Buzz
Trò chơi dân gian ở Việt Nam có sự đa dạng phong phú và được truyền miệng qua nhiều thế hệ. Điều này góp phần quan trọng vào sự phát triển văn hóa dân tộc. Tuy nhiên, trong xã hội hiện đại ngày nay, trẻ em thường ít được tiếp xúc với những trò chơi này. Dưới đây là 20 trò chơi dân gian phổ biến mà chúng tôi muốn giới thiệu để các bé có thêm sự gắn kết và sáng tạo!
Trò chơi dân gian giúp trẻ phát triển khả năng phản xạ
Trước tiên, chúng tôi sẽ chia sẻ các trò chơi thuộc nhóm giúp trẻ rèn luyện khả năng phản xạ, đồng thời nâng cao sự sáng tạo và các kỹ năng phát triển toàn diện cho trẻ.
Chi chi chành chành
Đối với thế hệ những người sinh vào thập niên 80, 90, trò chơi này là một phần không thể thiếu trong tuổi thơ. Ngày nay, trò chơi dân gian vẫn được truyền miệng từ ông bà đến cháu nội, đặc biệt là ở các vùng nông thôn. Để hướng dẫn trẻ em chơi trò này, đầu tiên bạn cần có ít nhất ba người ngồi thành một vòng tròn. Một người sẽ xoè tay ra và các thành viên còn lại sẽ đặt ngón tay trỏ lên lòng bàn tay người đó. Tiếp theo, mọi người sẽ cùng hát đồng dao 'Chi chi chành chành, cái đanh thổi lửa…. ù à ù ập'.
Khi bài đồng dao kết thúc, những người đặt ngón trỏ lên lòng bàn tay cần nhanh chóng thu tay lại. Nếu người xoè tay kịp nắm được tay của ai đó, người đó sẽ bị loại và trở thành người xoè tay trong vòng chơi tiếp theo. Nếu nhiều người bị loại cùng lúc, họ sẽ tiến hành chơi oẳn tù xì. Qua trò chơi này, trẻ em được cơ hội vui chơi, học hỏi và rèn luyện khả năng phản xạ.
Trò chơi dân gian oẳn tù xì
Một trong các trò chơi dân gian giúp rèn luyện khả năng phản xạ cho trẻ em là trò oẳn tù xì. Trò chơi này yêu cầu hai người ngồi đối diện nhau và sau đó giới thiệu luật chơi cho các em. Các hình ảnh quy định trong trò chơi như sau: Nắm tay đại diện cho búa hoặc đấm, xoè tay đại diện cho lá hoặc tờ giấy, và ngón trỏ và ngón giữa đại diện cho kéo.
Theo quy tắc, kéo cắt lá hoặc kim thắng lá, lá bao bọc búa, và búa đập kéo. Khi hai người ngồi đối diện nhau, họ nhìn nhau và lặng lẽ theo câu “Oẳn tù tì ra cái gì ra cái này”. Hai người sẽ lựa chọn hình ảnh mà họ chọn và xác định thắng thua theo quy tắc đã nêu.
Ếch ở dưới ao
Trò chơi dân gian ếch ở dưới ao là một trò chơi thú vị được nhiều trẻ nhỏ yêu thích. Đầu tiên, bạn vẽ một vòng tròn và đưa trẻ vào đó để hóa thân thành những chú ếch. Bên ngoài vòng tròn là một người cầm cây câu đóng vai người săn. Khi bắt đầu, mọi người sẽ cùng hát đồng ca “ Ếch ở dưới ao, vừa mới ngớt mưa rào,…”
Khi kết thúc đồng dao, các thành viên đóng vai những chú ếch sẽ nhảy ra khỏi vòng tròn. Nhiệm vụ của người săn ếch là đuổi theo chúng. Nếu người câu ếch chạm vào ai đó, người đó sẽ phải thay vai trong ván chơi tiếp theo.
Bịt mắt bắt dê – trò chơi dân gian hấp dẫn
Trước khi bắt đầu trò chơi dân gian bịt mắt bắt dê, các thành viên cần thực hiện trò oẳn tù xì. Người thua sẽ bị bịt mắt và các thành viên còn lại sẽ đóng vai những chú dê. Nếu chơi trong lớp học, những người không tham gia sẽ xếp thành vòng tròn. Trẻ bịt mắt sẽ tìm để bắt “dê” trong vòng tròn đó. Khi trẻ bịt mắt bắt được “dê”, trò chơi kết thúc và họ sẽ đổi vai cho nhau.
