1. Bánh khảo
Bánh khảo là một trong những đặc sản Cao Bằng được ưa chuộng. Bánh khảo Cao Bằng thường làm vào dịp tết và được xem như kẹo tết của người Tày. Mỗi độ 20 tháng chạp, bánh khảo làm nên không khí tết của người Tày. Đây không chỉ là một loại kẹo, mà còn là niềm tự hào của văn hóa ẩm thực. Người Tày làm bánh khảo với sự tỉ mỉ, từ chọn gạo nếp đến công đoạn rang và xay bột. Với hương vị ngọt ngào, bánh giữ được lâu mà không mất hương thơm. Thường được sử dụng trong các dịp lễ, tết, bánh khảo trở thành một biểu tượng của sự giao thoa giữa hương vị truyền thống và hương vị hiện đại. Mỗi miếng bánh khảo là không khí tết của người Tày, là tình thân, là niềm vui của cộng đồng. Đến Cao Bằng, đừng quên thưởng thức vị ngọt ngào của bánh khảo - một hương vị độc đáo khó cưỡng.
2. Bánh áp chao
Bánh áp chao, một biểu tượng ẩm thực Cao Bằng
Người dân nơi đây thường gọi bánh áp chao là bánh vịt chao, một món đặc sản độc đáo với vị thơm giòn của vỏ bánh kết hợp với nhân thịt vịt ngon béo. Nguyên liệu chủ yếu bao gồm bột gạo nếp, bột gạo tẻ và thịt vịt, tạo nên hương vị đặc biệt chỉ có ở vùng Đông Bắc. Vỏ bánh được làm từ hỗn hợp của gạo nếp, gạo tẻ và đỗ tương, tạo nên lớp vỏ giòn thơm ngon. Thịt vịt được chọn lọc, tẩm ướp gia vị rồi cắt thành miếng nhỏ, làm nhân bánh, tạo nên món ăn hấp dẫn.
Bánh áp chao thường được ăn kèm với nước mắm chua ngọt, rau thơm và đu đủ bào sợi mỏng, tạo ra một trải nghiệm ẩm thực độc đáo và thú vị. Món ăn này không chỉ là niềm tự hào của người dân Cao Bằng mà còn là điểm đến không thể bỏ qua cho du khách muốn thưởng thức ẩm thực đặc sắc của vùng miền.
Nổi tiếng trong mùa lạnh, bánh áp chao thường xuất hiện từ tháng 11 đến tháng 2 hàng năm. Bạn có thể tìm thấy những chiếc bánh xèo xèo thơm ngon tại các quán ven đường với giá chỉ vài nghìn đồng mỗi chiếc. Mùa bánh áp chao là lúc bếp than đỏ lửa, những chiếc bánh thơm phức lan tỏa mùi hương hấp dẫn, thu hút du khách và người dân địa phương.
Thưởng thức bánh áp chao ngon lành vừa ngồi bên bếp lửa cháy sáng, là một trải nghiệm tuyệt vời không thể bỏ qua khi ghé thăm vùng đất Cao Bằng.
3. Vịt quay 7 vị - Đặc sản hấp dẫn từ Cao Bằng
Khi nhắc đến đặc sản Cao Bằng, không thể không kể đến vịt quay 7 vị. Được tạo nên từ những con vịt chất lượng, thịt mềm ngon, món vịt quay 7 vị là sự kết hợp hài hòa của 7 loại gia vị: Gừng, tỏi, hành khô, hạt tiêu, mật ong, đậu hũ, quả mắc mật khô. Quá trình chuẩn bị món ăn này không chỉ đơn giản mà còn đòi hỏi sự khéo léo và tinh tế.
Đầu tiên, chọn lựa những con vịt chắc thịt, nuôi trong điều kiện tốt, sau đó làm sạch lông và nhúng qua nước sôi để da trở nên căng bóng. Quá trình quan trọng nhất là tẩm ướp gia vị, nơi mà 7 loại gia vị được kết hợp tinh tế và nhồi đều vào bụng vịt. Sau đó, vịt được lăn qua nước mật ong và nước mắm muối rồi đưa vào lò sấy và chiên giòn trong dầu. Kết quả là một chiếc vịt quay 7 vị với lớp da vàng ươm, hương vị đậm đà, làm nên đặc sản độc đáo của vùng đất Cao Bằng.
