Top 18 Biểu Tượng Tết Cổ Truyền Góp Phần Làm Nên Văn Hóa Việt Nam

Mâm Ngũ Quả là bức tranh tuyệt vời của sự kính trọng, lòng thành kính đối với tổ tiên trong mỗi gia đình Việt trong dịp Tết. Mâm này không chỉ đơn giản là một bài trang trí, mà còn là biểu tượng của ngũ hành - năm yếu tố tạo nên vũ trụ. Cách chọn và xếp quả trên mâm không chỉ là nghệ thuật mà còn chứa đựng những ý nghĩa sâu sắc, thể hiện mong muốn tốt lành cho gia chủ trong năm mới. Miền Nam thường bày biện mâm Ngũ Quả với chuỗi quả như mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài, thể hiện mong muốn năm mới đầy đủ và phồn thịnh. Trong khi đó, miền Bắc có thể thờ chuối, lê… nhưng cũng tránh một số quả mang ý nghĩa không tốt. Mâm Ngũ Quả không chỉ là nét đẹp văn hóa mà còn là lời chúc phúc, an khang và thịnh vượng.

Mâm Ngũ Quả - Biểu tượng của lòng thành kính và mong ước hạnh phúc trong năm mới

Lì xì đầu năm là truyền thống trải dài từ thời xa xưa, với nguồn gốc đằng sau là những câu chuyện huyền bí. Kể một câu chuyện về yêu quái gieo rối, lì xì được hóa thành tiền để xua đuổi chúng. Phong tục này ngày nay trở thành biểu tượng của sự kín đáo và mong muốn may mắn. Màu đỏ rực của phong bao lì xì không chỉ đẹp mắt mà còn tượng trưng cho sự thịnh vượng, niềm vui và may mắn. Những chiếc bao lì xì được xem là thông điệp của hy vọng và tài lộc. Mỗi sáng mùng 1, khi mọi người chuẩn bị chúc tết, phong bao lì xì là điều không thể thiếu, mang đến niềm hạnh phúc và tài lộc cho cả gia đình.

Phong bao lì xì - Chúc năm mới an khang, phát tài và tràn đầy may mắn

Mỗi khi Tết đến xuân về, bàn tay Việt không quên làm nên những chiếc bánh chưng, bánh giầy truyền thống. Đây không chỉ là món ăn ngon mà còn là biểu tượng của sự đoàn kết và hiếu khách. Bánh chưng, bánh giầy trở thành nét độc đáo, đẹp đẽ của bữa cỗ Tết, là điểm nhấn tạo nên không khí ấm cúng, tràn ngập tình thân thương. Những chiếc bánh được gói gọn trong lá chuối, là sự kết hợp tinh tế giữa hương vị ngon lành và nét văn hóa truyền thống.

Bánh chưng, bánh giầy - Hương vị truyền thống, nét đẹp văn hóa Việt

Mùa xuân là thời kỳ của sự đổi mới, và hoa Tết chính là biểu tượng tuyệt vời nhất để thể hiện điều này. Trong mỗi góc phố, trong mỗi ngôi nhà, người Việt đều tràn ngập không khí Tết với những bông hoa tươi thắm, rực rỡ. Có thể nói, hoa Tết không chỉ làm đẹp không gian sống mà còn mang theo nhiều ý nghĩa tâm linh và văn hóa. Với người miền Bắc, hoa đào là vị thần bảo hộ, là biểu tượng của sự tinh khiết và may mắn. Người ta tin rằng, việc trưng bày hoa đào trong nhà sẽ mang lại sự bình an và thịnh vượng cho gia đình. Ở miền Nam, hoa mai lại là biểu tượng của sự giàu sang, phú quý. Màu vàng rực rỡ của hoa mai tượng trưng cho tương lai tươi sáng, đầy ắp hạnh phúc và thịnh vượng.

Hoa đào hồng rực như món ăn tinh thần không thể thiếu của người dân miền Bắc trong dịp Tết

Truyền thống của dân tộc Việt Nam, cây nêu hiện đang giữ vị thế quan trọng trong lòng mỗi gia đình dịp Tết cổ truyền. Cây nêu không chỉ là biểu tượng của sự linh thiêng mà còn là nguồn cảm hứng tâm linh, mang đến không khí tết ngập tràn. Người Việt treo đèn lồng, chuông, và những vật trang trí khác lên cây nêu với hy vọng tạo nên một không gian ấm cúng, tràn đầy năng lượng tích cực. Nhìn thấy cây nêu được trang trí lung linh, mọi người đều cảm nhận được không khí rộn ràng, phấn khởi của dịp lễ Tết.

