Top 14 Nghệ nhân Nổi tiếng tại Việt Nam

Nghệ nhân Hầu Thanh Tĩnh là người nổi tiếng với múa tắc xình khi là trưởng thôn của thôn Đồng Tâm - xã Tức Tranh - huyện Phú Lương - Thái Nguyên. Ông đã tìm ra điệu múa tắc xình đơn giản, sử dụng những nguyên liệu như tre, nứa, tạo ra sản phẩm âm nhạc hỗ trợ cho điệu múa mà bất kỳ ai cũng có thể tham gia. Điệu múa này đã được truyền dạy cho các thế hệ sau, và được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia năm 2014.

Tô Thanh Sơn là họa sĩ tài năng của làng nghề gốm Bát Tràng - Gia Lâm - Hà Nội. Ông là người biến một chiếc chén nhỏ thành vũ trụ tinh tế. Với sự hiểu biết sâu sắc và niềm đam mê nghề gốm, ông đã tạo ra nhiều sản phẩm gốm Bát Tràng được người tiêu dùng tin dùng như đồ thờ, ấm chén, bát đĩa,... làm từ gốm Bát Tràng. Ông còn sở hữu phòng trưng bày riêng với những tác phẩm bình, lọ, lư hương, tượng phật,...

Ông trở nên nổi tiếng khi được đặt hàng đặc biệt tại khu Thái Miếu - Lam Kinh - Thanh Hóa. Điều đặc biệt, ông là người bảo tồn những sản phẩm gốm men rạn từ thế kỉ XIX. Nhà nước đã công nhận và trao danh hiệu nghệ nhân ưu tú của làng gốm Bát Tràng cho sự đóng góp đặc biệt của ông.

Phan Thị Thuận, bậc thầy của những nghệ nhân dệt tài ba. Bà Phan Thị Thuận vừa được UBND TP Hà Nội tôn vinh là một trong chín Công dân ưu tú của Thủ đô năm 2021. Với những cống hiến đặc biệt cho sự phục hồi làng nghề dệt vải tơ tằm truyền thống, trước đó bà Thuận đã nhận danh hiệu “Nghệ nhân ưu tú” do Chủ tịch nước trao; Giải thưởng 100 phụ nữ Việt Nam tự tin tiến bước, Giải thưởng Phụ nữ Việt Nam 2020 của Hội LHPN Việt Nam; Giải Nhất sáng tạo kỹ thuật nhà nông toàn quốc từ Bộ Công Thương; Bằng khen của Hội Nông dân Việt Nam, Bộ NN&PTNT…

Sự tâm huyết và nỗ lực trong việc tìm hiểu về tằm, việc dệt lụa đã giúp bà tạo ra những ý tưởng sáng tạo trong nghệ thuật dệt. Bằng cách sử dụng tằm thay vì lao động thủ công, bà đã tạo ra những tấm chăn và bông tơ không một thợ dệt nào có thể vượt qua.

Vào cuối năm 2017, bà đã thành công trong việc nghiên cứu tơ sen và kết hợp nó với tơ tằm. Cùng năm đó, tơ sen được chính phủ chấp nhận làm đề tài nghiên cứu cấp quốc gia dưới sự chủ nhiệm của GS.TS Nguyễn Duy Chuyên. Nhận thức được tiềm năng của tơ sen, bà Thuận đã tham gia vào dự án và kỳ vọng vào thành công của tơ sen.

Năm 2019, bà đã hoàn toàn sáng tạo ra tơ sen có thể thêu, từ đó thêu vào áo thành hoa sen hoặc khăn quàng cổ. Lụa tơ sen ngay lập tức thu hút sự chú ý. Năm 2019, sản phẩm này được Thủ tướng chọn làm quà tặng Việt Nam tại Hội nghị Thượng đỉnh G20 tại Nhật Bản.

Nghệ nhân Nguyễn Văn Trung là một trong những danh nhân của làng nghề mây tre đan Phú Vinh (Chương Mỹ, Hà Nội). Mỗi người trong làng đều biết đến tài năng của ông. Bằng bàn tay vàng khéo léo, nghệ nhân Trung đã đưa những sản phẩm mây tre đan truyền thống lên một đẳng cấp mới, trở thành sản phẩm thủ công được thị trường trong và ngoài nước ưa chuộng.

Nghệ nhân Nguyễn Văn Trung, người gìn giữ linh hồn cho nghề mây tre đan Việt Nam. Sự đam mê với nghề thủ công được thể hiện qua đôi bàn tay tài năng, điêu luyện của ông khi làm ra những tác phẩm tuyệt vời từ tre, nứa. Để bảo toàn và phát triển nghề mây tre đan, ông đã khai giảng các lớp học mây tre đan cho mọi đối tượng, mang lại cơ hội việc làm cho nhiều người.

Nguyễn Đăng Vông, nhà nghệ nhân nổi tiếng với việc làm sống lại nghề gốm cổ Luy Lâu ở Thuận Thành - Bắc Ninh. Với niềm đam mê sâu sắc đối với nghệ thuật gốm, ông đã quyết tâm khôi phục và phát triển nghề gốm cổ Luy Lâu đang bị lãng quên.

