Uyển Tập Anh, một tác phẩm có giá trị về văn hóa, sử học, triết học.

Cổng chùa được xây dựng lại vào năm 1986. Chùa Tiêu còn giữ tháp mộ và nhục thân Thiền sư Như Trí, có công khắc in cuốn Thiền Uyển Tập Anh. Nhục thân Ngài đã được chuyển về chùa Duệ Khánh, xã Nội Duệ (Bắc Ninh) để thực hiện dự án tu bổ – bảo quản, hoàn thành vào ngày 26 – 9 – 2004.

Chùa Bách Môn, hay còn được gọi là chùa Linh Cảm, là một ngôi cổ tự xây dựng từ thời nhà Lý, trở thành một di sản văn hóa lịch sử tín ngưỡng với bề dày lịch sử. Ngôi chùa xưa có kiến trúc đồ sộ với hình vuông mặt bằng gần 1.000m2, 4 mặt tiền đường đều quay về tứ phương, tạo nên một kiệt tác kiến trúc hoàn mỹ. Tuy nhiên, công trình này đã bị phá hủy từ hơn nửa thế kỷ trước và cần phải được phục dựng lại.

Chùa nằm ở thôn Long Khám, xã Việt Ðoàn, huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh, được xây dựng từ thời nhà Lý trên sườn núi Khám Sơn. Trải qua hơn một ngàn năm, chùa đã trải qua nhiều lần trùng tu, đặc biệt là vào những năm 1556 và 1612. Dưới thời chúa Trịnh Sâm (1767-1782), bà Chúa Chè - Tuyên phi Ðặng Thị Huệ khi thất sủng đã đến chùa ăn chay cầu nguyện. Bà đã thực hiện việc sửa sang tu bổ chùa, kiến thiết quy mô theo kiểu trăm cửa mở ra bốn phía, tạo nên một công trình đồ sộ với đủ cả bốn phương tám hướng để tu tâm tích đức. Chùa Bách Môn từ đó trở thành một kiệt tác kiến trúc văn hóa độc đáo, nghệ thuật cao.

Cách đây hơn 70 năm, một số nhà nghiên cứu Pháp đã đánh giá chùa Bách Môn là ngôi chùa độc đáo bậc nhất Ðông Dương với bố cục độc nhất vô nhị. Nền móng được khai quật đối chiếu với thư tịch cổ và các tài liệu lưu trữ, chứng minh rằng chùa Bách Môn xưa kia là một công trình kiến trúc đồ sộ và hoành tráng.

Chùa Lim là nơi thờ phật và mẫu Liễu Hạnh. Ngày nay, mặc dù chùa đã thu nhỏ nhưng nhờ hội Lim mà vẫn thu hút đông đảo khách thập phương đến lễ. Hội Lim là một trong những lễ hội lớn nhất tỉnh Bắc Ninh

Hội Lim là hội của chùa Lim Bắc Ninh, trở thành hội hàng tổng (hội vùng) từ thế kỷ 18. Người có công lao với triều đình được tôn thưởng bằng việc tự hiến ruộng vườn và tiền bạc cho trùng tu đình chùa, mở mang hội hè, gìn giữ thuần phong mỹ tục. Hậu thần Nguyễn Đình Diễn, thôn Đình Cả, Nội Duệ, xứ Kinh Bắc, khi mất được tôn thờ tại lăng Hồng Vân trên núi Lim.

Hội chùa Lim Bắc Ninh là hội hàng tổng diễn ra từ ngày 11 đến hết ngày 14 tháng giêng. Ngày 13, lễ rước, tế lễ các thành hoàng các làng, các danh thần liệt nữ được tổ chức tại đền Cổ Lũng, lăng Hồng Vân, lăng quận công Đỗ Nguyên Thụy. Hội mang đến không khí hân hoan, sôi động với các nghi thức tôn thờ và tục trò dân gian nổi tiếng.

