1. Nối vòng tay lớn
'Nối vòng tay lớn' - Sự kêu gọi đoàn kết giữa miền Nam và miền Bắc được Trịnh Công Sơn sáng tác, trình bày bởi Khánh Ly trên đài phát thanh Sài Gòn sau ngày 30/4/1975. Với giai điệu hoành tráng, nhịp điệu sôi động, ca từ hào hùng, bài hát truyền đạt niềm tự hào về đất nước, đồng lòng bảo vệ hòa bình và tự do.
'Rừng núi dang tay nối lại biển xa
Ta đi vòng tay lớn mãi để nối sơn hà
Mặt đất bao la, anh em ta về
Gặp nhau mừng như bão cát quay cuồng trời rộng
Bàn tay ta nắm nối tròn một vòng Việt Nam
Cờ nối gió đêm vui nối ngày
Dòng máu nối con tim đồng loại
Dựng tình người trong ngày mới
Thành phố nối thôn xa vời vợi
Người chết nối linh thiêng vào đời
Và nụ cười nối trên môi.
Từ Bắc vô Nam nối liền nắm tay
Ta đi từ đồng hoang vu vượt hết núi đồi
Vượt thác cheo leo, tay ta vượt đèo
Từ quê nghèo lên phố lớn, nắm tay nối liền
Biển xanh sông gấm nối liền một vòng tử sinh...'
2. Hương nồng thơm
'Hương nồng thơm' - Bài hát gợi nhớ về mối tình đẹp đẽ và hồn nhiên, nơi mà hương thơm của tình yêu như làn khói nhẹ, thoảng qua không gian. Trình Công Sơn đã tài tình diễn đạt những cảm xúc của tình yêu trong giai điệu dịu dàng và lời bài hát sâu sắc.
'Hương nồng thơm tho môi em xưa
Đèn lung linh, chiều thu diệu kỳ
Bước chân người mộng mơ về nhà
Khách điếc lòng, có còn xa xôi
Hương nồng thơm, còn lại chân trời
Nắng vàng mơ, nhẹ nhàng ánh vàng
Ánh mắt buồn, thoáng hiên ngang gió
Em dõi theo, đóa hoa khoe sắc.
Hương nồng thơm, môi em mềm lắm
Ánh trăng hồng, thả trôi bóng mình
Bờ vai xinh, như cánh hoa lựa
Ươm hương thơm, đậm đà trên đời.'
Khói điếu thuốc, làn khói dài lững
Đêm nhung nhớ, gọi mối tình đầu
Thuyền trôi nhanh, dòng sông băng giá
Ôm lấy nhau, sóng cuốn hồn người
Hương nồng thơm, tho môi em xưa
Chiếc lá cuối, rơi buồn rơi bay
Bước chân dài, qua con đường vắng
Đôi bờ mi em, đêm hoa khoe sắc.'
3. Hành trình vô tận
'Hành trình vô tận' là chuyến đi của những hạt bụi nhỏ, nhưng cuộc hành trình này lại chứa đựng nhiều ý nghĩa lớn lao. Trình Công Sơn đã lồng ghép vào bản nhạc những suy ngẫm về sự hiện hữu, tình yêu và hành trình tìm kiếm ý nghĩa cuộc sống.
Đôi khi, cuộc đời như một hành trình vô tận của những hạt bụi. Chúng ta đi qua những thăng trầm, những khó khăn và tìm kiếm ý nghĩa của cuộc sống. 'Hành trình vô tận' không chỉ là hành trình trên đường đời mà còn là hành trình bên trong tâm hồn.
'Hạt bụi nhỏ mơ ước bao la
Bay lên cao hòa vào bầu trời
Mơ ước ngọt ngào đưa ta xa
Chạm đến sao trời hiện rõ đường đi
Trái đất xanh biếc nằm trong tay
Nụ cười ân cần hòa bình đến
Bên đồng bát ngát hoa lúa vàng
Hạnh phúc thấu hiểu, yêu thương tràn đầy
Điều kỳ diệu đâu đây khắp nơi
Bạn bè thân yêu ta đồng hành
Cùng bước chân vui hòa niềm đam mê
Hành trình vô tận, hạt bụi nhỏ mơ ước
Vươn lên cao, chạm đến bầu trời xanh'
4. Hòn đảo nhớ
Trong hành trình tận cùng của những tia nắng bình minh, 'Hòn đảo nhớ' là bản nhạc trữ tình nhưng chứa đựng sức sống mãnh liệt của biển cả. Trình Công Sơn đã sáng tác bản nhạc này như một lời tỏ tình với biển, nơi ông trút giận, trút tâm huyết và nhớ về những thước phim hồi ức.