Điều đó đã mang lại không chỉ những thành công về kinh tế mà còn góp phần làm phong phú văn hóa dân tộc. 2 tác phẩm đặc sắc mà ông trưng bày nhân dịp kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội là chiếc 'Ngọc bình' và tác phẩm năm 2014 'Đầu rồng'.

Người nghệ nhân này không chỉ mang đến sự đẹp mắt trong từng tác phẩm mà còn truyền đạt những giá trị về sự đam mê nghề nghiệp.

Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Văn Thành, người con của làng Phú Xuyên - Hà Nội. Ông là người nghệ nhân trẻ tuổi (38 tuổi) nổi tiếng với nghệ thuật nặn tò he. Tài năng điêu luyện của ông thể hiện qua việc tạo ra những hình trân dung và hình các con vật của 12 con giáp.

Điều này đã để lại ấn tượng sâu sắc trước mắt bạn bè cả trong và ngoài nước. Năm 2015, ông đã được nhà nước vinh danh với danh hiệu Nghệ nhân ưu tú Việt Nam, trở thành nghệ nhân tò he trẻ tuổi nhất của làng nghề này.

Nguyễn Hữu Thạo, nghệ nhân điêu khắc tượng gỗ bằng tay với giá trị lên đến nửa tỷ đồng ở Thành phố Hồ Chí Minh. Với hơn 20 năm kinh nghiệm trong nghề điêu khắc, ông đã sáng tạo ra nhiều tác phẩm điêu khắc bằng tay độc đáo.

Đôi bàn tay khéo léo của ông đã biến những khối gỗ vô tri vô giác thành những tác phẩm điêu khắc độc đáo, mà ít nghệ nhân nào có thể sánh kịp. Sự đam mê với nghệ thuật đã đưa ông trở thành chủ nhân của một cơ sở điêu khắc lớn tại Sài Gòn, Thiên Phú Thạo - Hóc Môn.

Hơn nửa thế kỷ dành đời mình cho nghề gốm, Nghệ nhân nhân dân Trần Văn Độ, người làng gốm Bát Tràng, Gia Lâm, Hà Nội, đã xây dựng một kho tàng di sản với hơn 70 tác phẩm men gốm, trong đó có nhiều dòng gốm cổ, quý, được ông nghiên cứu và phục dựng thành công. Những sản phẩm gốm độc đáo, bắt nguồn từ tâm huyết và tài hoa của ông, đã ghi dấu ấn xa trong và ngoài biên giới đất nước.

Mặc dù không thể nghe, nhưng nghệ nhân khiếm thính Phạm Anh Đạo, là người trẻ nhất trong làng gốm Bát Tràng, lại sở hữu đôi bàn tay vàng, biến những đợt đất vô tri thành những tác phẩm nghệ thuật, những chiếc bình gốm và vò gốm độc đáo mê hoặc người xem.

Nghệ nhân Phạm Anh Đạo sinh năm 1977, trong một gia đình truyền thống làm gốm tại Bát Tràng. Mặc dù từ nhỏ đã phải đối mặt với bệnh tật và khó khăn về thị giác, nhưng anh vẫn gắn bó với nghề gốm. Mỗi lần làm gốm, lò của anh chỉ sản xuất từ vài chục đến vài trăm sản phẩm, mỗi sản phẩm đều độc đáo và không giống nhau.

Sự sáng tạo của anh thể hiện qua cách anh vuốt tay trên sản phẩm, tạo ra các chi tiết lõm, lồi, và nước men loang lổ. Những tác phẩm gốm vuốt tay của nghệ nhân Phạm Anh Đạo không chỉ thu hút khách hàng, mà còn là đối tượng mê mẩn của những người yêu nghệ thuật, và đôi khi giá bán vượt xa giá niêm yết.

Nghệ nhân Nguyễn Cao Sơn, sinh năm 1980, sau khi hoàn thành đại học Ngoại ngữ Hà Nội, bắt đầu sự nghiệp nghiên cứu về trà. Năm 2014, ông được chọn làm đại diện quảng bá văn hóa trà Việt tại ngôi nhà di sản 87 Mã Mây, Hà Nội.

Năm 2017, Nguyễn Cao Sơn hợp tác với Sở Du lịch Hà Nội để giới thiệu văn hóa trà của người Việt tại Ngày Hàn Quốc tại Hà Nội. Năm 2018, ông là đại diện Việt Nam giới thiệu văn hóa trà tại Nhật Bản và Paris, Pháp. Ông cũng tham gia cuộc thi trà thế giới AVPA năm 2018 và giành 3 giải thưởng dành cho trà ngon.

Đến năm 2019, Nghệ nhân trà Nguyễn Cao Sơn đoạt được 6 giải thưởng về trà tại AVPA, có tổng cộng 9 giải thưởng trà do Bộ Nông nghiệp Pháp trao tặng. Tuy đã có nhiều thành công, nhưng ông vẫn khát khao đóng góp nhiều hơn cho sự phát triển của trà Việt, muốn trà Việt được biết đến và được gọi tên đúng với giá trị của nó.

