1. Bài tham chiếu số 1
Bài viết về Một thứ quà của lúa non: Cốm của Thạch Lam, được trích từ tập Hà Nội băm sáu phố phường (1943), tập tùy bút mô tả về cảnh sắc và hương vị của Hà Nội, đặc biệt là những món ăn bình dị nhưng đậm đà, thể hiện nét văn hoá lâu đời của đất kinh kỳ. Thạch Lam, với bút pháp tinh tế, nhạy cảm và trân trọng, khám phá nét đẹp văn hoá dân tộc trong sản vật giản dị và đặc biệt này: Cốm.
Mỗi đợt thu về, khi gió heo may len lỏi, bông sấu rụng đầy đường, và mùi hương của Cốm tràn ngập, người ta nhớ ngay đến mùa thu của Hà Nội. Thạch Lam đã truyền đạt hương vị của Cốm đến độc giả, miêu tả mùi thơm của lúa non quyện với hương lá sen thanh khiết. Cả đoạn văn mở đầu như những câu thơ phảng phất hương thơm và hài hoà màu sắc. Tác giả tận dụng những từ ngữ đẹp nhất để diễn đạt về hạt Cốm, từ giọt sữa trắng thơm trong vỏ xanh của lúa non cho đến quá trình chế biến tinh tế, khéo léo. Cốm gắn liền với làng Vòng, nơi duy nhất làm ra hạt Cốm dẻo, thơm ngon như ngày xưa.
Thạch Lam không chỉ tập trung vào vẻ đẹp của Cốm mà còn miêu tả sự tinh tế, đẹp đẽ của người làm Cốm. Bức tranh hình dung những cô hàng cốm xinh xinh, mặc áo quần gọn gàng, gánh đòn hai đầu cong vút như chiếc thuyền rồng. Trước cảnh đẹp ấy, người dân Hà Nội xưa lại nhìn như đang thưởng thức một bức tranh thiên nhiên tươi đẹp. Cốm không chỉ là thức quà, mà còn là biểu tượng của vẻ đẹp tinh tế, cao quý, kín đáo.
Giá trị của Cốm không chỉ nằm ở khía cạnh vật chất mà còn chứa đựng giá trị tinh thần, văn hoá. Cốm là quà tặng của quê hương, là đặc sản của dân tộc, mang đến hương vị của đồng quê An Nam. Thạch Lam nuối tiếc về sự mất mát của những truyền thống đẹp, những con người không đủ tinh tế để thưởng thức vẻ đẹp của Cốm. Nhưng mùa thu vẫn đến, Cốm lại xuất hiện, làm cho tâm hồn người ta nguôi ngoai nhớ thương.
Trong đoạn văn của mình, Thạch Lam không chỉ thưởng thức hương vị của Cốm bằng nhiều giác quan mà còn mơ mộng về những cô gái làm Cốm trong đêm trăng. Cốm không chỉ là thức ăn, mà còn là niềm vui tinh thần, là nghệ thuật sáng tạo, là điểm nhấn của mùa thu Hà Nội.
Cốm, trong tác phẩm của Thạch Lam, không chỉ là thức ăn ngon, mà còn là một biểu tượng của sự nâng niu, trân trọng, và tinh tế. Đây không chỉ là bài văn về Cốm mà còn là một bức tranh tinh tế về văn hoá và đẹp của đất kinh kỳ. Thạch Lam chứng minh rằng, Cốm không chỉ là thức ăn ngon, mà còn là một tác phẩm nghệ thuật của văn hóa Việt Nam.

2. Tham khảo bài số 3
Hà Nội, mảnh đất văn hóa, nổi tiếng với nhiều sản phẩm đặc sắc như Phở, chả cá Lã Vọng,... và không thể không nhắc đến cốm làng Vòng. Cốm không chỉ là thức ăn, mà còn là giá trị văn hóa truyền thống, một niềm tự hào của địa phương. Tác phẩm 'Một thứ quà của lúa non: cốm' của nhà văn Thạch Lam tinh tế thể hiện vẻ đẹp, tinh túy của cốm và con người Hà Thành.
