Top 13 Món ăn truyền thống ngon không thể thiếu trong bàn cỗ Tết miền Nam

Trong ngày Tết miền Bắc, bánh chưng xanh là đặc trưng, còn ở miền Nam, người ta có đặc trưng là bánh tét. Bánh tét miền Nam tượng trưng cho sự no ấm từ đời này qua đời khác, là món ăn không thể thiếu trong bàn cỗ Tết. Cũng giống như bánh chưng, bánh tét có nhiều loại như bánh tét mặn, bánh tét nhân thập cẩm, bánh tét ngọt, bánh tét chay. Người miền Nam thường gói bánh tét trước nửa tháng, không chỉ để cúng tổ tiên mà còn để làm quà biếu.

Muốn có chiếc bánh tét ngon, người ta thường sử dụng lá cẩm, nếp mù u dẻo tròn. Gạo nếp phải vo sạch và để ráo nước, sau đó xào với nước cốt dừa và nước lá cẩm. Phần nhân bánh gồm chuối, đậu xanh, giò lợn bắc thảo, thịt, trứng, nấm. Bánh được gói thành đòn dài, sau đó đem luộc. Bánh chín được cắt thành từng lát, mỗi lát có màu tím thẫm của chuối, màu trắng của mỡ, màu đỏ cam của trứng vịt muối và màu vàng của đậu. Ăn kèm với thịt kho tàu, dưa cải, củ kiệu, tạo sự hòa quyện đặc trưng.

Khổ qua hay còn gọi là mướp đắng, người dân miền Nam thường nấu canh làm một món ăn trong bàn cỗ Tết khác hẳn với phong tục của miền Bắc. Đúng như tên gọi của nó, món canh khổ qua có ý nghĩa là niềm hy vọng rằng những khó khăn, vất vả của năm cũ sẽ qua đi để năm mới gặp nhiều điều may mắn, thuận lợi hơn. Mặc dù món canh khổ qua khá quen thuộc, nhưng khi xuất hiện trên bàn cỗ Tết, nó trở nên ý nghĩa vô cùng, như một tín hiệu cho sự an tâm rằng mọi điều không may của năm cũ đã qua, hy vọng năm mới sẽ tốt đẹp hơn.

Đối với người miền Nam, canh khổ qua mang ý nghĩa riêng, là biểu tượng cho niềm mong ước sẽ qua đi những khó khăn trong năm mới, mang đến may mắn và bình an. Mặc dù khổ qua có vị đắng, nhưng với người miền Nam, đó là đặc trưng của vùng miền, là nét văn hóa cần được giữ gìn, đồng thời còn có tác dụng giải ngán trong những ngày Tết. Món canh khổ qua được nấu từ những nguyên liệu chính như khổ qua tươi, thịt băm, xương hầm. Trái khổ qua tươi sau khi cạo bỏ ruột được nhồi thịt băm và sau đó cho vào canh xương, nêm nếm gia vị rồi nấu.

Ở miền Nam trong bữa cỗ Tết không thể thiếu món thịt kho (thịt kho trứng hoặc thịt kho nước dừa), đây là món ăn hấp dẫn chỉ có miền Nam làm vào dịp Tết. Người miền Nam có cách kho riêng tạo nên một hương vị đặc trưng khó mà cưỡng lại được. Thịt kho là một trong những món ưa chuộng trong dịp Tết, nhưng để có được nồi kho ngon đúng điệu thì không đơn giản. Món ăn gồm những nguyên liệu quen thuộc và đòi hỏi sự tỉ mỉ trong quá trình chuẩn bị và nêm nếm sao cho nước dùng ngon đậm đà và có màu vàng nâu hấp dẫn.