Như là một mảnh ghép của tâm hồn, 'Hòn đảo nhớ' kể về mối tình chưa trọn vẹn, những dáng hình xa vời trên bờ cát trắng, và hồn biển trải dài vô tận. Câu chuyện tình yêu ngọt ngào nhưng cũng đau thương giữa người và biển được thể hiện qua những giai điệu tinh tế và lời ca đặc sắc.
'Hải trình tận cùng
biển đẹp biển rất đẹp
hòn đảo xanh nằm giữa làn tóc cô thôn nữ
gió đùa nhẹ mặt nước
mắt cười đẹp cười rất đẹp
trời rất xanh rất xanh lời hát rất đẹp
Biển nhớ cô thôn nữ
làn tóc mây dài bồng bềnh
đảo xanh trong vắt trên miên nhớ người đẹp cười
đôi mắt xanh trong veo
biển nhớ đôi má đào
làn cười ngọt ngào trong veo rất đẹp'
5. Hồn thu nhớ
“Hồn thu nhớ” là một tác phẩm âm nhạc tuyệt vời của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, là bức tranh âm nhạc mà ông vẽ nên về mùa thu Hà Nội. Bài hát không chỉ là những âm điệu bình dị mà còn là những lời ca trữ tình, đậm chất lãng mạn về những góc phố cổ và kí ức mùa thu.
Hồn thu hiện lên qua hình ảnh cây cơm nguội vàng, những chiếc lá bàng rơi đỏ tả tơi, và phố cổ yên bình. Những đoạn hồi ức về cố đô đẹp mộng và những khoảnh khắc ngọt ngào của mùa thu tô điểm cho bức tranh âm nhạc cuốn hút này.
'Hồn thu nhớ phố cổ
Cây cơm nguội vàng lá bàng rơi đỏ
Hà Nội mùa thu êm đềm trang sáng trong tôi
Những đêm lạnh giá gió lạnh
Quán đèn mờ dáng xưa người đi qua
Phố hoa bình yên ngủ bên âm thanh mơ mộng
Mùa thu trở về nhẹ lướt bên cửa
Ánh đèn vàng rơi trên hàng cây cổ thụ
Những đêm trăng thanh bình, hồn thu dịu dàng
Người ơi mùa thu nhớ
Hồn thu nhớ...'
6. Trả Nợ Cuộc Đời
'Trả Nợ Cuộc Đời” là một tác phẩm đặc sắc của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, là biểu tượng của tình yêu đầy mơ mộng và tiếc nuối giữa ông và cô Dao Ánh, người ông viết về một cách tận cùng cảm xúc. Bài hát nói lên sự đắng cay khi mối tình tan vỡ và nỗi tiếc nuối về những khoảnh khắc đẹp đẽ đã qua.
Ngày trả nợ đến, nhạc sĩ viết về những cảm xúc của mình, những ngọt ngào và đắng cay khi nhớ về mối tình lãng mạn của tuổi trẻ. Câu chuyện tình yêu đẹp đẽ nhưng đầy trắc trở giữa Trịnh Công Sơn và Dao Ánh được thể hiện qua lời bài hát tình tế và sâu sắc.