Thạch Lam, với hiểu biết sâu rộng, mô tả nguồn gốc của Cốm một cách tinh tế. Hương sen thanh nhã báo trước một thứ quà thanh nhã và tinh khiết - cốm. Cốm được làm từ thóc nếp còn non, giọt sữa trắng thơm trong vỏ xanh là nguyên liệu làm nên những hạt cốm thơm ngon. Cốm là sự kết tinh của thanh nhã và tinh khiết nhất của đất trời. Câu văn sử dụng ngôn từ tinh tế, biểu cảm sâu sắc, thấm đẫm cảm xúc.
Cách chế biến cốm đầy cầu kỳ, khe khắt. Hạt cốm thơm ngon chỉ được làm vào 'lúc vừa nhất', do những người chuyên môn định đoạt. Cốm ở làng Vòng nổi tiếng với sự duyên dáng, lịch thiệp, gắn liền với hình ảnh 'cô hàng cốm xinh xinh, áo quần gọn ghẽ, với cái đòn gánh hai đầu cong vút lên như chiếc thuyền rồng'. Vẻ đẹp của con người tôn lên vẻ đẹp của cốm.
Cách thức thưởng thức cốm đặc biệt, đòi hỏi phải cảm nhận bằng nhiều giác quan. Ăn cốm không chỉ là việc nhanh chóng, mà còn là trải nghiệm thong thả, nhẫn nại để cảm nhận mùi thơm của lúa non, chất ngọt thanh khiết của cốm và màu xanh non tinh tế. Cốm là món quà bình dị nhưng được tác giả thưởng thức một cách sâu sắc, tinh tế.
Cốm không chỉ là một thứ quà đơn thuần, mà còn là biểu tượng của sự độc đáo và quý phái trong văn hóa dân tộc. Cốm là quà sêu tết, làm đồ lễ trong các dịp trọng đại. Sự hài hòa màu sắc giữa cốm và màu đỏ của hồng tạo nên một hình ảnh tinh tế và ý nghĩa. Cốm góp phần làm nên nhân duyên tốt đẹp cho con người, là một món quà thiêng liêng, là điểm nhấn văn hóa, tinh thần của dân tộc Việt Nam.
Thạch Lam đã sử dụng linh hoạt các biện pháp tu từ như nhân hóa, ẩn dụ, so sánh trong tùy bút của mình. Lời văn giàu chất thơ, nhẹ nhàng, êm ái mà sâu sắc, tinh tế, nhạy cảm và trân trọng.
Tác phẩm đã thể hiện rõ cốm là đặc sản của dân tộc, là món quà của quê hương, mang giá trị văn hóa, tinh thần sâu sắc. Thạch Lam là người gìn giữ và tôn trọng những nét văn hóa truyền thống của dân tộc.

3. Tham khảo bài số 2
Cốm - hương vị của quê hương, như một hơi thở của Hà Nội, mang đậm bản sắc văn hóa đồng quê. Cầm trên tay những gói cốm bọc bằng lá sen, tôi nhớ những kỷ niệm hạnh phúc từ tuổi thơ, mỗi lần đi chợ là lúc được thưởng thức hương thơm của lá sen và cốm.
Thời thơ ấu, tôi không hiểu ý nghĩa của lá sen bọc ngoài những hạt cốm xanh mướt. Chỉ biết rằng, nếu cốm đượm hương thơm của lá sen, thì đó là điều tuyệt vời. Tác phẩm 'Hà Nội băm sáu phố phường' của nhà văn Thạch Lam đã tinh tế mô tả về mùa hạ với hương thơm của lá sen, là điều báo trước về một quà tặng thanh nhã và tinh khiết. Cơn gió mùa hạ qua vùng sen trên hồ, mang theo hương thơm dịu dàng, như một hồi chuẩn bị cho mùa cốm.