4. Thịt bò gác bếp - Đặc sản hấp dẫn từ Cao Bằng
Tại Cao Bằng, nơi nổi tiếng với đặc sản thú cưng là bò, thịt bò gác bếp trở thành món ăn không thể không thử khi đến đây. Thịt bò được sấy khô và phơi trên gác bếp với hương khói nồng bốc lên, tạo nên một hương vị đặc trưng khó cưỡng. Để tạo hương vị độc đáo, thịt được tẩm ướp kỹ lưỡng với muối, nước cốt gừng, và rượu trắng, sau đó treo lên gác bếp để chín từng đợt. Mỗi sợi thịt khi chín ra đều có màu nâu đỏ, mềm mịn và thơm ngon. Thịt bò gác bếp có thể ăn trực tiếp sau khi ngâm nước nóng để thịt nở ra hoặc chế biến thành nhiều món khác nhau, tạo nên sự phong phú trong ẩm thực Cao Bằng.
5. Phở chua - Trải nghiệm độ độc đáo của ẩm thực Cao Bằng
Phở chua - Một tác phẩm nghệ thuật ẩm thực tại Cao Bằng, đậm chất văn hóa và truyền thống
Bạn sẽ cảm nhận được vị ngon, đậm đà của món ăn dân dã này. Hương vị thơm ngon của các loại gia vị, của bánh phở, của nước trộn sẽ làm bạn lưu luyến mãi. Trước đây, món này chỉ được dùng khi có đám cỗ, giờ được nhiều người chọn thành món điểm tâm. Vượt qua phạm vi tỉnh Cao Bằng, nó trở thành một trong những lựa chọn của người Hà thành như là món khai vị trong các buổi tiệc.
6. Hạt dẻ Trùng Khánh - Vị ngon độc đáo của đặc sản Cao Bằng
Hạt dẻ Trùng Khánh - Một tác phẩm nghệ thuật ẩm thực độc đáo, mang hương vị riêng biệt của vùng đất Cao Bằng. Nếu ghé tới Cao Bằng vào mùa thu, đừng quên thưởng thức món đặc sản này hay mua về làm quà cho người thân!
7. Bánh trứng kiến - Món bánh độc đáo của người Tày
Bánh trứng kiến - Một tác phẩm ẩm thực độc đáo từ vùng núi Đông Bắc. Ăn vào mùa cuối thu, bạn sẽ cảm nhận vị dẻo của gạo nếp, hương thơm của lá vả, và đặc biệt là hương vị béo ngậy của nhân bánh được làm từ trứng kiến. Khám phá món bánh kỳ lạ này khi ghé thăm Bắc Kạn hay Cao Bằng vào tháng 4 và tháng 5!
8. Miến dong Phia Đén - Hương vị độc đáo của miền núi Phia Đén
Trải qua bao năm, danh tiếng của Cao Bằng vẫn hiện hữu với sản phẩm miến dong đen làm từ bột dong riềng nguyên chất, ngon. Với sự khéo léo và tinh tế, người dân nơi đây đã tạo ra những sợi miến bóng, đẹp, giòn, dai và mang hương thơm đặc trưng của bột dong mà không sử dụng bất kỳ loại hoá chất nào. Trong bữa ăn ngày Tết, bát miến phối hợp thịt gà, nấm hương, mộc nhĩ là một biểu tượng ẩm thực truyền thống, ấm lòng người dân vùng núi.
Để tạo ra những sợi miến hoàn hảo, đầu tiên, người làm hòa bột dong với nước lạnh trong xô hoặc thùng đã được vệ sinh sạch sẽ, sau đó từ từ thêm nước đun sôi. Công đoạn này cần thực hiện nhanh chóng và đều để bột chín đều, không vón cục, tùy thuộc vào lượng bột mà nước được thêm vào vừa đủ. Bột dong chín sau đó được đưa vào máy ép để tạo thành sợi miến.