Hình ảnh cây nêu rực rỡ sắc màu trong dịp Tết

Tết Nguyên Đán là dịp tận hưởng những giá trị văn hóa truyền thống, và mứt đã trở thành biểu tượng không thể thiếu trong ngày lễ quan trọng này. Mứt Tết là món quà ý nghĩa, làm đẹp bàn ăn gia đình, tạo điểm nhấn cho không khí ấm áp của ngày tết. Mỗi hạt mứt, ngọt ngào, chứa đựng không chỉ hương vị trái cây mà còn là những kỷ niệm đậm đà của mỗi gia đình.

Mứt truyền thống

Treo câu đối Tết là truyền thống văn hóa sâu sắc của người Việt. Câu đối đỏ treo trong nhà mang đến không khí Tết truyền thống, tượng trưng cho sự may mắn và thành công. Không chỉ làm đẹp không gian sống, câu đối còn là thú vui tao nhã của người Việt, thể hiện trí tuệ và nghệ thuật chơi chữ. Những câu thơ vần đối nghĩa trên giấy màu hồng đào hay đỏ rực rỡ góp phần làm cho không gian gia đình trở nên ấm cúng và tràn đầy năng lượng tích cực.

Hình ảnh Ông đồ bên giấy đỏ, mực Tàu... dịp Tết

Ngay từ những phút đầu của năm mới, nhiều người truyền thống đã khám phá lựa chọn muối để mang về nhà, mang theo niềm tin về sự may mắn, hạnh phúc trong cả năm. Đặc biệt, vào những ngày cuối năm, muối được xem là phương tiện trấn an, tránh xui xẻo khi được sử dụng để quét nhà, cổng. Tại những nơi linh thiêng như đền, chùa, muối trở thành món hàng được bày bán cùng hoa quả, hương đăng, vàng mã, tạo nên không khí tưng bừng và tràn đầy năng lượng tích cực.

Theo quan điểm phong thủy, muối có khả năng chống xú uế, xua đuổi tà khí và ma quỷ, mang lại nhiều điều may mắn cho gia đình. Vị mặn của muối như tình cảm thắm thiết, mặn nồng, góp phần tạo nên sự đậm đà trong các mối quan hệ. Người ta thường mua muối vào sáng mùng 1 Tết, tuy nhiên, cũng có nơi mua muối ngay sau khi giao thừa kết thúc.

Trong thần thoại Việt Nam, hình ảnh của cá chép truyền thống được truyền đồng qua nhiều thế hệ, là biểu tượng cao quý thể hiện sự linh thiêng. Cá chép không chỉ được coi là sinh vật có khả năng hô mưa và gọi gió, mà còn là biểu tượng tôn thờ và quan trọng trong đời sống tâm linh của người Việt Nam.

Cá chép không chỉ là biểu tượng văn hóa dân gian mà còn liên quan chặt chẽ đến chuẩn bị cho Tết Nguyên Đán. Người ta tin rằng vào ngày 23 tháng Chạp, khi cúng Ông Công, Ông Táo, cá chép sẽ là phương tiện di chuyển của 3 Ông Đầu Rau. Do đó, trong ngày này, ngoài hoa quả và tiền vàng, người ta còn dâng thêm 3 con cá chép để mong đón năm mới với may mắn và tài lộc.

Trong bữa cỗ Tết, món dưa muối đặc trưng với dưa kiệu và dưa hành không thể thiếu. Dưa hành trở thành món ăn truyền thống, là lựa chọn tuyệt vời để làm phong phú thêm bữa cỗ. Được làm từ củ hành trắng, chua dịu, dưa hành có vị giòn ngon và được muối giữ gần một tháng trước Tết, tùy thuộc vào phương thức chế biến và loại muối sử dụng.

Trong thời đại hiện đại, mặc dù có thêm nhiều món ăn mới trong mâm cỗ, nhưng dưa hành, thịt đông, bánh chưng vẫn giữ vị trí quan trọng. Dưa hành không chỉ là một món ăn kèm cho bánh chưng, thịt luộc, mà còn là điểm nhấn giúp cân bằng hương vị và làm cho bữa cỗ thêm phần phong phú, truyền thống.