Chùa Linh Ứng nằm trong quần thể di tích lịch sử văn hóa Thuận Thành, được xếp hạng cấp quốc gia. Người xưa chọn đây làm thánh địa để xây chùa, và chùa đã trải qua nhiều giai đoạn phục dựng và mở rộng. Có lịch sử hơn tám thế kỷ, chùa Linh Ứng là một trong những di tích có lịch sử xây dựng sớm nhất ở Bắc Ninh. Sau những thời kỳ khó khăn, chùa đã được khôi phục và trở thành điểm đến tâm linh, thu hút khách thập phương.

Hàng năm, vào ngày mùng 7 tháng 4 âm lịch, dân làng tổ chức hội đón khách thập phương về chiêm bái. Những nghi thức tôn thờ và tục trò dân gian được tổ chức rất chu đáo, tạo nên không khí trang trọng và sôi động. Chùa Linh Ứng là một biểu tượng văn hóa, lịch sử, và tâm linh quan trọng của khu vực.

Chùa Hàm Long Bắc Ninh tọa lạc tại phường Nam Sơn – TP Bắc Ninh tỉnh Bắc Ninh, trước đây thuộc xã Nam Sơn, huyện Quế Võ, tỉnh Hà Bắc. Chùa được xây dựng vào thời Lý là nơi tu hành của Thiền sư Dương Không Lộ trên sườn núi, với cây cổ thụ to lớn. Chùa Hàm Long Bắc Ninh là một trong những trường Hạ đặc biệt, đào tạo các nhà sư ở đất Bắc.

Chùa mang tên Hàm Long vì có núi Thần Long che chắn như án thư phía trước. Con đường lên chùa qua những bậc đá, gốc cây và bụi cỏ tạo nên không gian thơ mộng. Hàng ngày, các sư ở đây nấu một nồi cháo lớn, cúng thí thực cho Trùng và vong bị nhốt. Buổi sáng, tụng kinh niệm Phật cúng vong được thực hiện cẩn thận. Gia đình đưa vong đến chùa để cúng và nhận lá bùa từ nhà sư để đeo trong 3 năm tránh tai họa.

Trong thời gian gửi vong (3 năm), gia đình không được cúng hương và thắp hương, vì vong nghe thấy sẽ quay về. Việc gửi vong vào chùa Hàm Long Bắc Ninh tương tự như đi tù trên thế gian. Sau 3 năm, gia đình có thể cúng lễ bình thường khi vong đã chuyển nhà mới. Theo quan điểm Phật giáo, sự sống chết là chuyện thường niên do nghiệp của mỗi người.

Chùa Đại Bi, còn được biết đến với tên gọi chùa Tổ hay chùa Tẩy, nằm trên bãi bồi gần sông Đuống, khoảng 1km về phía nam, cách chân đê Đuống khoảng 100m, thuộc thôn Vạn Ty, xã Thái Bảo, huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh.

Bên cạnh việc thờ Phật, chùa Đại Bi còn là nơi lưu giữ sâu sắc về Trúc Lâm đệ tam tổ Huyền Quang, một nhà sư và là nhà thơ lớn thời Trần, người cùng với vua Trần Nhân Tôn và thiền sư Pháp Loa sáng lập thiền phái Trúc Lâm – một thiền phái Phật giáo mang đậm sắc thái Việt Nam.

Theo tư liệu cổ, chùa được Huyền Quang xây dựng vào năm Quý Mão (1305) trên đất đẹp phía tây nhà nhân dịp về quê thăm cha mẹ, và được đặt tên là “Đại Bi tự” với ý nghĩa: đức Phật đại từ, đại bi, Quan Thế Âm Bồ Tát cứu giúp cha mẹ về với đạo Phật.

Chùa Đại Bi đã trải qua nhiều lần tu bổ, tôn tạo. Kiến trúc hiện đại nhất là từ thời Lê và Nguyễn. Trong khuôn viên chùa, có “đền thờ Tam Tổ” thờ tam vị Tổ của thiền phái Trúc Lâm là “Trần Nhân Tôn, Pháp Loa và Huyền Quang”. Năm 2005, nhân dân phục dựng ngôi đình để thờ tam vị thành hoàng, những danh tướng có công dẹp giặc Thục vào thời Hùng Vương thứ 18.

