1. Hạn chế việc quét nhà và đổ rác vào mồng Một
Trong nền văn hóa Việt Nam, việc tổ chức vệ sinh nhà cửa cuối năm là một truyền thống quan trọng. Người dân rất chú trọng đến việc làm cho căn nhà của mình sạch sẽ, gọn gàng trước khi đón Tết. Tuy nhiên, theo quan niệm dân gian, mồng Một Tết không nên quét nhà và đổ rác. Điều này xuất phát từ câu chuyện truyền thuyết kể về việc đổ rác vào ngày mùng 1 Tết có thể đánh mất tài lộc suốt năm. Câu chuyện kể về một người lái buôn tên Như Nguyệt, được Thủy thần tặng hầu, nhưng bị đánh vào đống rác vì mắc phải lỗi lầm nhỏ. Sau đó, người lái buôn không biết và đổ rác đi, khiến ông trở lại tình cảnh nghèo đói.
Do đó, quét nhà và đổ rác vào ngày đầu năm được coi là việc xua đuổi Thần tài và làm mất đi tài lộc. Tuy nhiên, nhiều gia đình ngày nay linh hoạt hơn, họ có thể quét rác nhưng giữ nó lại một góc rồi sau đó đổ đi vào ngày khác để không làm phiền khách đến chúc tết.
2. Không nên vay tiền hoặc trả nợ đầu năm
Trong những ngày đầu năm, gia đình ai cũng muốn đón nhận tài lộc, mong cho những điều tốt lành. Do đó, không ai nên vay mượn tiền hay đồ đạc trong thời kỳ quan trọng này.
Theo quan niệm dân gian, nếu đầu năm mà vay mượn, cả năm sẽ trôi qua trong cảnh khó khăn, túng thiếu, và gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống. Đối với người cho mượn, tài lộc của họ cũng sẽ bị phân tán, không giữ được lâu.
3. Tránh cho nước, cho lửa vào đầu năm
Việc cho nước, cho lửa từ lâu đã là một trong những điều cần kiêng kỵ đầu năm theo quan niệm truyền thống của người Việt. Lửa và nước đều tượng trưng cho sự may mắn, tài lộc, và khi ta cho chúng đi, có nghĩa là ta đang mang theo những điều tốt lành của mình để đem đến cho người khác.
Lửa, với màu đỏ và vàng, đại diện cho niềm hy vọng, may mắn, và thành công. Việc cho lửa đi cũng là cách chia sẻ những điều tốt lành với người khác.
Nước, biểu tượng của sự dồi dào, sự sống nảy nở, cũng nên được giữ lại để bảo toàn lượng tài lộc. Trong những lời chúc mừng đầu năm, có câu 'tiền vào như nước', chứng tỏ giữ nước lại là giữ lộc lại. Vì vậy, tránh cho nước và lửa ra khỏi nhà trong những ngày đầu năm mới.
4. Tránh đặt tang vào ngày mồng một
Ngày mồng 1 là ngày bắt đầu của năm mới, mọi người đều hân hoan chào đón sự trở lại của mùa xuân. Không khí tết trong ngày này rất trang trọng và đặc biệt, là dịp để con cháu thể hiện lòng hiếu khách và thăm hỏi bố mẹ, anh chị em ruột. Để tối ưu hóa may mắn và niềm vui cho gia đình, nên tránh đặt tang vào ngày này. Việc này không chỉ được xem là tôn trọng tâm linh mà còn mang lại không khí tích cực cho ngày đầu năm.
Trong trường hợp có tang, người ta thường giữ tang trong ba ngày tết, tránh đến nhà người khác chúc tết để không mang lại điều không may mắn cho gia chủ. Đồng thời, những gia đình có tang vào ngày 30 tết cần hoàn tất tang lễ ngay trong ngày để tránh mồng 1, ngày thiêng liêng và tượng trưng cho niềm vui và khởi đầu mới, không bị ảnh hưởng tiêu cực.
5. Tránh xung đột, không hòa thuận trong ngày đầu năm
Người xưa thường nói rằng, để bắt đầu một năm mới tốt lành, mọi mâu thuẫn nên được giải quyết. Truyền thống dạy rằng, trong ngày đầu năm, mọi tranh cãi, bất hòa trong gia đình đều cần được mọi người nhẫn nhịn, kiềm chế cảm xúc. Quan niệm từ xưa cho rằng, nếu có xung đột, bất hòa vào năm mới, gia đình sẽ không hạnh phúc, con cháu không hiếu thảo.
Do đó, trong ngày tết và những ngày đầu năm mới, mọi người trong gia đình tránh cãi nhau, giữ gìn hòa thuận. Người lớn không trách mắng trẻ con, anh chị em không gặp va chạm. Thay vào đó, mọi người hãy gần gũi, bao dung và tạo nên không khí hạnh phúc. Hãy để tiếng cười llen lên trong những ngày tết đến xuân về.
6. Tránh diện áo màu trắng, đen
Theo truyền thống Việt Nam, ngày tết là dịp mọi người diện trang phục mới để chào đón khách và đi chúc tết. Ai cũng chỉn chu, hào hứng chào đón năm mới với mong ước niềm vui và tài lộc. Do đó, trong những ngày đầu năm mới, đặc biệt là mùng 1, người ta kiêng mặc áo màu trắng, màu đen. Những màu sắc này thường liên quan đến tang thương, và không ai mong muốn gặp xui xẻo trong những ngày đầu năm.