Tranh tết trở thành lựa chọn phổ biến, mang đến không khí tâm linh, hạnh phúc và may mắn cho mọi gia đình trong năm mới. Treo tranh tết trên tường làm cho không gian sống thêm phần trang trí và ấm cúng. Ngày xưa, do điều kiện kinh tế khó khăn, nhiều gia đình sử dụng giấy báo để làm tranh tường, nhưng hiện nay, có nhiều bức tranh đẹp mắt để lựa chọn, bao gồm cả tranh Đông Hồ, tranh Hàng Trống và các chủ đề khác liên quan đến mùa xuân và ngày tết.

Gia đình Việt thường ưa chuộng treo tranh cá chép trong những ngày tết. Cá chép là biểu tượng của sự kiên trì, bền chí, và được coi là linh thiêng. Trong truyền thuyết, cá chép vượt qua cửa vũ môn để trở thành rồng, tượng trưng cho sự tiến bộ và nổi tiếng. Trong lĩnh vực kinh doanh, cá chép đại diện cho Thuỷ Khí, mang lại tài lộc và thành công. Vì vậy, tranh cá chép là một phần quan trọng để kích thích cả công danh và tài lộc.

Cây quất thường được chọn để trang trí trong nhà vào ngày Tết với hy vọng mang lại may mắn và phước lành. Quả và lá xanh tốt của cây tượng trưng cho sự trù phú và mùa màng bền bỉ. Việc chọn cây có cả quả chín, quả xanh cùng lộc non thể hiện sự đầy đủ, thành công và may mắn. Cây quất không chỉ là loại cây trang trí phổ biến mà còn là biểu tượng của sức khỏe, bình an, trường thọ và may mắn trong tình duyên.

Cây quất không chỉ đẹp về mặt thẩm mỹ mà còn có ý nghĩa phong thủy tích cực. Việc trồng cây quất làm cảnh trong nhà mang lại không khí tươi mới và ý nghĩa tâm linh trong ngày Tết. Hình ảnh cây quất với những ý nghĩa phong thủy tốt lành, cùng với việc chăm sóc cây sau Tết, giúp tạo điều kiện cho sự phát triển và giữ cho không gian sống luôn tràn đầy năng lượng tích cực.

Mâm cỗ ngày Tết là biểu tượng truyền thống của người Việt, thể hiện lòng kính nhớ tổ tiên và mong ước cho một năm mới thịnh vượng. Ở miền Nam, mâm cỗ tết thường đơn giản với những món như bánh tét, củ kiệu trộn tôm khô, khổ qua nhồi thịt, thịt kho tàu… Mỗi món ăn mang một màu sắc và hương vị đặc trưng, làm cho bữa cỗ trở nên đa dạng và phong phú.

Người dân miền Trung, đất đai chịu nhiều thiên tai, bão lũ, thường chế biến mâm cỗ tết cầu kỳ và tỉ mỉ. Mâm cỗ ở đây thường có nhiều món ngon, trong đó, món tré thể hiện tình cảm gia đình và mong ước về sự hòa thuận. Miền Bắc giữ truyền thống với mâm cỗ có quy luật đĩa và tô theo ý nghĩa tứ lộc quanh năm. Cách bày biện các món ăn còn được thực hiện theo kiểu đĩa trên đĩa dưới hay theo từng tầng khác nhau.

Ngày Tết, mâm cỗ sum vầy của miền Bắc không thể thiếu món thịt gà trống. Ngoài giá trị dinh dưỡng, thịt gà trống mang theo giá trị văn hóa tâm linh lớn. Việc dùng gà trống làm lễ cúng tổ tiên thể hiện lòng trung thành và kính trọng của con cháu với ông bà. Sau lễ cúng, gia đình cùng nhau sum vầy, thưởng thức bữa cơm ngon ngày Tết.

Gà trống tượng trưng cho sức sống và tư duy lưỡng hợp của cư dân nông nghiệp. Sự oai phong của gà trống thể hiện những đức tính cao đẹp như sức mạnh, sự lẫm liệt, và lòng trung hiếu. Việc tặng gà trống cũng là cách thể hiện lòng kính trọng và tôn trọng, đặc biệt trong các dịp lễ quan trọng. Ngày nay, tranh gà trống thường được sử dụng như một biểu tượng thay thế thực tế.

