Top 5 Bài viết 'Sự tích hồ Gươm' xuất sắc

Hướng dẫn soạn bài:

Câu 1 (trang 42 sgk ngữ văn 6 tập 1):

Đức Long Quân cho nghĩa quân Lam Sơn mượn gươm thần:

+ Giặc Minh làm điều bạo ngược, tàn bạo với dân chúng

+ Nghĩa quân Lam Sơn làm điều nhân nghĩa, diệt quân bạo tàn là nhà Minh.

+ Long Quân muốn cho nghĩa quân Lam Sơn thắng giặc

Câu 2 (trang 42 sgk ngữ văn 6 tập 1)

Lê Lợi không trực tiếp nhận được gươm thần:

+ Đầu tiên, người đánh cá Lê Thận kéo được lưỡi gươm.

+ Khi Lê Lợi đến nhà Lê Thận, lưỡi gươm phát sáng chữ “Thuận Thiên”

+ Lê Lợi tra chuôi gươm nạm ngọc bắt được trên cành cây tra vào lưỡi gươm của Lê Thận thì vừa như in.

Cách Long Quân cho mượn gươm thần có ý nghĩa:

+ Sức mạnh của thanh gươm là sức mạnh của cộng đồng, tập thể.

+ Mỗi bộ phận gươm ở một nơi, khi ghép lại vừa như in, chứng tỏ sự thống nhất ý chí chống giặc toàn dân tộc.

+ Chữ “Thuận Thiên” trên lưỡi gươm nhấn mạnh vai trò tính chất chính nghĩa, hợp lòng người, ý trời của nghĩa quân.

Câu 3 (trang 42 sgk ngữ văn 6 tập 1):

Sức mạnh của gươm thần đối với nghĩa quân Lam Sơn:

+ Khi có gươm thần, nhuệ khí của nghĩa quân tăng lên

+ Từ chỗ bị động, nay đã chủ động tìm đến giặc

+ Gươm thần tạo ra sức mạnh thống nhất và niềm tin vào sự đoàn kết cộng đồng trong đấu tranh ngoại xâm.

Câu 4 (trang 42 sgk ngữ văn 6 tập 1):

Long Quân đòi gươm khi đất nước thanh bình, Lê Lợi lên ngôi và ở kinh đô Thăng Long

- Cảnh trả gươm diễn ra ở hồ Tả Vọng:

+ Nhà vua ngự thuyền rồng dạo trên hồ, Long Quân sai Rùa Vàng lên đòi gươm

+ Khi Rùa Vàng nổi lên cất tiếng đòi gươm thì nhà vua dâng kiếm, Rùa ngậm kiếm và lặn xuống đáy hồ.

→ Cảnh đòi gươm diễn ra trang trọng, linh thiêng.

Câu 5 (trang 42 sgk ngữ văn 6 tập 1):

Ý nghĩa truyện Sự tích hồ Gươm:

- Ca ngợi tính chính nghĩa, tính chất nhân dân

- Niềm tự hào về sức mạnh đoàn kết và chiến thắng vẻ vang của cuộc khởi nghĩa

- Lý giải tên gọi của hồ Gươm và truyền thống chuộng hòa bình của nhân dân ta.

Câu 6 (trang 42 sgk ngữ văn 6 tập 1):

Truyền thuyết khác của nước ta cũng có hình ảnh Rùa Vàng là An Dương Vương, Mị Châu và Trọng Thủy

Hình ảnh Rùa Vàng trong truyền thuyết Việt Nam tượng trưng cho vượng khí linh thiêng của trời đất, tình cảm và trí tuệ của nhân dân.

Rùa Vàng trong truyện Sự tích Hồ Gươm là sứ giả của Long Quân, thể hiện tình cảm, khát vọng hòa bình của dân tộc.

