Buzz
Dưới đây là tổng hợp 4 bài văn mẫu phân tích, dàn ý về tác phẩm Hồn Trương Ba, da hàng thịt của Lưu Quang Vũ, giúp các sĩ tử học tốt môn Văn lớp 12 và tự tin với kì thi THPT Quốc gia môn Văn.
Tóm tắt đoạn trích Hồn Trương Ba, da hàng thịt
Trương Ba bị sai lầm làm chết bởi Nam Tào, Bắc Đẩu. Để sửa chữa sai lầm, hồn của Trương Ba nhập vào da hàng thịt. Từ đó, hồn Trương Ba bắt đầu trải qua những xung đột. Anh phải đối mặt với sự tẩy chay từ gia đình, bị con trai chê bai. Trương Ba đau khổ vô cùng. Hơn nữa, anh cảm thấy tâm hồn trong sạch của mình không hợp với những hành động bạo lực của anh hàng thịt. Trước cuộc đấu lưỡng lự với thân xác, hồn của Trương Ba mất hồn, cảm thấy những hành động của thể xác không phản ánh được tâm hồn lương thiện của anh. Sống trong thể xác khác nhưng không phải là bản thân, Trương Ba quyết định từ bỏ để bảo toàn tâm hồn. Sự đối lập giữa thể xác và tâm hồn làm cho Hồn Trương Ba da hàng thịt mang lại thông điệp sâu sắc: Con người phải chiến đấu với bản thân và với sự vô minh để hoàn thiện bản thân và đạt được giá trị tinh thần cao cả.
Dàn ý Phân tích đoạn trích Hồn Trương Ba, da hàng thịt
I. Giới thiệu:
– Tóm tắt ngắn gọn về tác giả và tác phẩm;
– Giới thiệu bi kịch của nhân vật Trương Ba trong vở kịch.
II. Thân bài:
1. Tổng quan về tác phẩm: Giới thiệu về ngữ cảnh sáng tác, nguồn gốc và tóm tắt cốt truyện.
“Hồn Trương Ba, da hàng thịt” là một vở kịch xuất sắc của Lưu Quang Vũ, ra đời vào năm 1981, nhưng được ra mắt khán giả vào năm 1984. Dựa trên câu chuyện dân gian, tác giả đã tái hiện lại một cách hiện đại và đầy triết lí về cuộc sống và con người. Trong vở kịch, Trương Ba là một ông lão gần sáu mươi tuổi, yêu thích vườn tượt, tinh thần thanh nhã, và giỏi cờ vua. Chết vô tội vạ do lỗi lầm của Nam Tào, Bắc Đẩu, hồn của Trương Ba tiếp tục sống trong thân xác của một người hàng thịt mới qua đời. Nhưng điều này lại đem đến cho Trương Ba nhiều gian nan khi linh hồn phải phụ thuộc vào thân xác khác. Điều này dần khiến Trương Ba mất đi bản nguyên và thanh lịch của mình. Nhận ra điều này, Trương Ba quyết định chống lại bằng cách tách ra khỏi thân xác. Qua các cuộc đối thoại của Trương Ba, tác giả dần đưa người xem vào một tầm nhìn sâu sắc về cuộc sống của ông.
Đoạn trích này là một phần quan trọng trong cảnh VII của vở kịch, đánh dấu sự cao trào của cuộc xung đột. Sau vài tháng sống trong trạng thái 'trong một thế giới, ngoài một thế giới', Hồn Trương Ba ngày càng cảm thấy xa lạ với bạn bè, gia đình và bản thân, mong muốn thoát khỏi tình trạng này.
2. Phân tích bi kịch của nhân vật Trương Ba:
a. Bi kịch của nhân vật Trương Ba bắt đầu từ cuộc đối thoại giữa Hồn Trương Ba và Xác hàng thịt.
– Trước khi diễn ra cuộc đối thoại giữa hồn và xác, nhà viết kịch đã đặt Hồn Trương Ba trong tâm trạng bức bối, đau khổ, thể hiện qua những cảm thán và ước nguyện khắc khoải.
– Trong cuộc đối thoại với xác anh hàng thịt, Hồn Trương Ba cảm thấy yếu đuối, xấu hổ trước những sự thật được gợi lại bởi xác, đồng thời đấu tranh giữa thể xác và linh hồn.
