1. Bánh chưng
Bánh chưng - món ngon truyền thống không thể thiếu trong mâm cỗ Tết Nguyên Đán. Tượng trưng cho lòng biết ơn, chiếc bánh vuông nhỏ bé mang đến nét đẹp và ý nghĩa sâu sắc của người Việt. Gói bánh truyền thống vào những ngày cuối năm là dịp gia đình sum họp, tận hưởng không khí xuân ấm áp.
Công việc gói bánh diễn ra vào ngày 27 và 28, kết thúc một năm làm việc vất vả. Chiếc bánh chưng không chỉ là thức ăn dinh dưỡng mà còn là biểu tượng của tinh thần đoàn kết, hạnh phúc. Nói đến Tết, không khí xuân về, bánh chưng trở thành điểm nhấn không thể thiếu, góp phần làm đẹp bữa cỗ và mang lại niềm vui cho mỗi gia đình.
Nguyên liệu từ gạo nếp, đỗ xanh, và thịt heo không chỉ mang lại hương vị ngon miệng mà còn cung cấp nhiều chất dinh dưỡng. Đỗ xanh giúp giảm sưng tấy, tạo vị thanh giúp cân bằng với độ béo của thịt và đồ nếp. Gạo nếp cung cấp lượng tinh bột lớn, là thực phẩm tốt cho gan.
Bánh chưng không chỉ là món ăn truyền thống, mà còn là biểu tượng văn hóa, tình thân thấu hiểu nhau. Mỗi chiếc bánh mang đến niềm vui, kỷ niệm và sự quý phái trong mỗi bữa cỗ Tết. Khám phá hương vị truyền thống, đón chào năm mới với bánh chưng tròn đầy ý nghĩa.


2. Mâm cỗ Tết
Mâm cơm ngày Tết của người Việt đa dạng và phong phú với nhiều món ăn cầu kỳ và dân dã. Trong đó, món dưa hành giữ một vị trí đặc biệt, được biểu tượng hóa trong ca dao 'Thịt mỡ dưa hành câu đối đỏ/cây nêu tràng pháo bánh chưng xanh”. Món ăn này không chỉ là sự kết hợp độc đáo trên mâm cỗ Tết mà còn có ý nghĩa giảm ngán, tạo điểm nhấn hấp dẫn.
Trên mâm cỗ, đĩa dưa hành nhỏ bé nhưng đầy ý nghĩa. Nó không chỉ là món ăn rẻ tiền mà còn là điểm nhấn quan trọng, tôn lên vị ngon miệng của bữa cỗ Tết. Thậm chí, khi bất chợt có khách đến, chỉ cần vài món đơn giản như bánh chưng và dưa hành, mọi người cũng có thể thưởng thức bữa cỗ ấm áp và ngon miệng.
Món dưa hành không chỉ bình dị mà còn độc đáo từ cách làm đến cách thưởng thức. Với vị chua mặn đặc trưng, nó giúp kích thích vị giác, tạo cảm giác ngon miệng sau những bữa ăn nặng nề. Một chiếc củ hành chua chua, mắn mặn được chọn lựa cẩn thận để làm nên món dưa hành thơm ngon, độc đáo.
Dưa hành không chỉ là món ăn, mà còn là biểu tượng của sự kết nối văn hóa, tình thân. Mỗi chiếc củ hành mang đến niềm vui, kỷ niệm và hương vị quen thuộc của những ngày Tết sum họp. Không chỉ là đặc sản của miền Bắc, món dưa hành đã trở thành thói quen quen thuộc trong bữa cỗ Tết của người Việt ở khắp mọi miền đất nước.
Nhâm nhi một miếng dưa hành chua chua, mắn mặn, bạn sẽ cảm nhận ngay hương vị tươi ngon, đậm đà của quê hương. Dù ở bất kỳ đâu, với mỗi người Việt, chiếc đĩa dưa hành trên bàn cỗ Tết là một khoảnh khắc bình yên, hạnh phúc, là niềm tự hào về nền ẩm thực độc đáo của dân tộc.


