Top 5 bài viết phân tích đặc sắc trong bài thơ 'Viếng lăng Bác' của Viễn Phương (lớp 9) xuất sắc

Nhiều nhà văn và nhà thơ đã thể hiện lòng kính trọng sâu sắc với Bác qua các tác phẩm nổi bật, như Tố Hữu với bài thơ 'Bác ơi!' viết ngay sau khi Bác qua đời, Trần Đăng Khoa với 'Ảnh Bác', hay Minh Huệ với 'Đêm nay Bác không ngủ', cùng nhiều tác phẩm khác. Mỗi tác phẩm đều mang nỗi lòng và cảm xúc riêng của tác giả đối với vị cha già kính yêu của dân tộc. Viễn Phương đã gửi gắm vào bài thơ 'Viếng lăng Bác', sáng tác năm 1976, những cảm xúc trầm lắng và xót thương khi lần đầu đứng trước lăng Bác.

Thơ của Viễn Phương thường đậm đà cảm xúc, với ngôn từ trong sáng và lãng mạn. Trong 'Viếng lăng Bác', điểm nổi bật nhất chính là cảm xúc chân thành của tác giả – sự xúc động khi lần đầu được gần Bác, dù Bác đã khuất, nỗi đau xót và lòng biết ơn sâu sắc dành cho Chủ tịch Hồ Chí Minh. Câu thơ đầu tiên gợi cảm giác gần gũi và thân thiết nhờ xưng hô 'Con-Bác', tạo nên một cảm giác ấm áp như Bác là người thân yêu. Hình ảnh 'hàng tre xanh xanh' trước lăng biểu trưng cho tinh thần bất khuất của dân tộc Việt Nam, vững vàng trước mọi thử thách. Tiếp theo, hình ảnh sóng đôi và ẩn dụ trong câu thơ:

Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng

Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ

Biểu hiện mặt trời và lăng gợi nhắc đến Bác, vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc, như mặt trời chân lý tỏa sáng trong trái tim mỗi người Việt Nam. Hình ảnh 'mặt trời trong lăng rất đỏ' khẳng định tầm vóc và sức mạnh tư tưởng của Bác, như mặt trời không thể thay thế trong thiên nhiên. Hình ảnh ẩn dụ trong câu:

Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ

Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân

Nhấn mạnh sự tri ân vô tận của dân tộc, với 'tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân' thể hiện lòng thành kính vô hạn của dân tộc đối với Bác. Viễn Phương tiếp tục sử dụng hình ảnh bền vững như hàng tre, mặt trời, và giờ là vầng trăng:

Bác nằm trong giấc ngủ bình yên

Giữa vầng trăng sáng dịu hiền

Vẫn biết trời xanh là mãi mãi

Mà sao nghe nhói ở trong tim.

Viễn Phương miêu tả Bác như đang ngủ trong ánh trăng, tạo nên một hình ảnh lãng mạn và êm đềm. Mặc dù vậy, cảm xúc đau xót vẫn hiện diện trong lòng tác giả. Đoạn cuối của bài thơ thể hiện nỗi đau khi phải rời xa Bác và ước ao được gần gũi Bác mãi mãi, từ việc làm chim hót quanh lăng đến làm cây tre trung thành.

'Viếng lăng Bác' với ngôn từ giản dị và hình ảnh ẩn dụ mạnh mẽ, đã tạo nên một tác phẩm đặc biệt, có giá trị lâu dài và làm sống mãi hình ảnh Bác trong tâm hồn người Việt Nam, dù thời gian trôi qua bao lâu.

Chủ tịch Hồ Chí Minh là hình mẫu sáng ngời của dân tộc, là nhà lãnh đạo vĩ đại và là người cha đáng kính của nhân dân Việt Nam. Với danh xưng thân thương 'Bác', hình ảnh của Người luôn hiện lên như biểu tượng của những giá trị cao quý và sức mạnh phi thường. Dù Bác đã rời xa, lăng Bác vẫn là nơi thiêng liêng nhất lưu giữ hình ảnh của Người và là nơi để nhân dân bày tỏ lòng thành kính. Nhà thơ Viễn Phương, một người con của miền Nam, đã sáng tác bài thơ 'Viếng Lăng Bác' để diễn tả lòng thương nhớ và sự kính trọng của mình cũng như của người dân miền Nam đối với Bác.