Luyện tập:

Bài 1 (trang 43 sgk ngữ văn 6 tập 1):

Sự lặp lại và ý nghĩa của chi tiết trao gươm thần trong các truyện truyền thuyết Việt Nam:

+ Lưỡi gươm ở dưới nước, chuôi gươm ở trên rừng → Lòng yêu nước có ở khắp mọi nơi

+ Các bộ phận của thanh gươm ghép lại vừa như in → nguyện vọng của dân tộc trên dưới quyết tâm một lòng như một

+ Lê Thận trao gươm cho Lê Lợi thể hiện vai trò quan trọng của chủ tướng

⇒ Trao phó, tin tưởng, dốc lòng vì người “minh chủ” làm sự nghiệp lớn.

Bài 2 (trang 43 sgk ngữ văn 6 tập 1):

Tác giả dân gian không để Lê Lợi trực tiếp nhận được cả chuôi gươm và lưỡi gươm cùng một lúc:

+ Muốn kháng Minh thì nhân dân, vua tôi tất cả cùng đồng lòng mới tạo ra sức mạnh vô địch đánh đuổi kẻ thù.

+ Cuộc khởi nghĩa phải trải qua một quá trình gian khổ

+ Lê Lợi hiểu được sứ mạng của người “cầm chuôi” và sức mạnh sắc bén của “lưỡi gươm” nhân dân.

Bài 3 (trang 43 skg ngữ văn 6 tập 1):

Lê Lợi mượn gươm ở Thanh Hóa nhưng trả gươm ở Hồ Gươm- Thăng Long:

- Cảnh trả gươm diễn ra trên hồ Tả Vọng:

+ Long Quân sai Rùa Vàng nổi lên đòi lại gươm

+ Khi Rùa Vàng nổi lên thấy gươm động đậy, Lê Lợi hiểu ý, nhà vua trả gươm

+ Rùa Vàng ngậm gươm và chìm xuống nước

- Nếu Lê Lợi trả gươm ở Thanh Hóa thì truyền thuyết bị thay đổi:

+ Không thể hiện được sự thay đổi tên gọi của hồ Tả Vọng thành Hồ Gươm

+ Vua Lê Lợi thống nhất đất nước thì vị trí của nhà vua phải ở kinh đô- hợp lí

Bài 4 (trang 43 sgk ngữ văn 6 tập 1):

Định nghĩa truyện truyền thuyết:

- Là thể loại văn học dân gian ra đời sau thần thoại

- Nhân vật sự kiện liên quan tới lịch sử

- Có các yếu tố hoang đường kì ảo

Những truyền thuyết đã học: Con Rồng cháu Tiên; Bánh chưng, bánh giầy; Thánh Gióng; Sơn Tinh, Thủy Tinh; Sự tích Hồ Gươm (Phiên bản Mới).

I. Ngắn gọn văn bản:

Câu 1: Tại sao Đức Long Quân quyết định mượn gươm thần cho nghĩa quân Lam Sơn?

Đức Long Quân quyết định mượn gươm thần cho nghĩa quân Lam Sơn vì:

- Giặc Minh xâm lược nước ta, hành động tàn bạo khiến nhân dân phẫn nộ đến tận xương tủy.

- Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn mang tính chất chính nghĩa, phù hợp với ý trời và lòng nhân dân.

Câu 2: Lê Lợi đã nhận gươm thần như thế nào? Phương thức Đức Long Quân cho mượn gươm đối với nghĩa quân Lam Sơn và Lê Lợi mang ý nghĩa gì?

- Lê Lợi không trực tiếp nhận gươm, mà thông qua Lê Thận để lướt sóng thanh gươm. Khi Lê Lợi đến thăm Lê Thận, thanh gươm sáng chữ “Thuận Thiên”; khi đối đầu giặc, Lê Lợi nhận được chuôi gươm có ánh sáng đặc biệt, ghép vào lưỡi gươm một cách hoàn hảo.