Chỉ với vài câu văn, chúng ta cảm nhận được vẻ thanh nhã của hạt gạo, qua bàn tay khéo léo tạo nên những hạt cốm xanh mượt ngày nay. Những hạt cốm là sự kết hợp tinh tế của đất trời, mang theo nhiều giá trị mà chúng ta khó có thể lường trước. Mùa hạ của Hà Nội với hương thơm lúa non và sen, như một nét đặc trưng của thành phố.
Mỗi khi nhắc đến Cốm - đặc sản văn hóa của Hà Nội, Cốm làng Vòng được coi là biểu tượng nghệ thuật ẩm thực. Không chỉ về màu sắc tinh tế, mà còn về mùi hương quyến rũ của lá sen. Một trải nghiệm thưởng thức cốm đầy cảm nhận, từ hương thơm đến hình dáng. Cốm là nghệ thuật, và người Hà Nội biết cách thưởng thức nghệ thuật đó. Ăn cốm không chỉ là việc đơn thuần, mà là trải nghiệm đặc biệt, từ cách chọn lựa cốm dẻo hay cốm giòn đến cách kết hợp với quả hồng chín hay chuối ngự.
Cuộc sống ngày nay bận rộn, việc tìm gánh hàng rong bán cốm trở nên khó khăn. Chính vì vậy, chúng ta cần bảo tồn những giá trị văn hóa như Cốm để khám phá những đặc trưng độc đáo của dân tộc.

4. Tham khảo bài số 5
Bài viết tùy bút “Một món quà từ lúa non – Cốm” trong bộ sưu tập “Hà Nội qua sáu phố phường” của nhà văn Thạch Lam, xuất bản năm 1943. Bài viết nói về một món quà, một món ăn mang đậm giá trị văn hóa truyền thống, gần gũi với dân dụ và đậm đà hương vị quê hương, đó chính là cốm. Bằng tình cảm trân trọng, tác giả đã phát hiện và tôn vinh những nét đẹp văn hóa dân tộc được ẩn chứa trong món quà đặc biệt này.
Bài viết mở đầu không chỉ liên quan đến vẻ đẹp và hương vị của cốm mà còn từ từ dẫn dắt người đọc đến với nguồn gốc, nguyên liệu làm nên thứ quà của lúa non này: “Cơn gió mùa hạ lướt qua vừng sen trên mặt hồ,…, nặng vì cái chất quý trong sạch của Trời”. Có thể giải thích nguyên liệu làm cốm một cách đơn giản và ngắn gọn rằng cốm được làm từ lúa non, nhưng tác giả đã tạo ra một đoạn văn nghệ thuật với hình ảnh, từ ngữ đẹp đẽ, trau chuốt và lạ thường.
Đánh giá về tác phẩm “Một món quà từ lúa non – Cốm” cho thấy tác giả đã tận dụng tối đa khả năng của các giác quan để cảm nhận nguồn gốc thiên nhiên thuần khiết, trong sạch và thanh cao của cốm. Không đi sâu vào quá trình làm cốm, tác giả chỉ nói về những chi tiết nổi bật: “Đợi đến lúc vừa nhất, chỉ riêng những người chuyên nghiệp mới hiểu được,…các cô gái làng Vòng làm ra những hạt cốm dẻo và thơm ấy…”.
Ở vùng đất Hà Nội, có nhiều làng nghề làm cốm, nhưng đặc sản và nổi tiếng nhất vẫn là cốm làng Vòng, cốm ở đây nổi tiếng với độ dẻo và hương thơm nhất. Mỗi mùa thu sang, mọi người lại nhớ đến cốm Vòng, trông chờ những cô gái bán cốm với trang phục gọn gàng, gánh cốm cong như thuyền rồng điệu kỳ.