Nguyên liệu để làm nên món thịt kho gồm có: Thịt ba rọi (thịt ba chỉ theo cách gọi của người miền Bắc) được thái miếng to tầm khoảng 3 ngón tay, thịt được ướp với các gia vị như nước mắm, đường, hành tỏi, ớt. Sau khi nấu thịt sôi với nước dừa xiêm, thì mới cho trứng đã luộc chín vào, sau đó ninh cho đến khi thịt mềm, nước trong nồi có màu cánh gián là được. Thường món thịt kho được ăn với cơm trắng để cơm có vị đậm đà kết hợp với dưa giá khiến người thưởng thức khó mà quên được.

Hình ảnh Tết đến sớm nhất đối với mọi gia đình người Việt Nam là những bó củ kiệu, củ hành, củ cải được các bà, các chị mang từ chợ về để chế biến thành những món được gọi chung là dưa món. Một trong những món được ưa thích nhất của các gia đình người miền Nam phải nói là củ kiệu. Nếu như miền Bắc mâm cỗ Tết đặc trưng bởi món dưa hành ăn với bánh chưng thì ở miền Nam thay vào đó là món củ kiệu tôm khô. Đây là món ăn tuy bình dị nhưng không thể thiếu trong mâm cỗ Tết của người miền Nam, nó không chỉ được ăn kèm với bánh tét ngày Tết mà còn được xem là món dưa cay thượng hạng cho những người nhậu ngày Tết.

Để làm được món này, củ kiệu được làm sạch rồi đem phơi, sau đó cho củ kiệu vào lọ. Khi cho củ kiệu thì cứ một lớp củ kiệu cho vào đó một lớp đường cát trắng, sau đó đậy kín lại để củ kiệu tự chảy ra nước, ngâm khoảng chừng 10 ngày là có thể ăn được, nếu muốn củ kiệu chua hơn thì để thêm một hai ngày nữa là được. Củ kiệu chua trộn với tôm khô ăn kèm với bánh tét thì ngon hết ý, nó sẽ cho vị thơm, ngọt hòa quyện vào nhau. Món này phụ nữ, trẻ con có thể ăn chơi nhưng với cánh đàn ông ưa bia rượu lại là món đưa cay ngày Tết thượng hạng vì khoái khẩu và dễ nuốt, đến nỗi, nhiều tay bợm nhậu đi chúc Tết, nốc rượu bia suốt cả ngày mà trong bụng chỉ có củ kiệu, tôm khô.

Mâm cỗ ngày Tết ở miền Nam còn có một món ăn quen thuộc không thể thiếu là món bánh tráng cuốn. Bánh tráng là một món ăn khá phổ biến của người Việt Nam từ xưa đến nay, đặc biệt là trong những ngày tết. Ngoài các món truyền thống, trong mâm cỗ cúng tổ tiên, ông bà ngày đầu năm mới không thể thiếu những cái bánh tráng nướng. Nó như một sự hiện hữu lòng thảo thơm của con cháu tưởng nhớ ông bà, cha mẹ. Bánh tráng được làm từ hạt gạo, biểu trưng cho hương vị đồng quê gắn với nghề trồng lúa nước. Ngày tết mỗi nhà thường chỉ nấu cơm một lần để cúng tổ tiên ông bà, thời gian còn lại tranh thủ đi thăm bà con, chúc tết. Lúc đi chơi về đói bụng, bánh tráng thịt heo rau sống là món thay cơm. Những lúc nhà có khách, bánh tráng cũng được dọn lên.

Món bánh tráng cuốn này kỳ thực ở miền Bắc cũng có, thế nhưng đó không phải là đặc trưng ngày Tết của người miền Bắc, vì họ kiêng kỵ việc ăn tôm vào những ngày đầu năm. Nhưng đối với người dân miền Nam thì đây lại là một nét văn hóa ẩm thực đặc trưng trong mâm cỗ ngày Tết. Để có được từng miếng bánh tráng trắng phau cần phải chọn loại gạo ngon đem ngâm rồi xay thành bột, rồi sau đó được tráng thành từng miếng dùng để cuốn với thức ăn. Món bánh tráng cuốn thường được cuốn cùng thịt, cá nướng, tôm, lạc xưởng và các loại rau. Món ăn này ngon hơn nếu được dùng với nước chấm mang hương vị của miền Nam, nó sẽ cho ta cảm giác mát mà không bị ngán.