- Ý nghĩa của cách cho mượn gươm của Đức Long Quân:

+ Đồng thời thể hiện sức mạnh của sông nước và núi rừng, đại diện cho sức mạnh toàn dân.

+ Khen ngợi anh hùng Lê Lợi, người có đức tính và tài năng, được trời chọn lựa. Lê Lợi nhận chuôi gươm cũng chứng minh vị trí minh chủ trong nghĩa quân và sự được trời chọn lựa.

Câu 3: Gươm thần mang lại sức mạnh gì cho nghĩa quân Lam Sơn?

Từ khi có gươm thần, cuộc chiến chống quân Minh có những biến động tích cực: tinh thần nghĩa quân tăng cường, thanh gươm thần gây kinh ngạc cho quân Minh, uy tín của nghĩa quân lan tỏa và đặc biệt, họ không còn phải trốn chạy mà tự tìm giặc để đấu.

Câu 4: Khi nào Đức Long Quân đòi lại gươm? Cảnh đòi gươm và trả gươm diễn ra như thế nào?

- Đức Long Quân đòi lại gươm khi đất nước đã được giải phóng, Lê Lợi lên ngôi vua, dời đô về Thăng Long.

- Cảnh đòi gươm và trả gươm diễn ra trang trọng. Khi Lê Lợi thuyền rồng trên Hồ Tả Vọng, Rùa Vàng nổi lên, lưỡi gươm của Lê Lợi động đậy. Rùa Vàng nói: “Xin bệ hạ hoàn gươm lại cho Đức Long Quân”, nhà vua trả gươm, Rùa Vàng ngậm lấy và chìm xuống nước.

Câu 5: Thảo luận ở lớp: Ý nghĩa của truyện “Sự tích Hồ Gươm”

- Tôn vinh tính chất chính nghĩa, tinh thần đoàn kết và lòng dũng cảm của nghĩa quân Lam Sơn. Truyện cũng ca ngợi anh hùng Lê Lợi.

- Giải thích tên gọi Hồ Gươm (Hồ Hoàn Kiếm).

- Thể hiện khao khát hòa bình của nhân dân Việt Nam.

Câu 6: Em còn biết truyền thuyết nào khác của Việt Nam cũng có hình ảnh Rùa Vàng. Theo em, biểu tượng Rùa Vàng trong truyền thuyết Việt Nam tượng trưng cho ai và biểu tượng gì?

- Truyền thuyết khác với hình ảnh Rùa Vàng là truyền thuyết “An Dương Vương”.

- Rùa Vàng trong truyền thuyết Việt Nam là biểu tượng của tổ tiên, tinh thần linh thiêng sông núi, tư tưởng, tình cảm và trí tuệ của nhân dân. Trong “Sự tích Hồ Gươm”, Rùa Vàng còn đại diện cho sự cao quý, củng cố uy tín của nghĩa quân Lam Sơn và nhà Lê sau cuộc khởi nghĩa.

II. THỰC HÀNH:

1. Khám phá thêm.

2. Vì sao tác giả dân gian không để Lê Lợi được trực tiếp nhận cả chuôi gươm và lưỡi gươm cùng một lúc?

Tác giả dân gian không cho Lê Lợi nhận cả chuôi và lưỡi gươm cùng lúc vì đó là gươm thần (biểu tượng cho nghĩa quân chính nghĩa, đại diện cho nhân dân và có tính thần linh) nên không thể đơn giản như vậy, mà phải trải qua những bước vòng quanh, uốn cong.

3. Lê Lợi nhận gươm ở Thanh Hóa nhưng lại trả gươm ở Hồ Gươm – Thăng Long. Nếu Lê Lợi trả gươm ở Thanh Hóa, ý nghĩa của truyền thuyết sẽ thay đổi như thế nào?

