Top 14 Sự thật Độc đáo về Loài Khủng Long

Những chú khủng long đầu tiên đã hiện hình từ thời kỳ Triassic, khoảng 230 triệu năm trước Công Nguyên, trên một phần của lục địa Pangea, ngày nay là lục địa Nam Mỹ. Trước đó, bò sát đã chiếm ưu thế, gồm có Archosaurs (“bản chất thống trị của thằn lằn”), Therapsids (“loài bò sát giống thú”) và Pelycosaurs (như Dimetrodon), và chỉ đến khoảng 20 triệu năm sau đó, khủng long mới xuất hiện - những kẻ hung dữ hơn cả cá sấu thời tiền sử.

Bắt đầu từ thời kỳ Kỷ Jura, 200 triệu năm trước, khủng long bắt đầu tăng số lượng nhanh chóng để chiếm giữ vị trí thống trị.

Có vẻ hợp lý khi chia khủng long thành hai nhóm: nhóm ăn cỏ và nhóm ăn thịt. Nhưng đối với các nhà nghiên cứu sinh vật cổ, họ lại phân loại khác nhau: 'khủng long hông thằn lằn' và “khủng long hông chim”. Nhóm hông thằn lằn gồm cả ăn thịt và ăn cỏ, trong khi nhóm hông chim chủ yếu là ăn cỏ, bao gồm khủng long mỏ vịt, khủng long chân chim và khủng long có sừng, cùng với những loài khủng long khác.

Khủng long hông chim, loài ăn cỏ đã tuyệt chủng, được gọi là 'hông chim' do xương hông giống chim, mặc dù thực tế chim là khủng long thuộc nhóm 'hông thằn lằn'.

Khủng long hông thằn lằn là một trong hai nhóm cơ bản của khủng long.

Với tuổi thọ tối đa của chúng ta là 100 năm, con người vẫn chưa thích ứng đủ tốt với 'những sóng gió của thời gian'. Hãy nhớ rằng con người hiện đại chỉ mới xuất hiện vài trăm nghìn năm, và nền văn minh của chúng ta chỉ bắt đầu cách đây 10.000 năm, chỉ là một khoảnh khắc so với thời kỳ của Khủng Long trong Kỷ Jura.

Dù nhiều người nói về sự tuyệt chủng của khủng long, nhưng thực tế là trong khoảng 165 triệu năm chúng tồn tại, chúng là nhóm động vật có xương sống thành công nhất trên hành tinh này.

Những loài bò sát hiện đại như rùa và sấu máu lạnh, hay còn gọi là “ectothermic”, có cơ thể phản ứng theo sự biến đổi của môi trường bên ngoài, trong khi các loài động vật có vú và chim hiện đại là máu nóng, tức là có khả năng tự duy trì nhiệt độ cơ thể mà không phụ thuộc vào môi trường bên ngoài, được biết đến là “sinh vật đẳng nhiệt”.

Một số loài rắn được tiến hóa từ khủng long ăn thịt, thậm chí còn là khủng long chân chim, với cơ thể linh hoạt trong việc duy trì nhiệt độ.

Không phải tất cả các nhà nghiên cứu sinh vật cổ học đều tán thành quan điểm này và đã xuất hiện nhiều lý thuyết thay thế (mặc dù chưa được chấp nhận rộng rãi). Nhiều bằng chứng cho thấy rằng các loài chim hiện đại xuất phát từ những con khủng long nhỏ có lông vũ ở cuối thời kỳ Kỷ Jura và Kỷ Phấn trắng. Hãy nhớ rằng, mặc dù quá trình tiến hóa diễn ra không chỉ một lần, thậm chí nhiều quá trình đã 'đặt dấu chấm hết' (như chú chim nhỏ, lông vũ, bốn cánh Microraptor, nhưng không có hậu duệ trong thời đại hiện đại).