Với những bộ sưu tập tuyệt vời, nghệ nhân tranh cát Ý Lan được coi là người phụ nữ có bàn tay vàng. Trước đây, bà dạy về nấu ăn và chăm sóc da. Đến năm 43 tuổi, bà phát hiện niềm đam mê đặc biệt với cát và sáng tạo những tác phẩm xuất sắc đến ngày nay. Để tìm những màu cát ưng ý nhất, bà đã tự đi sưu tập và khám phá các loại cát trên khắp Việt Nam, con số đó đã lên đến 81 màu.

Nghệ nhân ẩm thực Bùi Thị Sương là một trong 3 nghệ nhân ẩm thực hàng đầu Việt Nam được vinh danh trong lễ tôn vinh các Danh hiệu Du lịch năm 2017. Bà cũng là một trong những thành viên sáng lập Hội đầu bếp chuyên nghiệp Sài Gòn và làm giám khảo của nhiều chương trình, cuộc thi nấu ăn toàn quốc.

Với hai công trình nghiên cứu là “Món ăn đặc sản ba miền” và “Tiêu chuẩn xếp bậc kỹ thuật nghề nấu ăn và làm bánh Việt Nam” cùng hơn 40 năm làm việc, giảng dạy, không ngừng tham gia vào các hoạt động quảng bá ẩm thực, nghệ nhân Bùi Thị Sương được xem như Đại sứ văn hóa ẩm thực Việt Nam. Năm 2009, bà nhận danh hiệu Nghệ nhân dân gian và huy hiệu “Vì sự nghiệp văn nghệ dân gian Việt Nam” từ Ban chấp hành Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam.

Sau nhiều năm miệt mài giảng dạy và nghiên cứu, nghệ nhân Bùi Thị Sương đã xuất bản 2 cuốn sách nổi tiếng là Phở và các món nước và Tinh hoa món cuốn Việt. Trong lễ tôn vinh các Danh hiệu Du lịch năm 2017, bà được tặng danh hiệu Nghệ nhân nấu ăn hàng đầu Việt Nam cùng với 2 nghệ nhân Tôn Nữ Thị Hà và Phạm Ánh Tuyết.

Cho đến nay, nghệ nhân Bùi Thị Sương vẫn tiếp tục hành trình trên con đường ẩm thực với nhiều hoạt động ý nghĩa để hệ thống lại kiến thức, chia sẻ với học trò, bạn bè những món ăn hay, lạ, đẹp… với mong muốn nghiên cứu và phát triển kho tàng món ăn quý giá để để lại cho đời sau.

Không chỉ được tôn vinh là nghệ nhân nấu ăn hàng đầu Việt Nam, nghệ nhân ẩm thực Phạm Ánh Tuyết còn được mệnh danh là “cuốn sách sống” về nghệ thuật ẩm thực Hà Nội, là người “lưu giữ” những tinh hoa của ẩm thực Hà thành.

Ở độ tuổi gần 70 với nhiều năm đứng bếp, nghệ nhân ẩm thực Phạm Ánh Tuyết vẫn là cái tên được giới đầu bếp trong và ngoài nước nể phục khi nhắc đến. Với nghệ nhân Ánh Tuyết: “Những cái gì cha ông để lại đều có bề dày lịch sử, tôi nhận thấy đó là điều quý giá hàng trăm năm nay nên tôi sẽ luôn cố gắng giữ lấy cái hồn ẩm thực đó”.

Trong lễ tôn vinh các Danh hiệu Du lịch năm 2017, nghệ nhân Ánh Tuyết đã được tôn vinh danh hiệu Nghệ nhân nấu ăn hàng đầu Việt Nam. Không chỉ vậy, nghệ nhân Ánh Tuyết cũng là người được chọn để chủ trì xây dựng thực đơn và chuẩn bị bữa tiệc đón tiếp 21 vị nguyên thủ Quốc gia trong hội nghị APEC năm 2018 tại Đà Nẵng, Việt Nam.

Với nghệ nhân Ánh Tuyết, nấu ăn là nghệ thuật, món ăn sẽ làm nên hồn đất nước, lưu lại những ký ức tốt đẹp cho những người luôn hướng về quê hương, dân tộc. Người nấu ăn cũng là người truyền tải văn hoá và lưu giữ tinh hoa ẩm thực xứ sở mình. Bà cũng luôn mong muốn truyền cho thế hệ trẻ nét văn hóa ẩm thực Hà Nội gốc bằng chính cái tâm của một người đầu bếp lão luyện.

Được sách Guinness Việt Nam công nhận là “Người làm nhiều nghề nhất”, bà Tôn Nữ Thị Hà đã làm 16 nghề khác nhau như: Nấu ăn, trồng cây kiểng, ngành y, nhiếp ảnh, vẽ chân dung, đúc chậu, dạy nghề đầu bếp, phiên dịch, pha rượu, làm bánh mứt… Thế nhưng nấu ăn vẫn là nghề được xem là thành công nhất của bà.