Trò chơi dân gian thả đỉa ba ba
Nếu bạn đang tìm kiếm trò chơi dân gian để rèn luyện khả năng phản xạ cho trẻ, đừng bỏ qua trò thả đỉa ba ba. Đây là trò chơi khá thú vị và chắc chắn sẽ khiến các em hào hứng. Trò chơi này yêu cầu một nhóm trẻ đứng thành vòng tròn với một trẻ được chọn làm đỉa. Sau khi xếp hình thành vòng tròn, mọi người cùng nhau hát bài đồng dao: “ Thả đỉa ba ba, chớ bắt đàn bà,….nhà ấy phải chịu”.
Khi hát bài đồng dao, trẻ làm đỉa sẽ đi quanh vòng và chỉ vào từng trẻ, mỗi người tương ứng với một từ. Trẻ nào dừng lại ở từ cuối cùng sẽ làm đất và phải chạy nhanh sang hai bên. Nếu trẻ nào bị đỉa bám sẽ đổi vai và trò chơi tiếp tục với ván mới.
Chùm nụm
Trò chơi dân gian chùm nụm đòi hỏi một nhóm trẻ tham gia. Các bạn cần nắm tay và xếp chồng lên nhau sao cho không để hai tay gần nhau. Sau đó, tất cả thành viên hát to bài đồng dao “Chùm nụm chùm nẹo, tay tí tay tiên,…nó rít tay này”.
Mỗi từ trong bài đồng dao tương ứng với việc nắm tay đến khi kết thúc. Người đặt tay đầu tiên phải rút tay ra hoặc chặt ngang nắm tay của người kế bên. Người bị loại sẽ thay vị trí người hát và chỉ nắm tay.
Trò chơi dân gian kéo cưa lừa xẻ
Trong trò chơi dân gian này, chỉ cần hai người ngồi đối diện nhau. Hai người duỗi chân và đặt lên nhau, hai tay nắm chặt. Trò chơi bắt đầu khi cả hai sẵn sàng và hát bài đồng dao “kéo cưa lừa xẻ,… về bú tí mẹ”. Sau mỗi nhịp, cả hai sẽ cùng kéo/đẩy tay về phía mình hoặc đối phương. Người cuối cùng giữ tay nắm về phía mình sẽ chiến thắng và kết thúc trò chơi.
Đúc cây dừa, chừa cây mỏng
Đối với trò chơi dân gian này, hãy sắp xếp các em thành vòng tròn ngồi xuống, hai chân duỗi thẳng về phía trước. Người đầu tiên sẽ đếm chuyền, từng thành viên kế tiếp sẽ đọc bài ca “Đúc cây dừa chừa cây mỏng, cây bình đỏng cây bí đao,… ứ ự chùm rụm chùm rạ mà ra chân này”.
Khi từ cuối cùng trong bài đồng dao thuộc về chân của ai thì người đó nhanh chóng co lại. Sau đó tiếp tục trò chơi và người có hai chân thu vào nhanh nhất sẽ chiến thắng. Người còn lại chân chưa thu vào cuối cùng trong trò chơi sẽ là người thua.
Trò chơi dân gian tàu hoả
Trò chơi tàu hoả trong dân gian mang tính đơn giản nhưng lại rất thú vị đối với trẻ nhỏ. Đầu tiên, các em sẽ được xếp thành một hàng dọc gồm khoảng 10 người hoặc nhiều hơn. Người đầu tiên sẽ giơ tay ra phía trước, các thành viên phía sau đặt vai lên vai nhau tạo thành một đoàn tàu. Khi có lệnh “tàu lên dốc”, các thành viên trong đoàn tàu sẽ chạy chậm bằng mũi chân. Khi có lệnh “tàu xuống dốc”, các thành viên sẽ chạy chậm bằng gót chân.
Đếm sao
Trò chơi dân gian đếm sao là một hoạt động nhẹ nhàng giúp trẻ rèn luyện khả năng phản xạ và khả năng hoạt ngôn. Đầu tiên, các em sẽ ngồi thành vòng tròn trên sàn, có một trẻ đứng ở ngoài. Sau đó, tất cả mọi người cùng hát bài ca “Một ông sao sáng, hai ông sáng sao,…. đến 10 ông sáng sao”.