Nếu Lê Lợi trả gươm ở Thanh Hóa, ý nghĩa của truyền thuyết sẽ bị hạn chế. Bởi lúc này, Lê Lợi đã lên làm vua và đang ở Thăng Long – trung tâm chính trị, văn hóa, xã hội của cả nước. Do đó, việc trả gươm trên Hồ Tả Vọng, nơi thuộc kinh đô Thăng Long mới thể hiện đầy đủ tâm huyết bảo vệ hòa bình và tinh thần cảnh báo của nhân dân.

4. Hãy nhớ lại định nghĩa về truyền thuyết và kể tên những truyền thuyết mà chúng ta đã tìm hiểu:

* Truyền thuyết: thể loại văn học dân gian nói về các nhân vật và sự kiện liên quan đến lịch sử quá khứ, thường kết hợp yếu tố tưởng tượng. Truyền thuyết thể hiện quan điểm và đánh giá của cộng đồng đối với các nhân vật và sự kiện lịch sử được kể.

* Những truyền thuyết chúng ta đã tìm hiểu:

- Con Rồng cháu Tiên.

- Thánh Gióng.

- Bánh chưng, bánh giầy.

- Sơn Tinh, Thủy Tinh.

Hướng dẫn viết bài:

Câu 1 (trang 42 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Đức Long Quân cho mượn gươm thần để nghĩa quân chiến thắng giặc, vì cuộc khởi nghĩa Lam Sơn là sự kết hợp chính nghĩa, ý trời và lòng dân.

Câu 2 (trang 42 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

- Lê Lợi không trực tiếp nhận thanh gươm. Lê Thận thả lưới được thanh gươm, gươm sáng rực hai chữ 'Thuận thiên' khi Lê Lợi tới. Tra lưỡi gươm với chuôi gươm nạm ngọc vừa như in.
- Cách Long Quân cho mượn gươm mang ý nghĩa:
+ Gươm thần: sức mạnh sông nước và rừng núi quy tụ, sức mạnh nhân dân.
+ 'Thuận thiên': theo ý trời, Lê Lợi là người lãnh đạo được trời chọn.

Câu 3 (trang 42 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Sức mạnh gươm thần đối với nghĩa quân: Nhuệ khí chiến đấu tăng lên, chiến thắng ở mọi nơi, chuyển từ thế bị động sang thế chủ động tấn công.

Câu 4* (trang 42 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Long Quân đòi gươm khi đất nước đã hòa bình. Khi Lê Lợi dạo trên hồ Tả Vọng, Rùa Vàng nổi lên, lưỡi gươm của Lê Lợi động đậy. Rùa Vàng nói: 'Xin bệ hạ hoàn gươm lại cho Long Quân', nhà vua trả gươm, Rùa Vàng ngậm lấy và lặn xuống ngay lập tức.

Câu 5 (trang 42 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Ý nghĩa truyện Sự tích Hồ Gươm:

- Giải thích tên gọi Hồ Gươm, tính chính nghĩa của cuộc khởi nghĩa.
- Tôn vinh, suy tôn vai trò của Lê Lợi.
- Thể hiện khát vọng hòa bình, hạnh phúc của quần chúng nhân dân.

Câu 6* (trang 42 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Truyền thuyết có hình ảnh Rùa Vàng: An Dương Vương, Sự tích thành Cổ Loa,...
- Biểu tượng Rùa Vàng trong truyền thuyết Việt Nam tượng trưng cho khí thiêng sông núi, tình cảm, trí tuệ nhân dân. Là sứ giả của thần, phù hộ, giúp đỡ nhân dân.

Luyện tập:

Câu 1 (trang 43 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Chi tiết trao gươm thần lặp lại và mang ý nghĩa tương tự nhau: sự tin tưởng, trao phó, và cam kết dành tất cả niềm tin cho 'minh chủ' mà nhân dân lựa chọn.

