Phân tích một cách tỉ mỉ hình ảnh người mẹ trong bài thơ Bếp lửa, chọn lọc từ những bài văn xuất sắc của học sinh lớp 9 trên toàn quốc để giúp học sinh hiểu rõ hơn và viết văn dễ dàng hơn.
Top 20 tả ngắn gọn về hình ảnh người mẹ trong bài thơ Bếp lửa
Dàn ý Tả hình ảnh người mẹ trong bài thơ Bếp lửa
I. Bắt đầu
Giới thiệu về tác giả Bằng Việt và tác phẩm thơ Bếp lửa
Tóm tắt tổng quan nội dung và nghệ thuật của bài thơ: tác phẩm tạo nên các hồi ức sâu sắc về tuổi thơ, tình cảm mẹ con trân trọng, đầy xúc động
- Hình ảnh người bà hiền hậu, tràn đầy tình thương, lòng hiếu khách dành cho con cháu hiện lên một cách giản dị, gần gũi và ấm áp
II. Phần chính
Hình ảnh của bếp lửa nơi xứ lạ khiến lòng nhớ về người bà, nhớ về quê hương
- Kí ức về người bà, về tuổi thơ được gợi lên từ hình ảnh đáng yêu của bếp lửa
+ Bếp lửa “vang vẳng sương sớm” và “ấm êm nồng ấm” trỗi dậy trong tâm trí người cháu hình ảnh người bà hiền hậu với trái tim rộng lượng của người gác lửa
- Bếp lửa tự nhiên trở nên quan trọng khi ở xa quê hương, đánh thức dòng cảm xúc, nỗi nhớ luôn hiện hữu trong trái tim người cháu về người bà: lòng yêu thương cháy bỏng, mặn mà
Bài thơ tái hiện lại những kỷ niệm ấm áp, êm đềm của tuổi thơ bên người bà
Tuổi thơ của đứa cháu trải qua những ngày thiếu thốn, khó khăn nhưng mãi mãi ghi sâu trong trí óc, đau lòng mỗi khi nhớ lại.
Nhờ có bà, cuộc sống của cháu luôn ấm áp, tràn ngập tình yêu thương.
Khi ngồi bên bếp lửa, tiếng tu hú vang lên gợi lại hình ảnh hai bà cháu sum vầy, chia sẻ tình cảm đầy ấm áp suốt 8 năm qua.
Bà luôn đảm nhận nhiều vai trò trong việc chăm sóc cháu: từ việc giáo dục, chăm sóc đến việc dạy dỗ, thể hiện sự nhân hậu và tình yêu thương vô bờ bến của bà dành cho cháu.
Bà là điểm tựa vững chắc của cháu, lấp đầy những khoảng trống về cả vật chất lẫn tinh thần trong cuộc sống của đứa trẻ.
Trong bối cảnh đất nước đang chìm trong cuộc chiến, bà vẫn giữ vững lòng tin, tạo điều kiện cho con cháu sống tự tin và lạc quan.
Hình ảnh của bếp lửa, nơi lan tỏa tình thương yêu và sự hy sinh của bà, là điều tương phản hoàn hảo với hình ảnh của ngọn lửa tàn phá, tiêu diệt mọi điều trong cuộc sống (như trong cuộc tàn sát của kẻ thù, khiến làng quê cháy rụi).
Mạch cảm xúc kết hợp với lời kể và hình ảnh thơ, tạo nên một dấu ấn sâu sắc về người bà.
Suy ngẫm về cuộc đời của bà và hình tượng của bếp lửa.
Những kỷ niệm về bà đẩy người cháu suy tư và chiêm nghiệm về cuộc sống của bà.
Hình ảnh của bà luôn liên kết chặt chẽ với hình ảnh của bếp lửa ấm áp, trở nên quen thuộc.
Trong tâm hồn của bà luôn tồn tại một 'ngọn lửa' luôn rực cháy, đó chính là ngọn lửa của niềm tin, ý chí, và khát vọng sống.
Từ 'một ngọn lửa', chú trọng vào tình yêu thương và lòng nhân ái của bà dành cho cháu.
Ngọn lửa ấy là nguồn động viên, tình yêu và ý chí sống, là niềm tin vào ngày mai cho đứa cháu.
Hình ảnh của người bà, mộc mạc và chân thành, là người thắp sáng lửa, truyền đạt ngọn lửa đến thế hệ trẻ.
Dù cuộc đời bà trải qua nhiều gian khó, nhưng bà luôn lạc quan, tin tưởng và trao đi những điều tốt đẹp cho con cháu.
Việc sử dụng từ 'nhóm' được lặp đi lặp lại để khẳng định rằng bà là người thức tỉnh những giá trị sống tốt đẹp trong mỗi con người. Bà đã truyền đi nhiệt huyết của tình người, đánh thức trong tâm hồn của con cháu tình thương thân thiết và sự đồng cảm chia sẻ.
Từ đó, nhà thơ khám phá ra điều kỳ diệu giữa cuộc sống bình dị: 'Ôi kỳ diệu và thiêng liêng - bếp lửa'
Khổ thơ cuối cùng là lời tâm sự của người cháu khi lớn lên, xa quê nhà.
Dù ở xa quê hương, xa cách bà, nhưng người cháu vẫn luôn nhớ và hướng về bà với tình yêu thương và lòng biết ơn không ngừng.
III. Kết luận
Tác giả tạo dựng hình ảnh bếp lửa thành công để phản ánh phẩm chất đáng quý của người bà. Điều này thể hiện sự yêu thương, tôn trọng của người cháu dành cho bà, người đã hy sinh, chăm sóc và dạy dỗ mình.
Mô tả về người bà trong bài thơ Bếp lửa - mẫu 1
Bằng Việt là một nhà thơ cùng thời với những nhà thơ lớn trong thời kỳ kháng chiến. Thơ của Bằng Việt chứa đựng những tình cảm sâu lắng, đầy yêu thương. Bài thơ 'Bếp lửa', viết năm 1963 khi tác giả đang du học ở nước ngoài, là minh chứng cho điều này. Ở xa quê hương, xa gia đình, những kỷ niệm tuổi thơ dồi dào, những cảm xúc thăng trầm đã làm nên tinh thần sáng tạo của tác giả. Hình ảnh người bà hiền lành, ấm áp hiện lên trong tâm trạng hoài niệm của người cháu thông qua những dòng thơ chứa đựng tình cảm thương nhớ sâu sắc.
Trong văn chương, việc muốn tái hiện kỷ niệm của mình là điều tự nhiên, nhưng thơ thường mang đầy cảm xúc và tiếc nuối về những điều đã qua, khó để tìm thấy những chi tiết đặc biệt để làm xúc động độc giả. Bằng Việt đã chọn 'Bếp lửa' làm chủ đề cho kỷ niệm tuổi thơ của mình. Nhớ về thời thơ ấu, khi còn nhỏ, tác giả lại nghĩ về bếp lửa và nhớ đến hình ảnh người bà yêu dấu - một hình ảnh vẫn luôn hiện diện trong bài thơ của ông:
“Bếp lửa ấm áp giữa sương sớm.
Ngọn lửa nhỏ nồng nàn yêu thương.
Cháu thương bà biết bao ngày đêm”
Luôn như vậy, bất kể không gian hay thời gian, hình ảnh của người bà là thứ duy nhất tồn tại trong tâm trí người cháu. Ký ức đưa ta về những năm đói kém, khó khăn. Cảnh đói kém đã ảnh hưởng mạnh mẽ đến văn chương, với các tác phẩm như 'ăn đất sét' của Ngô Tất Tố, hoặc 'đói nghèo dân tộc' của Chế Lan Viên...