3. Thịt gà hấp
Hình ảnh chú gà hấp xuất hiện trên bàn cỗ Tết là biểu tượng của sự cương trực, mạnh mẽ. Vào dịp Tết, gà được chuẩn bị đặc biệt với hình tượng quen thuộc: chú gà ngậm bông hoa hồng trong miệng. Gà không chỉ mang ý nghĩa về sự cường trực, mạnh mẽ mà còn là biểu tượng của 5 đức tính lớn: Văn, võ, dũng, nhân, tín.
Quá trình luộc gà đòi hỏi sự tận tâm và kỹ thuật. Đầu tiên, đặt gà vào nồi ngay từ khi nước còn lạnh để tránh da gà bị nát. Đun sôi nhẹ nhàng và hớt bỏ bọt để đảm bảo miếng gà trắng mịn, không có tình trạng nứt nát. Hấp gà với gừng, hành giúp tạo hương thơm đặc trưng và làm thịt gà thêm phần ngon miệng.
Để có miếng thịt gà chặt ra đẹp mắt, bạn cần sử dụng một con dao to bản và sắc. Chặt từng miếng gà sao cho miếng thịt đều và hình dạng đẹp. Chế biến thịt gà hấp không chỉ giữ được vị ngon tinh tế mà còn tạo nên bức tranh đẹp mắt trên bàn ăn Tết.
Hương vị thơm ngon của gà hấp, miếng thịt trắng mịn hòa quyện với hương gừng, hành đã trở thành một phần quan trọng, không thể thiếu trên mâm cỗ Tết của gia đình Việt. Bữa ăn với gà hấp không chỉ là cơ hội để thưởng thức hương vị tuyệt vời mà còn là dịp sum họp, chia sẻ niềm vui trong ngày Tết truyền thống.


4. Nem chua rán
Nem chua rán là món ăn truyền thống không thể thiếu trên bàn ăn của gia đình Việt trong dịp Tết. Với nguyên liệu đa dạng như thịt nạc vai, nấm hương, mộc nhĩ, miến, cà rốt, giá đỗ, và hành lá, mỗi chiếc nem chua rán mang đến hương vị đặc trưng và hấp dẫn.
Chế biến nem chua rán đòi hỏi sự tận tâm và kỹ thuật. Việc trộn đều nguyên liệu như thịt, rau củ, và gia vị là quan trọng để tạo nên hương vị đặc trưng của món ăn này. Bạn cũng cần chú ý đến việc cuốn nem sao cho đẹp mắt và giữ được hình dáng truyền thống.
Khi chiên, đảm bảo dầu ở nhiệt độ cao để nem chua rán trở nên giòn mắt. Việc lăn tròn nem trên chảo giúp giữ hình dáng và tạo độ giòn cho vỏ bánh đa nem. Ăn nem chua rán nên kèm theo bát nước chấm chua ngọt và rau sống để tận hưởng hương vị đặc trưng của mâm cỗ Tết.


5. Thịt đông nấu kiểu Bắc bộ
Thịt đông nấu kiểu Bắc bộ là một trong những món ngon đặc sắc của ẩm thực Việt, đặc biệt vào dịp Tết. Nó không chỉ là sự kết hợp tinh tế giữa thịt lợn ba chỉ, gà và bì lợn, mà còn là sự kết hợp hài hòa của các gia vị truyền thống.
Món thịt đông truyền thống thường được ăn kèm với cơm nóng, dưa chua, và củ hành muối để tạo nên bữa cơm Tết truyền thống. Với việc chế biến tận tâm và kỹ thuật nấu nhừ, món thịt đông giữ được vị ngon đặc trưng, hấp dẫn từ phần nước dùng mềm mại đến phần thịt dai ngon. Đây không chỉ là một món ăn truyền thống mà còn là biểu tượng của sự hòa quyện và truyền thống gia đình.
Món thịt đông theo kiểu Bắc bộ có thể thay đổi theo khẩu vị gia đình, nhưng vẫn giữ được những nguyên liệu cơ bản như thịt lợn ba chỉ, gà, bì lợn. Việc bổ sung thêm các nguyên liệu như đậu, thịt xay, và nấm cũng là cách để tạo nên sự độc đáo và mới mẻ cho món ăn truyền thống này.
Món thịt đông không chỉ giữ vững hương vị truyền thống mà còn mở ra những khám phá mới về ẩm thực Việt. Hãy thử chế biến món thịt đông nấu kiểu Bắc bộ để thưởng thức hương vị đặc trưng của mâm cỗ Tết!