Với mỗi từ trong lời bài hát, trẻ đứng ngoài vòng tròn sẽ vỗ vai từng người. Từ cuối cùng rơi vào người nào thì người đó phải hát lại bài đó liền mạch. Nếu dừng lại hoặc hát sai thì người đó sẽ bị phạt và chuyển sang ván chơi mới.
Trò chơi dân gian thúc đẩy tinh thần đoàn kết
Những trò chơi dân gian không chỉ giúp trẻ rèn luyện tính đoàn kết mà còn tăng cường sự tập thể, hòa đồng với mọi người. Đây là những kỹ năng cơ bản quan trọng giúp trẻ phát triển toàn diện trong tương lai.
Đua thuyền trên bàn
Trò chơi đua thuyền trên cạn được tổ chức như sau:
- Chia trẻ thành các nhóm nhỏ từ 7 đến 8 người
- Cho trẻ ngồi thành hàng dọc song song, trẻ ngồi sau quặp chân vào bụng của người trước
- Khi hô khẩu hiệu, tất cả các thuyền sẽ phải dùng tay chống xuống đất, nâng người để di chuyển về đích
- Trò chơi này yêu cầu các thành viên bám chặt lấy nhau
- Thuyền nào về đích muộn hoặc bị đứt đoạn sẽ thua cuộc.
Trò chơi dân gian bay chim, bay cò
Trò chơi trong dân gian bay chim, bay cò yêu cầu một nhóm trẻ xếp thành vòng tròn với một người làm quản trò. Quản trò sẽ hô khẩu hiệu “chim bay” rồi giang tay và nhảy lên. Các thành viên khác sẽ nhân tiện hô và làm theo những động tác tương tự quản trò. Tuy nhiên, chỉ được nhảy lên với những động vật có thể bay như chim, cò,… Đối với các vật không bay như cây, bàn, ghế,… sẽ không được nhảy lên. Trẻ nào nhảy lên ở những vật không bay sẽ bị phạt.
Rồng rắn lên mây
Tiếp theo, một trò chơi dân gian mà trẻ có thể tham gia là rồng rắn lên mây. Đối với trò chơi này, cần có một nhóm bạn nhỏ từ 6 – 7 người, trong đó có một người làm chủ nhà ngồi phía trước. Các bạn còn lại sẽ xếp thành hàng và nắm vạt áo của người phía trước đi vòng quanh sân. Khi đi, mọi người cùng nhau hát to “Rồng rắn lên mây, có cây lúc lắc có nhà điểm binh…”
Sau khi hát xong bài đồng dao, người đi đầu sẽ đứng lại trước chủ nhà và chờ phản hồi. Nếu chủ nhà không hỏi, mọi người tiếp tục đi vòng quanh sân. Nếu chủ nhà hỏi: “Cho xin khúc đầu” – các thành viên sẽ trả lời “toàn xương toàn xẩu”. Chủ nhà tiếp tục hỏi “cho tôi xin khúc giữa” – các thành viên sẽ nói “Chả có gì ngon”. Nếu chủ nhà hỏi “cho tôi xin khúc đuôi” – các thành viên sẽ trả lời “Đuổi được thì ăn”.
Lúc này, chủ nhà sẽ đuổi bắt người cuối cùng trong hàng. Nhiệm vụ của người đứng đầu là giang tay chặn chủ nhà, các thành viên khác né tránh linh hoạt để người cuối cùng không bị bắt. Nếu người cuối cùng bị bắt sẽ thay vị trí của chủ nhà và chơi ván mới.
Cướp cờ
Cướp cờ là một trong những trò chơi dân gian được nhiều bạn nhỏ yêu thích. Luật chơi của trò cướp cờ như sau: chia đều các bạn nhỏ thành 2 đội tương ứng với từng số đếm. Tiếp theo, bạn hãy vẽ vạch xuất phát, vạch đích và vòng tròn để cờ. Khi người quản trò đọc số nào thì thành viên mang số đó sẽ phải chạy thật nhanh để cướp cờ mang về.
Cá sấu lên bờ – trò chơi dân gian thú vị
Với trò chơi trong dân gian này chỉ cần từ 3 đến 4 trẻ nhỏ. Trước tiên các bạn cần oẳn tù xì để xem ai đóng vai cá sấu, những người còn lại là người. Tiếp theo, bạn hãy vẽ vạch phân chia trên bờ, dưới nước – phạm vi của cá sấu. Mục đích của cá sấu là bắt người chơi xâm phạm hoặc chạm chân xuống nước. Nếu cá sấu bắt được người thì người đó sẽ thay thế vị trí và tiếp tục chơi.
