Top 14 thực phẩm độc hại phổ biến tại Việt Nam

1. Cá nóc

Có người vẫn ưa thích chế biến cá nóc thành những món ăn ngon, mặc dù nó chứa đựng nhiều độc tố. Trong nội tạng của cá nóc tồn tại một độc tố mà cho đến nay vẫn chưa có giải pháp đối phó, đó là tetrodotoxin.

Nếu ai đó vô tình tiếp xúc với một lượng rất nhỏ độc tố này, cũng đủ để gây tử vong ngay lập tức. Thậm chí, nghệ sĩ Kabuki nổi tiếng ở Nhật Bản cũng đã phải trải qua cú sốc ngộ độc do tiêu thụ loại thực phẩm đầy độc tố này.

2. Sò huyết

Được nhiều người ưa thích, nhưng loại thực phẩm này lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ về vi khuẩn viêm gan A, dịch tả, thương hàn... Khi sò huyết được chế biến thành món nướng, hấp hay ăn sống, các vi khuẩn này khó tiêu diệt và có thể trở thành siêu vi khuẩn gây ngộ độc.

Đặc biệt, phụ nữ mang thai nên tránh ăn loại thực phẩm này để ngăn chặn rủi ro về lượng retinol cao có thể gây dị tật bẩm sinh cho thai nhi. Do đó, cần cẩn thận khi chế biến sò huyết trước khi ăn.

3. Sứa biển

Sứa biển ngày càng trở thành món ăn phổ biến, đặc biệt ở các nhà hàng ven biển. Tuy nhiên, loài động vật này chứa nhiều độc tố tập trung ở xúc tua dưới dạng tế bào châm Nematocyst. Một số loài sứa có hàng triệu nematocyst có thể gây tử vong.

Sứa có thể được sử dụng trong chế biến thực phẩm, nhưng cần chú ý rằng đó không phải là sứa biển tươi (chưa qua chế biến). Nên tránh ăn gỏi sứa sống và không nên sử dụng làm thức ăn cho trẻ em.

4. Củ đậu

Củ đậu - loại củ được nhiều người ưa chuộng với hương vị ngọt, tính mát và có thể sử dụng đa dạng trong chế biến món ăn. Tuy nhiên, loại thực phẩm này lại chứa Linamarin, khi vào cơ thể chuyển hóa thành xianua, một hợp chất độc hại. Đặc biệt, sắn cao sản thường chứa hàm lượng cao hơn, thường được sử dụng để sản xuất bột ngọt hoặc làm thức ăn cho gia súc. Cẩn thận khi ăn và chế biến củ đậu.

Ngoài phần củ, lá và hạt của cây củ đậu được sử dụng trong thuốc bôi ngoài da. Tuy nhiên, tuyệt đối không nên ăn lá và hạt vì chúng chứa chất tephrosin và rotenon. Những chất này khi vào cơ thể có thể gây ngộ độc, thậm chí đau bụng dữ dội, co giật, loạn nhịp tim, tụt huyết áp, suy hô hấp.

Ngộ độc từ hạt cây củ đậu có thể xuất hiện từ phút thứ 5-40, triệu chứng có thể nặng và tiến triển nhanh, có thể gây tử vong trong khoảng 2-5 giờ. Kiểm soát tốt có thể giảm triệu chứng nặng sau 4-7 giờ. Khi chế biến củ đậu, hãy tuyệt đối loại bỏ dây lá để đảm bảo an toàn.

5. Ớt

Ớt - một loại gia vị thường được sử dụng để làm tăng hương vị cho các món ăn, đặc biệt phổ biến đối với những người thích ăn cay. Tuy nhiên, ít người biết rằng hàm lượng độc tố trong ớt cao gấp 3 lần so với mù tạc, và chỉ 4g ớt có thể gây tử vong cho người trưởng thành.

Ở một số nơi, đặc biệt là Ấn Độ, ớt được sử dụng để ngăn chặn sự phá phách của những đàn voi rừng. Thậm chí, có tin đồn rằng quân đội Ấn Độ đang nghiên cứu chế biến vũ khí từ ớt.

6. Thịt cóc

Thịt cóc có hàm lượng đạm và kẽm cao, rất tốt cho trẻ em suy dinh dưỡng, nhưng một số phần của nó chứa bufotoxine - chất độc gây tử vong chỉ trong thời gian ngắn.

PGS.TS Nguyễn Thị Lâm, nguyên Phó viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia, cho biết thịt cóc có hàm lượng đạm và kẽm cao hơn so với thịt bò, lợn nên rất tốt cho người già, trẻ em suy dinh dưỡng, chậm lớn, còi xương. Tuy nhiên, thịt cóc cũng chứa một chất độc, không cẩn thận có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.

PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội, cũng nói rằng ăn thịt, mỡ cóc an toàn trong khi nhựa cóc (ở tuyến sau tai, tuyến trên mắt và các tuyến trên da cóc), gan và buồng trứng lại có thể gây ngộ độc do chứa bufotoxine có thể gây tử vong trong thời gian rất ngắn.

Chuyên gia khuyến cáo tuyệt đối không ăn gan và trứng cóc. Ngoài ra, trong quá trình chế biến thịt, nếu để những bộ phận này tiếp xúc với thịt cóc cũng rất nguy hiểm.

7. Khế

Quả khế không chỉ có hương vị hấp dẫn mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, quả khế có thể gây ngộ độc, dị ứng, tương tác với thuốc…

Những người mắc bệnh thận và đang sử dụng thuốc nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi ăn khế. Trái khế chứa hàm lượng oxalate cao có thể gây sỏi thận. Người bệnh thận khi tiêu thụ quả khế có thể dễ bị ngộ độc khế, có thể xuất hiện những triệu chứng như nhầm lẫn, co giật, thậm chí tử vong.