Nhiều tác giả đã viết về Bác với tình cảm sâu sắc như Tố Hữu và Xuân Diệu, nhưng 'Viếng Lăng Bác' của Viễn Phương gợi lên cảm xúc sâu lắng nhất. Bài thơ mở đầu với sự xúc động rõ rệt:

Con từ miền Nam ra thăm lăng Bác

Lời thơ đơn giản nhưng chứa đựng sự chân thành và cảm xúc sâu nặng. Cách xưng hô 'Con....Bác' thể hiện lòng kính trọng và nỗi nhớ nhung của tác giả, đặc biệt là tình cảm của người con xa quê khi trở về thăm lăng Bác. Những câu thơ tiếp theo thể hiện sự kết hợp giữa thực và ảo:

Trong sương đã thấy hàng tre bát ngát

Ôi! Hàng tre xanh Việt Nam

Giữa bão táp vẫn đứng thẳng hàng

Hình ảnh hàng tre, vốn gần gũi và thân thuộc với quê hương, trở thành biểu tượng mạnh mẽ của sự kiên cường và đức tính cao đẹp. Hình ảnh này gợi nhớ đến những câu thơ của Nguyễn Duy:

Thân gầy guộc, lá mong manh

Mà sao nên lũy nên thành tre ơi!

Hình ảnh cây tre vừa gợi sự thương cảm, vừa làm tác giả tự hào về sức mạnh và sự bền bỉ của nó. Sự liên tưởng giữa cây tre, Việt Nam và Hồ Chí Minh tạo nên một mạch cảm xúc mạnh mẽ và phong phú. Khổ thơ thứ hai tiếp tục cảm xúc này với sự kết hợp giữa thực và ảo:

Ngày ngày mặt trời đi qua lăng

Thấy mặt trời trong lăng rất đỏ

Hình ảnh 'mặt trời trên lăng' tượng trưng cho sự vĩnh hằng và sáng chói, còn 'mặt trời trong lăng' phản ánh sự nhiệt huyết và tình yêu của Bác đối với dân tộc. Hình ảnh 'tràng hoa' tạo nên sự so sánh sinh động giữa dòng người thăm lăng và những mùa xuân Bác đã dâng tặng:

Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ

Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân

Hình ảnh 'tràng hoa' gợi lên sự tôn kính và lòng ngưỡng mộ đối với cuộc đời của Bác. Khổ thơ cuối cùng tả cảm xúc tràn đầy của tác giả khi bước vào nơi tôn nghiêm:

Bác nằm trong giấc ngủ bình yên

Giữa vầng trăng sáng dịu dàng

Những hình ảnh ẩn dụ như 'vầng trăng' mang ánh sáng êm dịu, phản ánh sự thanh thản và cao quý của Bác. Dù Bác đã hòa nhập vào thiên nhiên, sự tiếc nuối và thương xót vẫn hiện rõ:

Vẫn biết trời xanh là mãi mãi

Mà sao nghe nhói trong tim

Hình ảnh 'trời xanh' khẳng định sự ra đi vĩnh viễn của Bác, còn cảm xúc 'nhói trong tim' thể hiện nỗi đau và sự tiếc nuối sâu sắc. Khổ thơ cuối cùng kết thúc với những ước muốn chân thành:

Mai về miền Nam thương trào nước mắt

Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác

Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây

Muốn làm cây tre trung hiếu ở đây

Những ước muốn này thể hiện nỗi lòng và tình yêu sâu sắc của tác giả đối với Bác, kết thúc bài thơ một cách chân thành và cảm động. 'Viếng lăng Bác' của Viễn Phương là một bài thơ đầy hình ảnh và cảm xúc, vừa mộc mạc vừa sâu lắng, đã trở thành một tác phẩm truyền cảm, quen thuộc với mọi người.

'Bác Hồ, bạn là tình yêu sâu sắc nhất trong trái tim dân tộc và nhân loại.' Những lời ca cảm động về Bác vẫn văng vẳng trong lòng chúng ta, khiến chúng ta không khỏi xúc động. Bác đã ra đi để lại cho dân tộc một niềm tiếc nhớ và kính yêu vô bờ. Nhiều nhà thơ đã khắc họa tình cảm vô hạn của chúng ta dành cho Bác, trong đó có bài thơ 'Viếng lăng Bác' của Viễn Phương.

