1. Khám phá sự tò mò qua lặp đi lặp lại
Việc trẻ hỏi đi hỏi lại là cơ hội để cha mẹ Nhật rèn kiên nhẫn và khuyến khích tò mò. Mỗi câu hỏi là dịp để khám phá thế giới, theo đuổi đam mê của trẻ. Qua mỗi lần tương tác, cha mẹ Nhật tinh ý nhận biết sở thích của con và hướng dẫn trẻ khám phá tốt nhất.
2. Tạo thói quen tra cứu và đam mê học hỏi
Đối diện với một thắc mắc của trẻ, cha mẹ Nhật không ngần ngại trả lời ngay, họ thường sử dụng phương pháp đặt câu hỏi ngược lại để khuyến khích trẻ tìm ra câu trả lời tự mình.
Ngay từ khi còn bé, cha mẹ hướng dẫn trẻ sử dụng từ điển tra cứu dành cho trẻ, giúp trẻ tra nghĩa và cách viết đúng mỗi từ. Việc này giúp trẻ ghi nhớ lâu hơn và phát triển thói quen tự học, không phụ thuộc vào người khác khi muốn biết về một vấn đề nào đó.
3. Tạo Duyên - Không bao giờ chấp nhận thói quen xấu cho trẻ
Trong quá trình dạy con, cha mẹ Nhật không bao giờ “nhượng bộ”, tránh hình thành thói quen xấu cho trẻ. Ngay từ lần đầu trẻ mắc sai lầm, họ sẽ chỉ ra và giải thích rõ lý do, đồng thời nhấn mạnh không để trẻ lặp lại.
Đặc biệt, họ không đồng ý với việc thưởng cho trẻ những lợi ích ngắn hạn, tạo ra thói quen xấu như sử dụng ti vi để dỗ trẻ ăn hoặc mua đồ chơi để đổi lấy sự nghe lời.
4. Bước Đi Tự Lập - Dạy trẻ tính tự lập
Trẻ em Nhật nổi tiếng với đặc điểm tự lập cao, được hình thành thông qua việc cha mẹ không áp đặt, mà để trẻ tự quyết định về bản thân, từ cách ăn mặc đến hành động hàng ngày. Những quyết định nhỏ này giúp trẻ phát triển tính quyết đoán và tự lập từ khi còn nhỏ.
5. Khen Ngợi Rõ Ràng - Không Chê Trẻ Quá Nặng Lời
Người Nhật hiếm khi mắng trẻ nặng lời, vì họ thấu hiểu tâm lý của trẻ con. Thay vì mắng “Con lười biếng!”, họ nhẹ nhàng hỏi “Con có thể tự dọn dẹp không?”.
Trong khi đó, khi khen ngợi, cha mẹ Nhật không chung chung mà lại khen cụ thể, như “Con tự làm bài tập rất giỏi!”. Họ hiểu rằng khen ngợi cụ thể là động viên giúp trẻ phấn đấu hơn ở những lần tiếp theo.
6. Dạy trẻ giữ khuôn phép ngay trong mỗi bữa ăn
Đối với cha mẹ Nhật, mỗi bữa ăn của trẻ là môi trường quyết định việc giáo dục nề nếp và khuôn phép. Thay vì bế ẵm và dỗ dành, họ tạo điều kiện để bữa ăn diễn ra trong ghế ăn, không ép con ăn và chia nhỏ số bữa ăn trong ngày. Điều này giúp trẻ biết ăn khi đói và phát triển thói quen nề nếp từ mỗi bữa ăn.
7. Dạy chữ cho trẻ từ khi còn nhỏ
Theo các nghiên cứu Nhật, việc giảng chữ sớm có thể tác động tích cực đến chức năng não. Trẻ khi biết chữ sẽ phát triển sự tò mò và muốn tìm hiểu nhiều hơn về thế giới xung quanh.
Cha mẹ Nhật tin rằng, chỉ khi trẻ biết chữ và có hệ thống ngôn ngữ, trẻ mới thực sự trở thành một thành viên của xã hội. Họ dạy con biết chữ từ khi còn nhỏ để kích thích sự phát triển này ngay từ giai đoạn đầu.