Với tất cả tình cảm trân trọng và yêu mến dành cho cốm, tác giả đã làm nổi bật giá trị của món quà này: “Cốm là biểu tượng đặc biệt của đất nước,…, làm cho lòng nhẹ nhõm và phơi phới”. Là một quốc gia nổi tiếng với lúa nước, cốm đã trở thành một phần của phong tục và tập quán của dân tộc, chứa đựng giá trị tinh thần và văn hóa của Việt Nam. Cuối cùng, tác giả nói về cách thưởng thức cốm, vì cốm là món quà thanh nhã nên “nó không phải là một món quà dành cho những người vội vã,…, giống như việc Trời sáng tạo cốm để nằm trong lá sen…”.
Cốm không chấp nhận những điều phàm tục, vì vậy khi thưởng thức, cần phải ăn một chút một, nhẹ nhàng nâng niu, vừa ăn vừa suy ngẫm, chỉ như vậy mới có thể cảm nhận hết hương vị của đất trời trong cốm. Chẳng quá đáng khi tác giả khuyên những người mua cốm rằng: “Chớ có thọc tay hay mê mải thức quà thần kỳ ấy,…, và niềm vui sẽ trở nên tươi sáng hơn nhiều”.
Có thể nói rằng, để viết ra những câu văn như thế, tác giả đã có sự cảm nhận chân thật, bài viết thể hiện lòng yêu quý và tôn trọng của tác giả đối với món quà mang đậm bản sắc quê hương, đất nước. Từ một món ăn dân giã truyền thống, tác giả đã đề cập đến những điều sâu sắc trong cuộc sống.

5. Bài tham khảo số 4
Trong thập kỷ 30 của thế kỷ XX, trên trường văn học Việt Nam xuất hiện một hiện tượng độc đáo: Thạch Lam. Là thành viên của Tự sự văn đoàn, nhưng khác biệt với đồng đội, Thạch Lam không mải mê các chủ đề lãng mạn, mà tập trung vào thế giới đơn giản, gần gũi với cuộc sống hàng ngày. Với bút pháp tinh tế và nhạy bén, văn của Thạch Lam mang đến cho độc giả những trải nghiệm đẹp về cuộc sống và con người.
Người ta biết đến Thạch Lam chủ yếu qua truyện ngắn, nổi tiếng với những tác phẩm giàu chất thơ. Tuy nhiên, Thạch Lam đã mở rộng lĩnh vực sáng tác và đạt được nhiều thành công với tập tùy bút Hà Nội băm sáu phố phường.
Trong tập tùy bút này, Thạch Lam viết về sinh hoạt hàng ngày, những món quà bình dị, những phố phường và cửa hàng ở Hà Nội trước năm 1945. Đây là một sáng tác có giá trị lớn về văn hóa, phong tục và thể hiện tình cảm yêu quê hương. “Một món quà của lúa non: Cốm” là một trong những tác phẩm trong tập tùy bút đó.
Cốm, một món quà phổ biến trong dân dụ. Nhưng chỉ có Thạch Lam, với đôi mắt tinh tường và sự nhận thức sâu sắc như vậy.
Bài viết bắt đầu với hương thơm của lá sen, trong làn gió mùa hạ lướt qua vừng sen trên mặt hồ. Hương thơm đó làm nhấc nhớ hương vị của cốm, món quà đặc biệt của lúa non. Một trải nghiệm tinh tế thực sự. Trải nghiệm trở nên tinh tế hơn khi nhà văn mở lòng để đón nhận mọi hương vị của cánh đồng lúa, của lúa non:
Cơn gió mùa hạ lướt qua vừng sen trên mặt hồ, mang theo hương thơm của lá, báo trước mùa về của một món quà thanh nhã và tinh khiết. Bạn có thể cảm nhận khi đi qua những cánh đồng xanh, nơi hạt thóc đầu tiên làm trĩu thân lúa non tươi, ngửi thấy mùi thơm mát của lúa non. Trong vỏ xanh kín, có một giọt sữa trắng thơm, hương vị ngàn hoa cỏ. Dưới ánh nắng, giọt sữa dần đông lại, bông lúa càng ngày càng cong xuống, nặng vì chất quý của trời.