6. Canh măng móng giò
Dù đã thưởng thức nhiều món ngon từ bốn phương, nhưng đến Tết, hương vị của miếng giò lụa thơm giòn, góc bánh chưng xanh thơm mùi gạo nếp, hay bát canh măng ngon ngọt... đều khiến người ta khao khát. Nồi canh măng nấu cùng móng giò là một phần quan trọng không thể thiếu trong bữa cỗ Tết, đặc biệt là với người dân miền Bắc và người Hà Nội.
Bát canh măng ngày Tết không phức tạp về nguyên liệu, chỉ kết hợp măng khô và chân giò nhưng lại mang đến hương vị đặc trưng, đòi hỏi sự tỉ mỉ và công phu trong quá trình chế biến. Điều quan trọng nhất là xử lý măng, ngâm kĩ để loại bỏ vị chua và ẩm. Măng mềm và trắng sau đó được luộc (khoảng 2 - 3 lần) và rửa sạch. Măng đã chuẩn bị có thể lưu trữ trong vài ngày, mỗi lần sử dụng chỉ cần rửa lại và cắt thành miếng vuông hoặc xé nhỏ tùy theo khẩu vị và thói quen gia đình.
Bát canh kết hợp tuyệt vời vị thơm của măng và sự béo ngậy của chân giò được ninh kỹ. Vị ngọt thanh của bát canh măng làm dịu đi hương chua của củ kiệu và dưa hành, cũng như giảm ngấy từ thịt kho tàu béo ngậy trong bữa cơm Tết. Khi thưởng thức, măng giòn mà vẫn giữ được hương vị đặc trưng. Bát canh hấp dẫn với hơi nóng tỏa ra xen lẫn mùi thơm của măng là cảm giác khó quên, làm cho không khí Tết trở nên ấm cúng và đặc biệt.


7. Giò lụa
Giò lụa là món ăn truyền thống người Việt không thể thiếu trong bữa cỗ Tết. Còn được biết đến như chả lụa ở miền Nam, giò lụa (miền Bắc) là một phần quan trọng trong mâm cỗ lễ Tết, đồng thời cũng xuất hiện thường xuyên trong bữa ăn hàng ngày.
Thịt lợn nạc, thăn hay mông được lựa chọn, giã thủ công để tạo nên hương vị đặc trưng. Thịt nóng hổi được xử lý ngay, loại bỏ mỡ, gân, xơ, và cắt thành miếng vuông để chuẩn bị cho quá trình giã. Người làm giò lụa cần sức khỏe và kỹ thuật giã đều, tạo nên cây giò tròn trịa, bao phủ bởi lá chuối già và lá chuối non màu vàng nhạt.
Cây giò lụa sau đó được luộc chín trong nước sôi. Quy trình này cực kỳ quan trọng, đảm bảo giò lụa đạt mức chín vừa đủ, giữ được màu trắng ngà hơi hồng nhạt, bề mặt mịn màng và không khô, cứng. Mùi hương đặc trưng của lá chuối tươi và thịt luộc làm nổi bật vị ngọt đậm đà của giò lụa.


8. Rau nộm
Trong ngày Tết, ngoài những món nem và giò chả nổi tiếng, mâm cỗ cũng không thể thiếu món rau nộm. Miền Bắc thường gọi là rau nộm, còn miền Nam thì thường gọi là gỏi. Đây là một món ăn không chỉ làm đẹp mâm cỗ mà còn giúp làm dịu dàng vị ngán từ những món thịt nhiều và bánh chưng nồng.
Nộm là sự kết hợp của rau củ chua ngọt, và món ăn này đa dạng ở miền Bắc: nộm rau muống, hoa chuối, su hào, đu đủ tôm thịt, hoa chuối, ngó sen,… Mặc dù có nhiều biến thể, nhưng cách làm chung đều rất đơn giản, dễ thực hiện và được ưa chuộng trong những ngày Tết, đem đến sự đa dạng về màu sắc, hương vị, và giúp tạo điểm nhấn tuyệt vời cho mâm cỗ.
Món nộm thường được lựa chọn làm món khai vị, mang đến cho bữa ăn sự phong phú và hấp dẫn. Màu sắc rực rỡ, hương vị đặc trưng của nộm sẽ làm cho mọi người cảm nhận được sự tinh tế và phong cách trong ẩm thực ngày Tết.