Nhiều người vẫn nghĩ rằng động vật có vú là 'người thừa kế' của khủng long khoảng 65 triệu năm trước, xuất hiện đồng loạt và chiếm đa phần không gian sống của khủng long. Nhưng thực tế lại khác, động vật có vú đã xuất hiện và sống chung với các loài như Sauropods, Hadrosaus và Tyrannosaurs (thường sống trên cây để tránh các sinh vật ăn thịt) vào thời kỳ Mesozoi (Đại Trung Sinh).

Những loài khủng long này đã tiến hóa từ một quần thể các loài bò sát therasid. Các loài động vật có vú ban đầu có kích thước tương đương với chuột và chuột chù, nhưng một số loài (như loài khủng long Repenomamus) đã phát triển lớn, đạt trọng lượng khoảng 50 pound (23kg) hoặc hơn.

Những loài khủng long ăn thịt nổi tiếng như Tyrannosaurus Rex và Giganotosaurus có vẻ quen thuộc với mọi người, nhưng thực tế, số lượng động vật ăn thực vật nhiều hơn nhiều so với động vật ăn thịt trong bất kỳ hệ sinh thái nào. Sự phát triển của các thảm thực vật to lớn là yếu tố quan trọng để duy trì những quần thể lớn như vậy.

Tương tự như hệ sinh thái ở châu Phi và châu Á, khủng long ăn cỏ, khủng long chân chim (quy mô nhỏ hơn), và sauropod phát triển ở nhiều châu lục trên thế giới, tạo nên đàn khủng long với số lượng lớn. Tuy nhiên, chúng luôn phải đối mặt với sự săn đuổi từ những đàn theropods lớn, vừa và nhỏ.

Khi một thiên thạch đâm vào bán đảo Yucatan, khoảng 65 triệu năm trước, kết quả không phải là một quả cầu lửa khổng lồ ngay lập tức hủy diệt tất cả khủng long trên Trái đất. Thực tế là, quá trình tuyệt chủng kéo dài hàng trăm năm, thậm chí là hàng nghìn năm, bởi nhiệt độ Trái đất giảm, ánh sáng mặt trời giảm, và thảm thực vật thay đổi. Một số quần thể khủng long bị cô lập ở những nơi xa xôi trên thế giới, có thể sống lâu hơn so với họ hàng. Tuy nhiên, điều chắc chắn là chúng không thể tồn tại đến ngày nay.

Có vẻ như là việc tìm kiếm trong rừng tìm kiếm lông, nhưng từ từ “khủng long” chỉ được sử dụng để chỉ những loài bò sát có chân và hông cụ thể cùng với một số đặc điểm giải phẫu đặc trưng khác. Mặc dù có những loài có kích thước lớn như Quetzalcoatlus và Liopleurodon có khả năng bay như Pterosaurs và khả năng bơi như Plesiosaurs, Ichthyosaurs và Mosasaurs, nhưng chúng không được coi là khủng long và một số trong số chúng thậm chí không có quan hệ gì với khủng long, mà chỉ là nhóm bò sát.

Pterosaurs (Thằn lằn có cánh hay Dực long): Pterosaurs là những sinh vật có xương sống đầu tiên tiến hóa để có khả năng bay. Cánh của chúng được tạo thành từ màng da (giống như cánh dơi), cơ và các tế bào khác kéo dài từ chân đến ngón thứ 4.

Marine Reptiles: Là nhóm bò sát đầu tiên thích nghi với môi trường biển thời kỳ Đại cổ sinh, chúng có kích thước lớn và thường được biết đến như chúa tể đại dương thời kỳ đó.

Ngay cả khi có hình thể khổng lồ, khủng long không có đầu óc lớn vì chúng chỉ sở hữu một bộ não nhỏ bé. Ví dụ, dù nặng từ 2 đến 3 tấn, nhưng khủng long Stegosaurus chỉ sở hữu một bộ não bé xíu chỉ bằng quả hồ đào.

Và nếu nói về loài thông minh nhất, hẳn phải kể đến Troodon, với bộ não bằng quả trứng gà. Điều này có thể là lý do khiến Troodon được biết đến là loài linh hoạt, tinh nghịch với vị thế săn mồi, trong khi Stegosaurus lại được coi là loài phản ứng chậm? Về cơ bản, bộ não của khủng long không khác gì bộ não của những loài bò sát hiện nay như rùa, thằn lằn hoặc cá sấu.