– Cuộc đối thoại giữa xác hàng thịt và hồn Trương Ba là sự đấu tranh giữa thể xác và linh hồn trong một con người, phản ánh mối quan hệ hữu cơ giữa hai khía cạnh này.
b. Bi kịch của Hồn Trương Ba đạt đỉnh điểm trong màn đối thoại với người thân, nơi bị từ chối.
– Người vợ của ông, người đã từng yêu thương, bây giờ chỉ muốn rời bỏ vì không còn nhìn nhận ông như trước.
– Con cháu ông không còn nhận ra ông, từ chối sự hiện diện của ông trong cuộc sống của họ.
– Chị con dâu hiểu và đau xót trước tình trạng của ông, nhưng cũng không thể giấu được nỗi đau của mình khi thấy ông dần mất đi.
– Mọi người thân của Hồn Trương Ba nhận ra sự trớ trêu trong hoàn cảnh. Sau những cuộc trò chuyện đó, mỗi nhân vật đã góp phần làm cho Hồn Trương Ba cảm thấy chịu không nổi nỗi đau và cay đắng ngày càng lớn dần, muốn bùng phát.
– Hồn Trương Ba bị bỏ lại một mình với nỗi đau và tuyệt vọng đạt đến đỉnh điểm, thể hiện qua lời độc thoại quyết liệt, đầy chua xót, dẫn đến hành động kết thúc đầy quyết đoán.
c. Bi kịch của nhân vật Hồn Trương Ba kết thúc trong cuộc đối thoại với Đế Thích - Bi kịch của sự 'bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo'
– Cuộc trò chuyện giữa Hồn Trương Ba và Đế Thích là nơi tác giả truyền đạt quan điểm về hạnh phúc, ý nghĩa của cuộc sống và cái chết. Hai lời thoại của Hồn Trương Ba mang ý nghĩa sâu sắc về tính toàn vẹn của con người và khó khăn khi sống nhờ vào người khác.
– Người đọc có thể suy ngẫm về các triết lý sâu sắc qua lời thoại của Hồn Trương Ba với Đế Thích, nhấn mạnh sự hài hòa giữa linh hồn và thể xác, cũng như khó khăn khi sống mà không được là chính mình.
– Lời thoại của Hồn Trương Ba với Đế Thích chứng tỏ ông đã nhận thức rõ về hoàn cảnh bi hài của mình và quyết tâm giải thoát khỏi nó.
Quyết định của Hồn Trương Ba là một kết quả hợp lý sau quá trình phát triển tâm trạng. Ông hiểu rằng sống nhờ vào người khác không thể mang lại hạnh phúc thực sự và quyết tâm tìm con đường tự giải thoát.
d. Hành động của Trương Ba trước tình bi kịch:
– Trương Ba không chấp nhận từ bỏ: khi không thể làm thay đổi thân xác để hòa hợp với linh hồn, Trương Ba quyết định cắt đứt mọi liên kết với thân xác đó: “chẳng lẽ nào ta lại chịu thua mày…”,”không cần cái đời sống do mày mang lại”.
– Trương Ba khẳng định mạnh mẽ nhu cầu sống là chính mình: “không thể làm một đằng bên ngoài và một nẻo bên trong”. Với Trương Ba, nhu cầu sống tự do luôn quan trọng hơn nhu cầu tồn tại. Đặt ra câu hỏi “sống như thế nào” là biểu hiện của ý thức về cuộc sống và ý nghĩa của nó.
– Trong phần kết thúc, Trương Ba được giải thoát khỏi tình trạng bi kịch. Kết thúc của vở kịch “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” làm cho độc giả cảm thấy nhiều cảm xúc. Hồn Trương Ba không rời bỏ thế gian để đi theo Đế Thích, mà thay vào đó, ông trở thành một phần của thiên nhiên, của vườn cây, của hương vị ngọt ngào của trái na, vẫn ở bên người thân, gần gũi với mọi thứ quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày. Dù thân xác trở về tro bụi, nhưng linh hồn cao quý của Trương Ba vẫn sống mãi mãi trong tâm trí người khác. Kết thúc đầy ý nghĩa này làm sáng tỏ giá trị nhân văn của tác phẩm.
3. Đánh giá về nghệ thuật biểu diễn bi kịch của Trương Ba:
– Hành động của nhân vật phản ánh tình huống và tính cách của mình, thể hiện sự phát triển của cốt truyện kịch;
– Những đoạn đối thoại nội tâm của Trương Ba giúp hiểu rõ hơn về tính cách của nhân vật và quan điểm về cuộc sống chính đáng.
– Đặc biệt, đoạn trích này đã thành công trong việc xây dựng đối thoại. Những đoạn thoại giàu kịch tính, sâu sắc triết lý đã tạo ra chiều sâu cho vở kịch.
4. Ý nghĩa của tư tưởng:
a. Tư tưởng của Lưu Quang Vũ:
– Sống là một vinh dự nhưng sống đúng với bản thân, trọn vẹn với giá trị cá nhân là điều vô cùng quan trọng. Ý nghĩa của cuộc sống chỉ hiện lên khi con người tự nhiên hòa mình giữa thể xác và tâm hồn.
– Con người cần phải không ngừng đấu tranh với khó khăn, với bản thân mình, phản kháng với sự phụ thuộc vào vật chất để hoàn thiện bản thân và tiến đến những giá trị tinh thần cao cả.
b. Đánh giá ý nghĩa của tư tưởng này:
– Ý nghĩa của những suy tư này rất thực tế vì chúng không chỉ liên quan đến nhân vật Trương Ba mà còn đề cập đến vấn đề của con người hiện đại.
III. Kết luận :
Tóm lại, trong đoạn trích này, tác giả Lưu Quang Vũ đã miêu tả một cách sắc nét và sinh động bi kịch của nhân vật Hồn Trương Ba, bi kịch của một con người không thể sống toàn vẹn mà phải tồn tại “bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo”.
Qua bi kịch của Hồn Trương Ba, nhà văn tài ba đã truyền đạt đến độc giả nhiều thế hệ những triết lí sâu sắc về hạnh phúc, cuộc sống và cái chết, đồng thời phê phán một số tiêu cực trong lối sống hiện thời, đóng góp vào cuộc chiến chống lại sự tha hoá của con người trong xã hội ngày nay.
Phân tích đoạn trích Hồn Trương Ba, da hàng thịt
Hồn Trương Ba, da hàng thịt là một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của Lưu Quang Vũ. Tác phẩm đặt ra nhiều vấn đề gây tranh cãi của xã hội thời điểm đó, những năm tám mươi của thế kỷ XX. Lưu Quang Vũ đã khéo léo kết hợp một câu chuyện dân gian cổ truyền với những tư tưởng, quan điểm nhân văn sâu sắc và mới mẻ.
Câu chuyện bắt đầu khi cuộc sống của Trương Ba tái sinh dưới hình hài của một người hàng thịt. Theo truyện cổ tích, đó là một kết thúc có hậu và Trương Ba tiếp tục hạnh phúc với thân xác mới. Tuy nhiên, trong tác phẩm của Lưu Quang Vũ, hiện thực cuộc sống được tái hiện một cách chân thực. Và từ đó, một bi kịch mới được mở ra, là bi kịch của một tâm hồn cao thượng, trong sáng phải sống trong thân phận của một người phàm tục, thô bỉ, dục vọng. Dần dần, sau ba tháng sống trong thân xác của một người hàng thịt, Trương Ba nhận ra sự cám dỗ và xung đột giữa thân xác và tâm hồn. Đó chính là bi kịch tâm lý của nhân vật.
Sống trong thân xác của một người hàng thịt, Trương Ba nhận ra mình ngày càng mất đi tính thanh cao và trở nên đau khổ hơn. Bi kịch ngày càng trở nên phức tạp qua các đoạn đối thoại.
Trước hết là cuộc trò chuyện căng thẳng, quyết liệt giữa tâm hồn và thân xác. Thân xác, bằng những lập luận cám dỗ và những bằng chứng hợp lý, đã làm cho tâm hồn nhận ra rằng cuộc sống của nó cũng có sự hấp dẫn. Đó là sự khao khát về thịt, sự khao khát về thức ăn, sự chiến thắng trước bạo lực. Thân xác làm cho tâm hồn phải thừa nhận: “Những người biết nhiều về tri thức như bạn là quý báu khi khích lệ con người sống vì tâm hồn, nhưng rồi lại bỏ bê thân xác để nó mãi chịu đựng, không được chăm sóc”. Những lời nói ngắn gọn, sâu sắc: “Không! Tôi vẫn có một cuộc sống riêng: nguyên bản, trong trắng, chân thật! Tôi không cần sức mạnh để trở nên tàn bạo; Nói dối! Bạn chỉ là một bên bề ngoài, không có ý nghĩa gì cả, không có tư tưởng, không có cảm xúc…!
Bi kịch vẫn tiếp tục. Tuy nhiên, qua lập luận của người hàng thịt, tác giả cũng muốn nói rằng, thân xác cũng có tiếng nói của riêng nó. Đó là tiếng nói của bản năng, của đam mê, của dục vọng cuộc sống hàng ngày. Do đó, con người phải có ước vọng sống cao quý nhưng không thể hoàn toàn tách biệt tâm hồn khỏi thân xác vật chất hàng ngày. Đó cũng là một mâu thuẫn giữa ước mong và bản năng của con người.
Sau tất cả những cuộc trò chuyện đó, mỗi nhân vật thông qua lời nói riêng, giọng điệu riêng của mình đã khiến Hồn Trương Ba cảm thấy không thể chịu đựng được. Và hồn đã quyết định không thể thua cuộc trước thân xác nữa. Hồn Trương Ba đã đứng lên phản kháng mạnh mẽ: “Không cần cuộc sống mà bạn mang lại! Không cần!”. Đây là một cuộc trò chuyện quyết định dẫn đến hành động gọi Đế Thích một cách kiên quyết.
Qua bi kịch của Hồn Trương Ba, nhà văn Lưu Quang Vũ muốn truyền đạt một số thông điệp đến người đọc. Đó là con người là một thể thống nhất, tâm hồn và thân xác phải cùng nhau hài hòa. Không thể có một tâm hồn cao quý trong một thân xác phàm trần, đầy tội lỗi. Khi con người bị chi phối bởi những nhu cầu bản năng của thân xác, hãy đừng chỉ trách thân xác, không nên dùng vẻ đẹp tinh thần để an ủi bản thân. Tuy nhiên, tác giả cũng nhấn mạnh rằng, sống thực sự là một điều không dễ dàng, không đơn giản. Khi sống dựa vào, sống lừa dối, sống giả dối, khi không được là chính mình thì cuộc sống đó thực sự vô nghĩa.
Cuối cùng, Trương Ba trở lại với thân xác hàng thịt, chấp nhận cái chết để tâm hồn được thanh thản, hòa mình vào các sự vật yêu thương và tồn tại vĩnh viễn bên người thân. Cuộc sống quay trở lại với quy luật tuần hoàn của vũ trụ. Màn kết thúc với vẻ đẹp thơ mộng đã mang lại cảm giác thanh bình cho một bi kịch lạc quan, đồng thời truyền đạt thông điệp và chiến thắng của cái Thiện và sự sống chân chính.
Từ câu chuyện cổ tích dân gian, Lưu Quang Vũ đã sáng tạo ra một vở kịch sâu sắc, gửi đến người đọc một thông điệp triết lý sống sâu sắc. Tính đa chiều, đa ý nghĩa, đã làm nên sức hút đặc biệt của vở kịch này, tạo nên nguồn năng lượng mãnh liệt cho Hồn Trương Ba, da hàng thịt!
Dàn ý Cảm nhận về tác phẩm Hồn Trương Ba, da hàng thịt
1. Khai Mạc
- Trong nhiều tác phẩm nghệ thuật, sự khao khát trở thành chính mình đã được thể hiện, đó là sự tự nguyện của cá nhân mạnh mẽ.
- Trong số các tác phẩm thể hiện điều này rõ nhất là vở kịch mang tựa đề Hồn Trương Ba, da hàng thịt của nhà soạn kịch tài danh Lưu Quang Vũ.
2. Nội Dung Chính
* Tác Giả và Tác Phẩm:
- Lưu Quang Vũ (1948-1988), người quê ở Đà Nẵng nhưng sinh sống, học tập và làm việc tại Hà Nội, đã tham gia vào quân đội trong cuộc kháng chiến chống Mỹ (1960-1970).
- Ông là một nhà viết kịch xuất sắc, sáng tác hơn 50 tác phẩm kịch trong vòng 10 năm và hầu hết đều được công diễn, trình bày trên toàn quốc.
- Vở kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịt có nguồn gốc từ truyền thống dân gian, ra đời vào năm 1981 nhưng chỉ được công bố vào năm 1984, ngay lập tức được độc giả chào đón nồng nhiệt. Đoạn trích được trình bày trong chương trình học ở cảnh thứ 7 và phần kết của vở kịch.
* Bi kịch của hồn Trương Ba bị tha hóa:
- Trong cuộc đối thoại nội tâm:
+ Ông nhận ra rằng mình bắt đầu nghiện rượu, thèm thịt và không còn quan tâm đến việc đánh cờ.
+ Ông cảm thấy hoang mang, bối rối và sợ hãi, mong muốn được thoát khỏi thân xác vụng về ít nhất là một khoảnh khắc.
- Trong cuộc đối thoại với thân xác:
+ Thân xác sử dụng những lập luận sắc bén, mưu mẹo và giọng điệu mỉa mai để phơi bày sự tha hóa của hồn Trương Ba.
Khao khát khi ở bên cạnh vợ, thích ăn thịt, húp cả tiết canh,...
Sức mạnh của thân xác đã giúp Trương Ba đánh thằng con trai bật máu mồm, giúp ông cày xới khu vườn.
+ Nhờ có thân xác, Trương Ba được gần gũi người thân, ngắm nhìn bầu trời,...
→ Hồn và thân xác tuy hai mà một, đều thống nhất trong một cuộc chơi, hồn cứ tha hóa, rồi đổ tội cho thân xác để được thanh thản, ngược lại thân xác phải được “chiều chuộng” những ham muốn tầm thường.
+ Bản thân Trương Ba tức giận, liên tục chỉ trích thân xác ti tiện, là “thân xác âm u” không có cảm xúc, tri giác, lại còn lươn lẹo nhưng cuối cùng ông vẫn bị đuối lý bởi thân xác nói đúng, ông đang bị tha hóa. Điều đó khiến ông tuyệt vọng.
* Bi kịch bị chối bỏ:
- Vợ ông đòi rời bỏ
- Đứa cháu gái từ chối nhận ông nội, cho rằng ông là kẻ đồ tể, cục súc đang phá hoại khu vườn của ông nội nó.
- Cô con dâu mặc dù thấu hiểu, nhưng cuối cùng cũng tiết lộ những thay đổi, lệch lạc của hồn Trương Ba. Điều này khiến ông nhận ra sự tha hóa của mình một cách hoàn toàn.
* Xử lý xung đột trong vở kịch
- Trương Ba quyết tâm trả lại thân xác cho anh hàng thịt
- Xin cho cu Tị được sống lại, còn mình thì xin được chết hẳn.
- Đó là những quyết định rất khó khăn của Trương Ba, nhưng không còn cách giải quyết nào khác tốt đẹp hơn nữa. Ông không thể sống bên ngoài một đằng, bên trong một nẻo.
* Ý nghĩa của phần kết:
- Phần kết đồng thời là một sự kết thúc tích cực cho một vở kịch bi kịch.
- Trương Ba đã trở thành chính bản thân mình, dù không còn ở giữa thế gian nhưng ông đã trở thành bất tử trong lòng người thân, khôi phục lại những tình cảm đã mất và trở nên thanh thản, cao quý hơn.
3. Kết Luận
- Tất cả những tác phẩm kịch của Lưu Quang Vũ cuối cùng đều kết thúc với thông điệp: Dù cuộc đời đầy những cám dỗ, con người vẫn luôn nỗ lực giữ gìn tâm hồn trong sạch, thẳng thắn, và mãi mãi giữ được bản nguyên của mình.
- Những người đã ra đi hãy trở thành một bản tình ca để tuổi trẻ ngày nay mãi nhớ về, mang đến niềm tin cho cuộc sống. Sống có nhiều cách, trong đó có cách mà thân xác tan vỡ nhưng tâm hồn vẫn bất tử với những kỷ niệm tươi đẹp và ấn tượng đẹp nhất trong lòng những người ở lại.
Cảm Nhận về Tác Phẩm Hồn Trương Ba, da Hàng Thịt
Thời kỳ nhộn nhịp của những năm 80, kịch của Lưu Quang Vũ đã gây sóng gió trên sân khấu kịch Việt Nam.
'Hồn Trương Ba, da hàng thịt' là tác phẩm kịch xuất sắc nhất của tác giả, được sáng tạo từ năm 1981 nhưng cho ra mắt khán giả ba năm sau (1984). Vở kịch này được dựa trên một câu chuyện dân gian cùng tên, qua đó tác giả đề cập đến một vấn đề xã hội sâu sắc: mối quan hệ giữa thân xác và tâm hồn không thể tách rời, và con người không thể sống nhờ vào cuộc sống của người khác.
Trích đoạn kịch là cuộc đối thoại giữa linh hồn và thân xác, giữa linh hồn của Trương Ba và những người thân trong gia đình, giữa linh hồn của Trương Ba và Đế Thích; và cuối cùng là cái 'chết' của linh hồn Trương Ba.
Cuộc trò chuyện giữa linh hồn Trương Ba và thân xác là một cuộc trò chuyện sống động, đầy ý nghĩa triết học. Trong lớp kịch này, thân xác nói 'tôi', 'ông', nhưng linh hồn Trương Ba chỉ nói 'mày', 'ta'. Tuy nhiên, thân xác đã thể hiện sự ưu ái, nhục nhã đối với linh hồn Trương Ba: Thân xác nói rằng dù 'âm u đui mù nhưng tôi vẫn có sức mạnh ghê gớm, đôi khi át cả linh hồn cao quý của ông đấy'; và thân xác cũng nhắc nhở Trương Ba về những khoảnh khắc lãng mạn như 'Khi ông đứng bên cạnh vợ, tay chân run rẩy, hơi thở nóng bỏng, cổ nghẹn lại...' hoặc 'Chẳng phải ông đã thấy hứng thú chưa? Hà hà, món tiết canh, cổ hũ, khấu đuôi, và những điều khác có vẻ thú vị không khiến linh hồn ông sảng khoái sao?'
Điều này có nghĩa là linh hồn Trương Ba đã bị suy giảm, mất đi tính cách. Khi linh hồn Trương Ba tự hào về cuộc sống của mình là 'nguyên vẹn, trong sạch, thẳng thắn', thì thân xác lại chế giễu: 'Thật buồn cười! Khi ông phải sống nhờ vào tôi, tuân thủ những yêu cầu của tôi, nhưng lại tự cho rằng mình là nguyên vẹn, trong sạch, thẳng thắn!'.
Thân xác tự hào, tự cao tự đại, khẳng định vai trò quan trọng của mình: 'Tôi đã cung cấp sức mạnh cho ông' hoặc 'Tôi là cái bình để chứa đựng linh hồn'. Và thậm chí là 'Nhờ có tôi, ông có thể làm việc, cày ruộng... Nhờ có đôi mắt của tôi, ông có thể trải nghiệm thế giới qua giác quan của tôi...'
Thân xác thầm nghĩ: 'Tôi biết cách chiều chuộng linh hồn'; 'Tôi cần phải tỏ ra tôn trọng tính tự ái của ông'..., 'Chúng ta dù là hai nhưng lại hợp nhất thành một!'.
Cuộc trò chuyện giữa thân xác và linh hồn Trương Ba là cuộc chiến đấu giữa thân xác và tâm hồn trong một con người. Thân xác và tâm hồn có mối liên kết hữu cơ với nhau, cùng tồn tại trong một thể xác. Thân xác có sự độc lập tương đối của mình, có tiếng nói của mình, có khả năng ảnh hưởng đến tâm hồn, bởi vì nó là nơi cư trú của tâm hồn. Khi thân xác tan rã, tâm hồn cũng tan biến. Khi tâm hồn 'bay đi', thân xác cũng trở thành tro bụi. Nhờ có tâm hồn đấu tranh, chi phối các ham muốn, dục vọng tầm thường của thân xác mà nhân cách được hoàn thiện, tâm hồn trở nên trong sáng.
Câu nói của thân xác: 'Tôi là nơi chứa đựng linh hồn' đã thể hiện mối liên kết tự nhiên giữa thân xác và linh hồn, làm cho ý nghĩa ngụ ý của cuộc trò chuyện giữa hồn Trương Ba và thân xác trở nên rõ ràng hơn, sâu sắc hơn.
