Quần thể di tích Hoàng thành Thăng Long, ngôi nhà lịch sử bậc nhất Việt Nam.
6. Khu di tích Cố đô Hoa Lư
Cố đô Hoa Lư - Nguyên bản văn hóa lâu dài, nơi lưu giữ bí mật lịch sử.
7. Di tích Cố đô Huế
Quần thể di tích Cố đô Huế - Hành trình khám phá nét đẹp lịch sử với hàng trăm tác phẩm nghệ thuật tinh xảo và phong cách đặc sắc.
Di sản kiến trúc với Kinh thành, Hoàng thành, Tử Cấm thành, hệ thống lăng tẩm, và nhiều công trình nghệ thuật khác.
8. Khu An toàn kháng chiến - ATK
Di tích Quốc gia đặc biệt ATK - An toàn khu kháng chiến là điểm đến lịch sử quan trọng, nơi giáo dục thế hệ trẻ về cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Đây là không gian Chủ tịch Hồ Chí Minh và các nhà lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã lãnh đạo từ 1947 - 1954.
Khu ATK, được xếp hạng di tích cấp quốc gia đặc biệt quan trọng từ năm 1981, lưu giữ nhiều di tích về nơi làm việc và ở của Bác Hồ. Khu ATK ghi dấu nhiều sự kiện lịch sử quan trọng của đất nước, như họp Bộ Chính trị thông qua kế hoạch tác chiến Đông Xuân 1953-1954, làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ lịch sử.
Năm 1990, tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh, bảo tàng di tích lịch sử và nhà khách được xây dựng tại đồi Tỉn Kèo, Thái Nguyên. Nơi đây còn là trung tâm các sự kiện ngoại giao của Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến. Vị trí: Xã Phú Đình, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên.
9. Pác Bó - Dấu ấn Cách mạng
Pác Bó - di tích cách mạng nổi tiếng, nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Tên Pác Bó, nghĩa đen là 'Miệng nguồn', là nơi Bác Hồ chọn làm nơi ở từ ngày 8/2/1941, trở về Tổ Quốc sau 30 năm bôn ba ở nước ngoài.
Pác Bó Cao Bằng, với dãy núi non hiểm trở, thác nước mênh mông và rừng tre xanh mát, là điểm du lịch lý tưởng. Du khách có thể thăm Hang Bo Bam, bãi Cò Rạc, Hang Cốc Bó, Suối Lê-nin, núi Các Mác.
Suối Nậm là nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh huấn luyện cán bộ và tổ chức cuộc họp quan trọng. Bội thực trải qua sa thạch rêu phong, cây cầu gỗ bắc qua khe Cốc Bó dẫn đến hang Pắc Bó, nơi Bác Hồ triệu tập Hội nghị Trung ương lần thứ 8, ra nghị quyết khởi nghĩa vũ trang và thành lập Việt Nam độc lập đồng minh (Việt Minh).
Ngày 10/5/2012, Thủ tướng Chính phủ quyết định xếp hạng Di tích lịch sử Pác Bó là Di tích Quốc gia đặc biệt.
Vị trí: xã Trường Hà, huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng
10. Đền thờ liệt sĩ tại Chiến trường Điện Biên Phủ
Đắm chìm trên đỉnh F-1 trong 45 điểm lịch sử thuộc Di tích Quốc gia đặc biệt Chiến trường Điện Biên Phủ, Đền thờ liệt sĩ tại Chiến trường Điện Biên Phủ là biểu tượng văn hóa lịch sử, nơi mà cả nhân dân và du khách có cơ hội thể hiện lòng tri ân đối với những anh hùng liệt sĩ đã hy sinh vì tự do độc lập của dân tộc.
Đền liệt sĩ Chiến trường Điện Biên Phủ - một không gian độc đáo rộng 50.000m2, hoà quyện giữa di sản lịch sử, văn hóa và thiên nhiên. Ba khu vực chính đặc trưng với hoa văn mây, hoa văn mặt trời thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của dân tộc.