Món gỏi gà xé phay là món ăn được chế biến rất nhanh gọn với vị chua ngọt dịu mát. Món ăn này rất nhiều chất dinh dưỡng nhưng sẽ không làm cho bạn bị tăng cân, ăn món này cũng không cho chúng ta cảm giác ngao ngán như những món thịt khác vì vị chua đã át hết đi phần nào vị ngấy. Món gỏi gà xé phay có những nguyên liệu chính như Thịt gà, rau răm, lá mùi, hành tây và các gia vị như: Giấm, đường, mắm... Với cách nêm nếm và khẩu vị riêng, người miền Nam đã tạo ra một món ăn đơn giản nhưng mang hương vị vùng miền. Đây cũng là món ăn thường được bày trong mâm cỗ ngày Tết của họ.

Gỏi gà xé phay là món ăn quen thuộc với người Nam Bộ, miếng gà xé thơm ngọt, rau củ giòn giòn, thưởng thức miếng gỏi gà làm bạn nhớ quê không nguôi. Chỉ với món gỏi gà xé phay đã có rất nhiều công thức chế biến khác nhau, chủ yếu là ở những loại rau củ kết hợp cùng với thịt gà, có thể sử dụng bắp cải, cà rốt, dưa leo, hoa chuối... Cách làm gỏi gà xé phay khá đơn giản, nhưng mỗi người có một bí quyết riêng tạo nên sự độc đáo cho món ăn. Điều quan trọng khi thực hiện chính là chuẩn bị đầy đủ nguyên liệu. Gỏi gà xé phay sẽ đậm đà hơn khi ăn cùng với nước mắm chua ngọt, bánh phồng tôm chiên.

Theo quan niệm Á Đông, màu đỏ là màu tượng trưng cho sự may mắn. Vì thế, không có gì lạ khi trên mâm cỗ Tết của người miền Nam không thể nào thiếu được sắc đỏ, trong đó có sắc đỏ hồng tươi của lạp xưởng với ý nghĩa 'ăn may mắn'. Ngoài ra, theo nền văn hóa Trung Hoa, ngày Tết có tiền trong nhà sẽ mang đến may mắn, tài lộc. Và các bạn biết không, sở dĩ món ăn mang tên lạp xưởng là vì chúng có kiểu dáng nối với nhau thành xâu nên nhìn rất giống với xâu tiền bao đỏ thể hiện mong ước may mắn, giàu sang. Vì thế, người Việt ta thường dùng lạp xưởng trong mâm cỗ dâng cúng tổ tiên mỗi dịp Tết đến Xuân về đó.

Lạp xưởng là món ăn rất phổ biến ở miền Nam vì vậy vào mỗi dịp Tết thì người ta thường mua lạp xưởng ngon về để ăn và đãi khách. Lạp xưởng ở đây có nhiều loại như: Lạp xưởng tươi, lạp xưởng khô, lạp xưởng nạc, lạp xưởng tôm, lạp xưởng cá... Và lạp xưởng được chế biến bằng nhiều cách như luộc, chiên, nướng... người dân ở đây không tự làm lạp xưởng mà họ thường mua sẵn để phục vụ ngày Tết. Món ăn này vừa ngon lại an toàn nếu mua được tại nơi làm truyền thống ở miền Tây. Đây tuy chỉ là món phụ trong mâm cỗ ngày Tết ở miền Nam nhưng cũng không thể bỏ nó ra khỏi thực đơn được. Món này thường được trẻ con ưa thích.