Vào năm 1677, giáo sư Robert Plot người Anh phát hiện một bộ xương khổng lồ chôn sâu trong đất tại một mỏ đá ở Oxford. Lúc bấy giờ, các nhà khoa học rơi vào sự bối rối, và họ ngay lập tức kết luận rằng đó chắc chắn là xương của... 1 con voi khổng lồ. Đúng, vào thời điểm ấy, ý nghĩ về sự tồn tại của khủng long với kích thước lớn không hề xuất hiện trong tâm trí họ, do đó họ chỉ nghĩ đến những loài động vật lớn nhất trên cạn là voi.

Dần dần, các nhà khoa học khám phá ra nhiều điều mới. Năm 1842, nhà động vật học William Buckland đã gây sốc khi tuyên bố rằng những bộ xương này thuộc về một loài bò sát khổng lồ đã tuyệt chủng, sau khi phát hiện nhiều phần xương khác tương đồng với những gì Robert tìm thấy. Ông gọi chúng là 'khủng long'.

Theo lẽ thường thì điều này là không thể bởi khủng long thuộc họ bò sát, có nghĩa là chúng mang máu lạnh giống như thằn lằn và phải dựa vào ánh nắng Mặt trời để sưởi ấm. Tuy nhiên, đối với nhóm khủng long Sauropod, do kích thước quá lớn, người ta tin rằng việc chúng tự điều hòa thân nhiệt là khả thi vì chúng không thể hấp thụ đủ nhiệt từ Mặt trời. Điều này làm nổi bật giả thuyết rằng khả năng điều hòa nhiệt độ của chúng là hoàn toàn khả thi.

Bên cạnh đó, từ nghiên cứu cấu trúc xương của một số loài khủng long ăn thịt nhỏ, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng nếu có loài khủng long mang máu lạnh, thì nhất định cũng sẽ có những loài khác có máu nóng - đặc điểm của chim, được xem là hậu duệ của khủng long.

Từ những hóa thạch khám phá gần đây, khủng long được biết đến với việc đẻ trứng và chăm sóc chúng một cách đặc biệt. Chúng đặt trứng trong một tổ sâu sắc dưới lòng đất, tạo thành những vòng tròn đều đặn. Ban đầu, các nhà khoa học nghĩ rằng chúng chỉ đơn thuần đẻ trứng và không chăm sóc chúng như loài bò sát khác. Tuy nhiên, hóa thạch mới chỉ ra rằng khủng long thực sự thể hiện hiện tượng ấp trứng, có bằng chứng là xác khủng long phủ lên tổ để bảo vệ trứng.

Ngoài ra, một đặc điểm chung của khủng long là chân trước ngắn hơn chân sau. Điều này cho phép chúng lý thuyết có khả năng đứng và đi bằng chân sau. Tuy nhiên, đối với những loài khủng long ăn thực vật, trọng lượng cơ thể đã phát triển quá lớn và nặng, buộc chúng phải quay trở lại việc đi bằng 4 chân thay vì đứng bằng 2 chân.

Thậm chí những loài khủng long lớn nhất cũng có những con sơ sinh bé nhỏ, chỉ nặng dưới 3kg và dài khoảng 40-50 cm. Làm thế nào mà khủng long con có thể bé như vậy? Nguyên nhân chính là do chúng được sinh ra từ những quả trứng có kích thước trung bình chỉ khoảng 45cm, thậm chí quả to nhất cũng chỉ dài khoảng 60cm.

Việc giảm kích thước của trứng giúp tránh được tình trạng khủng long con không thể nở ra khỏi vỏ, một vấn đề có thể xảy ra nếu quả trứng quá lớn. Ngược lại, khủng long con cần phải lớn nhanh chóng để tự bảo vệ khỏi những kẻ săn mồi nguy hiểm.