Mặc dù đói kém chỉ là một phần của quãng thời gian tuổi thơ, nhưng tác giả đã chọn nó để kể về những khoảnh khắc đắng cay, thiếu thốn:
“Lúc bốn tuổi, cháu đã quen với mùi khói
Năm đó là năm đói kém và mệt mỏi
Bố đi làm, mẹ gầy guộc
Chỉ nhớ mùi khói bao phủ đôi mắt cháu
Nghĩ lại, giờ đây mũi vẫn còn cay”
Là do mùi khói, vất vả hay là những tình cảm của quá khứ? Nhà thơ khẳng định rằng dù tuổi thơ có thiếu thốn về vật chất, nhưng không bao giờ thiếu về tình thương.
Từ mùi khói của bếp, nhân vật nhớ lại tiếng chim hót suốt tám năm thời thơ ấu. Đoạn thơ này khiến ta nhớ đến “Tiếng chim tu hú” của Anh Thơ: Nhưng ở đây, tiếng chim tu hú xuất hiện như một chi tiết để làm cho tình yêu của nhân vật với người bà trở nên sâu sắc hơn:
“Cháu ở với bà, bà dạy cháu nghe
Bà dạy cháu làm, bà chăm sóc cháu học
Nhìn bếp lửa, cháu nhớ bà khó nhọc
Chim hót ơi! Không đến với bà
Chỉ kêu vang qua những cánh đồng xa”
Còn gì đáng giá hơn những chi tiết đầy cảm xúc như vậy? Câu thơ dễ thương, gần gũi, không cần phải trau chuốt nhưng lại là sự diễn đạt của tình cảm, tình thương. Bà luôn ở bên cạnh cháu, dạy dỗ, chăm sóc, và nuôi dưỡng cả tâm hồn lẫn thể xác cho cháu. Nhưng giờ đây, cháu đã đi xa, để lại bà một mình trong cảnh khó khăn:
“Chim hót ơi! Không đến với bà
Chỉ kêu vang qua những cánh đồng xa”
Câu thơ đầy xúc động và cảm động! Đặc biệt, hình ảnh của người bà trở nên cao quý, tôn nghiêm khi tác giả nhớ về những năm đau khổ, gian khổ. Bất chấp mọi khó khăn, mọi đau thương, bà vẫn luôn mạnh mẽ dặn dò cháu: “Nhà vẫn bình yên!”. Bà là biểu tượng cụ thể nhất, sống động nhất cho sự kiên định và tin yêu vào tương lai:
“Sáng mai lại chiều, lửa trong bếp bà sáng tỏ
Một tia lửa trong lòng bà luôn rực sáng
Một ngọn lửa mang niềm tin bền vững”
Không còn là bếp nữa, ngọn lửa luôn sáng trong tâm hồn bà. Có người nói, quay ngược trái tim là tấm lòng, và trái tim của bà như hàng triệu người Việt Nam khác. Niềm tin bất diệt. Đức tin của bà đã truyền đạt cho cháu một cách tự nhiên như lửa sưởi ấm cho thế hệ sau.
Sự thành công của đoạn thơ về bà được thể hiện qua sự kết hợp tinh tế của cảm xúc trữ tình và miêu tả chân thực. Đây là đặc điểm của nghệ thuật viết của nhà thơ. Sự kết hợp này khiến hình ảnh của bà trở nên thân thuộc và kỷ niệm tuổi thơ trở nên sống động.
Nhà thơ quay lại hiện tại để nhớ và thương bà nhiều hơn:
“Cuộc đời bà biết bao sóng gió.
Mấy chục năm trôi qua, từ ngày xưa đến nay
Bà vẫn giữ thói quen dậy sớm”
Nhà thơ khẳng định rằng bếp lửa là biểu tượng của bà và bà cũng là ngọn lửa sưởi ấm tâm hồn nhà thơ:
“Nhóm lửa trong bếp sưởi ấm nồng nàn
Nhóm tình thương yêu ngọt bùi
Nhóm cơm nắm mới chia sẻ niềm vui
Nhóm gợi nhớ những kỷ niệm tuổi thơ”
Tình cảm của bà rất rộng lớn, giản dị như khoai sắn và cũng ngọt ngào như khoai sắn. Cuối cùng, nhà thơ khẳng định: “Ôi! kỳ lạ và thiêng liêng bếp lửa”, một câu thơ có sức tổng quát cao. Qua thời gian, qua bom đạn, bếp lửa vẫn tiếp tục bùng cháy . Nhưng hơn hết, nó còn là biểu tượng cho những tình cảm thiêng liêng, những tình thân thương trong cuộc sống mỗi người.
Hình ảnh của người bà, tình yêu của bà, niềm tin của bà qua kí ức và suy tư của đứa cháu đã lớn, mở ra là hình ảnh, tình yêu của quê hương, đất nước đối với ta. Tình cảm quý trọng, yêu quý đối với bà là biểu hiện rõ ràng của tình yêu lớn của mỗi người đối với nơi sinh sống và lớn lên. Ai cũng có một tuổi thơ như vậy. Vì vậy mà bài thơ đã đưa ta về với những kỷ niệm tưởng chừng đã ngủ yên trong quên lãng.
Viết về người bà trong gia đình, với tình thương và hi sinh cao cả, bài thơ Bếp lửa của Bằng Việt là một trong những bài thơ sâu sắc nhất về tuổi thơ mỗi người. Hình ảnh người bà dịu dàng kết hợp với hình tượng ngọn lửa là hai nét vẽ cảm xúc của một tâm hồn đẹp được thể hiện một cách hàm sâu qua đoạn thơ sau: Rồi sớm rồi chiều lại bếp lửa bà nhen ... Ôi kỳ lạ và thiêng liêng - bếp lửa!
Từ 'bếp lửa' đã trở thành 'ngọn lửa'. 'Bếp lửa bà nhen' mỗi sáng mỗi chiều, ngọn lửa 'lòng bà luôn sẵn sàng ủ ấm', ngọn lửa của 'niềm tin' vào hạnh phúc, sự sung túc:
Rồi sớm rồi chiều lại bếp lửa bà nhen
Một ngọn lửa, lòng bà luôn sẵn sàng ủ ấm
Một ngọn lửa chứa niềm tin vững chãi...
Vần thơ mang ý nghĩa sâu sắc khen ngợi những phẩm chất cao quý của người bà, cũng như của phụ nữ Việt Nam. Ngọn lửa của tình thương mà bà 'luôn sẵn sàng' dành cho con cháu. Ngọn lửa của niềm tin kiên định, vững chãi 'đại dẳng' suốt đời bà, được 'bà nhen' mãi mãi sáng lên bất diệt.
Vần thơ mang ý nghĩa sâu sắc khen ngợi những phẩm chất cao quý của người bà, cũng như của phụ nữ Việt Nam. Ngọn lửa của tình thương mà bà 'luôn sẵn sàng' dành cho con cháu. Ngọn lửa của niềm tin kiên định, vững chãi 'đại dẳng' suốt đời bà, được 'bà nhen' mãi mãi sáng lên bất diệt.
Tình thương của bà sưởi ấm như ngọn lửa. Việc sử dụng điệp ngữ: 'rồi sớm rồi chiều', 'bà nhen... bà ủ sẵn', 'một ngọn lửa... một ngọn lửa...' thể hiện niềm tự hào, lòng biết ơn về đức hi sinh, tần tảo bền bỉ của người bà.
Tình thương, đức hi sinh, kiên trì của bà là nguồn nhiên liệu vô tận làm bừng sáng ngọn lửa vĩnh cửu ấy. Suy nghĩ của cháu về bà và việc bà hù lửa: 'lận đận đời bà biết mấy nắng mưa'. Cuộc sống gian khổ, khó nhọc của bà được thể hiện qua điều này.