Miền Nam là vùng đất ngọt ngào hoa thơm trái lạ, nơi đây cũng là vùng đất sản sinh ra nhiều món ngon vừa dân dã lại vô cùng độc đáo. Trong đó củ cải ngâm mắm là món ăn ngày tết miền Nam không thể thiếu trong mâm cơm ngày tết của mỗi người dân nơi đây. Trong món ăn ngày tết miền Nam cũng giống như các vùng miền có nhiều món ăn giàu chất béo, chất đạm... ngon, bổ nhưng sẽ nhanh ngán. Chính vì thế, củ cải ngâm mắm sẽ là món ngon cứu cánh cho bạn không bị ngán trong những ngày tết. Trước tiên, để làm món ăn này quan trọng nhất chính là khâu chọn nguyên liệu. Củ cải, cà rốt chọn củ to, đều, non không chọn củ già vì củ già thường có xơ ăn không ngon.

Nguyên liệu càng tươi thì sẽ càng tạo nên vị ngon chuẩn cho món ăn. Củ cải, cà rốt được rửa sạch, gọt vỏ, xắt thành miếng dày mỏng hoặc tỉa hoa tùy ý nhưng lưu ý là cần xắt miếng đều nhau để cho thấm gia vị được đều và ngon hơn. Sau đó, cho muối vào bóp chung với củ cải, cà rốt cho ra nước, vắt ráo và đem ra phơi. Chỉ cần phơi trong một buổi đến khi nguyên liệu hơi héo là được. Món củ cải ngâm nước mắm với vị chua, ngọt, dai, giòn, đậm đà là món ăn không thể thiếu trong số những món ăn ngày tết miền Nam. Không chỉ là liệu pháp “chống ngán” hiệu quả trong ngày tết, củ cải ngâm mắm còn cực hấp dẫn khi được ăn kèm với bánh tét - món ăn ngày tết cực kỳ phổ biến của người miền Nam nhé!

Mâm cỗ ngày Tết của người miền Nam cũng giống như những miền khác đều phải có món chả giò, ngày Tết mặc dù có rất nhiều món ăn ngon nhưng người ta khó mà quên được sự thơm ngon, giòn tan trong miệng. Món chả giò miền Nam ngoài nhân mặn thông thường còn có loại nhân được làm từ hoa quả rất đặc biệt cho ta một mùi vị mới. Để làm được những chiếc chả giò cần chọn được những nguyên liệu tươi ngon như: Thịt heo xay, tôm tươi đã bóc vỏ, mộc nhĩ, hành khô, cà rốt và khoai môn và các gia vị. Món chả giò ăn kèm với rau sống và nước chấm.

Cũng giống như người miền Bắc, người miền Nam ăn chả giò với nước chấm chua ngọt. Món chả giò thơm ngon phụ thuộc nhiều vào nước chấm. Nước chấm chua ngọt ăn kèm với chả giò chiên sẽ ngon miệng hơn rất nhiều. Để pha nước chấm chấm chả giò ngon bạn cần chuẩn bị đường, nước đun sôi để nguội, nước mắm ngon, ớt ta, chanh, tỏi băm nhỏ. Cách pha nước chấm chấm chả giò không quá khó, bạn cho nước và đường vào một nồi nhỏ, bắt lên bếp, để lửa vừa. Khuấy cho đường tan. Đun cho đến khi nồi sôi lên. Nhắc nôì khỏi bếp, để nguội. Cho nước chanh vắt, nước mắm, ớt, tỏi băm nhỏ vào, trộn đều. Nêm lại vừa ăn.

Khác với miền Bắc, mâm cỗ miền Nam luôn thể hiện sự phong phú về nông sản của mình trong đó. Thịt, rau, các loại màu sắc, hương vị… đều cực kì đa dạng và bắt mắt. Trái ngược với miền Bắc lạnh lẽo, miền Nam vào Tết không khí vẫn còn vương chút nắng chút nóng. Vì vậy, ẩm thực ở miền Nam mang hơi hướng của ẩm thực vùng nhiệt đới hơn. Xôi vò là món ăn không thể thiếu trong mâm cơm cúng ngày Tết ở miền Nam. Là loại xôi mang hương vị tạo nên cái tết đoàn viên sung túc và ấm áp. Xôi vò được làm từ ba nguyên liệu chính là nếp, đậu xanh và nước cốt dừa nhưng lại mang vị thơm và sức quyến rũ đặc biệt đến với người thưởng thức.

