Top 19 Loại cây làm gia vị có tác dụng chữa bệnh tuyệt vời mà bạn nên trồng trong khu vườn nhà

Tía tô là một loại rau gia vị mang tên khoa học là Perilla frutescens Britt. Ngoài việc làm phong phú hương vị của thực phẩm, tía tô còn có những công dụng chữa bệnh không nhỏ.

Theo lĩnh vực Đông y, tía tô được coi là có tính ấm, vị cay, tác động vào ba kinh phế, tâm, tỳ, không gây độc hại. Rau này có tác dụng chữa cảm mạo, lá được sử dụng để làm trà và thuốc hạ khí, còn cành thì được dùng làm thuốc an thai. Tía tô thuộc nhóm vị thuốc kích thích tiết mồ hôi, thích hợp trong trường hợp cần kích thích ra mồ hôi để giảm sốt do cảm lạnh.

Rau răm, hay còn được gọi là thuỷ liễu, hương lục, là một loại cây mang đến hương vị cay, tính ấm không độc, thường được sử dụng như món rau ăn kèm trong bữa ăn. Ngoài ra, rau răm còn được biết đến với khả năng trị đau bụng lạnh, chữa rắn cắn, chàm ghẻ, mụn trĩ, kích thích tiêu hoá, và còn giúp cải thiện tình trạng kém ăn, làm dịu tình dục. Rau răm nên được sử dụng tươi, không qua chế biến.

Để giảm chứng tiêu hoá kém, bạn có thể mỗi ngày dùng từ 15 đến 20 g thân và lá rau răm tươi, rửa sạch, giã nát hoặc xay nhuyễn, sau đó vắt lấy nước cốt để uống.

Đối với chứng say nắng, bạn có thể kết hợp rau răm với sâm bố chính, nước gừng (30 g), đinh lăng (16 g), và mạch môn (10 g). Cho tất cả vào nước cô, sao vàng, sau đó sắc với 600 ml nước cô để lại 300 ml. Uống hết trong ngày, chia làm 2 lần.

Diếp cá là một loại rau không thể thiếu trong bữa cơm gia đình. Mặc dù lúc đầu có thể khó ăn, nhưng khi đã thử nghiệm, bạn sẽ cảm nhận được sự ngon miệng và trở nên nghiện. Không chỉ là một loại rau phổ biến, diếp cá còn được coi là một vị thuốc quý trong Đông y, có khả năng chữa trị nhiều bệnh lý.

Diếp cá không chỉ là một món gia vị được yêu thích mà còn là một loại cây thuốc quý có thể giúp chữa trị nhiều bệnh như cảm lạnh, viêm họng, viêm phế quản, viêm âm đạo, viêm tuyến vú, viêm tai giữa, mụn nhọt sưng đỏ, kinh nguyệt không đều...

Ngải cứu (còn được gọi là thuốc cứu, ngải diệp, nhả ngải, cỏ linh li) là một loại cây thân thảo, sống lâu năm. Lá mọc so le, chẻ lông chim, màu lục sậm ở mặt trên và phủ lông nhung màu trắng ở mặt dưới. Cây này không chỉ được sử dụng làm thực phẩm mà còn có nhiều ứng dụng trong dân gian và Đông y để chữa bệnh.

Theo y học cổ truyền, ngải cứu có vị đắng, mùi thơm, tính ấm, được sử dụng để điều trị nhiều bệnh như phụ nữ kinh nguyệt không đều, ghẻ lở, viêm da, dị ứng, viêm gan, trừ giun, điều hòa khí huyết, ôn kinh, an thai, đau bụng do lạnh, nôn mửa, kiết lỵ…

Ngoài việc sử dụng làm món rau gia vị thơm ngon, bổ dưỡng, ngải cứu còn có tác dụng chữa nhiều bệnh. Hãy tích cực trồng cây ngải cứu trong vườn nhà và sử dụng hàng ngày để bảo vệ sức khỏe.

Rau mùi còn được gọi là ngò ta, hương tuy, vị cay, tính ấm, không độc. Cây thuốc này giúp tiêu thức ăn, trị phong tà, thông đại tiểu tiện, trị các chứng đậu, sởi khó mọc, phá mụn độc.

