1. Trò Chơi Đuổi Bắt
Trong thành thị hay làng quê, trẻ em đều trải qua trò chơi hấp dẫn này. Một người sẽ bịt mắt, đứng quay mặt vào cột và đếm đến con số đã thống nhất trước đó. Người bịt mắt sau đó sẽ đi tìm nơi nào kín đáo để trốn vào. Sau khi đếm xong, người bịt mắt sẽ cố gắng tìm kiếm và giữ vị trí của cột mình mà không để người trốn chạy ra ngoài và vỗ tay vào cột. Nếu thành công, họ sẽ chuyển đến người tiếp theo.
Người chơi được chọn làm người bịt mắt (có thể là do tình nguyện hoặc chọn ngẫu nhiên), họ sẽ bịt mắt chặt hoặc sử dụng khăn hoặc miếng vải. Các người chơi còn lại sẽ tản ra và cố gắng trốn chỗ an toàn. Sau khi người bịt mắt đếm đến một con số, họ sẽ bắt đầu tìm kiếm và cố gắng bắt giữ những người trốn. Nếu họ vỗ tay vào cột khi tìm thấy người trốn, họ sẽ đổi vai trò với người đó.
2. Đấu Trí Cùng Cỏ Gà
Trong quá khứ, khi cỏ dại mọc um tùm, đặc biệt là ở những vùng đất hoang sơ, các đứa trẻ thường tụ tập lại để thưởng thức niềm vui của chọi cỏ gà. Trò chơi này không chỉ giản đơn mà còn không đòi hỏi bất kỳ công cụ nào phức tạp, chỉ cần đi tìm những cọng cỏ gà là có thể bắt đầu sự vui vẻ.
Loại cỏ này có những đầu nhỏ như bông mọc trên mỗi nhánh, được gọi là 'gà' - một cái tên thú vị mà nguồn gốc đã bị lãng quên theo thời gian. Cỏ gà được tìm thấy nhiều ở những đồng cỏ hoang sơ, ven đê, hay những vùng đất ẩm thấp gần bờ sông.
Theo luật chơi, hai người sẽ đấu nhau. Mỗi người sở hữu một số lượng cỏ gà tương đồng. Quyết định ai sẽ chơi trước có thể được quyết bằng cách oẳn tù xì. Mỗi người có cơ hội 'đánh' cỏ gà của đối phương một lần, và như vậy, đấu chiến tiếp tục cho đến khi cỏ gà nào bị đứt, người đó sẽ thay thế bằng một cỏ gà khác để tiếp tục. Người mất hết cỏ gà trước sẽ là người thua cuộc.
3. Bay Diều
Bạn còn nhớ trò chơi bay diều không? Có những lúc, khi đam mê bay diều quá, nhưng lại chưa kịp làm diều, chúng ta thường lấy túi bóng buộc vào sợi dây và phấn khích chạy quanh làng xóm. Diều thường được làm với hình ảnh trăng hoặc lưỡi liềm, nó thậm chí còn được gọi là diều quạ. Khung diều thường được chế tạo từ cật tre bánh tẻ được chuốt tròn và nối với nhau. Một xương sống cứng cáp được làm từ tre nằm giữa khung diều, hai bên cánh diều nở ra tạo hình lưỡi liềm.
Vào chiều tà, khi lúa đã được gặt xong, trẻ con trong làng sẽ tụ tập ra đồng để thưởng thức niềm vui của việc thả diều. Nguyên tắc đơn giản, diều nào bay cao nhất sẽ là người chiến thắng. Mỗi lần diều vụt lên cao, chúng ta sẽ đắm chìm trong không gian hương lúa chín mùa, hòa mình trong những khoảnh khắc của cánh diều tung bay khắp đồng. Đôi khi, vì quá nô đùa và vui chơi với bè bạn, chúng ta có thể quên mất thời gian và phải được mẹ gọi về khi trời bắt đầu tối.
Trò chơi thả diều sẽ mãi là niềm vui của nhiều người trong những ngày hè ấm áp. Trong những ngày gió mạnh, khi chúng ta mang theo diều để thả, chúng ta sẽ trải qua những giây phút thú vị, bình yên cùng với cánh diều giữa bầu trời xanh biếc.