Cảnh nghèo khó khiến bà phải vất vả suốt đời. 'Lận đận' thể hiện tấm lòng hiên ngang và đức hi sinh của bà. Bà là điểm tựa, là nguồn tình thương bao dung của con cháu. Thói quen thức dậy sớm vì hạnh phúc của con cháu đã trở thành 'thói quen' của bà suốt 'mấy chục năm', suốt cả cuộc đời:
Mấy chục năm qua, đến tận bây giờ
Bà vẫn giữ thói quen dậy sớm.
Cảm xúc dâng trào khi nhà thơ nghĩ về bà, về bếp lửa, và việc bà nhóm lửa. Một sự tổng kết và ngợi ca về đời bà, tình bà. Bà là nguồn cảm hứng của sự ấm áp và hạnh phúc, là tình thương của tuổi thơ. Bếp lửa mà bà nhen nhóm một đời người là ngọn lửa 'kì lạ và thiêng liêng'.
Sử dụng điệp ngữ: 'nhóm bếp lửa', 'nhóm niềm yêu thương', 'nhóm nồi xôi gạo mới', 'nhóm dậy cả những tâm tình'... để miêu tả người bà, thể hiện sự tôn kính và biết ơn vô hạn đối với phụ nữ Việt Nam. Hình ảnh người bà và bếp lửa kỳ vĩ, tráng lệ:
Bà vẫn giữ thói quen dậy sớm
Nhóm bếp lửa ấm áp nồng nàn
Nhóm niềm yêu thương, khoai sắn ngọt bùi
Nhóm nồi xôi gạo mới sẻ chung vui
Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ
Ôi kỳ lạ và thiêng liêng bếp lửa
Cụm từ 'nuôi dưỡng những tâm tình nhỏ nhoi', 'ấm áp', 'yêu thương', 'chung vui' thể hiện sự tinh tế của một bút nghệ thuật, đã truyền đạt tuyệt vời tình thương, niềm vui, sự hạnh phúc mà bà đã mang lại cho con cháu. Bếp lửa đã trở thành nguồn nhiên liệu cho ngọn lửa của tình thương ấm áp.
Nhà thơ tự hào thốt lên: 'Ôi kì lạ và thiêng liêng - bếp lửa! Mặc dù đã có nhiều bài thơ tuyệt vời về người mẹ hiền, nhưng chưa có nhiều bài thơ về bà, và đạt đến độ đặc sắc như bài thơ Bếp lửa của Bằng Việt. Hình ảnh người bà được thể hiện qua 'bếp lửa', 'nhóm lửa' và 'ngọn lửa' rất gần gũi với tâm hồn mỗi người.
Bà thương cháu bao nhiêu thì cháu lại kính yêu và biết ơn bấy nhiêu. Bài thơ Bếp lửa đã thể hiện một nét đẹp trong gia đình Việt Nam, trong đạo lý dân tộc, và trong tâm hồn mỗi người. Câu thơ: 'Cháu thương bà biết mấy nắng mưa' đã trở thành câu thơ nổi tiếng.
Hình ảnh người bà trong bài thơ Bếp lửa - mẫu 3
Chỉ là một tiếng gà nhảy trong buổi trưa hè, một bếp lửa hiện lên trong sương sớm... là biểu tượng của tình nghĩa. Những điều giản dị nhất thường chính là chìa khóa của tâm hồn, của những tình cảm thiết tha, chân thành mà không thể đánh đổi bằng bất kỳ giá trị nào. Nếu tiếng gà trưa đánh thức những ký ức về bà cùng tình bà cháu thì Bếp lửa lại làm sống lại quá khứ đầy kỉ niệm, khẳng định tình cảm thương nhớ sâu sắc với bà.
Bếp lửa là lời thổ lộ của người cháu ở nơi xa nhớ về bà với những kỉ niệm về tình bà cháu, thể hiện sự kính yêu, ngưỡng mộ và suy ngẫm sâu sắc về bà. Mạch cảm xúc của bài thơ rất tự nhiên, từ kỷ niệm đến suy tư: hình ảnh bếp lửa gợi về những năm tháng tuổi thơ sống bên bà, làm hiện lên hình ảnh người bà với bao nỗi vất vả và tình yêu thương, trìu mến dành cho cháu; từ kỷ niệm, người cháu đã trưởng thành suy tư và thấu hiểu cuộc đời đơn giản và cao quý của bà.
Bếp lửa với ấm áp đã trở thành nguồn cảm hứng cho dòng cảm xúc của người cháu. Bếp lửa khơi gợi, nhen lên, lan tỏa và cháy mãi trong, dòng hồi tưởng về kí ức tuổi thơ, tỏa sáng chân dung của người bà:
Một bếp lửa hiện lên trong sương sớm
Một bếp lửa ấm áp và đong đầy tình thương
Cháu biết bao yêu quý bà
Cụm từ 'một bếp lửa' đặt ở đầu bài thơ tạo nên một điểm nhấn đặc biệt. Giữa sương sớm lạnh buốt, hình ảnh bếp lửa xuất hiện, tạo nên không gian ấm áp. 'Hiện lên trong sương sớm' không chỉ mô tả hình ảnh bếp lửa quen thuộc mỗi sáng mà còn gợi lên kí ức tuổi thơ. Từ 'ấm áp' miêu tả đôi bàn tay nhân hậu và lòng nhân ái của bà. Các từ 'hiện lên', 'ấm áp' kết nối và diễn đạt đầy đủ cảm xúc từ hình ảnh bếp lửa. Từ đây, một quá khứ đầy kỷ niệm bắt đầu sống dậy trong tâm trí và suy nghĩ của người cháu.
Hình ảnh người bà qua những ký ức và suy nghĩ của nhân vật trữ tình hiện lên với tất cả những khó khăn và phẩm chất cao quý. Nhớ về bà, cháu nhớ về những kí ức tuổi thơ và những kỷ niệm sống bên bà:
Lên bốn tuổi, cháu đã quen với mùi khói
Năm đó là năm đói kém
Bố đi làm, xe chạy, ngựa gầy
Nhớ rõ mùi khói bén mắt cháu
Nhớ lại, giờ sống vẫn cay!
Khổ thơ ngắt ngọn và không ổn định; càng về cuối, nhịp thơ càng chậm lại như muốn nhấn mạnh sự khó khăn, cực khổ mà hai bà cháu đã trải qua. Từ hiện tại, những kỷ niệm đã đưa cậu bé năm xưa về với quá khứ, cùng với những cảm xúc thật 'Nhớ lại, giờ sống vẫn cay!'. Sự cay đắng trong cuộc sống lại đột ngột trỗi dậy. Có lẽ quá khứ trong cháu vẫn còn rất sâu đậm, nguyên vẹn và không thể phai nhạt nên nó hiện lên rất sống động.
Có thể nói, tuổi thơ của cháu liên quan chặt chẽ đến giai đoạn lịch sử đau thương và oai hùng của dân tộc. Tuổi thơ đó chứa đựng những khó khăn của thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Trong hoàn cảnh 'mẹ và cha bận rộn công việc không có thời gian về nhà', cháu đã được sống trong tình yêu thương, sự chăm sóc, bảo vệ và dạy bảo của bà:
Cháu ở với bà, bà luôn chăm sóc
Bà dạy cháu, bảo vệ cháu
Trong ký ức về tuổi thơ, hình ảnh bếp lửa luôn gắn bó với hình ảnh người bà thân thương. Nhớ về bà là nhớ về bếp lửa, hai hình ảnh luôn đi kèm. Nỗi nhớ sâu sắc của người cháu với bà cũng là nỗi nhớ về gia đình, quê hương, đất nước.