Thả chó
Thả chó là một trong những trò chơi dân gian cho trẻ thêm tinh thần đoàn kết, gắn kết giữa các thành viên. Luật chơi trò thả chó sẽ có 1 người trong vai chủ nhà, 1 người trong vai chú chó, các bạn nhỏ còn lại là thỏ con. Nhiệm vụ của chủ nhà ngửa bàn tay phải và các bạn đứng xung quanh thò ngón tay trái đặt lên.
Để bắt đầu game, mọi người đồng thanh hát bài “Ve ve chùm chùm, cá bóng nổi lửa,… ùa à ù ịch”. Khi vừa dứt câu cuối, mọi người chủ động rút tay lại không sẽ bị ông chủ nắm. Nếu ai bị ông chủ nắm được tay sẽ đóng vai chú chó. Tiếp theo, nhiệm vụ của ông chủ là miêu tả đồ vật để thỏ chạy ra chạm vào đồng thời chú chó xuất hiện. Do đó, thỏ cần chạm vào đồ vật nhanh chóng rồi quay về chạm vào người ông chủ. Nếu thỏ gặp chú chó thì phải khum người, tay vắt chéo ra sau để không bị bắt. Còn nếu thỏ đứng lên chạy về bị chú chó đuổi được thì sẽ đổi vai.
Mèo bắt chuột
Trò chơi dân gian mèo bắt chuột được tổ chức phổ biến trong giờ ngoại khoá, thể dục ở bậc mầm non, tiểu học. Với trò chơi này cần có một người làm mèo, một người làm chuột, các thành viên khác đứng thành vòng tròn. Đầu tiên, mèo và chuột đứng quay lưng lại với nhau, khi có khẩu hiệu mèo sẽ quay lại đuổi chuột.
Trò chơi dân gian kích thích trẻ vận động
Tiếp theo, chúng tôi sẽ giới thiệu trò chơi giúp trẻ vận động, nâng cao thể lực. Cách thức tổ chức các trò chơi này cũng rất đơn giản và khiến trẻ thích thú.
Nhảy túi cơm
Trò chơi dân gian nhảy túi cơm cũng được nhiều bạn nhỏ yêu thích. Tuỳ thuộc vào số lượng trẻ tham gia để phân chia thành các đội tương xứng. Để tổ chức trò chơi này cần chuẩn bị túi cơm rộng, chắc chắn, đảm bảo quá trình chơi không bị rách. Sau đó, từng thành viên bước vào túi, tay giữ chặt miệng và nhảy về phía trước. Cứ lần lượt như vậy đến khi đội nào hoàn thành trước thì chiến thắng.
Trò chơi dân gian kéo co
Kéo co là trò chơi trong dân gian thường được tổ chức vào các dịp lễ hội, thi đấu thể thao phổ biến. Để chơi kéo co cần chia thành 2 đội, mỗi đội khoảng 8-10 người. Sau đó, mỗi đội sẽ nắm một bên dây thừng có đánh dấu điểm trung tâm. Hai đội sẽ dùng sức kéo về phía mình, nếu đội nào kéo dây qua vạch của mình thì chiến thắng.
Đuổi bắt bóng bay
Cuối cùng, một trong những trò chơi lĩnh vực dân gian dành cho trẻ em đó là đuổi bắt bóng bay. Bạn hãy vẽ các vòng tròn xuống nền sao cho số lượng vòng tròn ít hơn số lượng người chơi. Tiếp theo, trẻ sẽ nắm đuôi nhau đi qua các vòng tròn và đọc bài đồng dao dung dăng dung dẻ,… Đến câu cuối cùng, mỗi người phải nhanh chóng ngồi thụp vào vòng tròn. Người không tìm được vòng tròn để ngồi xuống sẽ thua cuộc.
Tạm hoàn thành
Đó là tổng hợp của 20 trò chơi dân gian phổ biến dành cho trẻ em. Tổ chức các trò chơi này giúp trẻ vui chơi, gắn kết với nhau và rèn luyện khả năng phản xạ. Đừng quên theo dõi fanpage Mytour để cập nhật thông tin hấp dẫn và thú vị nhé!