4. Câu Cá
Câu cá là một niềm vui đơn giản nhưng đặc biệt đối với trẻ em ở nông thôn, đặc biệt là các chàng trai. Để câu cá, bạn chỉ cần một cây câu và một chút mồi. Thường thì chúng ta sẽ chọn địa điểm gần sông, ao,... nơi có bóng cây để ngồi thoải mái, vừa ngắm cảnh, vừa câu cá để có bữa ăn giản dị. Mồi có thể là cám hoặc cơm, những thứ đơn giản và sẵn có trong làng.
Ngồi gần gốc cây, bạn cảm nhận cảm giác nhẹ nhàng khi câu cá. Khi phao ở đầu cần câu chuyển động và động đậy, đó là dấu hiệu cá đang ăn mồi, câu cá đã thành công. Nhấc cần câu lên và trải qua cảm giác hạnh phúc khi câu được con cá, một trải nghiệm khó quên. Ngoài việc câu cá, trẻ em nông thôn còn biết bắt cua, bắt ốc, đi cấy, đi gặt,... Các công việc này có thể mệt mỏi và làm bẩn quần áo vì đất, bùn, cát,... nhưng đối với họ, tất cả đều là niềm hạnh phúc và vui vẻ, như là những trò chơi vậy.
5. Kéo co
Ở Việt Nam, trò kéo co là một trò chơi dân gian truyền thống của nhiều dân tộc, mang lại niềm vui và sự thoải mái cho mọi người khi tham gia những trò chơi trong các dịp lễ hội. Trong các hội hè dã ngoại, trò chơi này luôn thu hút nhiều người tham gia. Vào các dịp lễ tết, kéo co trở thành một phần quan trọng trong các lễ hội cổ truyền.
Kéo co là một trò chơi đặc biệt thú vị và cho đến ngày nay vẫn xuất hiện trong các dịp lễ với các trò chơi dân gian. Mỗi đội gồm nhiều thành viên có số lượng bằng nhau. Sau đó, hai đội ra sức kéo về bên mình. Nếu bên nào bị bên kia kéo sang phía đối diện và vượt qua vạch cho phép, bên đó sẽ thua cuộc. Trò chơi này càng vui khi có số lượng người chơi càng đông, không gò bó về số lượng. Nó không chỉ là trò chơi rèn luyện sức khỏe mà còn tăng cường tính đoàn kết. Sau khi kéo xong, người chơi thường mệt nhưng niềm vui lan tỏa, khiến mọi người thấy vui vẻ và hạnh phúc.
6. Trò chơi ô ăn quan
Trò chơi ô ăn quan là một trò chơi mà chúng ta thường chơi khi còn nhỏ. Trò chơi này không chỉ giúp rèn luyện khả năng tính toán mà còn phát triển tính kiên trì. Cách thức thực hiện rất đơn giản: Đầu tiên, chúng ta vẽ một hình chữ nhật và chia đôi nó thành 10 ô nhỏ bằng nhau. Ở hai đầu của hình chữ nhật, chúng ta vẽ hai hình vòng cung, mỗi bên là một ô quan lớn. Tiếp theo, chúng ta cần chuẩn bị 50 viên đá nhỏ và 2 viên đá lớn. Mỗi đội sẽ đặt một viên đá lớn vào hình vòng cung, đại diện cho đội của mình, và đặt 5 viên đá nhỏ vào mỗi ô nhỏ.
Bắt đầu trò chơi, các bạn có thể oẳn tù tì để quyết định người chơi trước. Người chơi trước sẽ tính toán và lấy số viên đá ở một ô bất kì, sau đó rải chúng mỗi ô một viên. Nếu khi rải hết số viên mà cách một ô trống có ô có viên đá, người chơi đó sẽ lấy những viên đá đó về cho đội của mình. Cuối cùng, người nào có nhiều viên đá hơn sẽ là người chiến thắng.
7. Nhảy dây
Con gái thường rất thích nhảy dây, đặc biệt là vào giờ ra chơi khi họ đua nhau ra sân trường để tham gia trò chơi này. Trong những kí ức của thời thơ ấu, khi chưa có dây co hay dây chun, chúng tôi thường dùng dây vàng buộc để tạo thành dây nhảy. Có những buổi chơi mà chân bị trầy máu, tay bị đau nhưng vẫn luôn tươi cười và vui vẻ.