7. Tránh làm bể, đổ vỡ đồ đạc
Vào đầu năm mới, mọi người đều mong muốn một năm thịnh vượng và vui vẻ, do đó, họ thường kiêng kỵ nhiều điều để không làm ảnh hưởng đến những ngày sau. Một trong những điều kiêng kị trong những ngày tết đó là tránh làm bể, đổ vỡ đồ đạc trong nhà.
Việc làm vỡ đồ đạc như bát, chén, cốc... được coi là một điều xui xẻo. Nó tượng trưng cho sự điềm báo của những việc không vui vẻ và còn là biểu tượng của sự chia ly, tan vỡ, không may mắn trong năm mới. Do đó, trong ngày tết, hãy điều trọng và tránh làm vỡ đồ đạc vô ý. Hãy tạo tâm thế tích cực, sẵn sàng đón nhận một năm mới tràn ngập niềm vui.
8. Tránh ăn dở, bỏ thừa
Tết nguyên đán là dịp mà có rất nhiều món ngon được bày biện mỗi ngày để bái cúng, đãi khách, trẻ con thì thích thú vì được ăn thỏa thích. Tuy nhiên, ông bà ta từ xưa luôn nhắc nhở rằng, trong ngày tết, hãy tránh ăn dở, bỏ thừa, nhả bã hay phung phí thức ăn vì như vậy là không tôn trọng đối với thức ăn. Tin người xưa, nếu phạm phải điều này, cả năm tới sẽ gặp cảnh đói khát, thiếu thốn, và làm nông thì mất mùa.
Trong lúc ăn cơm, người ta cũng lưu ý không nên cắm hay chống đũa vào bát, vì hành động này được coi là mang lại khủng hoảng, sự chậm trễ, thua lỗ trong công việc và ế khách. Đặc biệt, trẻ con không nên ăn chân gà vì tin rằng sẽ khiến tay run và viết chữ xấu như gà bới.
9. Hạn chế tắm rửa, giặt giũ
Tắm rửa, giặt giũ cũng là những thói quen nên hạn chế vào những ngày tết. Mặc dù nghe có vẻ vô lý, nhưng thực tế là người Việt từ xưa đến nay vẫn tránh việc tắm rửa, giặt giũ vào ngày mồng một tết vì tin rằng làm như vậy sẽ làm mất đi tài lộc, thần tướng và kiến thức tích tụ từ năm cũ.
Đặc biệt, mồng Một và mồng Hai tết được coi là ngày sinh của thủy thần, do đó việc giặt giũ có thể bị xem là mạo phạm đến thần, gây xui xẻo và ảnh hưởng đến suôn sẻ của cả năm. Hạn chế giặt giũ cũng là cách giữ cho nước được yên bình, không bị quấy rối quá mức.
10. Mở cửa nhà trong ngày Tết
Trong dịp Tết, người xưa luôn tin rằng việc không nên đóng cửa là cách để mở cửa đón nhận tài lộc và kỳ vọng một năm mới đầy ắp niềm vui. Đặc biệt, trong ngày Tết, mọi người thường đi thăm hỏi, chúc Tết nhau với hi vọng mang đến sự an lành và bình an cho gia đình. Do đó, trừ khi cả gia đình đều đi chơi hoặc thăm bạn bè, không ai ở nhà, việc mở cửa nhà được coi là lựa chọn tốt nhất.
Theo quan niệm dân gian, vào ngày Tết, thần tài sẽ ghé thăm và mang theo phúc lộc cho các gia đình. Nếu cửa nhà đóng kín, thần tài sẽ không thể bước vào, và gia đình sẽ thiếu hụt phúc lộc. Mở cửa nhà là cách để chào đón may mắn và hòa mình vào không khí tết tràn ngập niềm vui. Nhớ phân công người ở nhà để tiếp đón khách và thăm hỏi bạn bè khi cả gia đình đi chúc tết nhé!
11. Sửa chữa, may vá cần thận trọng với kim chỉ và dụng cụ sắc nhọn
Theo tâm lý dân gian, ngày đầu năm nên tránh sử dụng kim chỉ làm công việc may vá, lo lắng rằng nếu làm như vậy cả năm sẽ đầy khó khăn, vất vả, như đường chỉ lên xuống. Đặc biệt, phụ nữ mang thai càng nên tránh may vá để đảm bảo sức khỏe của thai nhi và tránh hình dạng cá biệt khi sinh ra.
Đối với đồ sắc, nhọn, chúng mang theo sát khí tiêu cực nên nên giữ chúng cẩn thận, chỉ sử dụng khi thực sự cần thiết. Việc giữ những vật này cẩn thận sẽ giúp tránh khỏi việc cắt đứt tài lộc, nhân duyên, và tuổi thọ của gia chủ, giúp gia đình tránh khỏi những khó khăn không mong muốn.
12. Hạn chế mở cửa tủ vào mồng Một
Theo tâm lý dân gian, việc mở cửa tủ vào ngày mồng Một được coi là không may mắn vì có thể làm mất vận may và tài lộc trong gia đình. Người xưa tin rằng tiền thường được cất giữ trong tủ, và việc mở cửa tủ liên tục được coi là giống như đang chi tiền không kiểm soát. Điều này có thể dẫn đến mất mát và thất thoát tiền tài cùng với vận may. Để tránh điều này, nhiều gia đình chuẩn bị đồ mặc trước ngày tết và hạn chế mở cửa tủ vào ngày đầu năm.
Một số gia đình rất tuân thủ quy tắc này để bảo vệ tài lộc và vận may. Do đó, họ thường nhắc nhở con cái và chấp nhận rủi ro mất mát nếu mở cửa tủ vào mùng 1 tết.