Câu 2 (trang 43 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Tác giả dân gian không để Lê Lợi trực tiếp nhận cả chuôi và lưỡi gươm cùng một lúc bởi lưỡi gươm từ nước, chuôi từ đất, sự kết hợp giữa chuôi và lưỡi gươm thể hiện sức mạnh trên mọi miền, lòng dân một lòng. Đó là biểu tượng cho sứ mệnh cầm chuôi của Lê Lợi và sức mạnh đằng sau lưỡi gươm của nhân dân.

Câu 3* (trang 43 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Việc trả gươm tại Thăng Long là biểu tượng: vua phải cai trị đất nước trong thời bình để 'thuận thiên', hai địa điểm là hai giai đoạn, hai nhiệm vụ của Lê Lợi.

Câu 4 (trang 43 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

- Định nghĩa: Truyền thuyết là thể loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường kết hợp yếu tố tưởng tượng kì ảo. Truyền thuyết thể hiện quan điểm và đánh giá của cộng đồng đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử.

- Các truyền thuyết đã học: Con Rồng cháu Tiên; Bánh chưng, bánh giầy; Thánh Gióng; Sơn Tinh, Thủy Tinh; Sự tích Hồ Gươm.

Câu 1: Vì sao Đức Long Quân quyết định mượn gươm thần cho nghĩa quân Lam Sơn?

- Minh quân xâm lược, gây tổn thất kinh khủng, khiến nhân dân ta căm thù đến tận xương tủy.

- Cuộc kháng chiến Lam Sơn đang gặp khó khăn, thất bại nhiều lần do sức mạnh yếu ớt.

- Đức Long Quân muốn chia sức mạnh thần thánh để giúp nghĩa quân Lam Sơn chiến thắng giặc.

Câu 2: Lê Lợi đã nhận được thanh gươm thần như thế nào? Và cách Đức Long Quân mượn gươm mang ý nghĩa gì cho nghĩa quân Lam Sơn và Lê Lợi?

- Lê Lợi không trực tiếp nhận thanh gươm:

+ Lê Thận, người đánh cá, bắt được gươm. Khi Lê Lợi đến, lưỡi gươm 'sáng rực' và có chữ 'Thuận thiên'. Nhưng người ta chưa hiểu giá trị của nó.

+ Trong trận đánh, khi Lê Lợi bị đuổi, ông phát hiện 'ánh sáng' lạ, bắt được chuôi gươm nạm ngọc trên cây đa.

+ Tra lưỡi gươm ở nhà Lê Thận vào chuôi gươm này thì 'vừa như in'.

+ Lê Thận nâng gươm lên và trao cho Lê Lợi.

- Hành động mượn gươm của Đức Long Quân mang ý nghĩa:

+ Sức mạnh của thanh gươm thần là sức mạnh tập hợp từ sông nước đến rừng núi, từ miền xuôi đến miền ngược.

+ Mỗi phần của gươm ở một nơi nhưng khi kết hợp lại, 'vừa như in', thể hiện lòng đoàn kết, ý chí chống giặc của toàn dân tộc.

+ Chữ 'Thuận thiên' trên lưỡi gươm nhấn mạnh tính chất chính nghĩa, hợp ý trời của nghĩa quân Lam Sơn.

Câu 3: Hãy phân tích sức mạnh của gươm thần đối với nghĩa quân Lam Sơn?

Sức mạnh của gươm thần thể hiện qua:

- Khi có gươm, nhuệ khí của nghĩa quân tăng cao, giặc Minh bị đánh đuổi.

- Từ tình thế bị động, nghĩa quân chủ động, tìm kiếm giặc để chiến đấu.

- Gươm thần mở đường, giúp họ chiến thắng và đuổi giặc khỏi đất nước.

Câu 4: Khi nào Đức Long Quân đòi lại gươm? Cảnh đòi gươm và trả gươm diễn ra như thế nào?

- Sau khi đất nước đạt được hòa bình, Lê Lợi trở thành vua và dời đô về Thăng Long, Đức Long Quân đòi lại gươm.