Trò chơi này có nhiều cách thức khác nhau. Có thể sử dụng một dây với một người chơi: một bạn cầm hai đầu dây, sau đó tung dây qua đầu và nhảy khi dây đến chân. Hoặc có thể là hai đầu dây được cầm bởi hai người khác nhau. Họ sẽ tung dây lên để nhóm bạn vào nhảy. Nếu bạn nhảy và chạm vào dây, bạn đó sẽ phải cầm dây và tung cho người khác chơi. Cách khác có thể là buộc hai đầu dây lại với nhau và đặt dây vào bắp chân của hai người (mỗi người một đầu). Sau đó, mọi người sẽ tham gia chơi nhảy dây với các tên gọi như chơi sao, chơi sập xình, hay chơi nhảy cao,...
8. Rồng rắn lên mây
Rồng rắn lên mây là trò chơi thân thuộc với biết bao thế hệ trẻ em Việt Nam. Trò chơi rồng rắn lên mây góp phần rèn luyện tính nhanh nhẹn, khéo léo trong di chuyển, phát huy khả năng ngôn từ, ứng xử cho trẻ.
Trò chơi Rồng rắn lên mây số lượng người càng đông, càng vui. Trò chơi gồm: 1 thầy thuốc và những người còn lại nắm vạt áo của người trước xếp thành từng hàng, sau đó tất cả bắt đầu đi lượn qua lượn lại như con rắn, vừa đi vừa hát: Rồng rắn lên mây, có cây lúc lắc, hỏi thăm thầy thuốc, có nhà hay không?
Người đóng vai thầy thuốc trả lời:
- Thấy thuốc đi chơi ! (hay đi chợ, đi câu cá , đi vắng nhà...).
Những người xung quanh lại chạy và hát tiếp cho đến khi thầy thuốc trả lời:
- Thầy thuốc có ở nhà
Cuộc đối thoại tiếp tục như sau:
Thầy thuốc hỏi:
- Rồng rắn đi đâu?
Người đứng làm đầu của rồng rắn trả lời:
- Rồng rắn đi lấy thuốc để chữa bệnh cho con.
- Con lên mấy ?
- Con lên một
- Thuốc chẳng hay
- Con lên hai.
- Thuốc chẳng hay.
Cứ thế cho đến khi:
- Con lên mười.
- Thuốc hay vậy.
Kế đó, thì thầy thuốc đòi hỏi:
- Xin khúc đầu.
- Những xương cùng xẩu.
- Xin khúc giữa.
- Những máu cùng me.
- Xin khúc đuôi.
- Tha hồ mà đuổi.
Thế là người đứng đầu dang tay ra sao cho thầy thuốc không bắt được người cuối cùng trong hàng. Còn thấy thuốc thì tìm cách bắt được người cuối cùng trong hàng, trong lúc đó cái đuôi phải chạy và tìm cách né tránh thầy thuốc. Nếu thầy thuốc bắt được người cuối cùng thì người đó phải ra thay làm thầy thuốc.
9. Bịt mắt bắt dê
Trò chơi Bịt mắt bắt dê đòi hỏi người bịt mắt phải nghe và tư duy để phán đoán. Trò chơi này có số lượng càng đông thì càng vui. Khi bắt đầu chơi, trẻ em cùng nhau “Tay trắng tay đen”, sau đó người thua sẽ bị bịt mắt và đi tìm dê, những người khác làm dê chạy nhảy xung quanh.
Những người xung quanh nắm tay nhau, và chạy xung quanh người bịt mắt, và phải luôn né tránh người bị bịt mắt đang tìm cách bắt dê để người bắt dê không bắt được mình. Cho đến khi người bị bịt mắt chạm vào con dê nào, rồi người bịt mắt sờ mặt mũi đoán xem tên người đó là gì? Nếu đoán đúng thì thì dê bị bắt bị bịt mắt, nếu đoán sai thì người bịt mắt tiếp tục đi bắt dê.
10. Chơi chuyền
Chơi chuyền cũng là một trò chơi yêu thích của các bạn nữ. Bây giờ trẻ em nông thôn vẫn còn chơi trò này nhưng chúng chơi bằng bóng tennis, có đũa để làm que chuyền, còn thời xưa thì hay lấy hòn đá, hòn sỏi và lấy que tre để làm dụng cụ cho trò chơi của mình. Cách chơi cần sự nhanh tay, nhanh mắt của người chơi. Các bạn cầm quả bóng trên tay phải rồi tung lên không trung, trong lúc quả bóng đang trên không trung các bạn phải cầm que chuyền trên tay rồi, sau đó bắt quả bóng. Nếu không bắt trúng bóng thì bạn sẽ bị mất lượt chơi và nhường cho người khác.