Từ ký ức tuổi thơ, về bà và bếp lửa, người cháu đã suy ngẫm về cuộc sống, lẽ sống của bà. Trong ký ức tuổi thơ, hình ảnh bếp lửa luôn gắn bó với người bà thân thương, nhân hậu, chịu khó:
Số phận của bà trải qua bao nắng mưa
Qua mấy chục năm, đến bây giờ
Bà vẫn giữ thói quen dậy sớm.
Từ hình ảnh bếp lửa đơn giản, quen thuộc, cháu nhận ra những điều kỳ diệu và cao cả. Ngọn lửa từ tay bà với tình thương đã nuôi dưỡng cháu, đánh thức những tâm trạng của tuổi thơ.
Không chỉ thế, bà còn là một người phụ nữ giàu lòng yêu thương, sẵn sàng hi sinh. Bà là biểu tượng rực rỡ của phụ nữ Việt Nam trong cuộc chiến tranh. Bà im lặng, hiến dâng mình cho Tổ quốc:
Bố ở chiến trường, bố bận rộn với công việc,
Cậu có thư từ gửi về đâu đâu không?
Hãy nói rằng nhà vẫn yên bình.
Trong những năm tháng chiến tranh, cháu lớn lên, trưởng thành dưới sự che chở, bảo vệ của người bà, trong tình thương và sự hy sinh cao cả:
Rồi sáng nay, rồi chiều lại bếp lửa bà rực sáng
Một ngọn lửa trong lòng bà luôn sẵn sàng
Một ngọn lửa chứa đựng niềm tin kiên cường..
Hình ảnh bếp lửa đã được nhà thơ hiểu biết thành ngọn lửa của tình thương với ý nghĩa sâu sắc. Nếu bếp lửa là biểu tượng của cuộc sống thầm lặng, lương thiện của hai bà cháu thì ngọn lửa mở rộng hơn, là nguồn sống của tình yêu, là niềm tin của bà trong cuộc sống của hai bà cháu.
Cuộc đời bà 'đầy sóng gió' qua nhiều năm, bà âm thầm hy sinh cho cháu, cho mọi người:
Ngọn lửa bếp ấm áp, đong đầy tình thương
Ngọn lửa niềm vui, hạnh phúc tràn đầy
Ngọn lửa nồi gạo mới, cùng nhau vui mừng
Ngọn lửa thắp sáng tâm hồn tuổi thơ
Từ 'nhóm' được lặp lại nhiều lần trong đoạn thơ, khẳng định bà không chỉ là người chủ lửa mà còn là người truyền lửa, thắp sáng niềm tin trong cháu, làm cho cháu vững bước trên con đường đời. Bà không chỉ lo lắng cho cháu về mặt vật chất mà còn là người làm cho tuổi thơ của cháu trở nên đẹp đẽ, như trong những câu chuyện cổ tích. Người bà có trái tim nhân ái, đẹp đẽ đã thắp lên, kích thích, dạy dỗ và thức tỉnh tâm hồn cháu để cháu trở thành người lớn. Ta có thể thấy người bà như vậy trong Tiếng gà trưa của Xuân Quỳnh:
Tiếng gà trưa
Mang theo bao hạnh phúc
Đêm cháu về mơ mộng
Giấc ngủ ngọt ngào.
Với người cháu, ngọn lửa ấy thật kỳ lạ, thiêng liêng:
Ôi kỳ lạ và thiêng liêng ngọn lửa bếp!
Trong toàn bộ bài thơ, mười lần xuất hiện hình ảnh bếp lửa là mười lần tác giả nhắc đến bà. Tiếng thơ vang lên mạnh mẽ như tình cảm dâng trào của người cháu đối với bà. Hình ảnh bếp lửa thiêng liêng, kỳ lạ bởi vì bếp lửa luôn hiện diện, gắn bó, đi kèm với hình ảnh người bà, kết nối với những năm tháng tuổi thơ của cháu. Bà và bếp lửa đã nuôi dưỡng cháu, thắp sáng niềm tin và ước mơ, trở thành niềm tự hào tinh thần của cháu. Câu thơ là lời thốt lên từ đáy lòng người cháu, thể hiện lòng biết ơn, tự hào sâu sắc của cháu với bà cũng như với quê hương, đất nước.
Trong tâm hồn của bài thơ Bếp lửa - nguồn cảm hứng từ người bà thân thương
Từ lâu, những phẩm chất tốt đẹp của phụ nữ đã trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho nghệ sĩ sáng tác văn chương và thơ ca về người mẹ, người bà. Và Bằng Việt, qua bài thơ 'Bếp lửa', đã tạo nên một tiếng thơ tuyệt vời về hình ảnh người bà - một phụ nữ nhân hậu, bao dung, yêu thương con cái và cháu bèo mơ mộng.
Bài thơ được viết năm 1963, khi Bằng Việt đang là sinh viên luật học ở Liên Xô. Đây là một dòng tưởng nhớ về những kỷ niệm thời thơ ấu, với sự chăm sóc, yêu thương của người bà và bên bếp lửa ấm áp. Qua đó, người cháu biểu hiện lòng biết ơn, tôn trọng đối với người bà, đồng thời cũng là lòng biết ơn với gia đình, quê hương và đất nước.
Đầu tiên là hình ảnh 'bếp lửa' - nơi gợi lại những cảm xúc về người bà yêu thương. Dù ở xa, người cháu luôn nhớ về quê hương, gia đình, người thân yêu và người bà. Và dòng cảm xúc ấy bắt đầu từ hình ảnh “bếp lửa” ấm áp:
Một bếp lửa chờn vờn sương sớm
Một bếp lửa ấm áp, đong đầy tình thương
Cháu thương bà biết mấy nắng mưa.
Hình ảnh bếp lửa “chờn vờn sương sớm” đầy tính thực tế, gợi lên hình ảnh một bếp lửa phát sáng trong làn sương mù của buổi sớm sương. Những ngọn lửa ấm áp rực nồng đượm tình thương, được nhóm lên bởi bàn tay dịu dàng, khéo léo và tấm lòng của người bà. Đồng thời, cái bếp lửa ấy cũng chờn vờn trong tâm trí, trong nỗi nhớ ám ảnh của nhà thơ, đong đầy, quý trọng và giữ gìn. Từ đó, đánh thức dòng hồi tưởng của người cháu về người bà - người nhóm lửa trong mỗi buổi sáng:
Cháu thương bà biết mấy nắng mưa.
Cụm từ “biết mấy nắng mưa” miêu tả sự cần cù, chịu khó, vất vả, giàu đức hi sinh của người bà. 'Thương” là tình cảm chân thành, bao gồm tình yêu thương, sự sẻ chia và kính trọng sâu sắc, niềm biết ơn của người cháu dành cho bà.
Sống trong thời kỳ chiến tranh, Bằng Việt đã trải qua những khó khăn, xa cha mẹ từ nhỏ. Người bà là người giữ gìn tổ ấm, nuôi dưỡng, chăm sóc Bằng Việt trong suốt những năm ròng kháng chiến.
Mẹ cùng cha công tác bận không về
Cháu ở với bà, bà dạy cháu học
Bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học
Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc,
Tu hú ơi! chẳng đến ở cùng bà...
Bên bếp lửa, bà kể chuyện, dạy dỗ và chăm sóc cháu. Điều này thể hiện tình yêu thương và sự quý trọng của bà đối với người cháu. Bà trở thành điểm tựa, nguồn sức mạnh cho gia đình trong những thời điểm khó khăn.