- Cảnh đòi và trả gươm diễn ra trên hồ Tả Vọng:

+ Nhà vua trên thuyền rồng, Long Quân sai Rùa Vàng đòi lại gươm.

+ Khi Rùa nhô lên, vua thấy lưỡi gươm thần đeo bên mình động đậy. Rùa nói tiếng người: 'Xin bệ hạ hoàn gươm lại cho Long Quân'. Nhà vua trả gươm, Rùa Vàng đớp lấy và lặn xuống nước. 'Gươm và rùa chìm, mặt hồ sáng bóng dưới nắng'.

Câu 5: Thảo luận lớp: Ý nghĩa của truyện Sự tích Hồ Gươm.

- Truyện ca tụng tính chất chính nghĩa, lòng dũng cảm của cuộc kháng chiến Lam Sơn. Với chính nghĩa, được sự ủng hộ của toàn bộ nhân dân, cuộc kháng chiến đã đạt được chiến thắng hoàn toàn.

- Truyện tôn vinh và tôn trọng vai trò của Lê Lợi, người lãnh đạo cuộc kháng chiến được Long Quân (tổ tiên của dân tộc) ủng hộ, được nghĩa quân tôn kính, đã có công đuổi giặc, mang lại hòa bình cho đất nước.

- Truyện giải thích tên gọi hồ Hoàn Kiếm, nhấn mạnh mong muốn sống trong hòa bình, hạnh phúc mà không cần sử dụng vũ khí chiến tranh.

Câu 6: Em biết truyền thuyết nào khác của nước ta cũng có hình ảnh Rùa Vàng? Theo em, hình tượng Rùa Vàng trong truyền thuyết Việt Nam tượng trưng cho ai và cái gì?

- Truyền thuyết Mị Châu - Trọng Thủy (hay An Dương Vương) cũng ghi chép về Rùa Vàng.

- Nhân vật này là biểu tượng của sức mạnh, lòng trung hiếu và công lý của nhân dân.

II. Luyện tập:

Câu 1: Hãy đọc phần Đọc thêm để hiểu rõ hơn về sự lặp lại và ý nghĩa của việc trao gươm thần trong các truyền thuyết Việt Nam.

Câu 2: Vì sao tác giả dân gian không để Lê Lợi nhận cả chuôi gươm và lưỡi gươm cùng một lúc?

Trả lời: Nếu tác giả để Lê Lợi nhận cả chuôi và lưỡi gươm cùng một lúc, tác phẩm sẽ không thể thể hiện tính đoàn kết, lòng dũng cảm của nhân dân Việt Nam trong cuộc chiến tranh. Thanh gươm Lê Lợi thể hiện sự thống nhất ý chí, tình cảm và sức mạnh của toàn dân trên khắp đất nước.

Câu 3: Lê Lợi nhận gươm ở Thanh Hóa nhưng trả gươm ở Hồ Gươm - Thăng Long. Nếu Lê Lợi trả gươm ở Thanh Hóa, ý nghĩa của truyền thuyết sẽ thay đổi như thế nào?

Trả lời: Nếu Lê Lợi trả gươm ở Thanh Hóa, truyền thuyết sẽ mất đi yếu tố hòa bình và thăng tiến. Việc trả gươm tại Thăng Long là biểu tượng của sự quyết tâm để xây dựng và bảo vệ hòa bình trong giai đoạn thời bình. Hai địa điểm thể hiện hai giai đoạn, hai sứ mệnh của Lê Lợi.

Câu 4: Hãy nhắc lại định nghĩa truyền thuyết và kể tên những truyền thuyết đã học.

- Truyền thuyết là dạng truyện dân gian kể về nhân vật và sự kiện liên quan đến lịch sử quá khứ, thường mang yếu tố tưởng tượng kỳ ảo. Truyền thuyết thể hiện quan điểm và đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử.
- Các truyền thuyết đã học: Con Rồng, cháu Tiên; Bánh chưng, bánh giày; Thánh Gióng; Sơn Tinh, Thuỷ Tinh, Sự tích Hồ Gươm.