8. Luôn nói sự thật với con
“Trẻ con luôn học hỏi mọi thứ từ chính cha mẹ của chúng, vì vậy, khi bạn nói dối trẻ, trẻ cũng sẽ nói dối lại bạn như vậy.” Đó là quan niệm của cha mẹ Nhật trong việc dạy con cái mình, và quả đúng như vậy.
Ngoài việc tôn trọng mong muốn của con, để con tự lập, cha mẹ Nhật còn chú trọng việc nói sự thật với con mình, ngoại trừ những trường hợp bất khả kháng, họ mới chọn cách nói dối con cái. Họ tin rằng, chỉ khi bạn nói thật với trẻ, trẻ mới đặt niềm tin ở bạn, có thể chia sẻ mọi điều với bạn.
9. Khuyến khích trẻ vận động tích cực
Cùng với việc học tập những kiến thức sách vở, cha mẹ Nhật rất chú trọng việc vận động, rèn luyện thể chất của con. Họ thường khuyến khích trẻ đi bộ hàng ngày và thực hiện những bài tập thể dục nhẹ nhàng vào buổi sáng. Những buổi dã ngoại được tổ chức thường xuyên giúp thúc đẩy sự năng động của trẻ mỗi ngày.
Chiều cao trung bình của người Nhật đã tăng lên đáng kể, điều này chứng tỏ rằng, việc tích cực cho trẻ vận động của cha mẹ Nhật là hoàn toàn đúng đắn và chuẩn mực, mọi bậc cha mẹ đều nên học hỏi.
10. Trọng đánh giá sự sáng tạo của con
Trong cách dạy con của người Nhật, họ không bao giờ ép buộc con phải tuân theo những lời nói áp đặt của bố mẹ, thay vào đó, họ tôn trọng và đánh giá cao tính sáng tạo của con cái. Bậc phụ huynh Nhật luôn hướng đến việc phát triển trí não của trẻ và khuyến khích trẻ tự do sáng tạo, rèn luyện khả năng tư duy logic thông qua việc học chơi. Đồ chơi và phương pháp giáo dục thông minh được áp dụng từ nhỏ để khuyến khích sự sáng tạo. Đặc biệt, người Nhật còn chú trọng giáo dục đạo đức, dạy con cách ứng xử đúng mực và tuân thủ nguyên tắc gia đình, trường lớp cũng như xã hội.
11. Hạn chế thời gian xem TV cho trẻ
Bố mẹ Nhật nhận thức rõ những hậu quả của việc cho trẻ xem TV quá nhiều khi còn nhỏ, như: làm mất thời gian của trẻ, có thể tạo nên thói quen nghiện và làm sao lạc hậu các hoạt động khác, thường xuyên tiếp xúc với sóng vô tuyến có thể ảnh hưởng xấu đến não bộ của trẻ, gây thiệt hại cho trí nhớ và khả năng tư duy của trẻ… Vì vậy, việc giới hạn thời gian xem TV là một phần quan trọng trong chiến lược nuôi dạy con của bố mẹ Nhật.
12. Tuyệt đối không thoả hiệp với con
Những bậc cha mẹ khôn ngoan không bao giờ để cho việc thoả hiệp với những yêu cầu, đòi hỏi không hợp lý của con. Họ hiểu rằng, sự thoả hiệp chỉ tạo ra kết quả tồi tệ và dạy cho trẻ biết cách áp dụng chiêu trò mỗi khi muốn thoả mãn ý muốn cá nhân. Vì thế, khi trẻ bày tỏ ý kiến không chính xác hay đòi hỏi điều không phù hợp, cha mẹ nên thể hiện sự kiên quyết mà không chấp nhận bất kỳ thoả hiệp nào.
13. Quan trọng hóa môi trường nuôi dạy con cái
Trong quá trình dạy dỗ con cái, bố mẹ nhận ra tầm quan trọng của môi trường giáo dục trong việc định hình tính cách và bản thân của trẻ. Mọi đứa trẻ đều chịu ảnh hưởng lớn từ môi trường giáo dục, và vì vậy, việc tạo ra một môi trường tích cực là quyết định quan trọng.
Người Nhật tin rằng việc dạy dỗ trẻ là một thách thức khi đối mặt với môi trường có thể tạo ra xung đột, những vấn đề tâm lý. Do đó, họ luôn cố gắng xây dựng một môi trường tốt nhất cho con cái, bao gồm cả gia đình, nơi sống, và trường học.