Một số nghiên cứu còn cho thấy chất neurotoxin trong quả khế có thể tác động đến não và gây các rối loạn thần kinh. Ở những người khỏe mạnh với chức năng thận bình thường, cơ thể có khả năng loại bỏ chất neurotoxin này. Tuy nhiên, người bệnh thận không có khả năng này, dẫn đến ngộ độc sau khi ăn khế với những triệu chứng nghiêm trọng.

8. Măng

Xyanua, một chất độc, có mặt trong măng. Nghiên cứu trên 3 loại măng, bao gồm măng trắng (từ củ măng), măng trắng ngâm nước nửa ngày (đã chua), và măng vàng (đã luộc và ngâm nước), đều cho thấy hàm lượng xyanua đáng kể.

Chất xyanua giảm khi tiếp xúc với nước, nhưng với măng chua, quá trình ngâm có thể kết hợp với enzym hoặc chất trong ruột người gây ngộ độc cấp tính. Do đó, khi chế biến măng, hãy rửa kỹ, ngâm măng trong nước nhiều giờ và luộc 1-2 lần trước khi ăn để tránh ngộ độc.

9. Mật cá trắm tươi

Trong mật cá chứa 5α-cyprinol, một chất alcohol steroid gây suy gan và suy thận khi hấp thụ vào máu qua dạ dày.

Triệu chứng xuất hiện sau khi uống mật cá: khó chịu, đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy, giảm tiểu, phù hai chân, đau đầu, tăng huyết áp, vàng da nhẹ. Cần cấp cứu kịp thời tại bệnh viện để lọc máu và tránh suy thận, suy gan, có thể tử vong.

10. Hạt điều mốc

Hạt điều là thực phẩm có nhiều lợi ích sức khỏe, nhưng khi bị nấm mốc, oxy hóa có thể tạo ra chất độc hại, tiềm ẩn nguy cơ ung thư. Hạt điều thô chứa urushiol, một độc tố có thể gây tử vong khi ăn ở lượng lớn. Cần chú ý mua hạt điều đã được xử lý, hấp lên trước khi sử dụng.

11. Khoai tây mọc mầm

Khoai tây mọc mầm chứa solanine, một loại glycoalkaloid đắng và độc, có tính gây mê. Khi khoai tây có màu xanh, hàm lượng solanine có thể gây nguy hiểm. Không nên ăn phần củ có màu xanh để tránh nguy cơ ngộ độc. Solanine tạo vị đắng sau khi nấu chín và ăn với lượng nhiều có thể gây vấn đề ở đường tiêu hóa như đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy và ngộ độc nặng có thể dẫn đến tử vong.

12. Cà chua xanh

Trong cà chua xanh có chất solanin - một ancaloit tương đối độc. Khi cà chua chín, solanin giảm, nhưng còn tồn tại trong hạt cà chua xanh. Ăn cà chua xanh có thể gây ngộ độc với triệu chứng như đau đầu chóng mặt, nôn ói. Chuyên gia khuyến cáo nên loại bỏ hạt cà chua khi chế biến và không nên ăn cà chua xanh sống để bảo vệ sức khỏe.

13. Nấm độc

Thực tế, có nhiều loại nấm: loại lành và loại độc. Nấm độc thường xuất hiện ở rừng khi mùa mưa bắt đầu hoặc ở ven đường. Có nhóm nấm gây triệu chứng ngộ độc sớm, như nấm amanita muscaria, anipantherina, nấm đỏ, nấm mặt trời. Người bị ngộ độc có triệu chứng như buồn nôn, nôn, tiêu chảy, co giật cơ, đau cơ, ảo giác… thường không gây tử vong.

Nhóm nấm độc lực cao, gây tử vong cao, như nấm amanita phalloides, A. ocreata, A. verna… Người bị ngộ độc có các triệu chứng xuất hiện muộn sau khi ăn nấm, từ 6 - 24h hoặc 48h sau với biểu hiện buồn nôn, nôn, đau quặn bụng, tiêu chảy, tiểu ít, nước tiểu vàng thẫm, vàng mắt, suy gan và suy thận cấp. Nguy cơ tử vong rất cao nếu không phát hiện và điều trị kịp thời. Vì vậy, chỉ nên ăn nấm mà bạn chắc chắn là an toàn. Tránh mua và ăn nấm lạ để đảm bảo sức khỏe cho bản thân và gia đình.

14. Mộc nhĩ tươi

Mộc nhĩ tươi chứa chất nhạy cảm với ánh sáng - chất Porphyrin. Sau khi ăn, với sự chiếu rọi của ánh nắng mặt trời, chúng ta dễ bị viêm da, xuất hiện trạng thái ngứa, chứng phù thũng, đau nhức; có người bị phù nề thanh quản sẽ dễ gây khó thở. Vì vậy, chỉ nên ăn mộc nhĩ khô, ngâm trong nước nấu lên thì mới an toàn.

Tránh ăn mộc nhĩ tươi vì khi còn tươi, mộc nhĩ có chứa chất morpholine nhạy cảm ánh sáng, nếu sau khi ăn mộc nhĩ tươi mà cơ thể tiếp xúc với ánh sáng, có thể làm da bị ngứa, phù nề, trường hợp trầm trọng có thể dẫn đến hoại tử da nghiêm trọng.