Câu 1: Tại sao đức Long Quân quyết định gửi gươm thần cho nghĩa quân Lam Sơn?

Trả lời:

Đức Long Quân quyết định gửi gươm thần cho Lê Lợi như một biểu tượng của sức mạnh, lòng dũng cảm và đoàn kết của nghĩa quân Lam Sơn. Gươm thần không chỉ là vũ khí, mà còn là minh chứng cho lòng trung hiếu, lòng yêu nước và quyết tâm chiến đấu chống giặc của nhân dân Lam Sơn.

Câu 2: Lê Lợi đã đón nhận thanh gươm thần như thế nào? Cách Long Quân gửi gươm cho nghĩa quân Lam Sơn và Lê Lợi mang ý nghĩa gì?
Trả lời:

– Lê Thận, một người đánh cá, đã tìm thấy lưỡi gươm khi kéo lưới. Lê Lợi nhận được chuôi gươm khi bắt đầu cuộc kháng chiến chống giặc Minh. Điều này thể hiện sự kết nối giữa dân thường và lãnh tụ nghĩa quân.
– Cách Long Vương gửi gươm cho nghĩa quân Lam Sơn và Lê Lợi có ý nghĩa sâu sắc về tập hợp và đoàn kết:
+ Mỗi bộ phận của gươm đều nằm ở một nơi, nhưng khi kết hợp lại, chúng tạo ra một thanh gươm mạnh mẽ. Điều này thể hiện lòng đoàn kết và sức mạnh thống nhất của nhân dân Lam Sơn.
+ Chữ 'Thuận thiên' trên lưỡi gươm nhấn mạnh tính chất chính nghĩa và lòng trung hiếu, đồng lòng với ý chí chống giặc của toàn bộ nghĩa quân.

Câu 3: Hãy chỉ ra tác động tích cực của gươm thần đối với nghĩa quân Lam Sơn?
Trả lời:

– Gươm thần đã mang lại nhiều tác động tích cực cho nghĩa quân Lam Sơn:
+ Nhuệ khí của nghĩa quân tăng cao từ khi có gươm, khiến quân Minh sợ hãi và lo lắng.
+ Nghĩa quân chủ động tấn công, không còn phải chạy trốn. Gươm thần mở đường cho họ đánh đuổi giặc Minh và giữ vững chiến thắng.
+ Sức mạnh của gươm thần làm tăng động lực cho nghĩa quân, giúp họ vượt qua khó khăn và thách thức trong cuộc chiến tranh.

Câu 4: Khi nào Long Quân đến đòi lại gươm? Cảnh đòi gươm và trả gươm diễn ra như thế nào?
Trả lời:

Long Quân đến đòi lại gươm khi đất nước đã đạt được thái bình. Cảnh đòi gươm và trả gươm diễn ra trên hồ Tả Vọng:
+ Nhà vua ngự trên thuyền rồng, Long Quân sai Rùa Vàng đến đòi lại gươm.
+ Rùa Vàng nói tiếng người, yêu cầu vua trả gươm cho Long Quân. Nhà vua trả gươm, Rùa Vàng nhấc lưỡi gươm và lặn xuống nước. Gươm và Rùa Vàng chìm đáy nước, để lại sự huyền bí và kí ức về chiến thắng lịch sử.

Câu 5: Ý nghĩa của truyện Sự tích Hồ Gươm được thể hiện như thế nào? Trả lời:

– Truyện Sự tích Hồ Gươm thể hiện nhiều ý nghĩa:
+ Ca ngợi tính chất chính nghĩa, lòng yêu nước, lòng trung hiếu của cuộc kháng chiến Lam Sơn.
+ Suy tôn vai trò lãnh đạo của Lê Lợi, người được Long Quân ủng hộ và nhân dân tôn thờ, với công lao lớn trong việc giành lại độc lập và thái bình cho đất nước.
+ Giải thích nguyên vọng của nhân dân muốn sống trong hòa bình, hạnh phúc, không muốn sử dụng vũ khí chiến tranh. Tên gọi Hồ Gươm (Hoàn Kiếm) là biểu tượng cho thái bình và lòng trung hiếu.