Ngoài nguyên liệu, điểm làm nên sự đặc biệt của miến dong Phia Đén là cách làm. 'Ở Phia Đén, người dân chỉ sử dụng bột dong riềng nên sợi miến trong và dai hơn so với những nơi sử dụng bột sắn. Miến này có thể nấu đi nấu lại mà sợi không hề nát. Về màu sắc, sợi miến Phia Đén có màu hơi đen hoặc trắng ngà. Đây là màu sắc tự nhiên của bột khi chín mà không qua bất kỳ công đoạn tẩy trắng hay sử dụng phẩm màu'.
Miến dong Phia Đén là một món đặc sản nổi tiếng thơm ngon mà bạn không thể bỏ qua khi đến Cao Bằng. Miến này được làm từ bột dong riềng nguyên chất, khi ăn, bạn sẽ cảm nhận độ dai và hương thơm ngon khó cưỡng. Món đặc sản này thường là lựa chọn phổ biến để mang về làm quà khi đi du lịch.
9. Bánh cuốn canh
Bánh cuốn Cao Bằng mang hương vị độc đáo không nơi nào sánh kịp. Nếu đã thưởng thức một lần, du khách sẽ không quên chiếc bánh dẻo, dai, và thơm ngát mùi hạt gạo Cao Bằng. Hạt gạo là yếu tố quyết định chất lượng bánh, cần phải là gạo tẻ đặc trưng của đất Cao Bằng mới tạo nên bột bánh trắng mỏng, dai, mịn và thơm ngát. Gạo dẻo hoặc khô đều không đủ để tạo ra bột bánh đạt chất lượng.
Gạo được ngâm và vo sạch rồi nghiền thành bột loãng để tráng bánh. Bí quyết pha bột của mỗi chủ quán khác nhau, và đặc biệt, họ không tráng bánh trước. Khách vào quán, người chủ mới tráng bột, cuốn bánh. Nhân bánh có thể là thịt hoặc trứng xào sẵn. Nhưng bất kỳ chiếc bánh cuốn nào, khi nóng hổi, là phần thưởng xứng đáng cho sự chờ đợi.
Điểm đặc sắc và tạo nên hương vị đặc biệt cho bánh cuốn Cao Bằng là nước dùng. Nước canh xương ninh nhừ thơm lựng, không mỡ màng nhưng ngọt lịm, thoảng hương tủy xương. Thêm hành hoa, rau mùi, nấm hương, mộc nhĩ và một ít thịt băm nhuyễn là bạn có bát nước canh kèm theo bánh cuốn, hấp dẫn thực khách với sự quyến rũ. Người Cao Bằng thường ăn bánh cuốn bằng cách nhúng trong bát canh thêm tương ớt, măng chua, sử dụng thìa và đũa như khi ăn bún, phở. Sự kết hợp giữa vị thanh mát của bánh cuốn và nước canh xương hầm ngon lành, kết hợp với vị thơm dịu dàng của quả mắc mật, khiến thực khách mãn nhãn và mãn khẩu.
Một bát bánh cuốn canh đủ để đánh thức kí ức quê hương của những người ở xa, hoặc làm say đắm lòng người lữ khách đã từng bước chân 'đi trẩy nước non Cao Bằng'. Là một món quà giản dị từ vùng cao, bánh cuốn canh Cao Bằng không chỉ là một đặc sản nổi tiếng, mà còn là niềm nhớ khó quên của mọi người.
10. Bánh chè Lam
Bên cạnh món bánh trứng kiến béo ngậy, không thể không nhắc đến món bánh Chè Lam. Đây là món bánh truyền thống của người dân Cao Bằng, làm từ bột nếp rang, lạc rang, gừng và mạch nha. Bánh có độ dẻo từ bột nếp, hòa quyện vị ngọt của mật, chút cay của gừng, và vị bùi của lạc. Thưởng thức bánh cùng trà nóng, ngắm nhìn thiên nhiên Cao Bằng mang lại cảm giác an nhiên, nhẹ nhàng, và thoải mái. Món bánh chè Lam thường xuất hiện trong những ngày tết truyền thống, nhưng ngày nay bạn có thể thưởng thức mọi lúc. Chè lam ở đây được làm từ các nguyên liệu chất lượng, như bột gạo nếp rang, lạc rang, mạch nha và gừng. Quy trình chế biến đòi hỏi sự tỉ mỉ và kiên nhẫn. Bánh chè lam ngon là sự kết hợp hài hòa giữa độ dính của mật, độ mịn của bột, và hương vị đặc trưng. Hương vị của bánh chè lam Cao Bằng luôn là sự kết hợp tinh tế giữa bột nếp, mật, gừng, và lạc. Đây không chỉ là một món truyền thống nổi tiếng, mà còn là niềm tự hào của người dân Cao Bằng khi chia sẻ với du khách. Đặc sản chè lam nơi đây không chỉ là một món quà ý nghĩa, mà còn là hương vị đậm đà của vùng đất cao nguyên.