Bài thơ không chỉ là nén hương thơm mà Viễn Phương thành kính dâng lên Bác Hồ mà còn là một khúc tâm tình sâu nặng của nhà thơ gửi đến Bác trong những ngày đầu độc lập. Ấn tượng đầu tiên là cách xưng hô thân thuộc của người con miền Nam với Bác:

Con từ miền Nam ra thăm lăng Bác

Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát

Hai tiếng “con” và “Bác” xóa nhòa khoảng cách giữa lãnh tụ vĩ đại và một người dân thường, tạo nên mối liên hệ gần gũi như cha con, đặc biệt khi đứa con ấy là người miền Nam xa xôi. Viễn Phương trở về thăm Bác như trở về với người cha yêu dấu, tìm lại niềm hạnh phúc sau bao năm xa cách. Nhà thơ nhận ra vẻ đẹp đầu tiên là hàng tre bát ngát, tượng trưng cho ý chí và sức mạnh dân tộc. Niềm xúc động được cất lên thành lời:

Ôi! Hàng tre xanh Việt Nam

Đứng thẳng giữa bão táp mưa sa

Hàng tre quanh lăng Bác không chỉ là hình ảnh thực mà còn mang nghĩa biểu tượng cho phẩm chất của người Việt Nam: cần cù, hiên ngang, luôn hướng về cội nguồn. Hàng tre lăng Bác tượng trưng cho sự vững vàng của toàn dân tộc. Giọng thơ bồi hồi và tự hào. Sự đặc sắc của bài thơ còn nằm ở việc sử dụng nghệ thuật ẩn dụ, hoán dụ để tạo ra những hình ảnh lớn lao và đẹp đẽ:

Ngày ngày mặt trời đi qua lăng

Thấy mặt trời trong lăng rực đỏ

Bác như mặt trời vĩnh hằng, mang đến tình yêu thương và lòng nhân ái. Hình ảnh mặt trời làm sáng câu thơ, Bác là ánh sáng hồi sinh sự sống. Nhờ Bác, dân tộc Việt Nam đã vươn lên từ cảnh bần cùng, không còn cảnh:

Con đói lả ôm lưng mẹ khóc

Mẹ đợi con đấu thóc cầm hơi

Nhân dân biết ơn Bác và ca ngợi Người bằng những lời ca và thơ đẹp đẽ:

Người rực rỡ như mặt trời cách mạng

Còn đế quốc chỉ là loài dơi hoảng sợ

Mặt trời lặn mang theo ánh sáng

Bác ra đi, để lại ánh sáng cho đời

Những tấm lòng thành kính như của Viễn Phương:

Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ

Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân

Dòng người đi trong thương nhớ chứa đựng nhiều ý nghĩa và cảm xúc. Không gian nơi Bác nằm là không gian của tình thương và sự thành kính. Tràng hoa dâng Bác không chỉ là hình ảnh thực mà còn tượng trưng cho tình đoàn kết của nhân dân, giúp dân tộc đứng vững trong bão táp. Những người con hôm nay không chỉ dâng lòng biết ơn mà còn tự hào về những thành tựu xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Cảm xúc của nhà thơ được phát triển qua từng bước vào lăng viếng Bác. Nỗi xúc động từ hàng tre bên lăng đến khi nhìn thấy Bác:

Bác nằm trong giấc ngủ bình yên

Giữa vầng trăng sáng dịu hiền

Bác mãi trường tồn cùng đất nước, nằm đó trong giấc ngủ thanh thản. Sự thanh cao của Bác như một chân lý nhân cách. Viễn Phương cùng những người con khác ước mơ được thăm Bác, nhưng khi hiện thực đến, cảm giác nhói đau vẫn hiện hữu:

Vẫn biết trời xanh mãi mãi

Mà sao nghe nhói trong tim

Nhà thơ không thể kìm nén cảm xúc. Sự rung động là tình cảm chân thành đối với Bác. Sự xúc động trào dâng khi phải rời xa dòng cảm xúc ấy:

Mai về miền Nam thương trào nước mắt

Muốn làm chim hót quanh lăng Bác

Muốn làm hoa tỏa hương đâu đây

Muốn làm cây tre trung hiếu nơi đây.

Giọng thơ trở nên gấp gáp, thể hiện sự cuống quýt trong lòng người con xa. Viễn Phương muốn làm tất cả những gì tốt đẹp nhất để dâng lên Bác: làm chim nhỏ bé dâng tiếng hót, làm hoa tỏa hương, làm cây tre giữ gìn giấc ngủ của Bác.