Người bị kiết lị, dùng một vốc hạt mùi sao vàng, tán nhỏ. Khi dùng, lấy ra 7 đến 8 g pha với nước, ngày uống 2 lần. Nếu lị ra máu thì uống với nước đường, lị đàm thì uống với nước gừng.

Người bị loét niêm mạc lưỡi, dùng rau mùi kết hợp với rau húng chanh. Tất cả ngâm với nước muối pha loãng rồi nhai kỹ, nuốt lấy nước từ từ.

Cây kinh giới là một trong những loại rau thơm phổ biến, có sẵn tại các chợ hoặc trồng trong vườn nhà. Ngoài việc làm rau thơm, cây kinh giới còn có đặc tính chữa bệnh độc đáo.

Còn được biết đến với tên gọi khác như kinh giới rìa, kinh giới trồng, hay Elsholtzia cristata theo tên khoa học.

Cây kinh giới

chữa sốt nóng, giảm đau nhức xương khớp, điều trị mụn nhọt, và dị ứng. Ngoài tác dụng chữa bệnh, cây kinh giới còn làm đẹp da, làm se khít lỗ chân lông, mang lại làn da mịn màng, không mụn.

Cho đến nay, ớt không chỉ là gia vị thơm ngon, mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe mà ít người biết. Theo nghiên cứu, khi bạn thưởng thức một miếng ớt cay, hương vị kích thích mạnh mẽ, kích thích não bộ sản xuất chất hóa học giảm đau và tạo ra cảm giác khoái cảm.

Trong ớt chứa các chất hỗ trợ lưu thông máu, ngăn chặn sự đông máu tạo điều kiện cho tim hoạt động. Ớt cũng giúp kiểm soát huyết áp và giảm cân. Lưu ý rằng, việc ăn ớt nên ở liều lượng vừa đủ, nếu ăn quá mức có thể có hại cho sức khỏe.

Những chất cay trong ớt có thể kích thích niêm mạc dạ dày, gây đau bụng, tiêu chảy và nếu có vấn đề trĩ có thể làm chảy máu. Người mắc các vấn đề về dạ dày, trĩ nên hạn chế hoặc tránh ăn ớt.

Rau mùi tàu hay mùi gai, ngò gai hoặc ngò tây là loại rau thơm tạo nên hương vị đặc trưng cho các món ăn. Ngoài ra, loại rau thơm này còn có công dụng chữa bệnh rất hiệu quả.

Trong tự nhiên, mùi tàu là loại cây mọc hoang, thường xuất hiện ở những đồi núi. Cây có tuổi thọ vài năm, cao khoảng 50cm. Lá mọc từ gốc và có phiến mỏng. Mép lá có răng cưa, hình mũi mác và thon hẹp.

Không chỉ là một loại rau thơm phổ biến, mùi tàu (ngò gai) còn có nhiều tác dụng chữa bệnh như giảm đau, chữa hôi miệng, trị đau bụng, tiêu chảy, cải thiện tiêu hóa, chống cảm cúm...

Sả là loại gia vị phổ biến trong ẩm thực Việt Nam. Sả dễ trồng (có thể trồng trong chậu cây cảnh). Mùi thơm của sả kích thích tiêu hóa. Lá sả có khả năng trừ ruồi muỗi, rắn rết, đồng thời đun nước gội đầu sả vừa thơm mát vừa mượt tóc... Nhưng ít người biết đến tác dụng phòng và chữa bệnh của cây sả, đặc biệt trong mùa lạnh.

Theo Đông y, sả có vị cay, tính ấm, vào kinh phế và vị, giúp tiêu thực, lợi thủy, chỉ khái. Sử dụng cho các tình trạng ăn kém, tiêu hóa chậm, viêm khí phế quản, viêm họng, ho có đờm, cảm sốt, đầy bụng, tiêu chảy...

Gừng là cây phổ biến trồng ở hầu hết các vùng miền của Việt Nam. Ngoài việc làm gia vị trong ẩm thực, gừng còn là một loại thuốc quý trong Đông y. Tất cả các bộ phận của cây gừng đều được sử dụng làm thuốc, củ gừng được dùng tươi và khô.