Một đoạn văn tuyệt vời, đậm chất cảm xúc, đem lại cảm giác buồn bâng và sâu lắng về quê hương.
Cốm là món quà thanh nhã và tinh khiết. Nhưng để có món quà ấy, cần đến bàn tay khéo léo của con người. Thạch Lam không đi sâu vào mô tả cách làm cốm, nhưng chỉ nhấn mạnh rằng đó là một nghệ thuật, với nhiều cách làm truyền thống, một bí mật được giữ gìn kỹ lưỡng. Trong tâm trạng của Thạch Lam, hình ảnh những cô gái làng Vòng hiện lên rất thân quen, trìu mến.
Từ cảm nhận về hương vị cốm và quá trình hình thành hạt cốm từ tinh túy của thiên nhiên và khéo léo của con người, cảm xúc của Thạch Lam chuyển sang việc ca ngợi giá trị của Cốm: Cốm là biểu tượng đặc biệt của đất nước, là hương vị của những cánh đồng lúa xanh mát, mang đầy hương vị giản dị, thanh khiết của quê hương nước ta.
Một giá trị đặc biệt ẩn sau những hạt cốm bình dị, khiêm nhường mà không phải ai cũng nhận ra. Chỉ những người yêu quê hương, yêu sản vật của quê hương như Thạch Lam mới có thể khám phá chân giá trị đó của cốm.
Thạch Lam bình luận về giá trị của việc sử dụng cốm trong lễ vật tế, mang lại cái nhìn mới, giúp hiểu sâu về ý nghĩa của tục lệ giản dị này. Một nét đẹp văn hóa cần được giữ gìn. Tiếc rằng không phải ai cũng có hiểu biết, và một số người chỉ biết bắt chước người khác mà thôi. Một sự phê phán nhẹ nhàng nhưng thấm thiết.
Ở đoạn kết, Thạch Lam chuyển sang thảo luận về việc thưởng thức cốm. Có ai trong chúng ta đã nghĩ về cách ăn món quà bình dị đó như thế nào chưa? Đối với Thạch Lam, ăn Cốm là việc thưởng thức giá trị tinh túy, vì thế: Khi ăn cốm, hãy thưởng thức từng chút một, thong thả và suy ngẫm. Lúc đó, ta mới cảm nhận hết được hương vị của đồng lúa mới, của lá non tươi mát, và trong chính hương vị của cốm, cái dịu dàng thanh khiết của loài thảo mộc.
Chao ôi, sự nhạy bén của Thạch Lam trong nghệ thuật, khiến ta không thể không suy ngẫm.
Bài tùy bút kết thúc với lời đề xuất nhẹ nhàng và chân thành, như một lời mời nhẹ nhàng để chăm sóc và trân trọng. Đúng vậy, hãy trân trọng những điều tốt lành từ trời, khéo léo của con người và sự cố gắng kiên nhẫn của thần Lúa. Sự thưởng thức... sẽ trở nên trang nhã và đẹp đẽ hơn, và niềm vui cũng sẽ tươi sáng hơn nhiều lắm.
Một lời đề xuất tuyệt vời, thể hiện lòng biết ơn sâu sắc đối với món quà của lúa non.
Để diễn đạt ý tưởng và cảm xúc, Thạch Lam tận dụng từ ngữ tinh tế, câu văn giàu nhịp điệu và hình ảnh thơ mộng. Vì vậy, bài tùy bút trở thành một tác phẩm nghệ thuật độc đáo, đậm chất trữ tình.
Văn của Thạch Lam thực sự làm phong phú và thanh sạch tâm hồn người đọc.