'Hai mươi năm xin trả nợ người
Trả nợ một thời em đã bỏ ai
Hai mươi năm xin trả nợ dài
Trả nợ một đời em đã phụ tôi
Em phụ tôi một thời bé dại
Thơ dại ra đi
Không nhớ gì tôi
Thơ dại ra đi
Quên hết tình tôi
Hai mươi năm em trả lại rồi
Trả nợ một đời xa vắng vòng tay
Hai mươi năm vơi cạn lại đầy
Trả nợ một thời, môi vắng vòng môi
Bao nhiêu năm em nợ ngọt ngào
Trả nợ một đời chưa hết tình sâu
Bao nhiêu năm em nợ bạc đầu
Trả nợ một đời không hết tình đâu
Em phụ tôi một thời bé dại
Thơ dại ra đi không nhớ gì tôi
Thơ dại ra đi quên hết tình tôi
Bao nhiêu năm bỗng lại nhiệm màu
Trả nợ một lần quên hết tình đau
Hai mươi năm vẫn là thuở nào
Nợ lại lần này trong cõi đời nhau'
7. Hòa Bình
'Hòa Bình'' là một tác phẩm sớm của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, viết khi ông là sinh viên tại Trường Sư phạm Quy Nhơn. Bài hát không chỉ là biểu tượng của những giấc mơ thanh xuân mà còn là sự tưởng nhớ đẹp đẽ về quê hương, nơi mà ông có những ký ức ngọt ngào.
“Hòa Bình” như một hành trình ngây thơ vào thế giới của những kỷ niệm, nơi mà những khoảnh khắc bình yên nhất của cuộc đời được tái hiện. Lời bài hát là câu chuyện về việc tìm kiếm hòa bình trong tâm hồn và khát khao của những ngày thanh xuân. Điều đặc biệt là ông viết về những giấc mơ và kỷ niệm của chính mình, một cách tinh tế và cảm xúc.
'Gọi nắng trên vai em gầy, đường xa áo bay.
Nắng qua mắt buồn, lòng hoa bướm say.
Lối em đi về trời không có mây.
Đường đi suốt mùa nắng lên thắp đầy.
Gọi nắng cho cơn mê chiều nhiều hoa trắng bay.
Cho tay em dài gầy thêm nắng mai.
Bước chân em về nào anh có hay.
Gọi em cho nắng chết trên sông dài.
Thôi xin ơn đời, trong cơn mê này, gọi mùa thu tới.
Tôi đưa em về, chân em bước nhẹ, trời buồn gió cao.
Đời xin có nhau, dài cho mãi sau, nắng không gọi sầu.
Áo xưa dù nhàu cũng xin bạc đầu gọi mãi tên nhau.
Thôi xin ơn đời, trong cơn mê này, gọi mùa thu tới.
Tôi đưa em về, chân em bước nhẹ, trời buồn gió cao.
Đời xin có nhau, dài cho mãi sau, nắng không gọi sầu.
Áo xưa dù nhàu cũng xin bạc đầu gọi mãi tên nhau.
Thôi xin ơn đời, trong cơn mê này, gọi mùa thu tới.
Tôi đưa em về, chân em bước nhẹ, trời buồn gió cao.
Đời xin có nhau, dài cho mãi sau, nắng không gọi sầu.
Áo xưa dù nhàu cũng xin bạc đầu gọi mãi tên nhau.
Thôi xin ơn đời, trong cơn mê này, gọi mùa thu tới.
Tôi đưa em về, chân em bước nhẹ, trời buồn gió cao.
Đời xin có nhau, dài cho mãi sau, nắng không gọi sầu.
Áo xưa dù nhàu cũng xin bạc đầu gọi mãi tên nhau.'
8. Hương Sắc Việt Nam
Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn luôn mang theo nỗi buồn về những người tình phai nhạt như những dòng sông nhỏ. Những giai điệu lẻ loi, những bản tình ca u buồn, ông viết về tình yêu như làn nắng trong cơn mưa, mờ ảo như sương khói, đẫm đến tận đáy lòng. Có một khoảnh khắc ông nhớ mãi, khi ánh mắt của Á Hậu Vân Anh chói lọi trong cuộc thi sắc đẹp. Đó là nguồn cảm hứng cho bài hát “Tôi ơi đừng tuyệt vọng”.
Những năm tháng bên cô gái Vân Anh là những thời khắc hạnh phúc nhất cuộc đời cố nhạc sĩ, nhưng cũng chính từ đó mà nỗi đau lặng lẽ len lỏi vào trái tim ông. Cảm xúc của ông được miêu tả như “nhẹ nhàng, thanh thản” trong bản tình ca. Mẹ ông cũng yêu quý cô gái này. Nhưng một ngày, mọi thứ biến mất, chỉ còn lại căn phòng tràn ngập kí ức với tranh vẽ, bút mực, rượu và nhạc cụ, nhưng không có cô. Nỗi đau trở thành tuyệt vọng, với lời nhắn nhủ: “Đừng tuyệt vọng, tôi ơi đừng tuyệt vọng”.