Năm giặc đốt làng cháy tàn cháy rụi
Hàng xóm bốn bên trở về lầm lụi
Đỡ đần bà dựng lại túp lều tranh
Vẫn vững lòng bà dặn cháu đinh ninh
'Bố ở chiến khu, bố còn việc bố,
Mày có viết thư chớ kể này, kể nọ,
Cứ bảo nhà vẫn được bình yên!'
Dù đối mặt với đau khổ khi giặc giã xâm lược, bà vẫn kiên nhẫn, vững chắc đứng lên, giúp đỡ dân làng. Sự hi sinh, cao cả của người bà trong cuộc sống hàng ngày là một điều đáng quý trọng.
Sau khi hồi tưởng về thời thơ ấu với người bà, người cháu suy ngẫm về cuộc đời của bà qua hình ảnh bếp lửa.
Rồi sớm rồi chiều lại bếp lửa bà nhen
Một ngọn lửa, lòng bà luôn ủ sẵn
Một ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng…
Từ “bếp lửa” bài thơ đã gợi đến “ngọn lửa” với ý nghĩa trừu tượng và toàn diện. Bếp lửa bà nhen lên trong mỗi buổi sớm mai và buổi chiều tà không chỉ đơn giản là nguồn nhiên liệu, mà còn là biểu tượng của tình thương và hy vọng vĩnh cửu. 'Một ngọn lửa' vừa là biểu tượng của sự sống bền vững, vừa là hiện thân của tình mẹ ái ân dày đặc mà bà truyền đạt cho người cháu. Ngọn lửa không chỉ là nguồn năng lượng mà còn là ngọn lửa của sự sống, hy vọng cho thế hệ tương lai.
Hình ảnh người bà trong bài thơ Bếp lửa - mẫu 5
Bếp lửa của Bằng Việt là biểu tượng của ký ức tuổi thơ tươi đẹp và tình thương bà dành cho cháu. Một bài thơ ngắn nhưng đã phản ánh những phẩm chất cao quý, đẹp đẽ của bà, một hình ảnh của những người mẹ Việt Nam dũng cảm, hi sinh tất cả vì gia đình và đất nước. Tất cả những điều đó được thể hiện một cách chân thực và đầy đủ qua từng câu văn đậm chất tình thương.
Hình ảnh bà hiện lên trong ký ức tuổi thơ của người cháu là hình ảnh đầy tình thương, che chở và bao bọc. Từng dòng thơ, từng từ ngữ của tác giả đã tái hiện lại đức tính và sự hi sinh của bà với lòng biết ơn và tự hào sâu sắc của người viết.
Ba câu thơ đầu tiên với hình ảnh bếp lửa là nguồn cảm hứng để miêu tả người bà thân thương: Một bếp lửa chờn vờn sương sớm/ Một bếp lửa ấp iu nồng đượm/ Cháu thương bà biết mấy nắng mưa. Hình ảnh bếp lửa với ánh lửa lung linh, bùng cháy vào buổi sáng tạo ra sự thân thương và gần gũi. Hai từ “ấp iu” không chỉ diễn tả được kỹ thuật nhóm lửa của bà mà còn thể hiện tấm lòng nhân ái và nhân hậu từ những cử chỉ ấy. Từ hình ảnh bếp lửa, với tình cảm chân thành và tự nhiên, tác giả đã viết: Cháu thương bà biết mấy nắng mưa. Đó là một câu thơ chứa đựng biết bao tình cảm chân thành, ẩn dụ nắng mưa tượng trưng cho những khó khăn và thử thách trong cuộc đời bà. Đồng thời, đó cũng là một nỗi ám ảnh không nguôi ngoai trong lòng Bằng Việt. Hình ảnh bà hiện lên nhẹ nhàng, sâu lắng và những phẩm chất đẹp đẽ của bà lần lượt hiện ra rõ nét ở những dòng thơ tiếp theo.
Bà là người phụ nữ kiên nhẫn, nhân từ và chịu khó. Trong những năm khó khăn, bà vẫn tận tình nuôi dưỡng cháu lớn lên. Quá khứ về những năm đói kém hiện ra rõ ràng hơn qua ngôn từ đặc sắc trong thơ. Mỗi lần nhớ lại vẫn còn đau lòng, nhưng vẻ đẹp của bà vẫn tồn tại, lớn lao và ý nghĩa, đó là vẻ đẹp của sự hi sinh. Bà là nguồn sức mạnh, là điểm tựa vững chắc cho gia đình vượt qua khó khăn.
Bà không chỉ lo lắng, chăm sóc gia đình mà còn là người nuôi dưỡng, bảo vệ cháu trưởng thành. Bằng tình yêu thầm lặng, bà dạy dỗ cháu mỗi ngày: Cháu ở bên cạnh bà, bà luôn bảo cháu nghe/ Bà dạy cháu cách sống, bà chăm sóc cháu học hành. Chính bà là người đã nuôi dưỡng tâm hồn cháu bằng cách kể những câu chuyện về Huế, nhắc nhở cháu về truyền thống gia đình, và đau thương của dân tộc. Bằng những lời dạy, những hành động quan tâm, bà đã thể hiện tình yêu thương bao la và sự hy sinh của mình cho cháu.
Không chỉ vậy, bà còn là trụ cột vững chắc trong gia đình, là nơi an toàn cho con cháu yên tâm. Dù có chiến tranh và khó khăn, bà vẫn kiên cường đối mặt: Bà luôn dạy cháu kiên nhẫn/ Bố ở chiến khu, bố có việc/ Đừng lo lắng, nhà vẫn bình yên. Bằng những lời dạy dỗ đầy ý nghĩa, bà là điểm tựa cho con cháu, mang lại sự yên bình cho họ. Hình ảnh bà gợi nhớ đến người bà trong bài thơ Đò Lèn của Nguyễn Duy, một hình ảnh của sự vững vàng, yêu thương và hi sinh trong mọi khó khăn.
Đẹp nhất, thiêng liêng và cao quý nhất chính là bà, người đã thức tỉnh những ước mơ và hi vọng cho thế hệ sau: Rồi sớm rồi chiều lại bếp lửa bà nhen/ Một ngọn lửa trong bà luôn sáng cháy/ Một niềm tin không bao giờ phai mờ. Lòng bà luôn chứa đựng niềm tin vững chắc, không bao giờ gục ngã. Ngọn lửa của kí ức và tình thương sẽ dẫn đường cho cháu trên con đường đời. Bằng những hành động và từng lời dạy dỗ, bà đã truyền đạt những giá trị tốt đẹp nhất cho con cháu.
Bằng cách biểu đạt linh hoạt: tự sự, miêu tả và cảm xúc, tác giả đã vẽ nên bức tranh về bà - một người phụ nữ cao quý và thân thiện. Bài thơ là lời nhắc nhở mọi người biết trân trọng gia đình và người thân.
Hình ảnh người bà trong bài thơ Bếp lửa - mẫu 6
Nhà thơ đã tạo ra bức tranh về một người bà yêu thương, sống đầy ý nghĩa và hi sinh. Bức tranh này gợi lên sự xúc động sâu sắc trong lòng người đọc về tình yêu thương cao cả của người bà.
Bài thơ mở đầu với hình ảnh bếp lửa, biểu tượng cho sự ấm áp và chăm sóc của người bà. Bà vẫn âm thầm chăm sóc cháu, góp phần vào việc nuôi dưỡng tương lai của dân tộc. Bài thơ gợi nhớ về những ký ức tốt đẹp về người bà, người mẹ hiền đã luôn che chở và yêu thương.
Bà là biểu tượng của người phụ nữ Việt Nam, can đảm và hi sinh tình cảm cá nhân cho tình chung. Bằng cách dặn dò cháu, bà đã ghi nhớ mọi khó khăn và đau khổ để làm hậu phương vững chắc cho gia đình. Bằng tài năng và lòng dũng cảm, bà đã truyền đi sức mạnh của lòng yêu nước và lòng hy sinh lớn lao.