Gạo là linh hồn của bữa ăn Việt, đặc biệt quan trọng trong dịp Tết. Gạo mới không chỉ là thực phẩm, mà còn là biểu tượng của sự đầy đủ, sung túc. Dịp Tết, người xưa thường tặng nhau gạo mới để chia sẻ niềm vui và chúc nhau một năm mới đầy đủ, no ấm. Đây là cách thể hiện lòng tri ân và đền đáp công ơn của con cháu đối với ông bà. Việc nấu cơm cúng gạo mới là nét truyền thống, tượng trưng cho sự sum vầy và hạnh phúc gia đình.

Người Việt tin rằng, “đầu năm đầy đủ, cả năm đủ đầy”. Lu gạo đầy là dấu hiệu của một năm mới tràn đầy may mắn và hạnh phúc. Đến cuối năm, mọi nhà đều nô nức sắm gạo, đảm bảo đong đầy từng lu. Gạo không chỉ là thực phẩm, mà còn là biểu tượng của sự ấm no, giàu có. Thậm chí, có người dùng gạo làm quà biếu, thể hiện sự chân thành và ý nghĩa của ngày Tết.

Sắc đỏ vẫn là ngôi sao sáng trong không khí Tết, biểu tượng của tài lộc và may mắn. Ngày Tết, mọi ngóc ngách đều rực rỡ màu đỏ: câu đối đỏ, lì xì phong bao đỏ, quả dưa hấu đỏ rực, hạt dưa nhuộm màu đỏ, quyển lịch tết đỏ. Hoa hồng, mãn đình hồng, hoa đào... tất cả hòa quyện trong sắc đỏ tạo nên bức tranh Tết đẹp đẽ.

Trước đây, tiếng pháo cứ nổ lên như là một điệu nhảy chào đón Tết, đường phố rực rỡ sắc đỏ của những pháo hoa lung linh từ đêm giao thừa đến sáng mùng 1. Người Việt cũng ưa chuộng trang phục đỏ, một cách tôn vinh vẻ đẹp và ý nghĩa của sắc màu này trong ngày Tết.

Nghệ thuật biểu diễn múa lân thường xuất hiện trong các lễ hội, đặc biệt là Tết Nguyên tiêu, Tết Trung thu và Tết Nguyên đán hàng năm. Theo quan điểm chung của người Á Đông, Lân là biểu tượng của thịnh vượng, phồn thịnh và hạnh phúc.

Theo truyền thuyết, lân là một linh vật linh thiêng thuộc tứ linh 'Lân - Long - Quy - Phụng'. Múa lân là một biểu diễn có nguồn gốc từ phía Nam tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc. Người Trung Quốc tin rằng việc mang lân vào nhà sẽ đẩy lùi điều xui xẻo, mang lại sự bình an và thuận lợi cho năm mới. Đây là một hoạt động không thể thiếu trong những dịp lễ Tết.

Thăm chợ Tết là một phong tục gắn liền với tâm hồn người Việt qua nhiều thế hệ và chợ Tết luôn mang ý nghĩa quan trọng trong tiềm thức của mỗi người Việt Nam. Chợ Tết là nơi sôi động nhất trong những ngày cuối năm khi mọi người đều hối hả trang trí nhà cửa, thờ cúng tổ tiên và hoàn thành những công việc cuối cùng trước khi năm mới bắt đầu.

Người ta đến chợ Tết không chỉ để mua sắm mà còn để thưởng thức không khí náo nhiệt quây quần trong dịp Tết. Việc mua sắm trong ba ngày Tết không chỉ đơn thuần là mua đồ để ăn mà còn là một nghi lễ tạo nên không khí lễ hội. Chợ Tết thường được thiết kế trên một khu đất rộng, đặc biệt với đầy đủ những món ngon lạ. Mọi người với những chiếc xe nặng trĩu đầy điều đó tạo nên bức tranh sống động của sự hối hả, phấn khởi.

Ngày xưa, việc đi chợ Tết có nghĩa là mua lá dong, thịt, hành để gói bánh chưng, bánh dầy. Chợ Tết ngày nay không chỉ đáp ứng nhu cầu cơ bản mà còn là điểm đến để thưởng thức và mua sắm những sản phẩm trang trí, quà biếu Tết, hoa kiểng, dưa hấu và những loại trái cây mang theo ý nghĩa may mắn.