9. Miến nấu măng
Trong những món ngon ngày Tết ở miền Bắc, canh miến nấu măng là một lựa chọn độc đáo. Trong nhóm canh truyền thống, bát canh miến nấu măng khô, sườn non hoặc bộ lòng gà là một món không thể bỏ qua. Hương vị béo ngậy của sườn, gà kết hợp với mùi thơm của măng tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt cho món canh miến.
Miến nấu măng sườn là một món được ưa chuộng vì hương vị ngon và khả năng chống ngấy tuyệt vời. Đây là một phần không thể thiếu trên mâm cỗ ngày Tết. Miền Bắc thường ưa thích ăn canh kèm với cơm, vì vậy, một tô canh miến nấu măng thơm phức, bổ dưỡng sẽ làm cho bữa ăn thêm phần phong phú và ấm cúng vào những ngày Tết lạnh giá.
Hãy thưởng thức hương vị đặc trưng của miến nấu măng trong bữa cơm sum vầy và tràn đầy niềm vui ngày Tết.


10. Chè kho đỗ xanh
Với nhiều thế hệ người Hà Nội, chè kho đỗ xanh là món ăn quen thuộc, luôn xuất hiện trong mâm cỗ cúng gia tiên mỗi đêm giao thừa. Chè kho cũng là món dùng để mời khách trong ngày mùng một Tết của người Hà Nội xưa. Khi có khách đến nhà chúc Tết, chủ nhà thường cắt những miếng chè kho mời khách thưởng thức cùng trà sen.
Chè kho được chế biến từ bột đậu xanh khô, không sử dụng đậu xanh tươi. Đậu xanh được ngâm nước qua một đêm (khoảng 12 tiếng), sau đó lấy ra, tẩy vỏ và phơi khô. Sau đó, đậu xanh được rang với lửa vừa cho đến khi chín, sau đó để nguội và xay thành bột mịn. Đây là loại bột đậu xanh dùng để làm chè kho. Cần phải phân biệt rõ với loại bột đậu xanh nấu chín, tán nhuyễn.
Quá trình làm chè kho đòi hỏi sự công phu. Nguyên liệu không chỉ là đỗ xanh và đường, mà còn có mùi thơm của hoa bưởi. Khi nấu đậu với nước đường, thêm nước gừng để tạo độ sệt, khuấy đều bột đậu vào nước đường, tránh tình trạng bột đậu bị vón cục. Tiếp tục đun nhỏ lửa, khuấy đều để bột đậu tan hết và hấp thụ hương vị, tránh cháy nồi. Mặc dù có vẻ đơn giản, nhưng để có một đĩa chè kho ngon, đẹp mắt là một nghệ thuật, đòi hỏi sự khéo léo và tài nghệ.
Không phải là món ăn sang trọng, nhưng chè kho đỗ xanh lại là món được mong chờ mỗi độ Tết đến. Hương vị của chè kho độc đáo, ăn mát, mềm dẻo, có độ mịn và thơm ngon của đỗ xanh, hòa quyện với hương thoang thoảng của hoa bưởi. Ngày nay, trên bàn cỗ cúng Tết gia đình, món chè kho thường được thay thế bằng bánh kẹo. Hãy thử làm món chè kho đỗ xanh để tạo nên sự mới mẻ cho bữa ăn Tết của bạn nhé.


11. Xôi gấc
Theo quan niệm dân gian, màu đỏ là biểu tượng của hạnh phúc, màu sắc của sự thịnh vượng và may mắn. Màu đỏ của quả gấc tự nhiên trở thành nguồn cảm hứng tạo nên sự hài hòa, thuận lợi cho năm mới. Trong bữa cơm cuối năm hoặc trên bàn cỗ tế ngày đầu năm mới, người Việt thường không quên chuẩn bị một đĩa xôi gấc, hi vọng sẽ đón nhận nhiều lộc, nhiều may mắn trong suốt cả năm.
Trên bàn ăn Việt, có nhiều loại xôi để lựa chọn, từ những món xôi phổ biến như xôi xéo, xôi lạc, xôi khúc, xôi đậu xanh đến những món đặc biệt chỉ xuất hiện vào các dịp đặc biệt như xôi ngũ sắc, xôi thập cẩm... Tuy nhiên, chỉ có xôi gấc trở thành biểu tượng của bữa ăn tết truyền thống Việt Nam.
Để chuẩn bị món xôi gấc trong những ngày lễ tết, người Việt rất tỉ mỉ. Từ việc chọn quả gấc sao cho đẹp, đỏ và thơm nhất đến việc nấu xôi, đơm xôi và trang trí trên bàn thờ, mọi thứ đều được thực hiện với sự kỹ lưỡng. Xôi gấc có hương vị dẻo thơm của những hạt lúa nếp, màu đỏ tươi tắn, và chứa đựng vị bùi, béo, ngậy... tất cả là những đặc trưng đặc sắc từ quả gấc. Món xôi này không chỉ mang lại hương vị ngon miệng trong ngày tết mà còn truyền tải giá trị tinh thần của ngày lễ truyền thống Việt Nam.
Bên cạnh đó, trong ngày tết, người Việt thường sử dụng quả gấc để làm mứt hoặc để gói bánh chưng, tạo ra sự đỏ rực, tượng trưng cho sự may mắn và thịnh vượng trong năm mới.