Gừng có vị cay, tính ấm, thuộc vào ba kinh là phế, vị, tỳ, với công năng phát tán phong hàn, ấm vị, giải độc, chỉ nôn, hóa đờm, chỉ ho, lợi niệu. Gừng thường được sử dụng để trị cảm mạo phong hàn, sốt cao, đau đầu, rét, tắc ngạt mũi, đau bụng do lạnh, bụng đầy trướng, không tiêu, ho, đờm nhiều, ho do viêm phế quản, phù thũng, tiểu tiện bí, dắt...

Quả chanh không chỉ là một gia vị quen thuộc mà còn là một loại dược liệu quý giúp phòng và trị nhiều bệnh hiệu quả.

Trong cuộc sống hàng ngày, chanh được sử dụng để làm gia vị, giúp giảm cảm giác say sau khi uống bia rượu, thêm vào nước giải khát, làm tẩy rửa vết bẩn trên quần áo và khử mùi trong tủ lạnh… Ngoài những công dụng này, quả chanh còn có nhiều dược tính quan trọng.

Dịch quả chanh có tác dụng thông tiểu, chữa bệnh tê thấp và bệnh thiếu hụt vitamin C (scorbut). Nó cũng được sử dụng trong việc tẩy tế bào chết và làm trơn tóc khi gội đầu, cũng như trị gàu. Hạt chanh có thể được sử dụng làm thuốc tẩy giun. Tinh dầu chanh thường được dùng trong thuốc gội đầu. Lá chanh có thể được sử dụng khi xông hơi để chữa cảm lạnh hoặc đắp lên rốn để giảm chướng bụng. Rễ và vỏ chanh cũng có tác dụng chữa ho và hỗ trợ tiêu hóa dưới dạng thuốc sắc.

Thân cây mềm mại, màu xanh mát hoặc có ánh đỏ, rễ mọc ở các mấu. Những lá hình thận có màu xanh tươi, cuống dài và đỉnh lá tròn. Rau má mang đặc tính hàn (lạnh), tân (cay), khổ (đắng). Dù là loại rau thường xuất hiện trong vườn gia vị, nhưng với những công dụng tuyệt vời, cây rau má xứng đáng được trồng.

Nước sắc từ lá rau má không chỉ giúp hạ huyết áp mà còn là thuốc bổ dưỡng tốt cho sức khỏe (tăng trí nhớ và thị lực). Thuốc đắp từ lá cũng được sử dụng để điều trị đau, hạ sốt. Rau má còn được ưa chuộng trong việc điều trị các vấn đề như phù; viêm thanh quản, tĩnh mạch, phế quản; trị các bệnh trĩ, phong, eczema hay vẩy nến; giải độc sắn và hỗ trợ tiểu tiện.

Mơ lông, hay còn được biết đến với tên gọi cây rau mơ, mơ tam thể. Loại cây leo này không chỉ là món ăn phổ biến trong các bữa ăn thịt chó, mà còn được ưa chuộng trong việc chữa trị nhiều bệnh, đặc biệt là các vấn đề về đường tiêu hóa. Theo quan điểm Đông y, rau mơ có vị đắng, tính mát, mang lại hiệu quả thanh nhiệt và kháng khuẩn. Lá mơ lông thường được sử dụng trong điều trị các bệnh lý.

Trong lá mơ, có chứa một hoạt chất hữu cơ có hoạt tính sinh lý cao được biết đến với tên là paederin. Tinh dầu từ lá mơ cũng có tác dụng chống viêm và điều trị ho hiệu quả.

Cây mơ tam thể không chỉ có công dụng khu phong, lợi thấp, tiêu thực trừ tích tệ, chống ho, giảm đau, giải độc mà còn giúp cải thiện tiêu hóa. Thường được sử dụng để điều trị các bệnh như kiết lỵ, viêm đại tràng, cũng như hỗ trợ quá trình tiêu hóa.