Câu 6: Trong truyền thuyết Việt Nam, Rùa Vàng còn xuất hiện ở đâu? Hình tượng Rùa Vàng tượng trưng cho ai và điều gì?
Trả lời:

Rùa Vàng xuất hiện trong truyền thuyết An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thuỷ. Hình tượng Rùa Vàng thường tượng trưng cho Long Vương, đại diện cho sự giúp đỡ của các thần thánh và lòng trung hiếu của nhân dân. Rùa Vàng là biểu tượng của sức mạnh và bí ẩn, đồng thời thể hiện lòng trung hiếu và lòng yêu nước của nhân dân Việt Nam.

II. SOẠN VĂN 6 BÀI SỰ TÍCH HỒ GƯƠM PHẦN LUYỆN TẬP:

Câu 1. Đọc phần Đọc thêm Ấn, kiếm Tây Sơn để hiểu rõ hơn về sự lặp lại và ý nghĩa của việc trao gươm thần trong các truyền thuyết Việt Nam.
Trả lời:

Sự lặp lại và ý nghĩa của chi tiết trao gươm thần trong các truyền thuyết Việt Nam:
+ Lưỡi gươm ở dưới nước, chuôi gươm ở trên rừng → Lòng yêu nước có ở khắp mọi nơi
+ Các bộ phận của thanh gươm ghép lại vừa như in → nguyện vọng của dân tộc trên dưới quyết tâm một lòng như một
+ Lê Thận trao gươm cho Lê Lợi thể hiện vai trò quan trọng của chủ tướng
⇒ Trao phó, tin tưởng, dốc lòng vì người “minh chủ” làm sự nghiệp lớn.

Câu 2. Tại sao tác giả dân gian không để Lê Lợi nhận cả chuôi gươm và lưỡi gươm cùng một lúc?
Trả lời:

Nếu tác giả dân gian để Lê Lợi nhận cả chuôi gươm và lưỡi gươm cùng một lúc, tác phẩm sẽ mất đi tính chất toàn dân, lòng đoàn kết của nhân dân Việt Nam trong cuộc kháng chiến. Thanh gươm Lê Lợi nhận được là minh chứng cho lòng trung hiếu và sức mạnh của toàn bộ nghĩa quân, đồng lòng chống giặc và giữ vững độc lập cho đất nước.

Câu 3. Nếu Lê Lợi trả gươm ở Thanh Hóa thì truyền thuyết sẽ mang ý nghĩa khác như thế nào?
Trả lời:

Nếu Lê Lợi trả gươm ở Thanh Hóa, ý nghĩa của truyền thuyết sẽ bị hạn chế. Việc này không thể thể hiện đầy đủ tư tưởng yêu nước và lòng trung hiếu của toàn dân Việt Nam, vì Thanh Hóa chỉ là một địa phương cụ thể. Việc trả gươm ở hồ Tả Vọng, thủ đô Thăng Long, là biểu tượng cho tình yêu nước và lòng đoàn kết của toàn bộ nhân dân Việt Nam.

Câu 4. Nhắc lại định nghĩa truyền thuyết và kể tên các truyền thuyết đã học.
Trả lời:

- Truyền thuyết là thể loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện lịch sử thời quá khứ, thường kết hợp yếu tố tưởng tượng. Truyền thuyết thể hiện quan điểm và đánh giá của cộng đồng đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử.
- Các truyền thuyết đã học trong chương trình Ngữ văn 6 bao gồm: Con Rồng, cháu Tiên; Bánh chưng, bánh giầy...