Hình ảnh người bà hiện lên sống động và chân thực hơn bao giờ hết, là điểm sáng của bài thơ với những phẩm chất tuyệt vời. Bà là người giữ lửa, là ngọn lửa bất diệt của tình thương và niềm tin. Trái tim của bà là ngọn lửa của chiến thắng và yêu thương.
Bằng tài năng và lòng chân thành, nhà thơ đã vẽ nên hình ảnh người bà đẹp và thiêng liêng như ngọn lửa bất diệt. Hình ảnh người bà nhắc nhớ về tình thương và sự hy sinh của người phụ nữ Việt Nam.
Hình ảnh người bà trong bài thơ Bếp lửa - mẫu 7
Hình ảnh người bà đã gợi lên những kí ức đẹp của tuổi thơ và những phút giây ấm áp bên bếp lửa. Ngọn lửa ấy sưởi ấm trái tim cháu và nối kết tình thân trong gia đình.
'Một bếp lửa chờn vờn sương sớm
Một bếp lửa ấp iu nồng đượm
Cháu thương bà biết mấy nắng mưa.'
Dòng cảm xúc trong trẻo, bình dị ấy thể hiện sự hi sinh và yêu thương của người bà. Những kỉ niệm tuổi thơ bên ngọn lửa ấm áp là những khoảnh khắc đáng nhớ trong lòng cháu.
'Khi lên bốn tuổi, cháu đã quen với mùi khói. Đó là những năm đói khát đầy khó khăn. Bố cháu phải làm việc vất vả, nhưng cháu chỉ nhớ mùi khói bếp làm mắt cháu cay. Đến giờ này, mùi khói ấy vẫn còn đọng lại trong ký ức của cháu.'
Những dòng thơ thấm đẫm tình cảm, đau lòng. Năm cháu lên bốn tuổi, đất nước đang chịu khó khăn trong năm 1945. Mùi khói bếp đã ghi sâu vào ký ức của cháu, khiến mắt cháu cay. Bà đã âm thầm che chở, nuôi dưỡng cháu suốt tám năm dài.
'Khi mẹ và cha bận công việc, cháu ở với bà. Bà dạy cháu học hành, chăm sóc cháu.'
Trong những năm chiến tranh, bố mẹ cháu bận rộn, nhưng bà luôn ở bên chăm sóc và dạy dỗ cháu. Bà và cháu đã cùng nhau vượt qua những khó khăn, tồn tại trong những ngày 'năm giặc đốt làng cháy tàn cháy rụi'.
'Bà đã đứng lên xây dựng lại nhà cửa sau khi làng bị hủy hoại. Dù cuộc sống đầy gian truân, bà vẫn giữ vững tinh thần và dặn dò cháu không được kể những gì xảy ra cho bố mẹ.'
Bằng tài năng và lòng chân thành, nhà thơ đã thể hiện hình ảnh người bà với sức mạnh và lòng yêu thương lớn lao. Hình ảnh người bà trở nên sống động và chân thực hơn bao giờ hết, làm điểm sáng cho toàn bộ bài thơ.
'Bình minh và chiều, ngọn lửa bếp bà luôn sáng. Ngọn lửa ấy chứa đựng niềm tin vững vàng. Bà đã trải qua biết bao khó khăn, mưa nắng, nhưng vẫn giữ thói quen dậy sớm, nhóm bếp lửa ấm áp. Bếp lửa không chỉ là nơi nấu ăn mà còn là nơi chứa đựng những tình cảm yêu thương, những kỉ niệm tuổi thơ đẹp đẽ.'
Bếp lửa không chỉ được nhen lên từ củi rơm mà còn chứa đựng ngọn lửa sức sống, tình yêu thương luôn ủ sẵn trong bà, niềm tin bền bỉ và bất diệt. Giọng thơ của Bằng Việt vang lên mạnh mẽ, tự hào khẳng định ý chí, bản lĩnh sống của người phụ nữ Việt Nam. Bà là người nhóm lửa, truyền lửa, giữ cho ngọn lửa luôn tỏa sáng trong gia đình. Bếp lửa và bà là biểu tượng thiêng liêng, đậm đà tình cảm, ơn nghĩa.
'Dù cháu đã đi xa, có bao nhiêu khó khăn, niềm vui, nhưng không bao giờ quên nhắc nhở: 'Sớm mai này bà đã nhóm bếp lên chưa?''
Đứa cháu nhỏ giờ đã trưởng thành, đứng trước những thách thức mới, nhưng không quên ngọn lửa và bà, là điểm tựa vững chắc trên mỗi bước đường đời. Hình ảnh bàn tay khéo léo, nhóm lửa luôn tỏa hơi ấm trong tâm hồn người cháu.
Bạch Cư Dị từng nói: 'Cảm động lòng người trước hết không gì bằng tình cảm và tình cảm và tình cảm là cái gốc của văn chương'. Bài thơ 'Bếp lửa' chính là minh chứng. Đọc những vần thơ của Bằng Việt, người đọc cảm nhận được sâu sắc những tình cảm đẹp, kí ức thời thơ ấu, đặc biệt là hình ảnh thân thương của người bà.
'Thương bà, cháu nhớ những ngày xưa, khi bà chống đỡ sóng gió trong cuộc đời đơn độc của mình.'
'Bà ơi'
'Thương bà, cháu nhớ những ngày xưa, khi bà chống đỡ sóng gió trong cuộc đời đơn độc của mình.'
Những câu thơ giản dị của nhà thơ Phạm Trung Dũng đã nhắc nhở về hình ảnh người bà và mối quan hệ gia đình ấm áp, thân thiết. Bằng Việt đã tái hiện tình cảm đó qua bài thơ “Bếp lửa”, với những dòng thơ đậm chất quê hương, tuổi thơ.
Tác giả đã khởi đầu bài thơ bằng việc mô tả hình ảnh người bà trong những năm tháng gian khổ và thiếu thốn:
“Vào lúc lên bốn tuổi, cháu đã quen với hương khói,
Năm đó là thời kỳ thiếu thốn, đói mòn,
Bố ra đi kiếm sống, cày cuốc gánh nặng,
Chỉ biết nhớ hương khói ấm áp làm mờ mắt cháu,
Nhớ lại cảm giác cay đắng của những ngày sống còn!”
Từ ngữ “đói mòn đói mỏi” đã được sử dụng để miêu tả cảnh chiến tranh và sự thiếu thốn do chính sách của thực dân Pháp gây ra. Hình ảnh người bà hiện lên trong những năm tháng gian khó được kết nối với mùi khói từ bếp lửa: “Chỉ biết nhớ hương khói ấm áp làm mờ mắt cháu”. Dù thời gian trôi qua, nhưng ký ức về những thời khắc đó vẫn còn đọng lại qua từ ngữ “cay”.
“Mẹ và cha bận rộn với công việc,
Cháu ở với bà, bà dạy cháu nghe,
Bà dạy cháu làm việc, chăm sóc cháu học,
Bếp lửa là nơi góp nhặt yêu thương cho bà.”
Dù có bao nhiêu năm tháng trôi qua, nhà thơ không thể quên được hình ảnh người bà dịu dàng dưới ánh nắng mưa. Bằng nghệ thuật sử dụng từ ngữ, tác giả đã thành công trong việc mô tả những ký ức tuổi thơ trong khói lửa chiến tranh. Mỗi câu thơ vang lên đều chứa đựng những kỷ niệm về sự hy sinh của người bà. Trong những năm tháng cha mẹ bận rộn, bà là điểm tựa tinh thần và nguồn yêu thương chăm sóc cháu.