Công trình bao gồm Đền thờ chính, nhà Tiền tế, các nhà Tả vu, Hữu vu, nhà dịch vụ. Trong đó, Đền thờ chính sử dụng kết cấu bê tông cốt thép toàn bộ, kết hợp với hệ thống kiến trúc gỗ truyền thống, mái ngói, nền nhà và bậc lát đá granit. Diện tích xây dựng là 303m2. Ngoài ra có cổng vào, sân tiền, đường dẫn, sân và hồ tịnh thất, thiền viện; cây xanh, cảnh quan,...
Vị trí: Đền thờ liệt sĩ tại Chiến trường Điện Biên Phủ nằm trên Đồi F, phường Mường Thanh, TP Điện Biên Phủ, gần Di tích lịch sử Đồi A1
11. Khu di tích chiến thắng Bạch Đằng
Thắng lợi trên sông Bạch Đằng là sự kết hợp của bãi cọc, đình, đền, và miếu dọc theo bờ sông Bạch Đằng. Trong hành trình lịch sử kiến tạo đất nước, dòng sông Bạch Đằng đã ba lần chứng kiến chiến công anh hùng của quân dân Việt Nam, khi chúng dùng cây cọc gỗ đánh tan quân xâm lược phương Bắc mạnh mẽ. Ba trận đánh nổi tiếng là Bạch Đằng năm 938 dưới lãnh đạo của Ngô Quyền, Bạch Đằng năm 981 do Lê Hoàn, và đỉnh cao là chiến thắng Bạch Đằng năm 1288 của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn.
Ngày 27 tháng 9 năm 2012, Bạch Đằng đã được Chính phủ xếp hạng là di tích quốc gia đặc biệt theo Quyết định số 1419/QĐ-TTg.
Các điểm di tích trong khu vực bao gồm:
- Bãi cọc Yên Giang: (phường Yên Giang, thị xã Quảng Yên), phát hiện từ năm 1953, khai quật năm 1958; 1969; 1976; 1984; 1988
- Bãi cọc Đồng Vạn Muối: (phường Nam Hòa, thị xã Quảng Yên), phát hiện năm 1958, khai quật năm 2005
- Bãi cọc Đồng Má Ngựa: (phường Nam Hòa, thị xã Quảng Yên), phát hiện năm 2009, khai quật năm 2010
- Đền Trần Hưng Đạo: (phường Yên Giang, thị xã Quảng Yên), đứng giữa sông Bạch Đằng, là điểm trọng yếu trong chiến trận Bạch Đằng năm 1288, nơi thờ anh hùng dân tộc Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn.
Ngoài ra, có Miếu Vua Bà, Bến Đò Rừng, Đền Trung Cốc, Đình Trung Bản, Đình Yên Giang, Đình Đền Công.
Vị trí: phân bố tại phường Yên Giang, phường Nam Hòa, xã Liên Hòa (thị xã Quảng Yên) và xã Điền Công (thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh).
Lễ hội: Lễ hội Bạch Đằng diễn ra từ ngày 6-9/3 Âm lịch
12. Nhà tù Côn Đảo
Nhà tù Côn Đảo là khu nhà tù nằm trên đảo Côn Đảo. Tổ chức xây dựng này do người Pháp thiết lập để giam giữ và thực hiện chế độ tù đày, đau khổ hơn 20 nghìn anh hùng cách mạng. Những anh hùng yêu nước đã chịu đựng mọi thủ đoạn, mưu mẹo của địch, nhưng tinh thần họ vẫn không bao giờ khuất phục. Rồi sau đó, Mỹ cũng sử dụng nơi này để giữ tù binh trong thời kỳ chiến tranh chống Mỹ. Đây là nơi ghi chép về những hành động tra tấn nặng nề của thực dân Pháp, quân đội Mỹ và chính quyền Việt Nam Cộng hòa.
Hệ thống nhà tù này bao gồm 7 trại giam, 2 khu cách ly và 127 phòng giam, 44 xà lim và 504 phòng giam cách ly được xây dựng từ chính quyền thực dân Pháp đến chính quyền Việt Nam Cộng hòa. Từng được biết đến như “địa ngục trần gian”, đây là nhà tù khắc nghiệt nhất Đông Dương.