Xôi vò được xem là đệ nhất xôi của người miền nam và không thể thiếu trong mâm cơm cúng ngày tết. Món ăn này đã trở thành truyền thống trong mỗi dịp tết nguyên đán hàng năm và được rất nhiều người ưa chuộng. Nó như gắn liền và là một phần hương vị tạo nên cái tết đoàn viên sung túc và ấm áp hơn bao giờ hết. Xôi vò đơn giản không cầu kỳ được làm từ ba nguyên liệu chính là nếp, đậu xanh và nước cốt dừa nhưng lại mang vị thơm và sức quyến rũ mê li. Nếu bạn may mắn được thưởng thức các món ăn ngày Tết của người miền Nam thì đừng quên thử món xôi vò này nhé.

Trong những ngày Tết, mọi người thường không chú ý đến chế độ ăn uống của mình. Vì vậy, một trong những món ăn ngon cung cấp nhiều chất xơ và các vitamin cho cơ thể là món canh măng. Đối với món canh măng ở miền Bắc, người ta sử dụng măng khô, nhưng đối với người miền Nam thì lại ngược lại, họ thường sử dụng măng tươi. Nấu như vậy, món canh sẽ có đặc trưng riêng, các chất tươi sẽ không bị mất đi. Mâm cỗ ngày Tết miền Nam trở nên đầy đủ, đậm đà hơn khi có món canh này.

Là một món ăn cung cấp nhiều chất xơ cùng vitamin cho cơ thể con người, canh măng đã trở thành một món ăn ngày tết miền Nam mà nhiều gia đình thích mê. Điểm đặc biệt của món canh măng ở miền Nam là sử dụng măng tươi để nấu nên vị rất ngon. Trong ngày lễ tết mà được thưởng thức món canh măng với hương vị thơm ngon tuyệt vời thì chắc hẳn ai cũng phải thích mê bởi nó mang một sắc thái rất riêng à ai cũng cảm thấy cuốn hút vô cùng.

Dưa giá là món dưa muối được ưa thích và không thể thiếu trong ngày tết miền Nam với hương vị giòn ngon, mát lạ. Dưa giá muối chua là một món ăn đơn giản, dễ ăn mà không tốn kém. Vị chua ngọt, giòn ngon lạ miệng của món dưa giá sẽ làm cân bằng hương vị trong bữa ăn thịt thà.

Món dưa giá chua thường được ưa chuộng vào những ngày tết, giúp làm dịu đi hương vị thịt thà liên tiếp có thể gây ngán. Dưa giá thường được ăn kèm với cơm, cuốn bánh tráng, nhưng thích hợp nhất là ăn kèm với thịt kho hột vịt trong những ngày tết, giúp giải ngấy hiệu quả. Thành phần trong món dưa giá bao gồm giá, hẹ, cà rốt, mang lại dinh dưỡng cho cơ thể. Món này có thể được muối xổi hoặc muối kỹ.

Bánh gai là một loại bánh ngọt truyền thống của Việt Nam, có nguồn gốc từ Đồng bằng Bắc Bộ. Bánh có hình vuông, màu đen từ lá gai, thơm mùi đỗ xanh và gạo nếp. Món bánh gai là biểu tượng của ẩm thực Tết miền Nam. Bánh có thể mua ở chợ, siêu thị hoặc tự làm tại nhà. Có nhân đậu xanh hoặc nhân dừa, bọc trong lớp nếp và lá gai đen tạo nên vị dẻo thơm và màu sắc đặc biệt.

Món bánh gai là biểu tượng của ẩm thực Tết miền Nam, có thể mua ở nhiều nơi hoặc tự làm tại nhà. Bánh có nhân đậu xanh hoặc nhân dừa, bọc trong lớp nếp và lá gai đen tạo nên vị dẻo thơm và màu sắc độc đáo.