Trò chơi gồm 10 bàn, chơi lần lượt từ bàn một đến bàn 10: chơi từ bàn 1 (lấy một que một lần tung), bàn 2 (lấy hai que một lần) cho đến 10, vừa nhặt quả chuyền vừa hát những câu thơ. Những bài hát như: Một mai, con trai, con hến,... Ba lá đa, ba lá đề, ba thằng hề, một lên tư... Tư củ từ, tư củ tỏi, hai hỏi năm,... Năm con tằm, rằm lê sáu... Cứ thế cho đến hết bàn mười thì chuyền bằng hai tay: chuyền một vòng, chuyền hai vòng hoặc ba vòng... khoảng 10 lần là hết một bàn chuyền, đi liền mấy ván sau và tính điểm được thua theo ván.
11. Chơi bi
Trò chơi bắn bi là một trò chơi phổ biến được nhiều bạn trai ưa thích. Chỉ cần những viên bi là đủ, và cách chơi bắn bi rất đơn giản. Người chơi kẹp viên bi giữa ngón tay trỏ và ngón tay giữa, sử dụng ngón cái để hỗ trợ, nhằm về mục tiêu rồi bật ngón tay trỏ cho viên bi bắn ra. Khéo léo và chính xác là chìa khóa để trúng mục tiêu ở các cự ly khác nhau. Các bạn có thể sử dụng tay kia như một bệ tỳ để điều chỉnh độ cao của viên bi tùy thuộc vào tình huống.
Chơi bắn bi đòi hỏi khả năng nhắm chính xác và kỹ thuật, mang lại những phút giây thú vị cho các teen boy. Người chiến thắng sẽ sở hữu những viên bi mà mình đã bắn trúng của đối phương. Trong thế giới hiện đại, nơi mà nhiều trò chơi có hại đang lan truyền, chơi bắn bi là cách tốt để trải nghiệm niềm vui của tuổi thơ truyền thống.
12. Rung lon
Được coi là một trong những trò chơi dân gian phổ biến thể hiện sự kết hợp tuyệt vời giữa tay và mắt, rung lon đã trở nên rất phổ biến tại các vùng quê Việt Nam. Trò chơi này vừa đơn giản vừa hấp dẫn, không ràng buộc về độ tuổi hay giới tính, phù hợp với mọi đối tượng. Thường thì những đứa trẻ mới yêu thích chơi rung lon. Chỉ cần một chiếc lon rỗng với thiết kế xinh xắn và một không gian đủ rộng là bạn có thể bắt đầu trò chơi.
Để tham gia trò chơi rung lon dân gian, bạn chỉ cần chuẩn bị những quả bóng nhỏ và một số lon sữa bò. Các lon sữa được xếp chồng lên nhau để tạo thành một tháp. Vẽ một đường cách xa dãy lon một khoảng nhất định. Mỗi đội sẽ có ba quả bóng. Đội nào hết bóng và làm đổ nhiều lon hơn sẽ là người chiến thắng. Nếu đội nào đứng ném lon mà chân chạm đến đường cắt, họ sẽ không được tính điểm.
Cảm giác khi 'tạt' trúng chiếc lon ở xa thực sự là một niềm vui! Một đứa trẻ ném chiếc giày vào lon để làm cho nó đổ, sau đó chạy nhanh để nhặt lại chiếc giày và rồi chạy về điểm xuất phát. Đứa trẻ nhặt lon phải chạy nhanh để vào vòng và rồi chạy để bắt đầu vòng mới. Nếu bắt được đứa chơi, họ sẽ đổi chỗ, và đứa bị bắt sẽ phải rời khỏi vòng để nhặt lon. Trò chơi sẽ tiếp tục.