11. Lạp xưởng
Đặc sản thơm ngon nổi tiếng của Cao Bằng mà Mytour giới thiệu là lạp xưởng. Lạp sườn Cao Bằng được chế biến cầu kỳ với nhân thịt thăn, thịt vai, gia vị, mật ong, rượu trắng, gừng, và mắc mật khô. Phơi khô nắng, treo lên bếp lửa tạo miếng thịt săn ngon. Vỏ lạp sườn được làm từ ruột non, ướp bằng rượu trắng. Thịt lợn vai nạc nửa mỡ thái miếng mỏng, trộn gia vị, rượu, mật ong. Gia vị độc đáo từ cây rừng như gừng núi, hạt tiêu rừng, mắc mật, quế, thảo quả tạo hương vị đặc trưng. Nhồi lạp sườn, phơi khô dưới ánh nắng, lạp sườn hấp dẫn với thịt nạc, mật, gừng, vỏ lòng non, và mắc mật.
12. Bánh trôi (coóng phù)
Bánh trôi hay còn gọi là coóng phù là một món quà vặt mỗi khi đông về ở Cao Bằng. Những viên bánh tròn xoe hay thuôn dài nhân lạc và vừng giã nhỏ, chan nước đường nấu gừng thơm nồng luôn thu hút các thực khách. Ở Thành phố Cao Bằng, có rất nhiều quán bánh trôi ngon, trong chợ Xanh hay các con phố, món ẩm thực quen thuộc này được bán ở bất cứ đâu nhất là khi trời chuyển lạnh. Nhưng đối với người sành ăn, họ đều tìm đến những quán lâu đời, hương vị thơm ngon khác biệt, đó là quán bà Hợp ở đường Hoàng Văn Thụ phố Vườn Cam 2, phường Hợp Giang (gần cổng Sân vận động), ở đây còn có thêm món thạch trắng trong veo vô cùng hấp dẫn; quán cô Diệp góc phố Lý Tự Trọng (gần Nhà hàng Thu Tường),…Ban ngày thì có quán cô Nồ, cô Như ở chợ Xanh và nhiều địa chỉ khác nữa. Đây là những quán bán lâu năm, địa chỉ quen thuộc của nhiều người mỗi khi thèm ăn bánh trôi.
Nguyên liệu để làm bánh trôi đơn giản và dễ chuẩn bị, gồm: gạo nếp, đường, lạc, vừng, gừng. Gạo nếp ngon đem ngâm, pha thêm một ít gạo tẻ, sau đó mang xát thành bột nước, cho vào túi vải treo để ráo nước rồi nhào bột khi có độ dẻo vừa đủ. Nhân bánh là lạc rang giã nhỏ, có thể trộn thêm đường và hạt vừng. Bát bánh trôi thường có 2 viên, viên tròn không nhân và viên dài hình bầu dục nhân lạc vừng. Nhiều quán trộn bột với gấc hoặc ngâm gạo với lá cẩm tím, lá sau sau... để tạo thêm màu sắc và hương vị khác cho bánh trôi. Nước chan bánh trôi cũng có hai loại: nước đường gừng và nước đường cốt dừa.