12. Miến xào thập cẩm
Món miến xào thập cẩm không chỉ quen thuộc mà còn hấp dẫn đầy ắp. Thực đơn phong phú này thường xuất hiện trong bữa ăn hàng ngày của người Việt Nam, và đặc biệt là không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết của nhiều gia đình. Với sự kết hợp độc đáo của nhiều loại nguyên liệu, miến xào thập cẩm mang đến hương vị đặc sắc, gây ấn tượng mạnh mẽ cho thực khách. Đặc biệt, món miến xào thập cẩm thường được ưa chuộng trong những ngày lễ Tết. Hương vị ngon, sợi miến mềm mịn, rau củ xanh giòn, tất cả tạo nên một bữa ăn đậm đà và phong cách.
Miến xào thập cẩm thơm ngon với sự đàn hồi của sợi miến. Rau củ xào giòn ngọt, chín đều với miến. Miến mềm mại, không bị nát hoặc khô cứng. Món ăn nên thưởng thức ngay khi nóng hổi để tận hưởng hương vị tuyệt vời. Bạn cũng có thể thêm một chút hạt tiêu để làm cho món miến xào thêm thơm ngon. Miến xào thập cẩm sẽ làm cho bữa ăn tết của gia đình bạn trở nên không chỉ dinh dưỡng mà còn trực quan đẹp mắt và thú vị.


13. Canh bóng thả
Canh bóng thả thường góp mặt trong mâm cỗ Tết miền Bắc với hương vị thanh mát, ngọt lịm của nước dùng, viên mọc và bóng bì giòn sần sật. Mùi thơm của nấm, rau củ mùa đông tạo nên hương vị đặc trưng, phù hợp cho thời tiết se lạnh.
Da lợn được sử dụng để tạo độ ngon và mịn da, là nguyên liệu quan trọng của món canh bóng này. Đối với miền Bắc, nơi khí hậu lạnh có thể làm da khô nứt nẻ, canh bóng thả trở thành một biện pháp cân bằng tự nhiên. Việc ngâm da lợn trong nước gừng và rượu trắng giúp khử mùi hôi đặc trưng.
Canh bóng thả thơm ngon khi ăn nóng, sự kết hợp của bóng bì ngọt và nước dùng đậm đà. Khi múc lên, mâm canh trở nên bắt mắt và hấp dẫn với rau củ tươi ngon.


14. Giò thủ
Giò xào hay giò thủ là món ăn truyền thống không thể thiếu trong dịp Tết. Được làm từ thịt đầu heo, nấm hương, hành, tỏi và gia vị, giò thủ thường gói lá chuối thành ống, buộc lạt giang và hấp hoặc luộc. Ăn kèm với củ kiệu ngâm chua ngọt, giò thủ tạo nên hương vị tuyệt vời khó cưỡng.
Món ăn này mang ý nghĩa của sự êm ấm, phúc lộc đầy nhà. Trong mâm cỗ Tết, đĩa giò thủ thể hiện mong muốn năm mới tràn đầy ý nghĩa, bình an và thành công.
Giò thủ có thể ăn ngay sau khi lấy ra từ ngăn đông mà không cần hâm nóng, với hương vị cay nồng và ấm bụng. Có nhiều cách chế biến và tên gọi khác nhau, nhưng nguyên liệu chính vẫn là tai, lưỡi, tim, bắp giò heo và tiêu sọ.