Kết thúc bài thơ với hình ảnh cây tre mở đầu và khép lại, tạo nên giá trị đặc biệt. Hình ảnh cây tre là biểu tượng của tấm lòng thành kính và sự lưu luyến của nhà thơ. Bác Hồ luôn sáng soi và ấm áp trong lòng chúng ta:

Ta bên Bác, Bác tỏa sáng trong ta

Ta lớn lên bên Bác một chút.

Bài thơ khép lại nhưng dư âm cảm xúc còn mãi trong lòng người đọc. Nhà thơ đã truyền cảm xúc chân thành, nhắc nhở chúng ta ghi nhớ công lao của Bác và nhân dân, rèn luyện để xứng đáng với niềm tin của Bác.

Bác Hồ là nguồn cảm hứng vĩ đại cho các nhà thơ và nhà văn. Cuộc đời của Người là bản anh hùng ca đầy xúc cảm về nhân cách và tinh thần yêu nước bền bỉ. Nhiều nhà thơ đã thành công trong việc khắc họa hình ảnh của Bác, trong đó bài thơ 'Viếng lăng Bác' của Viễn Phương là một ví dụ tiêu biểu.

Bài thơ không chỉ đơn thuần là nén hương từ miền Nam gửi tặng Bác Hồ kính yêu mà còn là khúc tình ca sâu lắng từ đồng bào miền Nam gửi đến vị cha già vĩ đại của dân tộc. Mở đầu bài thơ, nhà thơ gây ấn tượng với cách xưng hô ngọt ngào, gần gũi:

Con từ miền Nam ra thăm lăng Bác

Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát

Tiếng xưng hô âu yếm giữa Bác và con xóa bỏ khoảng cách giữa lãnh tụ vĩ đại và người dân lao động, tạo nên mối quan hệ thân thiết như máu thịt. Bài thơ, được viết trong những năm đầu độc lập, thể hiện cuộc hành hương về cội nguồn của người con miền Nam thăm người cha yêu quý sau nhiều năm xa cách. Hình ảnh hàng tre hiện lên rõ nét trong trí nhớ nhà thơ:

Ôi hàng tre xanh xanh Việt Nam

Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng

Hàng tre biểu trưng cho một vùng quê và phẩm hạnh của người Việt Nam: cần cù, chịu khó, và kiên cường. Hàng tre bên lăng Bác đại diện cho khí phách dân tộc. Giọng thơ hào sảng và tự hào.

Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng

Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ

Nhà thơ sử dụng biện pháp ẩn dụ và hoán dụ để tạo hình ảnh sinh động. Mặt trời trong lăng tượng trưng cho Bác Hồ, ánh sáng dẫn đường cho cách mạng và dân tộc. Những câu thơ của Tố Hữu về Bác cũng được gợi nhớ:

Người rực rỡ một mặt trời cách mạng

Còn đế quốc là loài dơi hốt hoảng.

Người con bày tỏ lòng thành kính:

Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ

Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân

Hình ảnh dòng người trong thương nhớ không chỉ thể hiện không gian nơi Bác nằm mà còn là lòng thành kính, biết ơn sâu sắc. Tràng hoa là tấm lòng từ xa gửi đến. Mạch cảm xúc vỡ òa khi gần Bác, thể hiện trong những câu thơ:

Bác nằm trong giấc ngủ bình yên

Giữa vầng trăng sáng dịu hiền

Người nằm yên trong lăng, với ánh trăng tượng trưng cho sự thanh cao và bao dung. Dù biết Bác đã ra đi, người con vẫn không kìm nén được cảm xúc, thể hiện trong những câu thơ:

Mai về miền Nam thương trào nước mắt

Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác

Muốn làm đoá hoa toả hương đâu đây

Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này.

Nhịp thơ chuyển biến thể hiện tâm trạng vội vàng của người con sắp rời xa quê hương, với mong muốn giản dị là trở thành con chim, đoá hoa, hoặc cây tre để vinh danh Bác. Điệp ngữ “muốn làm” nhấn mạnh khát khao từ tâm hồn nhà thơ. Bài thơ kết thúc nhưng cảm xúc còn mãi, truyền đạt tình cảm chân thành và thân thương, nhắc nhở chúng ta sống xứng đáng với sự kỳ vọng của Bác.