Rau thì là (hay thìa là) còn được biết đến với tên gọi thời la, đông phong. Đây là một nguyên liệu phổ biến trong Đông y và cũng thường được sử dụng để trang trí các món ăn ngon. Hạt thì là mang đến hương vị cay, có tính ẩm, không độc hại, giúp điều hòa hương vị của món ăn. Ngoài ra, nó còn có các tác dụng bổ thận, kích thích tiêu hóa, giảm đau bụng và đau răng.

Đối với những người bị tiểu rắt (tiểu són), có thể sử dụng thì là bằng cách tẩm nước muối và sao vàng, sau đó tán thành bột. Khi ăn, có thể quết bột thì là lên bánh dày. Phương pháp này đặc biệt hiệu quả đối với những người gặp vấn đề về tiểu không đều hoặc đau buốt.

Ngoài ra, trong trường hợp sốt rét ác tính khi đi rừng, thì là tươi có thể được sử dụng bằng cách giã nhuyễn, vắt lấy nước uống hoặc phơi khô, tán thành bột và sắc nước uống. Phương pháp này có hiệu quả cao trong việc giảm sốt rét và đặc biệt an toàn cho sức khỏe.

Tỏi, cây thảo dược quen thuộc thuộc họ Hành, không chỉ là một loại gia vị phổ biến trong bếp nấu ăn mà còn là một vị thuốc quý. Loài cây này thích hợp với môi trường nhiệt đới và ẩm ướt.

Công dụng: Tỏi không chỉ được sử dụng để làm gia vị cho nhiều món ăn mà còn có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Nó giúp phòng chống ung thư, bệnh tim mạch, kiểm soát đường huyết, và tăng cường hệ miễn dịch. Đồng thời, tỏi còn là biện pháp hiệu quả để đuổi côn trùng.

Cần tây, một loại cây thuộc họ hoa tán, nổi tiếng với tuổi thọ gần 2 năm. Thân cây thẳng đứng, cao khoảng 1,5 m, với nhiều rãnh dọc và cành mọc đứng. Lá ở gốc có cuống, hình thuôn hoặc 3 cạnh, mắt chim, tù với khóa lượn tai bèo.

Công dụng: Cần tây không chỉ là một loại rau sạch thơm ngon mà còn có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Nó giúp kiểm soát huyết áp cao và có tác dụng lợi tiểu, hỗ trợ giảm phù thủy.

Lá xương sông dùng để cuốn thịt là món ăn ngon, hấp dẫn trẻ nhỏ, không xa lạ gì đối với mỗi gia đình. Thế nhưng chúng ta chỉ biết rằng xương sông giúp cho món ăn thêm hương vị mà không biết rằng nó còn có nhiều lợi ích đối với sức khỏe.

Ngoài tác dụng giúp tiêu hóa, lá xương sông còn có tác dụng chữa viêm họng và ho do cảm lạnh hoặc ho có đờm rất tốt. Vì thế, hãy trồng cây xương sông trong khu vườn của bạn để sử dụng những lá xanh tươi này.

Lá lốt là loại gia vị dễ trồng, ra lá quanh năm. Ngoài việc dùng lá để nêm vào các món ăn, nấu và quấn chả, những món ăn rất được ưa chuộng trong bữa cơm gia đình, lá lốt còn có tác dụng chữa bệnh.

Lá lốt lát ấm trung tiêu, ấm dạ dày, chữa nôn mửa do bị khí lạnh, bụng đầy đau, nhức đầu, đau răng, mũi luôn luôn chảy nước, đại tiện lỏng ra nước, ra máu. Trong nhân dân, lá lốt thường được sử dụng chữa các bệnh đau nhức xương khớp, đổ mồ hôi nhiều ở tay chân, tổ đỉa, lỵ...

Húng quế có họ giống cây bạc hà, thường được sử dụng để chế biến thực phẩm. Loài rau này có mùi thơm đặc trưng và giúp tăng cường sức khỏe. Húng quế còn là một loại thảo dược hữu ích giúp chữa trị đầy hơi, ăn không ngon miệng, làm lành các vết đứt, trầy. Nên sử dụng lá húng quế non để hỗ trợ sức khỏe.