“Đừng tuyệt vọng, tôi ơi đừng tuyệt vọng
Lá mùa thu rơi giữa đường dài
Đừng tuyệt vọng, em ơi đừng tuyệt vọng
Em là tôi và tôi là em
Con diều bay mà linh hồn gió lạnh
Con diều rơi vào vực sâu buồn thêm
Tôi là ai để lưu lại dấu lệ
Tôi là ai trên thế giới này
Tôi là ai, là ai, là ai?
Mà yêu thương quá những nỗi đau”
9. Hành trình tìm về
Tất cả những tác phẩm của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn không chỉ là âm nhạc và lời bài hát. Mỗi sáng tác là một câu chuyện về cuộc đời ông, dẫn dắt người nghe khám phá ý nghĩa cuộc sống và nhân sinh. “Hành trình tìm về” là một trong những bài hát như vậy. Bài hát chứa đựng triết lý sâu sắc và phản ánh một phần thế giới tâm linh của ông. Vì thế, nó có độ sâu và là một tác phẩm mang đầy ý nghĩa tư tưởng âm nhạc.
Cố nhạc sĩ nói rằng bài hát này là lạ, và ông thêm: “Viết thì viết vậy nhưng để giải thích rõ ràng thì thật khó”. Nhiều người chưa thể hiểu hết ý nghĩa sâu xa của bài hát này, nhưng theo ông, 'điều quan trọng nhất là cách mở ra một con đường ngắn nhất từ trái tim đến trái tim của người khác mà không cần phải giải thích thêm gì”.
“Bao nhiêu năm rồi còn mãi ra đi
Đi đâu loanh quanh cho đời mỏi mệt
Rọi suốt trăm năm một cõi đi về.
Lời nào của cây, lời nào cỏ lạ
Một chiều ngồi say, một đời thật nhẹ ngày qua
Vừa tàn mùa xuân, rồi tàn mùa hạ
Một ngày đầu thu nghe chân ngựa về chốn xa
Mây che trên đầu và nắng trên vai
Đôi chân ta đi sông còn ở lại
Con tim yêu thương vô tình chợt mỏi
Lại thấy trong ta hiện bóng con người.
Nghe mưa nơi này lại nhớ mưa xa
Mưa bay trong ta, bay từng hạt nhỏ
Trăm năm vô biên chưa từng hội ngộ
Chẳng biết nơi nao là chốn quê nhà
Đường chạy vòng quanh một vòng tiều tụy
Một bờ cỏ non một bờ mộng mị ngày xưa
Từng lời tả dương là lời mộ địa
Từng lời bể sông nghe ra từ độ suối khe.
Trong khi ta về lại nhớ ta đi
Đi lên non cao đi về biển rộng
Đôi tay nhân gian chưa từng độ lượng
Ngọn gió hoang vu thổi suốt xuân thì.”
10. Hòa mình vào gió
“Hòa mình vào gió” mang đến hình ảnh đẹp và buồn, hương thơm cuộc sống bất tận và sự lả lơi của thời gian. Giọng hát ấm áp, cao quý của ca sĩ Khánh Ly truyền đạt từng giai điệu dịu dàng, nồng nàn, như một chiếc cánh đưa người nghe về những cảnh đẹp của rừng thông, bản hòa nhạc của thiên nhiên, và người con gái xinh đẹp trong ký ức của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn.
Khánh Ly kể rằng bài hát này được sáng tác trong chuyến thăm Đà Lạt, khi ông tặng cô một món quà âm nhạc. Trong khoảnh khắc ấy, nhạc sĩ nghỉ ngơi bên bờ con sông nhỏ giữa rừng, bất ngờ chứng kiến một cô gái đang đi chân trần trên dòng sông. Nắng vàng chiếu lên mái tóc, khắp cơ thể, gió thoảng qua áo, làm cho nhà thơ lạc bước trong suy nghĩ, và từ đó, những dòng chữ của ông trở nên “như cánh vạc bay”.