“Tiếng gà gáy buổi trưa,
Mang theo biết bao hạnh phúc,
Về đêm cháu mơ thấy,
Giấc ngủ ngọt lành, tràn ngập hạnh phúc.”
Tiếp nối những ký ức đã phai nhạt là hình ảnh của người bà qua suy tư và cảm nhận chân thật của nhà thơ. Người bà luôn đi kèm với những kỷ niệm bên bếp lửa, trở thành biểu tượng của tình thương và sự chăm sóc ấm áp.
“Cuộc sống đầy lận đận, biết bao nắng mưa,
Đã bao năm rồi, từ xưa đến nay,
Bà vẫn giữ thói quen dậy sớm”
Câu chuyện về cuộc đời khó khăn, vất vả của người bà được diễn tả thành công thông qua việc thay đổi cấu trúc câu, đưa từ “lận đận” lên đầu câu và liên kết với các cụm từ như “đời bà”, “mấy chục năm rồi”. Mặc dù thời gian trôi qua, nhưng người bà vẫn giữ thói quen dậy sớm, đại diện cho niềm tin và hy vọng của người cháu.
“Nhóm bếp lửa ấm áp,
Nhóm tình thương, hương vị quê hương ngọt ngào,
Nhóm niềm vui từ việc chia sẻ, làm cho lòng nhau ấm áp,
Nhóm chia sẻ những ký ức thơ ấu…”
Thông qua từ “nhóm”, hình ảnh người bà được tái hiện một cách chân thực và đầy ý nghĩa của sự hi sinh và thiêng liêng. Người bà là biểu tượng của tình thương ấm áp, sự chia sẻ và quan tâm, là người nuôi dưỡng tâm hồn cháu trong những năm tháng tuổi thơ. Câu thơ với âm điệu tha thiết đã thành công trong việc vẽ nên hình ảnh của người bà và thể hiện sự biết ơn và trân trọng của tác giả.
Như vậy, qua những câu thơ đơn giản nhưng chứa đựng nhiều cảm xúc, nhà thơ đã mô tả bức tranh về người bà và bếp lửa trong suy tư và cảm nhận sâu lắng. Thông qua hình ảnh của người bà, chúng ta có thể nhìn thấy sự hy sinh và tình yêu thương của những người phụ nữ trong những năm tháng khó khăn.
Hình ảnh người bà trong bài thơ Bếp lửa - mẫu 9
Từ lâu, hình ảnh người phụ nữ đã trở thành nguồn cảm hứng không ngừng trong văn học Việt Nam. Câu thơ về người bà, người mẹ luôn chạm đến lòng người đọc. Trường hợp của người bà trong 'Bếp lửa' của Bằng Việt cũng không ngoại lệ.
'Bếp lửa' được viết vào năm 1963, khi tác giả đang học tại Ucraina. Đó là thời điểm bắt đầu của cuộc kháng chiến chống lại Mỹ, thời kỳ đầy khó khăn và gian khổ. Bài thơ lấy cảm hứng từ hình ảnh bếp lửa giản dị và ấm áp, đi kèm với người bà, tạo nên một câu chuyện sâu sắc. Nó không chỉ miêu tả người bà, người phụ nữ Việt Nam với vẻ đẹp truyền thống mà còn thể hiện tình yêu và lòng biết ơn đối với quê hương của người con xa xứ.
Hình ảnh người bà bắt đầu hiện lên trong lửa ở những câu thơ đầu tiên:
'Một bếp lửa lung linh sương sớm
Một bếp lửa ấm áp đong đầy
Cháu nhớ bà mỗi sớm mai.'
Bếp lửa hiện ra: 'lung linh sương sớm', có phải là trong sương sớm buổi sáng hay trong mê cung của ký ức, thời gian mà cháu cố gắng lùi lại? Ngọn lửa ấm áp nhờ vào tình yêu thương, sự chăm sóc của người nhóm: 'ấm áp đong đầy'. Hai từ 'đong đầy' đã thể hiện sự âu yếm, che chở và yêu thương của người nhóm lửa. Và sau đó người ấy hiện ra: 'Cháu nhớ bà mỗi sớm mai'. Hình ảnh của người bà với 'sương sớm', với 'mỗi sớm mai' có phải là hình ảnh của người phụ nữ Việt Nam luôn kiên nhẫn, biết hy sinh và chịu khó không?
Những ngày chiến tranh khốc liệt, những ký ức đau thương là những thứ không thể quên với cháu. Nhưng may mắn thay, trong những ngày đó, cháu có bà:
'Mẹ cùng cha vất vả công tác không thể về
Cháu ở với bà, bà dặn dò cháu nghe
Bà dạy cháu làm, bà chăm sóc cháu học
Bếp lửa lúc nào cũng nghĩ về bà,
Nhưng tiếc rằng! cháu không thể ở cạnh bà.
Gọi mãi trên những cánh đồng xa xăm'.
Tuổi thơ của cháu, mặc dù thiếu tình thương từ cha mẹ, nhưng lại được bà bao bọc đầy đủ. Chuỗi hành động như 'cháu ở cùng bà, bà bảo, bà dạy, bà chăm' đã mô tả hình ảnh người bà tận tụy và nhân hậu. Bằng cách yêu thương cháu, bà đã thay thế vai trò của cha, của mẹ để bảo vệ, dạy bảo và nuôi dưỡng cháu trưởng thành. Nhờ có bàn tay của bà mà cháu có thể trải qua ngày hôm nay. Cuộc đời của bà chỉ được gói gọn trong hai từ 'khó nhọc'. Tình yêu thương vô bờ vẽ, không hề nghĩ đến bản thân. Hai từ 'khó nhọc' khiến người nghe cảm thấy xa xôi và đầy xót xa, chúng ghi lại cả cuộc đời của bà và tình yêu của đứa cháu. Cuối cùng, chúng lại biến thành nỗi ân hận và sự thương tiếc khi cháu không còn có cơ hội ở bên cạnh bà nữa, chỉ có thể nhắn nhủ: 'Tu hú ơi, cháu không thể đến ở bên cạnh bà nữa'.
Hình ảnh người bà càng trở nên rõ nét hơn khi:
'Năm kẻ thù đốt nhà, cháy đất cháy nhà
Hàng xóm về lầm lũi sau trận đánh
Bà đứng lên, xây dựng lại căn nhà tranh
Bà vẫn kiên cường, dặn dò cháu mạnh mẽ
'Bố ở chiến khu, bố còn công việc của bố,
Mày đừng kể cho ai nghe, mày đừng nói ra những điều này, điều kia,
Nhà vẫn ổn định mà!''
Bà là một hậu phương vững chắc. Dù hậu phương vẫn phải gánh chịu những tổn thương và mất mát, nhưng bà 'vẫn kiên cường' và 'dặn dò cháu mạnh mẽ': 'Nhà vẫn ổn định mà!' Câu nói đơn giản, quen thuộc nhưng lại chứa đựng sâu sắc. Những người mẹ Việt Nam là như vậy, họ không tham gia trực tiếp vào trận chiến nhưng họ là người sinh ra những anh hùng, họ là người gạt nước mắt riêng để con đi ra xa, và ở nhà vẫn lo lắng cho những người đang ở phía trước. Công cuộc của dân tộc sau này, in dấu lại sự hy sinh im lặng của những người mẹ Việt Nam anh hùng như vậy.
Và rồi, hình ảnh của bà gắn với ngọn lửa để tỏa sáng:
'Sáng mai lại chiều, bếp lửa của bà sẽ sáng lên
Một ngọn lửa, trong lòng bà luôn rực cháy
Một ngọn lửa đong đầy niềm tin bền vững...'