13. Rung đá
Trò chơi rung đá (còn được biết đến là thảy đá) là một trò chơi dân gian mà nhiều bạn nhỏ ở cả nông thôn và đô thị đều biết đến và yêu thích. Trò chơi này không cần quá nhiều phức tạp về cách chơi hay dụng cụ, chỉ cần có một ít đá, sỏi là bạn đã có ngay một trò chơi thú vị. Đây không chỉ là trò chơi giúp các bạn nhỏ rèn khả năng phản xạ mà còn giúp kết hợp tay mắt một cách nhanh nhạy, chính xác, đòi hỏi người chơi sự cẩn thận và đôi bàn tay khéo léo, linh hoạt để không để đá rơi ra khỏi vùng chơi.
Trò đánh đá mang đến hồi ức về thời thơ ấu đơn sơ nhưng tràn đầy trò chơi. Thường thì từ hai người trở lên, đa phần là các bạn gái sẽ tham gia, vì họ thường khéo léo hơn các bạn nam, làm cho trò chơi trở nên hấp dẫn với luật chơi không quá phức tạp. Người chơi đầu tiên sẽ tung một viên đá lên cao, nhanh chóng bắt một viên khác rơi xuống mà không chạm vào các viên xung quanh. Cứ như vậy cho đến khi chơi xong bốn hoặc năm viên đá. Nếu không bắt kịp hoặc chạm vào các viên đá xung quanh, người chơi sẽ nhường lượt chơi cho người tiếp theo.
14. Ném pháo đất
Pháo đất, hay còn gọi là pháo nổ, phết, là một trò chơi dân gian quen thuộc ở Việt Nam, sử dụng những quả pháo làm từ đất sét, đất thịt. Công cụ chơi là những quả pháo có hình dạng đa dạng, được làm từ các loại đất khác nhau như đất sét, đất thịt. Trò chơi thường xuất hiện nhiều vào dịp lễ tết, thu hút sự thích thú của các em nhỏ ở vùng nông thôn.
Luật chơi rất đơn giản, mỗi người chơi có phần đất để làm quả pháo của mình. Người chơi tạo nên những quả pháo và khi pháo nổ, pháo phát nổ to nhất sẽ giành chiến thắng.
15. Trò chơi ống thụt cò ke
Trò chơi ống thụt cò ke là một hoạt động mà các chàng trai thường yêu thích, nhưng đồng thời là nỗi kinh hãi của các cô gái. Trong mùa cò ke, đám trẻ thường tụ tập để chơi trò này. Họ hái những chùm cò ke, làm đạn và đặt vào ống tre rồi bắn. Cò ke có độ cứng và nhựa khiến tay có thể bị rát và bỏng, khiến con gái khi nhìn thấy đám con trai cầm ống thụt cò ke thường chạy trốn. Mặc dù thú vị nhưng trò chơi này ngày nay ít được thấy.
Các chàng trai thường thích trò làm súng bằng sống tàu chuối để nghe tiếng phập, phập của thân súng va vào các nhát cắt nửa rời, mang lại cảm giác 'sướng' tay. Còn súng phốc thì phức tạp hơn, với các ống tre được chế tạo để bắn các viên giấy vo tròn, và thục que tre để làm 'đạn' bay vào kẻ địch. Mặc dù có thể gây đau nhức, nhưng các chàng trai thường thích cảm giác mạnh mẽ như vậy!
16. Trò chơi con quay
Đánh quay, hay còn được biết đến với các tên gọi như đánh cù hoặc đánh gụ, là một trò chơi dân gian phổ biến ở hầu hết các dòng họ và bản địa của Việt Nam. Đây là một trò chơi ngoài trời chủ yếu dành cho các chàng trai, nhưng cũng thu hút sự tham gia của thanh niên và người già.
Chơi theo nhóm từ 2 người trở lên, có thể chia thành nhiều nhóm nếu có nhiều người. Mặc dù một người có thể chơi đánh quay, nhưng khi có nhiều người cùng tham gia và có đông người ở ngoài cổ vũ, trò chơi sẽ trở nên sôi động và hấp dẫn hơn nhiều. Đồ chơi chính là con quay làm từ gỗ hoặc sừng, thường có hình dạng nón cụt và chân được làm bằng sắt. Sử dụng một sợi dây, quấn từ dưới lên trên và sau đó cầm một đầu dây thả thật mạnh để quay tít. Người chơi có con quay quay lâu nhất sẽ là người chiến thắng. Âm thanh vui tai phát ra từ những chiếc quay làm cho trò chơi trở nên thú vị hơn. Có thể biểu diễn bằng cách vẽ một vòng tròn trên mặt đất và cho con quay quay trong đó.