'Nắng có hồng bằng đôi môi em
Mưa có buồn bằng đôi mắt em
Tóc em từng sợi nhỏ
Rơi xuống đời như làn sóng lênh đênh
Gió sẽ mừng vì tóc em bay
Cho mây hờn ngủ quên trên vai
Vai em gầy guộc nhỏ
Hòa mình vào gió, về chốn xa xôi
Nắng có còn hờn ghen môi em
Mưa có còn buồn trong mắt em
Từ khi đưa em về
Là biết xa nghìn trùng
Suối đón từng bàn chân em qua
Lá hát từ bàn tay thơm tho
Lá khô vì đợi chờ
Cũng như đời người mãi âm u
Nơi em về ngày vui không có em
Nơi em về trời xanh không có em
Ta nghe từng giọt lệ
Rơi xuống thành hồ nước long lanh.'
11. Khi ánh trăng mờ
Ca khúc 'Khi ánh trăng mờ' được sáng tác khi nhạc sĩ Trịnh Công Sơn mới bước chân vào tuổi 25, là thời điểm mà tâm hồn ông đã đạt đến độ chín nhất về tình yêu, cuộc sống và tình người. Đây là một bức tranh âm nhạc thứ hai gửi đến người tình, Dao Ánh, mối tình sâu sắc và lâu dài nhất trong cuộc đời nhạc sĩ đa tình này.
Mỗi bài hát ông sáng tác đều là một lá thư tình gửi đến những người phụ nữ ông yêu thương, không quan trọng ở đâu hay trong tình yêu như thế nào, mỗi mối quan hệ có độ sâu ra sao, đều trở nên đẹp như những sợi lụa êm đềm đong đầy tình yêu của ông. Cuộc gặp gỡ ngẫu nhiên đã tạo nên những cảm xúc đẹp đẽ, làn gió nhẹ nhàng của tình yêu, và âm nhạc chính là cách ông tiếp tục tôn vinh, bảo vệ và giữ gìn tình yêu trong cuộc sống của mình.
'Tuổi nào như lá vàng úa chiều nay
Tuổi nào ngồi hát mây bay ngang trời
Tay măng trôi trên vùng tóc dài
Bao nhiêu cơn mơ vừa tuổi này
Tuổi nào ngơ ngác tìm tiếng gió heo may
Tuổi nào vừa thoáng buồn áo gầy vai
Tuổi nào ghi dấu chân chim qua trời
Xin cho tay em còn muốt dài
Xin cho cô đơn vào tuổi này
Tuổi nào lang thang thành phố tóc mây cài
Em xin tuổi nào còn tuổi nào cho nhau'
12. Hồn quê
“Hồn quê” là một bản nhạc cảm động, mạnh mẽ, đánh bại hàng triệu trái tim và khơi gợi những xúc cảm sâu sắc khi lắng nghe. Đây là một kiệt tác bất tử của nhạc sĩ, đầy ẩn sâu sự xúc động và mạnh mẽ khi chạm vào lòng người. Bài hát vẽ lên hình ảnh những bà mẹ Việt Nam anh hùng, kiên cường trong những thời kỳ chiến tranh khốc liệt, tôn vinh hình ảnh hiền lành, đức hạnh và sự hy sinh to lớn của họ vì con cái trong thời bình.
Đó không chỉ là việc hiến dâng, mà tình yêu thương và sự hy sinh của người mẹ vẫn là vĩnh cửu và không bao giờ phai nhạt qua thời gian. 'Hồn quê' được nhạc sĩ Trịnh Công Sơn sáng tác và hoàn thành vào năm 1965. Một khía cạnh tồn tại của “Hồn quê” là dù thời gian trôi qua, tình yêu của người mẹ dành cho con vẫn nguyên vẹn dù đã trải qua hàng nghìn năm.
'Mẹ ngồi ru con đong đưa trên chiếc võng buồn chiếc võng buồn
Mẹ ngồi ru con mây qua đầu rải trên đỉnh cỏ lạ
Rải trên đỉnh cỏ lạ cho đất sáng mịn cánh đồng vui ca
Mẹ ngồi ru con nước mắt nhòa nhẹ hòa quyện trong cơn mơ
Mẹ ngồi ru con tiếng hát êm đềm
Mẹ ngồi ru con ru mây trong gió
Mẹ truyền cho con nụ cười hạnh phúc
Mẹ nhìn con lớn từng bước chân an lành
Mẹ ngồi ru con đong đưa trên chiếc võng buồn chiếc võng bơi
Mẹ ngồi ru con nghe cả làng hát tiếng dương cầm lạ
Mẹ ngồi trong tâm hồn như chân trời mênh mang tình ca
Ngày con lớn lên mãi khắp muôn nơi
Mẹ vẫn ở đây ru con với bản ca...
13. Hồn biển
“Hồn biển” như là lời thì thầm của nhạc sĩ về những cảm xúc của đôi lứa khi bước qua thời gian. Ông đã một lần lang thang ở bờ biển, ngắm nhìn cảnh hoàng hôn, và ông cảm nhận được sức mạnh vô hình của thế giới dưới đại dương bao la.
Nhưng đồng thời, biển cũng là nơi chứa đựng bao nỗi nhớ, bao khát khao, và những kỷ niệm ngọt ngào. Hồn biển không chỉ là biểu tượng của sự bao la và bí ẩn, mà còn là biểu tượng của tình yêu vượt qua thử thách và thời gian.
'Gọi hồn biển về với bờ cát trắng
Nắng vàng dịu dàng sóng êm đềm
Con đường xưa ai đi qua nay xa mờ
Hồn biển hòa mình vào đêm đen.'
Biển xanh ngát bên em vẫn mãi mãi
Người ơi, tình yêu mình sẽ không phai
Hồn biển đong đưa giữa bờ cát trắng
Ngày xanh biển hát bài ca dịu dàng.'
14. Giấc mơ dịu dàng
“Giấc mơ dịu dàng” là một trong những tác phẩm của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, nói về những giấc mơ êm đềm, hòa mình vào không gian trăng sao và hương hoa nhẹ nhàng. Lời bài hát như là lời ru từ trái tim tình yêu, giúp người nghe lạc quan và an tâm, nhưng đồng thời cũng chứa đựng sâu sắc những tâm tư về cuộc sống và tình người.
Âm nhạc như là lá lành mỏng manh, tận hưởng từng nốt nhạc là như đắm chìm vào giấc mơ, nơi mà mọi điều trở nên dịu dàng và bình yên.
'Ngủ đi em trong giấc mơ dịu dàng
Bên đêm trăng sao và hương hoa lẻ bóng
Trên cánh đồng xuôi ngựa đang chạy
Trong ánh sáng là là la lá la.'
Giấc mơ êm đềm, an lành yên bình
Hòa vào đêm dài giữa bóng cây xanh
Cùng ngựa đen đến nơi xa lạ
Trong ánh sáng là là la lá la.'
15. Hồn trên đỉnh thác
Tựa đề bài hát khiến người ta phải suy nghĩ và nặng trĩu tâm tư. Đây là một trong những tác phẩm âm nhạc mà cố nhạc sĩ tìm thấy cảm hứng khi ngồi trong căn phòng nhỏ thuê ở biệt thự Bảo Lộc, nhìn ra con đường dẫn đến ngôi chùa gần đó.
'Hồn trên đỉnh thác' là phiên bản âm nhạc của cơn mưa như trút nước kéo dài hàng tháng trời ở Bảo Lộc. Đây có thể coi là sáng tác khắc họa một hoàn cảnh con người ẩn chứa nỗi buồn vô cùng. Lời bài hát như chứa đựng những tiếng thở dài của những con người lạc lối, không biết làm cách nào để thoát khỏi vòng xoáy của cuộc đời và thời gian.
'Trời còn làm mưa
Mưa rơi mênh mang
Từng ngón tay buồn
Em mang em mang
Đi về giáo đường
Ngày chủ nhật buồn
Còn ai còn ai.
Đoá hoa hồng cài lên tóc mây
Ôi đường phố dài lời ru miệt mài
Ngàn năm ngàn năm
Ru em nồng nàn
Ru em nồng nàn
Trời còn làm mây
Mây trôi lang thang
Sợi tóc em bồng
Trôi nhanh trôi nhanh
Như dòng nước hiền
Ngày chủ nhật buồn
Còn ai còn ai.'