Lễ hội chùa Đại Bi được tổ chức vào ngày 21 tháng giêng âm lịch hàng năm, nổi tiếng với nghi thức tế rước long trọng và nhiều tục trò độc đáo, do 4 làng thuộc tổng Vạn Ty cùng tổ chức, bao gồm các làng: Đạo Viện (Viền), Hương Trạch (Chằm), Phúc Lộc (Tẩy) và Châu Lỗ (làng Dù).
Hiện nay, chùa Đại Bi tại quê hương của nhà khoa bảng nổi danh, thần đồng thiền sư tài năng, đức độ Lý Đạo Tái – Huyên Quang, vẫn hiện hữu uy nghiêm giữa vẻ đẹp của dòng sông Đuống.

Chùa thường được gọi là chùa Tổ, nằm ở xã Hà Mãn, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. Thuộc hệ phái Bắc tông, chùa có lịch sử xây dựng lâu dài. Nơi thờ Phật và Bà Man Nương.

Theo truyện Man Nương trong sách Chùa Việt Nam (Hà Nội, 1993), cô gái Man Nương sinh ra từ cây đa khi nhà sư Khâu Đà La đi qua. Dân làng sử dụng gỗ cây đa để tạo các tượng nữ thần Pháp Vân, Pháp Vũ, Pháp Lôi, Pháp Điện trong bốn ngôi chùa Tứ Pháp ở làng Dâu.

Chùa có hai hội lễ: ngày 17 tháng giêng là hội bánh dày tại làng Dâu và mồng 8 tháng 4 (âm lịch) là hội lễ tắm tượng Phật Bà Tứ Pháp ở chùa Dâu. Trước và sau lễ đều có nghi thức rước tượng Bà về chùa Tổ bái Phật Mẫu Man Nương.

Chùa Tam Sơn còn được biết đến với tên chữ Cảm Ứng tự, nằm tại làng Tam Sơn, xã Tam Sơn, thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh. Làng nổi tiếng với lịch sử lâu dài, truyền thống văn hiến và cách mạng.

Gọi là Tam Sơn vì có ba ngọn núi nổi tiếng ở giữa vùng đồng bằng: Núi Vường, núi Giữa và núi Chùa. Làng này đặc biệt với 'Tam Khôi', những người đạt học vị cao nhất trong khoa cử là Trạng nguyên, Bảng nhãn và Thám hoa.

Đây cũng là quê hương của đồng chí Ngô Gia Tự, chiến sĩ cộng sản nổi tiếng và một trong những người sáng lập Đảng Cộng sản Việt Nam.

Chùa Tam Sơn có nguồn gốc từ thời Tiền Lê và Lý (khoảng thế kỉ X-XI), lúc đầu có tên là chùa Ba Sơn và là trung tâm phật giáo lớn thời nhà Lý. Là nơi hành đạo của nhiều cao tăng nổi tiếng như Đa Bảo, Định Hương, Viên Chiếu, Bảo Tích, Minh Tâm, Vạn Hạnh...

Chùa Tam Sơn còn là nơi trú ngụ và ăn học của Lý Công Uẩn, vị vua khai mở nền văn minh Đại Việt. Vào năm 1063, vua Lý Thánh Tông đã xây dựng lại chùa với quy mô lớn hơn và đặt tên là chùa Cảm Ứng. Nơi các vị công chúa, cung phi, tôn nữ nhà Lý đến vãn cảnh.

Hiện nay, chùa Tam Sơn được xếp hạng Di tích lịch sử cấp quốc gia năm 1992. Lễ hội chùa Tam Sơn là sự kiện tâm linh và văn hóa trọng đại của cộng đồng, thể hiện truyền thống lịch sử văn hóa của làng Tam Sơn. Lễ hội diễn ra từ ngày mồng 9 đến ngày 12 tháng giêng âm lịch với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, trang trọng, tươi vui và sống động.