Buổi tối mùa đông ở Cao Bằng, cái lạnh miền núi vô cùng buốt giá, nhiều người lười biếng cuộn tròn trong chăn không muốn ra khỏi nhà, nhưng quán bánh trôi nhỏ ở các góc phố luôn đông đảo khách ghé thăm cho đến muộn. Một chiếc bàn nhỏ với một chiếc mâm xếp đầy các viên bánh tròn và dài đã nặn; mùi nước đường gừng tỏa ra thơm lừng cả góc phố. Khi có khách, người bán thả các viên bánh xinh xinh vào nồi nước sôi, bánh chín sẽ nổi lên, vớt ra chan nước đường gừng vào. Cầm bát bánh trôi, thực khách hít hà, áp vào má xua tan cái lạnh, múc một thìa nước đường gừng thưởng thức đầu tiên để vị ngọt vị cay lan tỏa ra đầu lưỡi, rồi tiếp tục thưởng thức từng viên bánh trôi thơm ngon. Một bát bánh trôi có giá từ 10 – 15 nghìn đồng, ăn xong xua tan lạnh giá, còn đọng lại hương vị thơm ngon, tinh tế, khiến người ăn lưu luyến và nhớ mãi về mùa đông Cao Bằng.
13. Xôi trám Cao Bằng
Đây là món ăn đặc trưng của người Cao Bằng đã được Hội Kỷ lục gia Việt Nam - Tổ chức Kỷ lục Việt Nam công bố trong danh sách top 100 món ăn, ẩm thực đặc sản tiêu biểu của Việt Nam. Với người dân Cao Bằng, xôi trám là một món ăn dân dã, truyền thống. Để chế biến được món xôi trám khá kỳ công. Trước tiên, trám cần rửa thật sạch bằng nước ấm để ra hết chất nhựa. Sau đó, ta đổ nước ngập trám, bắc nồi lên bếp đảo đến khi nước nóng già khoảng 70 độ C thì tắt bếp và ngâm từ 30 phút đến một tiếng đồng hồ. Trám sau khi om mềm, chín, ta dùng dao khoanh tròn rồi tách đôi quả trám, lấy phần cùi và bỏ hạt.
Về phần gạo nếp để đồ xôi, “Gạo nếp ở tỉnh nào cũng có nhưng ở Cao Bằng thì gạo ngon nhất là ở Bảo Lạc, một loại gạo đặc trưng của Cao Bằng. Còn trám thì ở Cao Bằng là món ăn rất là ngon và nếu như khách của các tỉnh bạn đến đến Cao Bằng thì đó cũng là một món ăn trong thực đơn để tiếp khách trong và ngoài tỉnh”. Gạp nếp hương sau khi vo sạch và ngâm từ 8-10 tiếng, người ta cho vào chõ, trộn với cùng với trám, nấu trong khoảng 30 phút là chín tới. Mở nắp vung chõ xôi nóng hổi, mùi xôi thơm phảng phất mùi hương nhựa trám bùi và ngậy.
Xôi trám dẻo, thơm, không dính tay, đơm ra đĩa có màu tím hồng khá đẹp. Món xôi trám ngon nhất khi ăn cùng muối vừng đen hoặc lạp xưởng Cao Bằng. Mùi thơm của hạt nếp dẻo hòa lẫn cùng vị bùi, béo ngậy, giàu chất dinh dưỡng của trám rừng, ăn nhiều không thấy ngán. Trám đen còn có thể làm các món ăn khác như trám nhồi thịt hay trám rim với tóp mỡ hoặc thịt ba chỉ. Vị cay cay của tiêu, gừng, thơm bùi của trám và sự béo ngậy của thịt hòa quyện tạo thành món ăn đặc sản, mang hương vị riêng biệt, ngon khó cưỡng. Dừng chân ở Cao Bằng, du khách hãy một lần nếm thử vị ngon của xôi trám và các món ăn từ trám để cảm nhận hương vị độc đáo của ẩm thực Cao Bằng.
14. Bánh chưng đen
Ở huyện Bảo Lạc, tỉnh Cao Bằng, có một dạng bánh chưng đặc sắc, được biết đến với tên gọi bánh chưng đen. Nếu đã được thưởng thức mùi thơm của gạo nếp, hương vị ngọt béo của thịt lợn núi cao, và sự ngậy bùi của nhân đỗ xanh, bạn sẽ khó quên.