'Địa ngục trần gian” thường là nơi mà mỗi ngày đều có tù nhân gục xuống. Từ điều kiện sống kém, đến những hình thức tra tấn dã man của người giam giữ, và những hình phạt tàn bạo tại các khu vực như 'chuồng cọp' và 'chuồng bò', thậm chí là hầm xay lúa... Trong số các khu vực này, 'chuồng cọp' được biết đến như nơi giam giữ khắc nghiệt nhất. Tù nhân ở đây bị giam trong căn phòng 5m2, trên nền xi măng, chân bị còng, thường xuyên bị tra tấn.
Ngày 10/5/2012, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã ký quyết định xếp hạng Nhà tù Côn Đảo là Di tích quốc gia đặc biệt.
Vị trí: Trung tâm Huyện Côn Đảo, tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu
13. Ngã ba Đồng Lộc
Ngã ba Đồng Lộc là địa điểm chịu đựng hàng ngàn quả bom từ máy bay Mỹ và là nơi của sự hy sinh cao quý của tiểu đội 10 cô gái thanh niên xung phong.
Nằm tại giao điểm của quốc lộ 15A và tỉnh lộ 2 (Hà Tĩnh), Ngã ba Đồng Lộc là điểm chuyển giao quan trọng trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Mọi tuyến đường từ Bắc xuống Nam đều phải đi qua đây. Máy bay Mỹ đã tập kích mạnh vào địa điểm này và đoạn đường xung quanh. Trong khoảng dưới 20km, đã có 2.057 quả bom rơi xuống.
Tiểu đội 4 (do Võ Thị Tần làm trưởng) gồm 15 cô gái từ 17 đến 24 tuổi, được giao nhiệm vụ sửa chữa đường để phương tiện qua lại. Ngày 24/7/1968, sau nhiều trận bom, các cô vẫn kiên trì ở lại. Trong một ngày định mệnh, sau trận bom thứ 15, 10 cô gái đã hy sinh khi ở trong hầm tránh bom. Họ chỉ có cuốc, xẻng trong tay. Những người anh hùng này đã ra đi ở độ tuổi thanh xuân nhất của cuộc đời.
Ngày nay, Ngã ba Đồng Lộc là nơi nghỉ ngơi yên bình của 10 cô gái, với đài liệt sỹ tôn vinh họ trên đỉnh đồi, gần hầm bom xưa, nơi cây xanh um tùm và tiếng thông reo vang lên. Vào ngày 9/12/2013, Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận là Khu di tích lịch sử cấp Quốc gia Đặc biệt.
Vị trí: Xã Đồng Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh
14. Thành Nhà Hồ
Lâu đài Đá Vàng (còn được gọi là Lâu đài Núi Cô Tiên) do Hồ Quý Ly xây dựng vào năm 1397 với những khối đá xanh lớn và kiên cố.
Lâu đài là một kỳ tích về kỹ thuật xây dựng, sử dụng những phiến đá xanh độc đáo, vuông vắn, xếp chồng mà không cần chất kết dính. Chiều dài trung bình của các phiến đá là 1,5m, độ dày từ 15-20 tấn. Lâu đài hình vuông, chiều dài bắc nam 870,5m, chiều đông tây 883,5m. Cổng chính có kiến trúc hình vòm, với phiến đá đục đẽo hình múi bưởi khít nhau. Cổng tiền (phía Nam) là cổng chính rộng 5,82m, cao 5,75m, còn lại có 3 cổng khác, cao trung bình của tường là 5-6m, cổng cao nhất lên đến 10m.
Vào ngày 27 tháng 6 năm 2011, UNESCO công nhận Lâu đài Đá Vàng là di sản văn hóa thế giới, CNN đánh giá là một trong 21 di sản vĩ đại nhất thế giới. Mặc dù triều vua ngắn (1400 - 1407), nhưng Lâu đài Đá Vàng đã để lại những đóng góp đáng kể và độc đáo.
Vị trí: Các thôn Tây Giai, Xuân Giai (xã Vĩnh Tiến), Đông Môn (xã Vĩnh Long), huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa