1. Bài giảng Cánh cổng tri thức - số 1
Hướng dẫn soạn bài:
Bố cục:
- Đoạn 1: (Từ đầu … thế giới mà mẹ vừa bước vào) : Tâm trạng người mẹ trước ngày khai trường.
- Đoạn 2: (Còn lại) : Vai trò của nhà trường trong giáo dục thế hệ trẻ
1. Trả lời câu hỏi SGK:
Câu 1 (Trang 8 SGK Ngữ Văn 7 Tập 1):
Tóm tắt: trước ngày tựu trường của con, người mẹ không ngủ được. Khi đứa con đã ngủ say, người mẹ bồi hồi nhớ lại những hoạt động trong ngày của con và nhớ về những kỷ niệm của chính bản thân mình trong ngày khai trường đầu tiên. Người mẹ nghĩ về tương lai của đứa con, rồi liên tưởng tới ngày khai giảng ở Nhật - một ngày hội thực sự của toàn xã hội - nơi mà mọi người thể hiện sự quan tâm tới thế hệ tương lai.
Câu 2 (Trang 8 SGK Ngữ Văn 7 Tập 1):
Đêm trước ngày khai trường, tâm trạng của người mẹ và đứa con khác nhau:
- Con: háo hức thu xếp đồ chơi, tối lên giường mẹ chỉ dỗ một lát là con đã ngủ.
- Mẹ: trằn trọc không ngủ được, mẹ hoài niệm về ngày tựu trường của mình và lo lắng cho tương lai của đứa con.
Câu 3 (Trang 8 SGK Ngữ Văn 7 Tập 1):
Người mẹ không ngủ được:
- Trằn trọc nghĩ tới ngày khai trường đầu tiên của con.
- Bồi hồi nghĩ về những kỷ niệm trong ngày khai trường của bản thân.
- Nghĩ về ý nghĩa ngày khai trường đầu tiên đối với mỗi người.
Câu 4 (Trang 8 SGK Ngữ Văn 7 Tập 1):
- Xét về mặt hình thức: thì giống lời người mẹ nhìn đứa con đang ngủ và tâm sự. Nhưng đứa con đang ngủ nên có thể coi đây là lời tự nhủ (nói với chính mình, ôn lại kỷ niệm).
- Cách viết này có tác dụng làm nổi bật tâm trạng, khắc họa được tình cảm, tâm tư những điều khó nói trong sâu thẳm khó nói bằng lời nói trực tiếp.
Câu 5 (Trang 8 SGK Ngữ Văn 7 Tập 1):
Câu văn quan trọng nhất trong bài: “Ai cũng biết rằng mỗi sai lầm… chệch cả hàng dặm sau này”.
- Câu văn nhấn mạnh tầm quan trọng của nhà trường đối với việc giáo dục. Giáo dục cần tâm huyết, đúng đắn đường hướng để không làm ảnh hưởng tới cả một thế hệ.
Câu 6 (Trang 8 SGK Ngữ Văn 7 Tập 1):
Thế giới kỳ diệu:
- Đó là thế giới của tri thức, kiến thức. Giáo viên chính là người giúp học sinh tiếp cận kho tri thức của nhân loại, tri thức kinh điển, mới mẻ nhất.
- Đó là thế giới của tâm hồn, tình cảm, thế giới của tình thầy trò, tình bạn.
- Nhà trường nơi nâng đỡ cho em về tri thức, tình cảm, tư tưởng đạo lí, tình bạn, tình thầy trò…
2. Luyện tập:
Bài 1 (Trang 9 SGK Ngữ Văn 7 Tập 1):
Cuộc đời học sinh có rất nhiều ngày khai trường, nhưng ngày khai trường để vào học lớp Một là ngày có dấu ấn sâu đậm nhất trong tâm hồn mỗi người.
Bởi vì:
- Học sinh lớp Một được trải nghiệm mọi cảm giác bỡ ngỡ, hào hứng, lo lắng... Điều gì đầu tiên cũng thiêng liêng và ấn tượng.
- Học sinh lớp Một luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt, bởi đây là lứa tuổi có sự chuyển biến nhận thức mạnh mẽ khi thay đổi môi trường.
Bài 2 (Trang 9 SGK Ngữ Văn 7 Tập 1):
Viết đoạn văn theo hệ thống ý sau:
- Sự chuẩn bị trước ngày khai trường
- Cảm xúc tối trước ngày khai trường
- Khung cảnh đường đến trường
- Suy nghĩ và cảm xúc khi rời vòng tay mẹ bước vào bên trong cánh cổng trường.
- Cảnh vật ngôi trường mới ( cây cối, sân trường, lớp học, bạn bè mới, thầy cô…)
- Cảm xúc khi nghe thầy cô phát biểu ngày khai trường
- Cảm xúc khi gặp cô giáo chủ nhiệm lớp

2. Bài giảng Cánh cổng tri thức - số 3
MỞ ĐẦU:
- Tác phẩm này là một tác phẩm văn bản nhật dụng.
- Trong bối cảnh xã hội hiện đại, văn bản nhật dụng đề cập đến những vấn đề gần gũi với cuộc sống hàng ngày như thiên nhiên, môi trường, dân số, sức khỏe, quyền trẻ em, và nguy dangers hiểm từ ma túy.
- Phong cách biểu đạt của văn bản nhật dụng là đa dạng, từ bút ký đến phóng sự, ghi chép và thậm chí là thư tín.
- Một số ví dụ về văn bản nhật dụng bao gồm Cổng trường mở ra của Lí Lan, Mẹ tôi (trích Những tấm lòng cao cả) của Ét-môn-đô đơ A-mi-xi, Cuộc chia tay của những con búp bê của Khánh Hoài và Ca Huế trên sông Hương của Hà Ánh Minh.
TRẢ LỜI CÂU HỎI TRONG SÁCH GIÁO KHOA:
1. Sau khi đọc, hãy tóm tắt nội dung của văn bản Cổng trường mở ra bằng một vài câu ngắn gọn. (Trả lời câu hỏi: Tác giả viết về cái gì, việc gì?)
Trả lời:
Tóm tắt nội dung của văn bản:
Bài văn ghi lại tâm trạng và sự lo lắng của người mẹ trong đêm trước ngày khai trường, khi con bước vào lớp một.
2. Đêm trước ngày khai trường, tâm trạng của người mẹ và đứa con có gì khác nhau? Điều đó biểu hiện ở những chi tiết nào trong bài?
Trả lời:
- Trong đêm trước ngày khai trường, tâm trạng của hai mẹ con khác nhau: Mẹ lo lắng, không ngủ được; suy nghĩ về quá khứ, trong khi con háo hức và thanh thản vào giấc ngủ.
- Biểu hiện:
+ Đứa con háo hức vì được vào lớp Một, nhưng cũng có sự lo lắng nhỏ nhoi về ngày mới.
+ Ngược lại, người mẹ bâng khuâng, không ngủ được, trầm ngâm về những ký ức xưa.
3. Theo em, tại sao người mẹ lại không ngủ được? Chi tiết nào chứng tỏ ngày khai trường để lại ấn tượng thật sâu đậm trong tâm hồn người mẹ.
Trả lời:
- Người mẹ không ngủ được vì:
+ Ngày khai trường vào lớp Một quan trọng đối với cả mẹ và con.
+ Mẹ muốn ghi lại cảm xúc của con và mình vào ngày đặc biệt này.
⟹ kỉ niệm đẹp của cuộc sống.
+ Ngày khai trường kích thích những ký ức về trường học của mẹ.
+ Mẹ nghĩ về ngày khai trường ở Nhật Bản và sự quan tâm của xã hội.
+ Mẹ nhớ giây phút hạnh phúc dắt con vào cổng trường.
- Ngày khai trường để lại dấu ấn sâu đậm trong tâm hồn mẹ, nhắc nhở về những khoảnh khắc quan trọng trong cuộc đời.
4. Có phải người mẹ đang trực tiếp trò chuyện với con không? Theo em, người mẹ đang tâm sự với ai? Cách viết này có tác dụng gì?
Trả lời:
Trong bài viết, người mẹ không trực tiếp nói chuyện với con hoặc ai khác. Người mẹ thảo luận với chính bản thân mình khi nhìn con ngủ và nhớ về quá khứ. Cách viết này tạo ra hình ảnh tâm lý sâu sắc và khó nói thành lời.
5. Câu văn nào thể hiện tầm quan trọng của nhà trường đối với thế hệ trẻ?
Trả lời:
Câu văn thể hiện tầm quan trọng của nhà trường là câu kết thúc: 'Bước qua cánh cổng trường là mở ra một thế giới kì diệu.'
- Giải thích từ - cụm từ:
+ Can đảm: Tinh thần mạnh mẽ, không sợ khó khăn.
+ Thế giới này: Toàn bộ nhân loại trên thế giới.
+ Thế giới kì diệu: Kì lạ và đẹp. Kì diệu: vừa lạ, vừa đẹp.
⟹ Ý của câu là niềm tin vào vai trò to lớn của nhà trường trong cuộc sống của mỗi người, khám phá thế giới thông qua cánh cổng trường.
6. Người mẹ nói: “Bước qua cánh cổng trường là một thế giới kì diệu sẽ mở ra”. Đã bảy năm bước qua cánh cổng trường, bây giờ em hiểu thế giới kì diệu đó là gì?
Trả lời:
Người mẹ nói: “Bước qua cổng trường là một thế giới kì diệu sẽ mở ra”. Sau bảy năm, em hiểu thế giới kì diệu đó là:
Thế giới của kiến thức, tình thầy trò, tình bạn, nơi mở ra cho tâm hồn và trí tuệ.
LUYỆN TẬP:
1. Em có đồng tình rằng ngày khai trường lớp Một là ngày ấn tượng nhất không? Vì sao?
Trả lời:
Có, vì đó là bước ngoặt quan trọng đầu tiên trong cuộc đời, đánh dấu sự chuyển biến và hứng khởi trong tâm hồn.
2. Hãy viết về kỉ niệm đáng nhớ nhất trong ngày khai trường đầu tiên của em.
Trả lời:
Em nhớ bước chân ngần ngại, cảm giác mới lạ khi bước vào thế giới mới của lớp Một, nơi tràn đầy tình cảm và tri thức.

3. Bài văn Cổng trường mở ra - Số 2
I, Khám phá nội dung bài Cổng trường mở ra:
1. Tác giả:
Nổi tiếng với tác phẩm đặc sắc mang tên Cổng trường mở ra.
Là người dịch nổi tiếng của loạt sách Harry Potter.
2. Tác phẩm:
Trích đoạn xuất sắc từ tác phẩm nổi tiếng cùng tên của tác giả.
3. Bố cục:
- Phần 1 (Từ đầu … thế giới mới mẹ ad đã bước vào) : Trạng thái tinh thần của người mẹ trước ngày khai trường.
- Phần 2 (Phần còn lại) : Vị thế quan trọng của nhà trường trong việc giáo dục thế hệ trẻ.
II. Hiểu rõ bài văn Cổng trường mở ra:
Câu 1 (trang 8 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):
Tóm tắt: Tác giả viết về tâm trạng lo lắng của đứa con trước ngày nhập học và cách người mẹ đã động viên con như thế nào.
Câu 2 (trang 8 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):
Sự chênh lệch tâm trạng giữa người mẹ và đứa con được thể hiện như thế nào:
- Người mẹ: “không ngủ được”, lo âu, thấp thỏm.
- Đứa con: hứng khởi, vô tư, “không có bận tâm nào khác”
Câu 3 (trang 8 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):
Người mẹ không thể ngủ vì: Trên hết, mẹ, một người đã trưởng thành và trải qua nhiều giai đoạn cuộc sống, hiểu rõ ý nghĩa quan trọng của buổi khai giảng đầu tiên, đồng thời lo lắng về tương lai của đứa con thân yêu.
Chi tiết mô tả rõ rằng ngày khai trường để lại dấu ấn sâu sắc trong tâm hồn của người mẹ: âm nhạc vang vọng với bài hát đọc trầm bổng “Hàng năm … dài và hẹp”; mẹ còn nhớ cảm giác lo lắng, hồi hộp khi mở cánh cửa ôm đứa con vào lớp.
Câu 4* (trang 8 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):
Người mẹ không phải đang trò chuyện trực tiếp với con hay với ai khác mà đang bày tỏ tâm tư, cảm xúc của chính mình. Cách viết này giúp tâm trạng được diễn đạt sâu sắc, xúc động hơn.
Câu 5 (trang 8 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):
Câu văn thể hiện tầm quan trọng của nhà trường với thế hệ trẻ là: “thế giới này là của con, bước qua cánh cổng trường là một thế giới kỳ diệu sẽ mở ra”.
Câu này giải thích rõ ý nghĩa của câu: Niềm tin vào vai trò to lớn của nhà trường trong cuộc sống của mỗi người, khám phá thế giới thông qua cánh cổng trường.
Câu 6 (trang 8 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):
Thế giới ấy là thế giới của tri thức, của tình thầy trò, của tình bạn, nơi mở ra cho tâm hồn và trí tuệ.
Câu 7 (trang 8 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):
Cảm nhận của tôi về đoạn kết:
- Đoạn văn thể hiện tình cảm, ước mơ của người mẹ.
- Tóm gọn nội dung chính của bài văn.
- Là như lời người mẹ nói thầm với đứa con trong khoảnh khắc đặt con vào cổng trường.
- Ngôn ngữ, hình ảnh trong đoạn văn phong phú và biểu cảm.
III. Thực hành bài Cổng trường mở ra:
Câu 1 (trang 9 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):
Đồng ý, bởi đó là lần đầu tiên tôi bước ra xa khỏi vòng tay mẹ để bước vào một thế giới mới.
Cũng là lúc tôi chào đời những người mới, thầy cô mới. Là cơ hội để tôi trở thành chính mình.
Câu 2 sgk ngữ văn tr 9 lớp 7 tập 1:
Ngày khai giảng đầu tiên, tôi đã rơi nước mắt và bồi hồi sau bài hát chào mừng. Tôi cảm nhận như mình đã trưởng thành trong khoảnh khắc đó, trưởng thành rất nhiều. Điều thật cảm động là lúc tôi rời xa tay mẹ, nắm lấy bàn tay ấm áp của cô giáo. Cô ấy truyền đạt cho tôi sự quan tâm, yêu thương và sự trân trọng mà tôi khó lòng quên được. Cô giáo khi đó vừa xa lạ mà cũng quen thuộc, vừa thần thánh mà sao gần gũi, bình dị tới mức không thể tin được.

4. Bài soạn Cổng trường mở ra - số 5
Tác phẩm Cổng trường mở ra:
Bố cục:
- Phần 1( Vào đêm trước ngày khai trường của con..... ngày đầu năm học): Tâm trạng hai mẹ con buổi tối trước ngày khai giảng
- Phần 2( còn lại): Ấn tượng tuổi thơ và liên tưởng của mẹ.
Tóm tắt:
Trước ngày đưa con đến trường, người mẹ không ngủ. Nhìn con ngủ say, lòng người mẹ xúc động: nhớ lại những hành động của con ban ngày, nhớ về tuổi thơ với những ký ức sâu sắc trong ngày khai giảng đầu tiên... Lo cho tương lai của con, người mẹ liên tưởng đến ngày khai trường ở Nhật - một ngày lễ quan trọng của xã hội - nơi mọi người thể hiện sự quan tâm đặc biệt đến thế hệ tương lai, rồi mẹ tưởng tượng giây phút dẫn con vào thế giới diệu kì. Đó là tình cảm, niềm tin và khát vọng của người mẹ dành cho tương lai của đứa con.
I. Hướng dẫn soạn bài:
Câu 1 (trang 8 Ngữ Văn 7 Tập 1): Tóm tắt nội dung văn bản:
- Bài nghị luận ghi lại tâm trạng và lo lắng của người mẹ trong đêm trước ngày khai trường vào lớp một của con.
Câu 2 (trang 8 Ngữ Văn 7 Tập 1):
* Tâm trạng của người mẹ và đứa con rất khác nhau:
- Mẹ bâng khuâng, xao xuyến, suy nghĩ miên man
- Con háo hức, hành động như đứa trẻ lớn rồi, nhẹ nhàng đi vào giấc ngủ
* Điều đó biểu hiện ở các chi tiết:
- Mẹ thao thức không ngủ: mẹ lên giường và trằn trọc; Còn điều gì để lo lắng nữa đâu! Mẹ không lo nhưng vẫn không ngủ được,...
- Con: giúp mẹ dọn dẹp phòng, thu xếp đồ chơi vào thùng như chia tay với chúng, rồi giấc ngủ đến với con dễ dàng như uống một li sữa ăn một cái kẹo
Câu 3 (trang 8 Ngữ Văn 7 Tập 1):
- Người mẹ không ngủ được là do vừa trăn trở suy nghĩ về con, vừa bâng khuâng nhớ về ngày khai trường của mình năm xưa
- Chi tiết chứng tỏ ngày khai trường để lại dấu ấn sâu đậm trong tâm hồn người mẹ là: Hằng năm cứ vào cuối thu......Mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp.
Câu 4 (trang 8 Ngữ Văn 7 Tập 1):
- Trong văn bản, người mẹ không nói trực tiếp với con hay với ai khác mà đang tâm sự với chính mình, nói với chính bản thân mình.
- Cách viết này giúp tác giả đi sâu vào thế giới tâm hồn miêu tả tinh tế tâm trạng hồi hộp, trăn trở, xao xuyến, bâng khuâng của người mẹ.
Câu 5 (trang 8 Ngữ Văn 7 Tập 1):
- Câu văn nói lên vai trò và tầm quan trọng của nhà trường đối với thế hệ trẻ là: Ai cũng biết rằng mỗi sai lầm trong giáo dục sẽ ảnh hưởng đến cả một thế hệ mai sau, và sai lầm một li có thể đưa thế hệ ấy đi chệch cả hàng dặm sau này.
Câu 6 (trang 8 Ngữ Văn 7 Tập 1):
Thế giới diệu kì ấy là gì? Mỗi HS có thể rút ra nhiều điều thú vị khác nhau, dưới đây là một số gợi ý:
- Đó là thế giới của ánh sáng tri thức
- Đó là thế giới của những ước mơ và khát vọng bay bổng
- Thế giới của tình nghĩa thầy trò thiêng liêng, tình bạn cao đẹp và cả tình yêu trong sáng hồn nhiên
- Thế giới của niềm vui hi vọng, vấp ngã rồi trưởng thành, nỗ lực cố gắng của bản thân,....
II. Luyện tập:
Câu 1 (trang 9 Ngữ Văn 7 Tập 1):
- Tán thành vì:
+ Đó là sự thay đổi lớn lao đầu tiên trong cuộc đời, được sinh hoạt trong môi trường mới lạ
+ Tâm trạng vừa háo hức, vui mừng vì có quần áo mới, cặp sách mới,...vừa lo lắng, rụt rè, hồi hộp vì môi trường mới lạ xung quanh.
Câu 2 (trang 9 Ngữ Văn 7 Tập 1):
Ngày khai trường đầu tiên vào lớp một đã để lại trong em một kỉ niệm đáng nhớ. Hôm ấy em được mẹ đưa đến trường. Con đường đến trường chỉ cách nhà hơn một cây số nhưng sao hôm nay em lại cảm thấy xa đến như vậy. Mẹ dẫn em vào lớp 1B và gửi em cho cô giáo. Thấy vậy em đã bật khóc nức nở và chạy ngay theo mẹ. Do quá vội vã em đã bị vấp ngã. Ngay lúc ấy một bàn tay nhẹ nhàng đỡ em dậy cùng một giọng nói ấm áp hiền từ vang lên hỏi han, an ủi em. Lúc đấy em mới quay mặt lại và bắt gặp gương mặt hiền từ của cô giáo. Tự dưng trong lòng em thấy ấm áp và quen thuộc lạ thường. Em nín khóc và theo cô vào lớp. Suốt buổi học hôm đấy và cho tới tận hôm nay em vẫn không thể nào quên được gương mặt hiền từ cùng giọng nói của cô - người mẹ thứ hai của em.

5. Sáng tạo Cổng trường - số 4
Cổng trường mở ra giống như những dòng nhật ký tâm tình, ghi lại những cảm xúc sâu lắng và tình cảm thắm thiết của người mẹ đối với con, đồng thời vinh danh vai trò to lớn của nhà trường trong cuộc sống mỗi con người.
I. TÓM TẮT NỘI DUNG CỔNG TRƯỜNG MỞ RA:
Trước ngày con bước vào lớp Một, người mẹ trải qua một đêm thao thức. Tâm trạng hỗn độn, người mẹ chìm đắm trong những kí ức và lo lắng. Bài văn là sự kể chuyện tình cảm, nối liền quá khứ và tương lai, từng khoảnh khắc trở nên trân quý. Người mẹ liên tưởng đến ngày khai trường ở Nhật Bản, nơi mà sự quan tâm đến thế hệ tương lai được thể hiện một cách chân thành và lâu dài.
II. SOẠN BÀI CÔNG TRƯỜNG MỞ RA PHẦN ĐỌC HIỂU:
Câu 1: Sau khi đọc, hãy tóm tắt nội dung của văn bản Cổng trường mở ra bằng một vài câu ngắn gọn. (Trả lời câu hỏi: Tác giả viết về cái gì, việc gì?)
Người mẹ chia sẻ về đêm trước ngày khai trường của con, tâm trạng bồi hồi, kỷ niệm về ngày đầu tiên của chính mình và niềm tin vào vai trò quan trọng của nhà trường.
Câu 2: Đêm trước ngày khai trường, tâm trạng của người mẹ và đứa con có gì khác nhau? Điều đó biểu hiện ở những chi tiết nào trong bài?
Tâm trạng của đứa con háo hức và vô tư, trong khi người mẹ trải qua đêm thao thức, lo lắng và nghĩ về những kí ức của mình.
Câu 3: Theo em, tại sao người mẹ lại không ngủ được? Chi tiết nào chứng tỏ ngày khai trường để lại ấn tượng thật sâu đậm trong tâm hồn người mẹ.
Người mẹ không ngủ được vì nhớ về ngày khai trường của mình, muốn ghi lại những cảm xúc của con, và liên tưởng đến ngày khai trường ở Nhật Bản với sự quan tâm đặc biệt đến thế hệ trẻ.
Câu 4: Có phải người mẹ đang trực tiếp nói với con không? Theo em, người mẹ đang tâm sự với ai? Cách viết này có tác dụng gì?
Người mẹ đang tâm sự với chính bản thân mình, không trực tiếp nói chuyện với con. Cách viết này giúp thể hiện sâu sắc tâm trạng và tình cảm của người mẹ.
Câu 5: Câu văn nào nói lên tầm quan trọng của nhà trường đối với thế hệ trẻ?
Câu văn kết thúc tác phẩm nói về tầm quan trọng của nhà trường: 'Đi đi con, hãy can đảm lên, thế giới này là của con, bước qua cánh cổng trường là một thế giới kì diệu sẽ mở ra'.
Câu 6: Người mẹ nói: “...bước qua cánh cổng trường là một thế giới kì diệu sẽ mở ra”. Đã bảy năm bước qua cánh cổng trường, bây giờ em hiểu thế giới kì diệu đó là gì?
Sau bảy năm học, em hiểu rằng thế giới kì diệu đó không chỉ là kiến thức, mà còn là sự phát triển, tình bạn, và những ước mơ hứa hẹn cho tương lai.
III. SOẠN BÀI CỔNG TRƯỜNG MỞ RA PHẦN LUYỆN TẬP:
Câu 1. Một bạn cho rằng, có rất nhiều ngày khai trường nhưng ngày khai trường để vào lớp Một là ngày có ấn tượng sâu đậm nhất trong tâm hồn mỗi con người. Em có tán thành ý kiến đó không? Vì sao?
Em tán thành với ý kiến đó vì ngày khai trường vào lớp Một là một bước ngoặt quan trọng, đánh dấu sự thay đổi lớn trong cuộc sống, đồng thời tạo ra những ấn tượng khó quên.
Câu 2. Hãy nhớ lại và viết thành đoạn văn về một kỉ niệm đáng nhớ nhất trong ngày khai trường đầu tiên của mình.
Trong bộ quần áo mới, cặp sách mới, và không khí trong lành của ngày khai giảng, kỉ niệm về ngày đầu tiên bước chân vào trường là một chương mới đầy ý nghĩa trong tập sách cuộc đời của em.