Từ 'bếp lửa' cụ thể trong câu trước đã trở thành 'ngọn lửa' trong câu sau, mang ý nghĩa toàn diện và biểu tượng hơn. Bếp lửa của bà sáng lên mỗi sáng mỗi chiều không chỉ bởi than, củi mà còn nhờ vào tấm lòng của bà 'luôn rực cháy', 'đong đầy niềm tin bền vững'. Ngọn lửa đó có thể chiếu sáng suốt tuổi thơ của cháu chính là do được nuôi dưỡng từ ngọn lửa yêu thương, từ niềm tin trong sáng và lòng nhân ái trong bà. Bà không chỉ là người nuôi lửa, giữ lửa mà còn là người truyền lửa cho cháu, cho thế hệ sau này.
Từ đó, tác giả bắt đầu suy ngẫm về người bà, về cuộc đời của bà:
'Lận đận đời bà biết mấy nắng mưa
Mấy chục năm rồi, cho đến tận bây giờ
Bà vẫn giữ thói quen dậy sớm
Ngọn lửa bếp ấm áp và đậm đà tình thương
Nhóm yêu thương, khoai sắn ngọt bùi
Nhóm nồi xôi gạo mới sẻ chia niềm vui
Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi thơ
Ôi kì lạ và thiêng liêng – ngọn lửa bếp!'
Cụm từ 'biết mấy nắng mưa' được lặp lại như một lời nhắc nhở về những khó khăn, gian truân mà bà đã phải trải qua. Từ đó làm nổi bật lên những phẩm chất, vẻ đẹp cao quý của bà. Bàn tay của bà đã thắp sáng 'ngọn lửa bếp ấm áp và đậm đà tình thương', làm ấm lòng cháu trong suốt thời thơ ấu. Từ bàn tay của bà đã tạo ra 'niềm yêu thương khoai sắn ngọt bùi', vô cùng giản dị và đầy ý nghĩa. Từ bàn tay của bà đã gắn kết lòng nhân ái và tình đoàn kết của làng xóm: 'Nhóm nồi xôi gạo mới sẻ chia niềm vui'. Và chính bà đã là nguồn cảm hứng, ước mơ và hy vọng cho tương lai của cháu. Điều này thể hiện qua từ 'nhóm' được sử dụng ở đầu mỗi câu thơ để miêu tả hình ảnh của người bà: người nuôi lửa, truyền bá yêu thương, lòng nhân ái, ước mơ và niềm tin cho mọi người xung quanh và cuộc sống. Cuối cùng, Bằng Việt không thể không kinh ngạc: 'Ôi! Kì lạ và thiêng liêng – ngọn lửa bếp!'. Nó kì lạ và thiêng liêng vì nó đơn giản nhưng đậm đà tình thương, nó giản dị nhưng chứa đựng nhiều tình cảm, ước mơ.
Nhờ ngọn lửa của bà, bây giờ, cháu đã có cuộc sống tràn đầy, tiện nghi và thoải mái nhưng trong lòng vẫn chưa bao giờ quên về bà, vẫn luôn đặt ra câu hỏi: 'Sáng mai, liệu bà có thắp lửa lên không?'
Những câu thơ đơn giản, dễ hiểu đã mô tả một cách chân thực và sâu sắc hình ảnh của người bà, người mẹ Việt Nam như thế nào: chịu khó, nhân hậu, giàu lòng hy sinh, niềm tin và ý chí. Như hình ảnh của người bà trong 'Tiếng gà trưa' (Xuân Quỳnh), trong 'Đò Lèn' (Nguyễn Duy), đó chính là nguồn sức mạnh của mọi đứa con và chiến thắng lớn của dân tộc.
Bài thơ kết thúc trong sự ấm áp và ánh sáng. Ngọn lửa của người bà đã chiếu sáng trong tâm hồn của thế hệ độc giả từ bao giờ…
Hình ảnh của người bà trong bài thơ Bếp lửa - mẫu 10
Trong bài thơ “Bếp lửa” của Bằng Việt, hình ảnh của người bà là một trong những biểu tượng đẹp và nguồn cảm hứng sâu sắc về phẩm chất hiền hậu, đẹp đẽ của người bà.
Hình ảnh 'bếp lửa' là trung tâm của bài thơ, là nơi nảy sinh cảm xúc nhớ nhung, hồi tưởng về người bà thân yêu. Dù ở xa, nhưng tâm trí của người cháu luôn hướng về quê hương, nơi có gia đình, có bà và những ký ức tuổi thơ:
Một bếp lửa chờn vờn sương sớm
Một bếp lửa ấp iu nồng đượm
Cháu thương bà biết mấy nắng mưa.
Hình ảnh bếp lửa 'chờn vờn sương sớm' là sự mô tả sinh động, gợi lên hình ảnh một bếp lửa phát sáng trong làn sương sớm. Sự ấm áp của bếp lửa đến từ bàn tay của bà và tình thương sâu sắc, sự chăm sóc của bà. Điều này thức tỉnh những ký ức và tình cảm của người cháu về người bà - người làm lửa trong mỗi buổi sáng. Người bà hiện lên như người mẹ hiền lành, thay vai trò của cha mẹ để chăm sóc và nuôi dưỡng cháu mỗi ngày. Bà là nơi bình yên và sự ổn định cho cháu. Do đó, người cháu luôn ghi nhớ tình thương của bà:
Mẹ cùng cha bận rộn không về
Cháu ở với bà, bà dạy cháu học
Bà giống như người mẹ hiền lành, đóng vai trò của mẹ để chăm sóc, nuôi dưỡng và bảo vệ cháu mỗi ngày. Có lẽ nỗi nhớ mong manh và sự thiếu thốn của bố mẹ đã được giảm bớt khi có sự che chở, yêu thương của bà. Bà là nơi bình yên, nơi bảo vệ cháu từ mọi nguy hiểm.
Bà là một nguồn cảm hứng lớn, một nguồn sức mạnh cho người cháu. Dù có gian khó, khó khăn nhưng bà vẫn luôn mạnh mẽ và đảm đang, dặn dò cháu phải kiên nhẫn và quyết tâm. Đó là lí do tại sao người cháu luôn ghi nhớ và trân trọng tình thương của bà:
Năm giặc đốt làng cháy rụi
Hàng xóm bốn bề trở về lầm lụi
Đỡ đần bà dựng lại túp lều tranh
Vẫn vững lòng bà dặn cháu đinh ninh
'Bố ở chiến khu, bố còn việc bố,
Mày có viết thư chớ kể này, kể nọ,
Cứ bảo nhà vẫn được bình yên!'
Bà dù chịu đựng khó khăn nhưng luôn giấu kín để con không biết. Điều đó thực sự là một trong những phẩm chất cao quý của những người mẹ Việt Nam anh hùng trong thời chiến tranh. Sự hy sinh im lặng, cao cả và thiêng liêng của người bà, người mẹ ở phía sau luôn là nguồn động viên lớn nhất, là nguồn động lực cho những người chiến sĩ mạnh mẽ đối mặt với cuộc chiến chống lại kẻ xâm lược. Những dòng thơ cuối trào dâng như làn sóng xúc động mãnh liệt khiến hình ảnh người bà cùng bếp lửa hiện lên thêm chân thực và sống động. Bà là người làm lửa sáng lên, giữ lửa và cũng là người làm cho ngọn lửa đó không ngừng tỏa sáng, bà cũng là người nhóm lên ngọn lửa của tình thương để sưởi ấm tuổi thơ cháu suốt cuộc đời, những kỷ niệm về bà là những kỷ niệm tuyệt vời nhất, sâu sắc nhất, dù có đi xa, có khói trăm tàu, có điện trăm nhà thì cháu vẫn mãi không ngừng 'sớm mai này bà nhóm bếp lên chưa?'.