Bánh chưng đen là biểu tượng của văn hóa ẩm thực của người Tày, là sự tri ân của hậu thế đối với tổ tiên và đất đai. Món đặc sản này không chỉ xuất hiện trong lễ cúng tế vào mỗi dịp Tết, mà còn trở thành món quà đặc biệt, luôn có sẵn quanh năm tại Bảo Lạc.
15. Bánh bò Cao Bằng
Hương vị của những món ăn như bánh rán, bánh gio, xôi ngũ sắc cùng những bát phở, đĩa bánh cuốn nóng hổi tạo nên đặc trưng của ẩm thực chợ phiên Cao Bằng. Và đặc biệt, không thể không nhắc đến Bánh bò Cao Bằng - món bánh giản dị nhưng hấp dẫn thực khách gần xa. Trong tâm thức của những đứa trẻ con lẽo đẽo theo mẹ đến chợ phiên, bánh bò có lẽ là món bánh thân thuộc, ngọt ngào nhất. Những miếng bánh màu vàng mật ong tơi xốp, tan nhẹ khi đưa vào miệng, không ngấy mà chỉ ngòn ngọt nơi đầu lưỡi. Vị bánh bò thanh tao đặt cạnh hàng bánh rán, bánh gai ngọt lừ, bánh cuốn mỡ màng bỗng trở thành hương vị rất riêng, không thể thiếu ở ẩm thực góc chợ phiên.
Nguyên liệu chủ yếu để làm bánh bò gồm: gạo tẻ, men và đường phên. Gạo được lựa chọn thường là gạo Đoàn kết, vo sạch rồi ngâm nước từ 6 - 8 tiếng, sau đó xay thành bột nhuyễn, đổ men vào ủ cho bột nở đến độ vừa phải rồi bỏ đường xuống, trộn đều và tiếp tục ủ lần 2. Đường phên được nấu chảy, lọc qua vải xô cho sánh mịn. Khi hỗn hợp bột, đường và men đã ủ xong thì đổ ra khay nhôm và đem hấp chín. Bánh bò dai, xốp, có vị ngọt thanh của đường phên và mùi thơm của men. Lượng men cho vào bánh rất ít nên kích thích tiêu hóa, tạo cảm giác ngon miệng.
Để có những mẻ bánh bò thơm ngon, người làm bánh đã phải tỉ mỉ, kỳ công chuẩn bị từ đêm hôm trước. Đến ngày chợ, bánh được hấp từ sáng sớm, phủ kín bằng vải, mở ra vẫn còn nóng hổi, thơm lừng. Bánh bò bình dị như chính những nguyên liệu làm bánh, song vẫn thu hút bao ánh mắt đến với chợ phiên. Bánh để trong tủ lạnh đến 3 ngày mà vẫn không hỏng, khi muốn ăn chỉ cần hấp lại mà vẫn giữ nguyên được mùi vị của bánh. Món bánh bò tuy mộc mạc, nhưng vẫn khiến ai từng thưởng thức một lần không bao giờ quên được hương vị của món ăn đặc trưng, lạ miệng này.
16. Rau dạ hiến
Dạ hiến trở thành một loại rau đặc sản nổi tiếng ở Cao Bằng. Trong những bữa tiệc xuân hè, từ thị xã đến các thị trấn, thị tứ, không thể thiếu đĩa rau dạ hiến xào chung với thịt bò tươi, lòng lợn hoặc lòng gà... Đặc biệt, trong vài năm gần đây, du khách khi ghé Cao Bằng từ tháng 2 đến tháng 7 âm lịch không quên thưởng thức món phở xào rau Dạ hiến.
Rau dạ hiến có hương vị tuyệt vời khi được xào với tỏi. Việc nhai chỉ vài miếng cũng đủ để cảm nhận vị béo ngậy của mỡ, hương thơm của tỏi phi. Hương vị đồng quê giúp người ăn nhớ về những ký ức gia đình. Nhiều người tin rằng, dạ hiến không chỉ là đặc sản của Cao Bằng với hương vị độc đáo mà còn là một loại thảo mộc bổ dưỡng, hỗ trợ thận, tăng cường sức khỏe gân cốt. Đặc biệt, rễ cây rau dạ hiến còn được coi là một trong những vị thuốc chữa chứng vô sinh.