Kể từ khi sống trong thân xác, hồn Trương Ba đã trải qua nhiều biến đổi: đánh đập con trai làm cho máu chảy đầm đìa (bằng sức mạnh và tàn ác của thân xác), không còn như ngày xưa, làm vườn thì vụng về: đã làm 'gãy chồi non' của cây cam, đã 'vấy nát cây sâm quý mới trồng', đã 'làm gãy nan, rách giấy, hỏng mất diều đẹp' của cu Tị.
Từ khi sống trong thân xác, hồn Trương Ba trải qua nhiều khổ đau, gặp phải nhiều khó khăn: vợ muốn rời bỏ để 'ông được tự do... với cô vợ hàng thịt'; con cháu khinh bỉ, trục xuất: 'Ông xấu xí, tàn nhẫn! Đi ra đi! Lão đồ tể, tránh ra đi!'. Chị dâu, người hiểu biết và thông cảm nhất, trước cảnh tượng 'tàn phá' của gia đình thấy cực kỳ lo lắng, đau đớn 'thấy... mỗi ngày thầy đổi khác dần, mất mát từng ngày, mọi thứ trở nên lộn xộn, mờ nhạt đi mà không còn nhận ra thầy nữa...'.
Trước lời kêu than của con dâu, hồn Trương Ba lạnh lùng, 'mặt như đá Ngồi một mình, như giật mình, như hoảng sợ: 'Mày đã thắng rồi, cái thân xác không phải của ta ạ, mày đã tìm cách chiếm đoạt ta đầy đủ...'.
Không thể mãi sống dựa vào thân xác và đánh mất bản thân, hồn Trương Ba an ủi, tỉnh táo, động viên bản thân: 'Nhưng chẳng lẽ ta lại chấp nhận mày, khuất phục trước mày và tự tiêu diệt bản thân mình?'... 'Có cách nào khác không? Ta không cần cuộc sống do mày tạo ra! Không cần!'.
Sự do dự được vượt qua, sự tỉnh táo của hồn Trương Ba mặc dù muộn màng nhưng lại đầy ý nghĩa. Con đường giải thoát bản thân, linh hồn đã nhìn thấy ánh sáng.
Cuộc gặp gỡ và trò chuyện giữa hồn Trương Ba và Đế Thích đã đưa xung đột kịch lên đỉnh cao, điểm cao nhất. Phải gặp ngay Đế Thích, Hồn Trương Ba 'đứng lên, mạnh mẽ nhưng quyết đoán, đến gần cột nhà, lấy một nén hương, thắp sáng lên'. Gặp lại người bạn đồng hành ở thế giới bên kia, hồn Trương Ba bày tỏ những nỗi lòng day dứt: 'Ông Đế Thích ạ, ta không thể tiếp tục mang thân hàng thịt được nữa, không thể!... Không thể sống trong hai thế giới! Ta muốn trở lại là chính ta'.
Mặc dù đã được Đế Thích thông báo về sự thật về định mệnh, sự thật về việc từ Ngọc Hoàng đến con người không ai được coi là 'hoàn hảo', mà phải chấp nhận 'bị hạn chế'... Hơn nữa, ông đã bị Nam Tào 'loại bỏ khỏi danh sách', thân thể của ông 'đã tan rã trong bùn. Tuy nhiên, linh hồn Trương Ba lên tiếng, van xin, thể hiện sự tầm thường của bản thân, sống dựa vào người khác: 'Sống dựa vào của cải của người khác là điều không đáng có, và bây giờ thậm chí là thân thể của tôi cũng phải sống dựa vào hàng thịt. Ông chỉ muốn tôi sống, nhưng ông không cần biết tôi sống như thế nào!'. Linh hồn Trương Ba không muốn tiếp tục sống trong thân xác hàng thịt, cũng không muốn được 'đưa vào cụ Tị' vì sẽ gặp phải nhiều phiền toái, trắc trở, và có thể sẽ 'bị lạc lõng', 'trở thành kẻ tham lam'. Điều này là hoàn toàn vô lý, vô cùng vô lý, vì 'một kẻ cần phải chết từ lâu nhưng vẫn cứ sống, vẫn trẻ trung, vẫn ngang nhiên tận hưởng mọi điều tốt lành!'. Như chúng ta đã biết từ xưa, những kẻ tham lam, những kẻ vụ lợi luôn bị coi thường và chế giễu bởi người đồng loại!
Tổng hợp các bài văn mẫu phân tích, tóm tắt tác phẩm Hồn Trương Ba, da hàng thịt và các tác phẩm khác:
