1. Bài tham khảo số 1
Bác, người có tình yêu thiên nhiên sâu sắc, không ngừng tận hưởng vẻ đẹp của vạn vật. Cảnh khuya và Rằm tháng giêng, hai bài thơ lấy cảm hứng từ một đêm trăng tuyệt vời ở Việt Bắc, trở thành biểu tượng cho tâm hồn làm thơ và chiến sĩ của Bác Hồ.
Thơ Bác, tràn ngập ánh trăng, người bạn tri âm trong những gian khó gian nan. Cảnh khuya bắt đầu bằng âm thanh tiếng suối du dương, tạo nên không khí trữ tình, huyền bí. Tiếng suối trong như tiếng hát xa, đặc sắc tại câu thơ:
Tiếng suối trong như tiếng hát xa.
Nghệ thuật so sánh làm tăng thêm sự sinh động, tiếng suối như giọng hát của cô sơn nữ, mang lại không gian tràn ngập sức sống.
Bác mô tả ánh trăng và thiên nhiên hòa quyện:
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.
Bức tranh tuyệt vời với sự hài hòa, hòa quyện tạo nên không gian đẹp đẽ, huyền bí.
Rằm tháng giêng, ánh trăng rực rỡ, đón đưa người đọc vào không gian bát ngát, tràn ngập sức sống:
Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên.
Xuân giang, xuân thủy, tiếp xuân thiên.
Bài thơ vẽ nên khung cảnh trăng sáng rực, không khí mùa xuân bất tận. Cả hai bài thơ đều chứa đựng những hình ảnh thơ đẹp, sử dụng ngôn ngữ tinh tế, giàu cảm xúc. Bác Hồ, không chỉ là người yêu thiên nhiên, mà còn là nhà thơ tài năng, gửi gắm những tình cảm sâu sắc về đất nước, con người Việt Nam.
Qua hai bài thơ Cảnh khuya và Rằm tháng giêng, ta được đắm chìm trong vẻ đẹp hữu tình, tình cảm sâu nặng của Bác Hồ. Với từng câu thơ, tình yêu thiên nhiên và đất nước được nhà thơ Bác diễn đạt một cách tuyệt vời, chạm đến lòng người đọc.
2. Tham khảo số 3
Hồ Chí Minh, không chỉ là nhà lãnh đạo tài năng, mà còn là nhà văn, nhà thơ nổi tiếng, là biểu tượng của văn hóa Việt Nam. Trong thời gian ở Pác Bó, Bác đã sáng tác hai bài thơ về ánh trăng, đó là 'Cảnh khuya' và 'Rằm tháng Giêng'.
Cả hai bài thơ này đều lấy cảm hứng từ ánh trăng, nhưng Bác đã thể hiện hai sắc thái khác nhau, tạo nên độ độc đáo cho mỗi tác phẩm.
Trong 'Cảnh khuya', Bác tạo nên bức tranh thiên nhiên sinh động, chi tiết, hấp dẫn người đọc.
'Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa'
Bác mô tả tiếng suối như 'tiếng hát xa', âm thanh của nước êm dịu nhưng không kém phần cuốn hút. Bằng tâm hồn thi sĩ, Bác liên tưởng đến âm thanh của tiếng hát xa, làm tăng sự sống động và gợi cảm.
Ngồi trong đêm, Bác sử dụng sự nhạy cảm để cảm nhận tiếng suối và đồng thời nhìn nhận cảnh khuya bằng cái nhìn tinh tế:
'Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa'
Ánh trăng soi chiếu xuống cây cổ thụ, tạo ra hình ảnh đầy màu sắc trên mặt đất, tạo nên cảnh trăng, cây và bóng hoa hòa quyện độc đáo.
Ngược lại, trong 'Rằm tháng Giêng', Bác mang lại cảm nhận mới về ánh trăng:
'Rằm xuân lồng lộng trăng soi
Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân'
Ánh trăng ở đây là ánh trăng của đêm Rằm mùa xuân, mang đến không khí thơ mộng, quyến rũ. 'Lồng lộng' tạo ra không gian bầu trời bát ngát. Ánh trăng sáng rực và phủ lên cảnh vật, làm cho cảnh trời trở nên hấp dẫn và quyến rũ hơn.
'Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân'.
Bác mô tả không gian này như là trên dòng sông, khiến không gian bầu trời, ánh trăng và màu nước hòa quyện một cách tuyệt vời. Sự kết hợp của nước và trăng tạo nên không khí xuân tươi mới. Hồ Chí Minh đã sáng tạo nhiều tác phẩm với đề tài về trăng, mỗi bài đều mang đến cho độc giả cảm nhận đặc biệt, ấn tượng khác nhau về vẻ đẹp của ánh trăng.
3. Tham khảo số 2
Chủ tịch Hồ Chí Minh, lãnh tụ đậm tình yêu thương dân tộc, không chỉ yêu đất nước, đồng bào mà còn đam mê vẻ đẹp thiên nhiên đến cháy bỏng. Bác sáng tác nhiều bài thơ về cảnh đẹp tự nhiên, trong đó, 'Cảnh khuya' và 'Rằm tháng giêng' nổi bật.
Hai bài thơ được viết trong giai đoạn Bác đang lo lắng cho sự nghiệp đấu tranh của dân tộc. Dù vậy, tâm hồn lạc quan, yêu đời của Bác vẫn thấy vẻ đẹp xung quanh, mỗi cảnh vật đều trở nên thơ mộng trong ánh nhìn đầy nghệ thuật của Bác:
“Tiếng suối trong như tiếng hát xa”.
Trong không gian yên bình, người và cảnh vật hòa quyện, tạo nên bức tranh sống động. Bác lắng nghe tiếng nước chảy của dòng suối, nhưng đối với Bác, tiếng suối như là tiếng hát êm ái, ngọt ngào, làm cho cảnh rừng trở nên gần gũi, thân thiện. Trăng lồng bóng vào cây cổ thụ, tạo nên hình ảnh huyền bí:
“Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa”.
Cảnh vật dưới ánh trăng trở nên mơ mộng, ánh sáng trăng rọi xuống cây cổ thụ, bóng cây đổ xuống như ôm lấy hoa. Bức tranh nhiều tầng lớp, đầy sức sống, hòa hợp và ấm áp, tạo nên một không gian đẹp, tràn ngập hương thơm của đêm rừng.
Bác thể hiện tình yêu thiên nhiên của mình qua bài thơ 'Rằm tháng giêng' với vẻ đẹp lồng lộng của trăng xuân trên sông:
“Rằm xuân lồng lộng trăng soi
Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân”.
Với ánh trăng tròn đẹp, sáng mịn, làm bật lên vẻ huyền bí và thoáng đãng của bầu trời xuân. Bác chia sẻ niềm vui dù đang lo lắng cho quê hương. Hình ảnh con thuyền cách mạng xuất hiện trên dòng sông mênh mông, như một biểu tượng cho sự đoàn kết, hòa quyện giữa con người và thiên nhiên trong cuộc sống cách mạng:
“Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên,
Xuân giang xuân thủy tiếp xuân thiên
Yên ba thâm xứ đàm quân sự
Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền”.
Bác thể hiện tâm trạng lạc quan, tình yêu đời và sự đoàn kết mạnh mẽ trong bối cảnh khó khăn. Bức tranh của Bác là sự kết hợp độc đáo giữa vẻ đẹp tự nhiên và tâm hồn lạc quan của một nhà lãnh đạo.
4. Tác phẩm tham khảo số 5
Bác Hồ – Cha già tuyệt vời của dân tộc Việt Nam, không chỉ là một nhà lãnh đạo tài năng và xuất sắc mà còn là một nhà văn, nhà thơ lỗi lạc, biểu tượng của văn hóa nghệ thuật Việt Nam. Hai bài thơ nổi tiếng về cảnh đẹp tự nhiên, đặc biệt về Trăng của Bác Hồ là 'Cảnh khuya' và 'Rằm tháng Giêng'. Cả hai được sáng tác khi Bác làm việc tại Pắc Pó – Cao Bằng.
Mặc dù cùng chung cảm hứng về ánh trăng, nhưng mỗi bài thơ, Bác Hồ lại mang đến những cách diễn đạt, cảm nhận khác nhau về vẻ đẹp của cánh trăng, tạo nên những điểm độc đáo riêng biệt cho cả hai bài thơ. Câu đầu của 'Cảnh khuya' mở ra một khung cảnh thiên nhiên sống động:
“Âm thanh suối chảy như làn điệu hát xa
Trăng lồng bóng vào cây cổ thụ, tô điểm bằng bóng hoa”
Bác so sánh tiếng suối như 'làn điệu hát xa', âm nhạc của dòng nước chảy và đánh đá vào tảng đá khiến cho người đọc cảm nhận tiếng hát vang xa, thoảng trong gió. Đây phải là một không gian đêm yên tĩnh, và đôi tai nghe sự du dương của tiếng suối. Nhà thơ cảm nhận cảnh đêm thông qua thị giác tinh tế, ánh trăng đặt trong mối quan hệ giữa cây cổ thụ và bóng hoa. Ánh trăng soi xuống cây cổ thụ, tạo ra những điểm sáng tối trên mặt đất, rồi bóng cây lại kết hợp với những bông hoa tạo nên sự hòa quyện đến kỳ lạ. Từ ba hình ảnh ban đầu không liên quan, tác giả sử dụng sự tinh tế trong cảm nhận để đưa ra một cái nhìn mới về ánh trăng. Ánh trăng trong 'Rằm tháng Giêng' lại là ánh trăng đêm rằm của mùa xuân, mang đến vẻ đẹp lãng mạn, quyến rũ của không khí xuân.
“Rằm xuân lồng lộng trăng soi
Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân”
Bầu trời đêm xuân rộng lớn, bao la, 'lồng lộng', ánh trăng dường như sáng hơn và đẹp hơn, phủ lên mọi thứ một sức hấp dẫn, mê hoặc. Hình ảnh 'sông xuân' thể hiện quan điểm của Bác từ dòng sông, ánh trăng chiếu xuống dòng sông 'lẫn' vào nhau tạo ra một sự hòa quyện, kết hợp. Ngay trong câu thơ, tác giả đã sử dụng ba từ 'xuân' để tăng cường không khí xuân, màu sắc xuân đầy ý thơ. Bài thơ 'Cảnh khuya' là sự kết hợp của trăng, bóng và hoa trong khi 'Rằm tháng Giêng' lại là sự kết hợp của trăng, nước và bầu trời. Một bên là miêu tả ánh trăng giữa rừng đêm, mặt khác là mô tả vẻ đẹp của trời nước dưới ánh trăng rằm tháng Giêng.
Có thể thấy, Bác Hồ có nhiều tác phẩm về vầng trăng, ánh trăng, nhưng không hề có sự lặp lại trong bất kỳ bài thơ nào. Mỗi bài thơ đều mang đến cho độc giả những trải nghiệm và ấn tượng độc đáo. Đây chính là sự đa dạng và sự sáng tạo không ngừng của Bác Hồ.
5. Tài liệu tham khảo số 4
Một trong những nhà thơ nổi tiếng của Việt Nam, Hồ Chí Minh không chỉ là người lãnh đạo tuyệt vời của dân tộc, Người còn là một nhà thơ, nhà văn tài năng của dân tộc và là biểu tượng của nền văn hóa nghệ thuật Việt Nam. Bài thơ 'Cảnh khuya' và 'Rằm tháng giêng' là hai tác phẩm xuất sắc của Bác, được sáng tác trong giai đoạn đầu của cuộc chiến tranh chống Pháp. Cả hai tác phẩm này đều đẹp, với hình ảnh thiên nhiên tinh tế, cổ điển và gần gũi.
Khi làm việc tại Pác Pó, Hồ Chí Minh đã viết hai bài thơ về ánh trăng, làm nổi bật vẻ đẹp của chiến khu Việt Bắc. Mỗi bài thơ mang một cảm nhận khác nhau, tạo nên sự độc đáo cho từng tác phẩm. Bức tranh thiên nhiên được miêu tả một cách sinh động, tạo cảm giác của sự đa dạng và quyến rũ, trong đêm tối thông qua bút pháp của Bác, thiên nhiên trở nên sống động.
Âm thanh suối chảy như giai điệu hát xa
Trăng soi sáng cây cổ thụ, bóng hoa
Cảnh đẹp đêm tĩnh lặng như họa sĩ chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi lo đất nước.
Cảm nhận câu thơ, người đọc có thể trải nghiệm cảm giác thiên nhiên tươi đẹp, giống như giai điệu của tiếng suối hòa quyện với tiếng gió trong đêm tĩnh lặng, tạo ra âm nhạc nhẹ nhàng, êm dịu, làm cho không gian đêm trở nên tràn ngập cảm xúc. Tiếng suối chảy trong đêm tối, như lời hát xa, dịu dàng, làm cho người đọc dễ dàng cảm nhận. Hình ảnh đêm tĩnh lặng của Bác, sử dụng so sánh tinh tế, ánh trăng soi sáng cây cổ thụ, tạo ra những bóng cây như 'lồng' hoa, những bông hoa trôi trên mặt nước dưới ánh trăng, tất cả tạo nên một bức tranh đẹp và mơ mộng, với từ 'lồng' Người muốn nhấn mạnh sự hòa quyện của ánh trăng với cảnh vật, sự hài hòa mà không làm cho mọi thứ trở nên nhàm chán. Mặc dù có vẻ không liên quan, nhưng thông qua bút pháp của Bác, những hình ảnh này được kết nối một cách hài hòa, tạo ra một không gian trữ tình và thoải mái.
Trăng lồng sáng cây cổ thụ, bóng hoa
Miêu tả hình ảnh của mặt trăng, cây cổ thụ và hoa. Bức tranh của Bác cho thấy cách độc đáo, ánh trăng soi sáng cây cổ thụ, tạo ra những bóng cây như 'lồng' hoa, những bông hoa trôi trên mặt nước dưới ánh trăng, tất cả tạo nên một bức tranh đẹp và mơ mộng. Cảm nhận ánh trăng trong bài 'Rằm tháng giêng' lại mang theo vẻ đẹp khác, với tiết trời của mùa xuân rằm tháng giêng:
Rằm xuân lồng lộng trăng soi,
Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân
Trong bàn tay của quân đội về khuya
Trăng ngân bát ngát, thuyền đầy thuyền.
Ánh trăng trong bài nói về tiết trời của mùa xuân rằm tháng giêng, mang theo sự gợi cảm, tươi tắn của trời mây. Bác đứng trên dòng sông vào mùa xuân, với không khí hơi lạnh, cảm nhận 'sông xuân nước' là dòng chảy của sông nhẹ nhàng, không khí rộng lớn của bầu trời hòa quyện với nhau. Từ 'xuân' tạo ra không khí bát ngát đã xuân rồi càng thêm xuân. Ánh trăng lấp lánh hòa quyện với ánh trăng tạo nên một bức tranh phong cảnh, không khí xuân tràn đầy khắp trong thơ, sự sáng tạo này làm cho tết Nguyên tiêu trở nên rực rỡ, tươi sáng, cảnh vật và con người trở nên sinh động và tràn đầy sức sống.
Cả hai bài thơ khi đọc lên đều mang lại cảm nhận về vẻ đẹp của thiên nhiên. Bài 'Cảnh khuya' thể hiện sự hòa quyện của trăng, cây cổ thụ, hoa, ánh trăng được nhân hóa trong khi 'Rằm tháng giêng' là sự kết hợp của trăng, bầu trời với ánh trăng rải rác trên bầu trời và 'đầy thuyền'. Cả hai bài thơ miêu tả cảnh trăng ở Việt Bắc, thể hiện tình cảm với thiên nhiên, tâm hồn nhạy cảm và lòng yêu nước sâu sắc của Bác Hồ. Dù trong bối cảnh chiến tranh, Bác vẫn toát lên tinh thần lạc quan và lòng yêu đời. Hai bài thơ này không chỉ làm cho người đọc cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn đưa tâm hồn vào một không gian thoải mái và bình yên.
Qua những hình ảnh này, ta thấy Hồ Chí Minh có một tâm hồn thi sĩ, luôn trân trọng và yêu thiên nhiên, không hờ hững. Bác với tinh thần lạc quan và yêu đời đã tạo nên những tác phẩm độc đáo, mỗi tác phẩm làm cho người đọc trải nghiệm những cảm xúc khác nhau, với mỗi cảm xúc là một ấn tượng đặc biệt về thiên nhiên qua đôi mắt nhạy bén và sáng tạo của nhà thơ. Có thể thấy Hồ Chí Minh đã sử dụng hình ảnh ánh trăng một cách tinh tế, mỗi lần tái hiện là một ánh trăng mới. Hai bài thơ viết trong giai đoạn chiến tranh nhưng vẫn mang lại cảm giác yên bình và tĩnh lặng, chúng ta thấy sự hoà mình của ánh trăng với núi rừng Tây Bắc.